Bağırsak Kanaması
- Sık Sorulan Sorular
- Bağırsak Kanaması Tehlikeli Midir?
- Bağırsak Kanaması Tedavi Edilmezse Ne Olur?
- Bağırsak Kanaması Kansere Neden Olur Mu?
- Şeker Hastalığı Bağırsak Kanamasına Neden Olur Mu?
- Bağırsak Kanaması Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Bağırsak Kanaması Durumunda Hangi Bölüme Muayene Olmak Gerekiyor?
- Bağırsak Kanseri Çocuklarda Görülür Mü?
- Gizli Kanama Nedir?
- Bağırsak Kanaması Hangi Hastalıkların Belirtisidir?
- Bağırsak Kanaması Ne Kadar Sürer?
- Bağırsak Kanaması Neden Olur?
- Bebeklerde Bağırsak Kanaması Neden Olur?
- Bağırsak Kanaması Nasıl Durdurulur?
Bağırsak kanaması vücuda zarar veren halsizlik ile seyreden erken teşhis ve tedavi gerektiren bir sağlık sorunudur. Genellikle ağızdan ya da makattan gelen kanama ile anlaşılan bağırsak kanamasında en fazla makattan kan gelmesi söz konusudur. Kanamanın başlıca nedeni ise ince ve kalın bağırsakta olan sorunlardan dolayı kan damarlarında çatlama olmasıdır.
Bağırsaktan kan hissedilmeyecek kadar yavaş gelebileceği gibi aniden fazla miktarda da gelebilir. Kanamanın yavaş olduğu durumlarda genellikle dizanteri, ankilostom adı verilen bağırsak kurtları ve hemoroit nedeniyle kanama olabilir.
Bağırsak kanaması olan hastanın eğer ki kanaması bir anda ve aşırı bir şekilde olursa bu büyük ihtimalle tifo hastalığı kaynaklı olabilir. Tifo hastalığı ilerledikçe bağırsakta oluşan yaralar nedeniyle şiddetli kanamaya yol açabilir. Bu durum hastada halsizliğe, nabzın yavaşlamasına neden olur. Dışkı da sulu ve kömür gibi olduğundan bu tür bağırsak kanamasının ayrımı daha kolay yapılır.
Bağırsak kanaması fazla miktarda olursa hastanın yaşamını riske sokabilir. Bu kanama nedenleri dışında kalp ve damar hastalıkları, bağırsak kanserleri, zehirlenmeler, kan hastalıkları gibi nedenler de kanamaya yol açabilir.
Bağırsak kanaması olan hastalarda kanın geldiği yerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu yüzden öncelikle dışkı incelemesi yapılır. İnce bağırsak kanamaları söz konusu ise kan hazmı tamamlandığından dışkı katran ve siyah renkte, kalın bağırsak kanamalarında ise kan pıhtılaşmış halde, parça parça açık kırmızı renkte olur. Fazla miktarda kanama olursa halsizlik nedeniyle hastada göz kararması, kulak çınlaması ile baygınlık görülebilir. Kanamanın yavaş olması durumunda hastada uzun süreçte kansızlık sorunu ortaya çıkabilir. Gizli kanama olması halinde de kansızlık ve demir eksikliği gibi sorunlar yaşanabilir.
Bağırsakta kanama tespit edilirse hastanın hemen yatağa yatırılması, istirahate alınması ve yemek yemeden bekletilmesi gerekir. Karın bölgesine buz uygulaması yapılarak doktorun gelmesi beklenmelidir. Doktor tarafından verilen kanamayı durduran, kan pıhtılaşmasını hızlandıran ilaçlarla tedavi uygulanmalıdır. Tedavide ilk hedef kanamanın kesilmesidir. Daha sonraki aşamada kanamanın neden kaynaklandığı da mutlaka tespit edilmelidir. Kanama nedeni belirlenerek tedavi aşamasına geçilmelidir.
Toplumda bağırsak kanamasının görülme sıklığı yaşlı kişilerde daha fazladır. Özellikle 65 yaş ve üzeri kişilerde kanama riski daha fazladır. Bunun en önemli sebebi damarsal sorunlardır. Ayrıca erkeklerde bağırsak kanaması kadınlara oranla daha fazla görülür. Çocuklarda ise yaşamsal öneme sahip ciddi kanamalar dışında dışkıda gizli kan bulunması gibi kalın bağırsak kanamasının hafif şiddetli olanı da görülebilir. Çocuklarda bağırsak kanamasının en fazla rastlanan nedenleri arasında anal fissür, polipler, Meckel divertikülü, enfeksiyöz ishal ve travmalar vardır.
Bağırsak Kanaması Hakkında
Bağırsak kanaması daha çok yaşı ilerlemiş kişileri etkiler. Kanama ağızdan ya da makattan gelen kan ile fark edilebilir. Bağırsak kanamasının başlıca nedeni ince ve kalın bağırsakta oluşan yırtıklar olarak gösterilebilir. İnce bağırsak kanamalarının yaklaşık %70-80 kadarı damarsal lezyonlara bağlı gelişir. Özellikle 65 yaş üstü kişilerde bağırsak kanaması daha fazla görülür. Bu kanamaların %64 kadarı açık kanama, %36 kadarı gizli kanama şeklinde oluşur. Bazı hallerde kanama kronik böbrek hastalığı, aort stenozu gibi hastalıklara da eşlik edebilir.
İnce bağırsaktaki kanamanın başka bir nedeni de tümörlerdir. Tümörler bağırsak kanamalarının %5-10 kadarını oluşturur. Bu nedenden oluşan bağırsak kanamaları genellikle daha genç yaştaki kişilerde görülür. Crohn hastalığı ise açık ve gizli şekilde kanamaya neden olabilir. Tifo, tüberküloz gibi rahatsızlıklar da bağırsakları tahriş ettiğinden kanama nedeni olabilir.
Akut ince bağırsak kanamasında endoskopik olarak ince ve kalın bağırsağın incelemesi yapılır. Herhangi bir patoloji bulunmadığı takdirde enteroskopik inceleme yapılır. Yani ucunda kamera olan bükülebilir bir tüple bağırsak incelenir. Bu şekilde izlenen bölgede kanama odağı belirlenir ise tanı ve tedavisi yapılabilir. İnce bağırsak kanaması için yapılan endoskopik incelemede ince ve kalın bağırsakta sorun belirlenmez ise kanamanın devamında ya da tekrarında yeni bir inceleme yapılabilir. Kanama nedeni hala açıklanamıyor ise ince bağırsak kanaması olduğuna karar verilebilir. Hastanın 60 yaş üzerinde olması halinde kanama nedeni olarak damarsal sorunlar, 50 yaş altında ise tümör ve diğer nedenler değerlendirmeye alınabilir.
Normal ince bağırsak kanamasında anjiografik ya da sintigrafik inceleme ile kanama bölgesi görülebilir. Anjiografik inceleme ile hem kanama yeri görülebilir hem de embolizasyon tedavisi yapılabilir. Ancak kanamanın yavaş olması, aralıklı olması halinde bu şekilde yapılan incelemelerde kanama olmadığı takdirde kanama bölgesi belirlenemez.
Kalın bağırsak kanaması ise en fazla hemoroit (basur) nedeniyle oluşur. Dışkı çevresinde, tuvalette, tuvalet kâğıdında bu tür kanamada taze kan görülebilir. Hemoroit şiddetli kanamaya nadiren sebep olabilir. Anal fissürler ise hemoroit benzeri kanamaya neden olur. Bunların dışında kalın bağırsak lezyonları olan divertiküller kanamaya neden olabilir. Ardından damarsal sorunlar, polipler, inflamatuar bağırsak hastalığı, kanserli tümörler bağırsak kanaması nedeni olabilir.
Bağırsak kanaması belirtileri kanamanın yerine, şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kalın bağırsağın alt kısmında yani rektum alanında oluşan kanama taze kan şeklinde ya da dışkıyla birlikte görülebilir. Üst sindirim sisteminden yani mide ve ince bağırsaklardan gelen kanama melena denilen siyah katran renkte, cıvık, kokulu bir dışkı ile görülür. Ayrıca kan ya da kahve telvesi şeklinde kusma görülebilir. Gizli kanama olması halinde dışkıda gözle görülür bir renk farklılığı olmayabilir. Ancak hastalarda uyuşukluk, uyku hali, erken yorulma gibi belirtiler izlenebilir. Aniden gelişen kanamalarda ise kramp tarzında karın ağrısı, ishal, halsizlik, nefes alma zorluğu gibi belirtiler izlenebilir. Hastanın şok durumuna girmesi halinde tansiyon düşüklüğü, idrar azalması, nabız hızlanması görülebilir. Cilt renginde solma, uyku hali, güçsüzlük ortaya çıkabilir.
Bağırsak kanaması tespit edildiği zaman hastanın yatırılarak dinlenmesi sağlanmalıdır. Bu aşamada hastanın yemek yememesi gerekir. Karın bölgesinde buz torbası konularak doktorun verdiği pıhtılaşmayı hızlandıran ve kanamayı durduracak olan ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Kanama nedeni belirlendikten sonra buna uygun şekilde tedavisi yapılmalıdır.
Bağırsak Kanaması Nedir?
İnce ya da kalın bağırsakta meydana gelen yırtıklar nedeniyle oluşan bağırsak kanaması genellikle ağızdan ve makattan gelen kanama ile kendini gösterir. Hastalarda görülen belirtiler kanamanın şiddetine bağlı olarak değişebilir. Kanama durumunda kanın nereden geldiğinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Rektum ve kalın bağırsağın alt bölümlerinden sol taraftan kaynaklanan kanama dışkı ile karışık olabileceği gibi ayrı olarak taze kan şeklinde de gelebilir. Kalın bağırsağın başlangıç bölümünden sağ taraftan kaynaklanan kanama bordo renkte olur. Bu kanamalar genellikle kansızlık ile ortaya çıkarlar. Kanama mide ve on iki parmak bağırsağından olursa melena yani siyah renkte kanama görülür.
Bağırsak kanaması olan hastalarda kabızlık ya da ishal, intestinal (Bağırsak) ağrı, rektal kanama, dışkı görünümünün değişmesi, bulantı ve kusma gibi belirtiler görülebilir. Kanamanın miktarı, hastalarda neden olduğu etkiler dikkate alınarak mutlaka bir doktora gidilmelidir. Bazen basit bir hemoroit sorunundan bazen de bağırsak kanseri gibi ciddi bir nedenden oluşan kanamanın yeri ve nedeni mutlaka belirlenmelidir.
Ancak şunu da belirtmek gerekir ki kalın bağırsak kanamalarında yapılan ilk değerlendirmede %25 oranında kanama nedeni bulunamamaktadır. Bağırsak kanamasının nedeni üst gastrointestinal sistemde ve kalın bağırsakta bulunamadığı takdirde ince bağırsak daha detaylı şekilde incelenir. İnce bağırsak değerlendirilmesinden önce kolonoskopi ve endoskopinin tekrar edilmesi ilk yapılan endoskopi sırasında atlanan lezyonların tespitinde faydalı olacaktır.
Bağırsak kanaması tedavisinde ilk aşamada hastaya yapılan kanamayı durduran ve kan pıhtılaşmasını hızlandıracak ilaç tedavisi uygulanır. Daha sonra endoskopik yöntemle müdahale yapılarak kanama yeri belirlenir. Kanama olan bölgeye kimyasal madde enjeksiyonu yapılabilir, ısı tedavisi ya da koterizasyon yapılarak bağırsaktaki sorun giderilir. Daha sonra aynı bölgede kanamanın yeniden oluşmaması için ilaç tedavisine devam edilir. Kanama nedeni bağırsaklardaki polip ise endoskopik olarak polipler çıkarılır. Bu şekilde kanama kontrol altına alınabilir.
Bağırsak Kanaması Nasıl Anlaşılır?
Bağırsak kanaması ince ve kalın bağırsağı etkileyen, tahriş olmasına, hasar görmesine neden olan etkenlerden dolayı gelişir. Kanamanın anlaşılması genellikle makattan gelen kan ya da ağızdan kan kusma şeklinde olabilir. Ancak en fazla makattan yani rektal kanama ile fark edilebilir. Genellikle dışkının çevresine bulanmış kan ya da tek başına gelen taze kan ile bağırsak kanaması olduğu anlaşılabilir. Kanamanın miktarı, renk özelliği, taze ya da pıhtılaşmış olmasına göre kanamanın yeri hakkında fikir elde edilebilir.
Kalın bağırsağın alt kısmından ya da rektumdan gelen kan açık kırmızı renkte, üst kalın bağırsaktan ya da ince bağırsaktan gelen kan ise koyu kırmızı bordoya yakın renkte olur. Siyaha yakın ya da çok koyu renkteki yani melena kan ise genellikle mide ve diğer sindirim sistemi organlarını ilgilendirebilir. Ağızdan kanla karışık kusma genellikle üst sindirim sisteminde ince bağırsak ve midede gelişen kanamanın işareti olabilir.
Bağırsak Kanaması Nedenleri
Bağırsak kanaması nedenleri ince ya da kalın bağırsakta yırtılmaya bağlı olarak gelişen tahrişe dayalıdır. Bunu tetikleyebilecek, uygun zemin hazırlayabilecek pek çok etken ve hastalık bulunmaktadır.
İnce Veya Kalın Bağırsakta Yırtılma
İnce veya kalın bağırsakta yırtılma bağırsak iç yüzeyindeki zayıf bölgelerde hastalıklar ve travma gibi diğer nedenlerden dolayı oluşabilir. Bağırsak iltihapları, şiddetli darbe, travma, basur gibi etkenler bağırsak yüzeyinin zayıflamasına ve yırtılmasına dolayısıyla kanamaya neden olabilir.
İltihabik Durumlar
İltihabik durumlar bağırsak çeperini zayıflatan, yırtılmasına uygun zemin hazırlayan bir etkendir. Bu sebeple bağırsak kanaması gelişebilir. İltihabın tedavi edilmemesi halinde bağırsak çeperinde zayıflama, hassasiyet gelişebilir. En küçük bir travma ise kanamaya yol açabilir.
Divertiküler Hastalıklar
Bağırsak kanaması nedenleri arasında divertiküler hastalıklar da bulunmaktadır. Bağırsak çeperinde parmak şeklinde bağırsak duvarı dışına doğru çıkıntı yapmış keseleşme divertikül olarak tanımlanır. Bunun oluşma nedeni hakkında kesin bilgiler yoktur. Ancak liften fakir bir diyet uygulanması, sebze ve meyvelerin yeterince tüketilmemesi, fast food beslenmenin ağırlıkta olması bu hastalığın başlıca nedeni olarak görülür. Bağırsak duvarının yapısal olarak zayıf olması da nedenler arasında gösterilmektedir.
Divertiküler hastalıklar 50 yaş üzeri kişilerde daha fazla görülmektedir. Bu hastalıklara bağlı bağırsak kanaması ise genellikle 70 yaş ve üzerindeki kişilerde görülmektedir. Ayrıca antienflamatuar ilaç, aspirin kullanan kişilerde de kanama riski fazladır. Divertiküler hastalıklar nedeniyle oluşan bağırsak kanamasında genellikle karın ağrısı hissedilmez, kanama aniden şiddetli şekilde başlar. Meydana gelen bu kanama açık kırmızı renktedir. Kanamalar genellikle 1-2 günde etkisini kaybeder. Ancak bir süre sonra tekrarlama riski vardır.
Bağırsakta meydana gelen divertiküller kendiliğinden geçmemektedir. Bu problemin ortadan kaldırılması için cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulmamakla beraber, medikal tedavi yeterli olacaktır. Divertiküler hastalıklar içinde nadiren görülen bir türü de ince bağırsağın son kısmında gelişebilir. Bu tür divertikül doğuştan olan genellikle toplumun %2 kadarını etkileyen küçük ve ince çeperli bir kese içinde gelişir. Genellikle genç yaşlardaki, çocuklardaki sindirim sistemi kanamalarından sorumlu olan bu divertikül ağrısız kanamaya neden olur. Kanamanın şiddetine bağlı olarak açık veya koyu renkli olabilir.
Zehirlenmeler
Zehirlenmeler beraberinde ishal sorununun da yaşanmasına neden olur. Tüketilen besinlerden kaynaklanan bu tür zehirlenmeler bağırsak iç yüzeyine zarar verir. Bağırsak hücrelerinin uzun süre zehirlenmeden dolayı ishal den etkilenmesi yırtıklara ve kanamalara yol açabilir.
Dizanteri
Kanlı ishale yol açan dizanteri bir bağırsak enfeksiyonudur. Hastaların dışkısında mukus, kanama gibi unsurlar bulunabilir. Dizanteri yaklaşık 3-7 gün devam eder. Basil ve amip denilen iki farklı parazit yüzünden genellikle kötü hijyen sonucunda yayılır. Parazite göre farklı yayılım gösterse de dizanteri özellikle çocuklarda ölümcül sonuçlara yol açabilir.
Ankilostom
Ankilostom bağırsakta yerleşen kancalı kurtçuklar, kıl kurdu gibi asalaklardır. Zaman içinde bunlar bağırsak çeperine zarar verir ve hasar görmesine neden olurlar. Bu nedenle bağırsak kanaması sorunu yaşanabilir. Bu tür kanamalar genellikle çocukları etkileyebilir.
Bağırsak Kanaması Belirtileri
Bağırsak kanaması belirtileri genellikle gözle görülebilecek, hastayı rahatsız edebilecek şekilde ortaya çıkar. Gizli kanama olursa bunu belirlemek için mutlaka dışkı testi yapılmalıdır. Bunun dışında gelişen aşikâr kanamalar dışarıdan fark edilebilir. Bu belirtiler daha çok bağırsak enfeksiyonu gibi etkenlerin varlığında hastaları rahatsız etmeye başlar.
İntestinal (Bağırsak) Ağrı
Bağırsakta gelişen enfeksiyonlar genellikle intestinal ağrıya da neden olur. Karın bölgesinde alt kısmı ve bağırsakları etkileyen ağrının şiddeti ise orta ya da şiddetli olabilir. Hastalar için oldukça rahatsızlık veren bu durum bağırsak enfeksiyonun işareti olabilir. Zamanında tedavi edilmediği takdirde bağırsak kanaması ile sonuçlanabilir.
Kabızlık ya da ishal
Bağırsakları etkileyen enfeksiyonlarda kabızlık ya da ishal ortaya çıkabilir. Hastalar hem karındaki şiddetli kramp tarzı ağrılarla hem de bağırsak kanaması ile olumsuz etkilenebilirler. Özellikle ishal bağırsak çeperlerini tahriş eder ve daha fazla kanamaya neden olabilir. Kabızlık ise daha çok rektal kanamanın nedeni olabilir.
Dışkı Görünümünde Değişme
Bağırsak kanaması belirtileri arasında bulunan bağırsak enfeksiyonları nedeniyle dışkı görünümünde değişme olabilir. Dışkı parçalar halinde, sulu ya da mukus içerebilir. Bu belirtileri yaşayan hastaların mutlaka bir doktora gitmesi önerilir.
Şişkinlik
Bağırsak enfeksiyonları neticesinde gelişen kabızlık yüzünden hastalarda gaz dolayısıyla karında şişkinlik oluşabilir. Bu etkenler hem dışkının taşlaşması ve bağırsağı zorlaması yüzünden rektal kanamaya neden olur hem de yaygın karın ağrısına yol açar.
Rektal Kanama
Rektal kanama makattan genellikle dışkılama ya da gaz çıkarma sırasında parlak ya da koyu kırmızı renkte kan gelmesidir. Kanama dışkı ile karışsa da çoğu zaman taze temiz kan şeklinde dışkının çevresinde olur. Rektal kanamanın çeşitli sebepleri vardır. Pek çoğunun tedavisi mümkündür. Ancak rektal kanama bazı hallerde bağırsak kanseri gibi ciddi sebeplere dayandığından kesinlikle ihmal edilmemelidir. Kanamanın neden kaynaklandığı mutlaka belirlenmelidir.
Bazı durumlarda mide, bağırsak ve on iki parmak bağırsağında oluşabilecek fazlaca kanamalar, hastaların farkedebileceği makat bölgesine kadar ulaşabilmektedir. Böylesine bir sonuç kanamanın çok şiddetli ve fazla miktarda olması halinde mümkündür. Bu hastalarda kanamanın dışında baş dönmesi, tansiyon düşmesi, göz kararması gibi kan kaybından kaynaklanan bulgular da görülür.
Rektal kanamanın miktarı farklılık gösterir. Rektal kanamaları genellikle az miktarda zamanla hiçbir şey yapılmadan duran kanamalardır. Ancak belirgin derecede fazla, tekrarlayan ve uzun süre durmayan kanamalar da olabilir. Rektal kanama hastaları sorunlarını genellikle tuvalet kâğıdına bulaşan az miktarda kan ya da birkaç damla taze kan olarak ifade ederler.
Kanama orta şiddette olursa kendiliğinden gelen belirgin pıhtı halinde ya da taze kan şeklinde veya dışkı ile karışık kan gelebilir. Ciddi derecedeki kanamalarda kan pıhtılaşmaya zaman bulamadığından fazla miktarda kan gelebilir. Ancak rektal kanamalar ağır şiddette gerçekleşir ise, hastada oluşacak kan kaybı neticesinde halsizlik ve tansiyon düşmesi gibi rahatsızlıklar meydana gelebilir. Bu hastaların hastanede yatarak tedavi edilmeleri uygundur.
Rektal kanama daha çok kalın bağırsakta sindirilen besinlerin suyunu emen ve dışarı atılıncaya kadar dışkının depolandığı alt sindirim sisteminden kaynaklanır. Alt sindirim sistemi kolon, rektum ve anüs'ten meydana gelir. Kolon dışkının depo edildiği ve bulunduğu bölümdür. Anüs bağırsağın dışarıya açılan 1,5-2 cm kadarlık son kısmıdır. Rektum ise anüsten önce bulunan 12-15 cm'lik alandır.
Rektal kanama sırasında kanın rengi kanamanın meydana geldiği yere ve şiddetine bağlı olarak değişir. Kanama anüse yakın yerlerde olursa taze ve parlak kırmızı renkte, üst kısımlardaki kanamada ise parlaklığı azalmış, koyulaşmış ve pıhtılaşmış kanama görülür. Kalın bağırsağın başlangıcından ve orta kısmından kaynaklanan kanama ise melena denilen katran, siyah renkte ve kötü kokuludur.
Mide, on iki parmak bağırsağı, ince ya da kalın bağırsağın başlangıcından kaynaklanan şiddetli kanamalar hızlı bir şekilde akacağı ve bakteriler tarafından parçalanmaya zaman bulamadığından taze kırmızı renkli kan şeklinde olur. Kalın bağırsaktaki polip ya da kanserlerde ise sızıntı gibi gözle görünmeyen, az miktarda kanama olabilir. Bu durumda dışkıda gizli kan tetkiki yapılarak kanama belirlenebilir.
Rektal kanamanın oluşma nedenleri farklı yaş gruplarında farklı sebepler olarak ortaya çıkar. Gençlerde basur, inflamatuvar bağırsak hastalıkları ve anal fissür kanama nedeni olurken, yaşlılarda divertiküler hastalıkları, polipler, tümörler, bağırsak duvarındaki damar yumakları gibi nedenler kanamaya yol açabilir. Yaşlı kişilerde ve kalp hastası olan kişilerde rektal kanamanın olması hastaları kolaylıkla şoka sokabilir. Ayrıca 65 yaş ve üzerindeki kişilerde şiddetli şekilde makattan kan gelmesi hastalarda %10-20 oranında ölüm riski oluşturur.
Hastaların yakınmalarına, dışkı ve kan analizlerine göre rektal kanama olduğu belirlendiğinde öncelikle fiziki muayene yapılır. Muayenede kanama nedeni belirlenmez ya da ailesinde kanser öyküsü olan hastalar için ileri tetkikler yapılmasına karar verilebilir. Hastalarda bağırsaklar endoskopi ile incelenir. Bu şekilde kanama durdurulabilir ya da teşhis yapılabilir. Endoskopi sonucunda kanama olan bölge belirlendiğinde mezenterik anjiografi ile kanayan damar görüntülenebilir. Ayrıca bu işlem sırasında kanamayı durdurmaya yönelik işlemler de yapılabilir.
Rektal kanaması olan hastalarda ya da rektal kanama olduğu düşünülen hastalarda mutlaka kanama yerini ve sebebini belirlemeye yönelik tetkikler yapılmalıdır. Kanama kendiliğinden durmuş olsa da hastanın yatarak tedavi edilmesini gerektirecek bir sorunu olabilir. Medikal tedavi ya da kendiliğinden durmayan, endoskopi gibi yöntemlerle durdurulamayan kanamalar için cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Bulantı ve Kusma
Bağırsaklardaki enfeksiyonlar sonucunda hastalarda nadir olarak bulantı ve kusma görülebilir. Vücut susuz kaldığında bulantı gelişebilir, doğal olarak toksinlerin atılamaması nedeniyle de hastalarda kusma oluşabilir.
Bağırsak Kanaması Tanı Ve Teşhis Yöntemleri
Bağırsak kanaması olan hastaların öncelikle kanaması durdurulduktan sonra tanı aşamasına geçilmelidir. Bağırsak kanaması tanı ve teşhis yöntemleri kanamanın yerini belirlemede etkili olur. Ayrıca bazı tanı yöntemleri ile kanamanın durdurulması, tedavi edilmesi gibi yöntemler de uygulanabilir.
Fizik Muayene
Bağırsak kanamaları sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Kanamanın altında yatan etkenin tespit edilmesi için öncelikle hastanın kanaması durdurulmaya çalışılır. Daha sonra hastanın öyküsü dinlenerek, bağırsak kanamasının ince veya kalın bağırsaktan olup olmadığı değerlendirilir. Kalın bağırsaktan gelebilecek kanama kontrolü için rektal muayene yapılabilir. Elde edilen verilere göre hastalara ileri tetkikler uygulanır.
Tetkikler
Bağırsak kanaması yakınması olan hastalara öncelikle tam kan sayımı, elektrolitlerin ölçümü gibi laboratuvar tetkikleri yapılır. 50 yaşın üzerindeki hastalara EKG tetkiki yapılır. Ciddi anemi sorunu olan hastalarda tansiyon, göğüs ağrısı gibi değerlendirmeler yapılmalıdır. İnce bağırsaktan kaynaklanan kanamalar için endoskopi altın standart olarak uygulanır. Kalın bağırsak kanaması için anjiyografi kanamanın yerini belirlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca kolonoskopi, anoskopi, sintigrafi gibi tetkikler de yapılabilir.
Kolonoskopi özellikle kalın bağırsaktan olan kanamaların tanısında kullanılabilir. Işıklı parmak kalınlığında olan kıvrılma özelliği bulunan hortum şeklindeki cihazla makattan girilir ve kalın bağırsak incelenir. İnceleme sırasında kanama yeri belirlenir ise skleroterapi yani iğne ile kanama durdurulabilir, lazer ile yakılabilir ya da endoskopik klip yerleştirme gibi tedaviler de uygulanabilir. Bu tetkik yöntemi ile bağırsakta kanama yapabilen polipler ve kabızlık incelemesi de yapılabilir.
Bağırsak kanaması tanı yöntemlerinden olan nükleer tetkikler de kolay uygulanması, yan etkilerinin az olması ve düşük maliyetli olması nedeniyle özellikle kalın bağırsak kanamalarının tanısında kullanılabilir. Bu amaçla en fazla radyoizotop tarama yöntemi kullanılır. Bu tetkik kanama miktarı dakikada 0-0-4 ml olduğunda pozitif sonuç verebilir. Nükleer tetkikler ile üst gastrointestinal kanamalarda kanama yerinin hatalı tespit etme olasılığı bulunsa da alt gastrointestinal sistemde kanama yeri doğru belirlenebilir.
Bağırsak Kanaması Risk Faktörleri
Bağırsak kanaması toplumda bazı risk faktörlerini taşıyan kişilerde daha fazla görülür. Kanamanın şiddetine ve nedenine bağlı olarak kişilerin yaşamını riske atabileceği göz önüne alınmalıdır.
Hareketsiz Yaşam Tarzı
Hareketsiz yaşam tarzı kişilerde hemoroit gibi sorunların gelişmesine neden olabilir. Hemoroit bağırsak kanaması nedeni olarak gösterilebilir. Düzenli egzersiz yapılması hem sindirim sisteminin daha düzenli çalışmasını sağlar hem de basur oluşmasını engeller.
Yaş
Bağırsak kanaması genellikle ileri yaşlardaki kişilerde görülen bir sorundur. Hastalarda gelişen damarsal sorunlar, bağırsak enfeksiyonları, polipler, kolon kanseri, hemoroit, divertiküler hastalıklar gibi kanamaya neden olabilecek rahatsızlıklar ileri yaşlarda daha fazla görülebilir. Bu nedenle yaş bağırsak kanaması için risk faktörü olarak görülmektedir.
Beslenme Bozuklukları
Beslenme bozuklukları özellikle liften yoksun bir diyet uygulanması bağırsak kanaması riskini arttıran bir etkendir. Beslenme listesinde yeterince sebze ve meyve tüketilmemesi, yağlı besinlere ağırlık verilmesi gibi etkenler hastalarda kabızlık ve ishal gibi sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Beslenme konusunda hijyene de önem verilmesi gerekir. Hijyen koşullarına uyulmadığı takdirde bağırsak enfeksiyonları gelişimine de uygun zemin hazırlanabilir. Ayrıca bozuk gıdaların tüketilmesi nedeniyle ortaya çıkan zehirlenmeler de kanamaya neden olabilir.
Bağırsak Kanaması Komplikasyonları
Bağırsak kanaması hastaları farklı derecelerde etkileyebilir. Kanamanın nedenine ve şiddetine bağlı olarak bağırsaklarda delinme, apse gibi etkiler yapabilir. Bağırsak duvarının zarar görmesine neden olabilir. Ayrıca önemsenmeyen kanamalar nedeniyle ciddi rahatsızlıklar erken aşamada teşhis edilemeyebilir.
Polip Oluşumu
Polip oluşumu pek çok organda görülebilir. Bağırsağın iç yüzeyinde de oluşan bazı çıkıntılar, kitleler polip olarak tanımlanır. Kitlelerin iyi huylu olanları polip, kötü huylu olanları da bağırsak kanseri olarak değerlendirilir. Bağırsak kanserlerinin bazısı polip zemininde gelişim gösterebilir. Polip kaynaklı kanamalar çoğu zaman sızıntı şeklinde, volümü düşük olur. Bu tür kanamalarda hastalarda kan kaybından dolayı oluşan şok gibi durumlara az rastlanır. Polip oluşumundan kaynaklı kanamalarda dışkıyla karışık pıhtılaşmış kan, taze kırmızı kan ya da melena gibi kanama görülebilir. Kanserli olmayan anormal büyümeler poliplerdir. Bu oluşumlar kolon astarında ya da rektumda büyüme gösterdiklerinde bölgede tahrişe, iltihaba, az miktarda kanamaya yol açabilir. Hastaların çoğunda polipler çıkarılarak kanser olup olmadıkları değerlendirilir.
Anal Fistül
Fistül oluşumu yakın organlar arasında beklenmeyen bir açılma ya da cep oluşması halinde söz konusu olabilir. Rektum ve anüs arasındaki fistüller ya da ciltle anüs arasındakiler hastalarda kanamaya ve beyaz akıntıya neden olabilir. Fistüllerin tedavisi antibiyotik ile yapılabileceği gibi ileri aşamada ameliyat yapılması gerekebilir.
Hemoroit
Hemoroit anal kan damarlarındaki varisleşmeden oluşur. Toplumda görülme sıklığı fazladır. Gelişimi anüsün iç tarafında ya da anüs dışında olabilir. Yumrular şeklinde gelişen hemoroit bağırsak hareketleri ile tuvalet kâğıdı ile silme gibi eylemlerle kanama eğilimi gösterebilir. Hemoroit oluşumunda lif oranı düşük beslenme, kronik kabızlık, gebelik, tuvalette uzun süre oturma, aşırı kilolu olma, yaşlılık, dengesiz diyet yapma gibi etkenler riski yükseltir. Hemoroit tedavisinde kullanılan kortizon içeren merhemler, fitiller kullanılır. Ayrıca sıkça ılık banyo yapılması, dışkı yumuşatıcı kullanma, lifli beslenmeye ağırlık verme gibi önlemler de alınmalıdır. Bu tedaviler olumlu sonuç vermediği takdirde cerrahi tedavi uygulanabilir.
Kolorektal Polip
Kolorektal polip rektum ve kolonda anormal gelişim nedeniyle mukozadan lümene büyüme eğilimi gösteren çıkıntılardır. Anormal gelişim ya da travmanın etkisiyle hastalarda kanama, ülserasyon, obstrüksiyon gibi bulgular ortaya çıkabilir. Kolorektal poliplerin kansere dönüşmesi de olasıdır. Bu nedenle yakından takip edilmeleri gerekir.
Kolorektal Kanser
Kolorektal kanser kalın bağırsaklarda görülen bir hastalıktır. Bu kanser türü halk arasında en sık karşılaşılan hastalıklardan bir tanesidir. Toplumda görülen kanser türlerinin %15 kadarı kolorektal kanserdir. Kanser tanısı konan hastalarda genellikle kalın bağırsak dışındaki organlara, dokulara yayılım vardır. Yani kanser metastaz yapmıştır. Hastaların %50 sinde metastaz belirlenir. Bu yüzden kolorektal kanserlerde erken teşhis önemlidir. Özellikle tarama testleri yardımıyla hastalığın erken aşamada teşhisi ve tedavisi yapılabiliyor. Tarama testinde belirlenen polipler kanserleşme den çıkarıldığı takdirde kolorektal kanser gelişimi önlenebiliyor.
Sinsi bir ilerleme gösteren ve farklı semptomlarla ortaya çıkan kolorektal kanserlerden korunmak için düzenli kontrollerden geçmek gerekir. Hastalarda bağırsak kanaması dışında ishal ve kabızlık atakları, tuvalet alışkanlığında değişiklik, dışkının kalem gibi incelmesi, ağrı, karında şişlik, nedensiz kilo kaybı, sık tuvalete çıkma isteği, tam boşalamama hissi gibi belirtiler gözlenir.
Bağırsak Kanaması Nasıl Önlenir?
Bağırsak kanaması ince ya da kalın bağırsağı tahriş eden, hasar veren hastalıklar ve bazı etkenler nedeniyle gelişebilir. Bu yüzden bağırsak kanamasına neden olabilecek hastalıkların zamanında teşhis edilmesi, tedavisi ile yaşam tarzında yapılacak bazı değişikliklere önem verilmelidir.
Beslenme Ve Sıvı Tüketimi
Herkesin beslenme ve sıvı tüketimi konusunda hassas olması gerekir. Sindirim sisteminin en önemli alanları olan bağırsakların sağlığı açısından bu önemlidir. Yeterince sıvı alınmaması sindirimin aksamasına neden olabilir. Beslenmede ise lif oranı yüksek besinlerin az tüketilmesi kabızlık gibi ciddi sorunlarla uğraşmanıza neden olabilir. Bunlar bağırsak çeperlerini olumsuz etkileyebilir. Bağırsak çeperinin zayıflaması yırtıklara zemin hazırlar ve bağırsak kanamasına neden olabilir.
Neden Olan Hastalıkların Tedavisi
Divertiküler hastalıklar, polipler, kanserli tümörler, bağırsak enfeksiyonları gibi hastalıklar bağırsak kanaması nedeni olarak kabul edilmektedir. Bu hastalıkların erken aşamada teşhis edilmesi ve tedavisinin yapılması bağırsak kanamasını önlemede etkili yaklaşımlardır. Bunlar aynı zamanda kaliteli ve sağlıklı yaşamın da önemli unsurlarıdır.
Sık Sorulan Sorular
Bağırsak kanaması hakkında makalemizde detaylı bilgiler bulabilirsiniz. Bağırsak kanaması nedenleri, belirtileri, komplikasyonları hakkında bilgilere göz atabilirsiniz. Bu bölümde de bağırsak kanaması hakkında merak edilen sorunların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Bağırsak Kanaması Tehlikeli Midir?
Bağırsak kanaması nedenine bağlı olarak oldukça tehlikeli sonuçlara neden olabilir. Bazı hastalarda hemoroit gibi tedavisi kolay hastalıklar yüzünden ortaya çıkan bağırsak kanaması, bazı hastalarda da kalın bağırsak kanseri gibi yaşamsal risk oluşturan ciddi hastalıklar nedeniyle kanama olabilir. Bu yüzden bağırsak kanaması olan hastaların mutlaka bir doktora giderek muayene olması gerekir.
Bağırsak Kanaması Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Bağırsak kanaması tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur. Kanamanın yeri mutlaka belirlenmeli, sebebine göre tedavisi yapılmalıdır. İhmal edilen bağırsak kanaması kolon kanseri gibi ciddi bir hastalıktan kaynaklanır ise ya da bağırsak çeperinde delinmeye, bağırsak tıkanmasına kadar gidebilen divertiküler hastalıklar nedeniyle oluşur ise hastanın yaşamı riske girebilir.
Bağırsak Kanaması Kansere Neden Olur Mu?
Bağırsak kanaması çok farklı nedenlerden ortaya çıkabilir. Genel olarak ince ya da kalın bağırsakta yırtılmaya, tahrişe neden olan etkenler kanamaya yol açabilir. Kanamanın altında yatan etken belirlenmedikçe sorunun ciddiyetini anlamak zor olur. Bağırsak kanaması normalde kansere neden olmaz. Ancak bağırsaktaki kanserli tümörler kanamaya neden olabilir. Bu araştırmanın iyi yapılması gerekir. Kanama belki de kolon kanserinin bir belirtisi olabilir.
Şeker Hastalığı Bağırsak Kanamasına Neden Olur Mu?
Sistemik bir hastalık olan diyabet yani şeker hastalığı sindirim sistemine olumsuz etkiler yapabilir. Kan şekerinin kontrolsüz olması bağırsak hareketlerini olumsuz şekilde bozar. Bu nedenle kabızlık ve ishal gibi sorunlar yaşanabilir. Ayrıca bağırsaklarda bakteri artışına neden olarak enfeksiyonların gelişiminde rol oynayabilir. Bu etkenler bağırsak kanaması için uygun ortam hazırlanmasına neden olabilir. Çünkü bağırsak iç yüzeyi bunlardan dolayı hasar görebilir ve kanamaya yatkın olur.
Bağırsak Kanaması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bağırsak kanaması tedavisinde ilk yaklaşım kanamanın kesilmesi yönündedir. Hastalara kanamayı durduracak, kan pıhtılaşmasını sağlayacak ilaçlarla tedavi uygulanır. Ancak bu şekilde bağırsak kanamasının kesilmesi sorunu çözmez. Bu aşamadan sonra kanamanın hangi nedenden kaynaklandığı ve kanamanın yeri mutlaka belirlenmelidir. Aksi halde hastada tekrarlayan bağırsak kanaması ciddi sonuçlara neden olabilir. Kanamaya neden olan divertiküler hastalıklar, polipler, basur, anal fissür, bağırsak enfeksiyonu, bağırsak kanseri gibi hastalıkların tedavisi yapılmalıdır.
Bağırsak Kanaması Durumunda Hangi Bölüme Muayene Olmak Gerekiyor?
Bağırsak kanaması durumunda hastaların sağlık kurumlarının genel cerrahi bölümüne gitmeleri gerekir. Bağırsak kanaması genellikle dışkıda kan görülmesi ile fark edilebilir. Bu kanamayı önemsemek ve nedeninin tespit edilmesi için genel cerrahi uzmanına muayene olmak gerekir.
Bağırsak Kanseri Çocuklarda Görülür Mü?
Bağırsak kanseri her yaş grubunda görülse de daha çok 50 yaş ve üzeri kişilerde görülür. Ancak ailesinde kolorektal kanser öyküsü olan kişilerde kanser riski daha fazladır. Genetik faktörler bağırsak kanseri riskini arttırmaktadır. Kalın bağırsakta olan genetik adenomatöz polipler, Lynch sendromu olarak tanımlanan herediter yani aileden çocuklara geçen polip dışı kolorektal kanser hastalarda bağırsak kanseri riskini arttırmaktadır. Genetik kolorektal kanserler bağırsak kanserlerinin %5-10 kadarını oluştursa da bu hastaların yaşı diğerlerine oranla daha gençtir. Ayrıca bu tür bağırsak kanseri hastaları daha fazla yaşamsal risk taşımaktadır.
Gizli Kanama Nedir?
Gizli kanama dışkıda gözle görülmeyecek şekilde sızıntı gibi kanama olmasıdır. Bu tür kanamanın anlaşılabilmesi için bazı tetkiklerin yapılması gerekir. Gizli kanama sorunu olan hastalarda uyuklama hali, halsizlik, yokuş çıkarken, merdiven çıkarken ya da bunun gibi egzersizleri yaparken soluk soluğa kalma gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca hastalarda gizli kanama nedeniyle kansızlık sorunu, demir eksikliği gelişebilir. Bu şekilde gözle görünmeyen gizli kanama durumunu değerlendirmek için gizli kan testi yapılabilir. Sindirim sisteminden kaynaklanan kanamalarda kişilerin 50 yaşından sonra düzenli şekilde yılda bir ya da iki yılda bir dışkıda gizli kan testi yapılması önerilir. Bu test sayesinde bağırsak kanseri riski %15-33 oranında azaltılabilir.
Bağırsak Kanaması Hangi Hastalıkların Belirtisidir?
Bağırsak kanaması farklı nedenlerden gelişebilir. İnce ve kalın bağırsağı etkileyebilecek tifo, dizanteri gibi mikrobik bağırsak hastalıklarının, bağırsak tüberkülozu, bağırsak paraziti, bağırsak ülseri, bağırsak lenfoması, iltihabi bağırsak hastalığı, divertiküler hastalıklar, bağırsak enfeksiyonu, bağırsak polipleri, ince ve kalın bağırsak tümörleri, kalın bağırsak kanseri gibi hastalıkların bir belirtisi olabilir. Bu yüzden hastalıkların erken aşamada teşhis edilmesi için bağırsak kanaması bir belirti olarak kabul edilmeli ve sebepleri araştırılmalıdır.
Bağırsak Kanaması Ne Kadar Sürer?
Bağırsak kanamasını ortaya çıkaran sebebe göre kanamanın süresi de değişir. Bazı kanamalar anlık olarak gelişip birkaç dakika devam ederken bazıları tedavi edilmedikleri müddetçe devam edebilmektedir. Özellikle ülsere bağlı kanamalar çok uzun süreler devam eder. Bağırsak kanserlerinden ve basurdan kaynaklanan kanamalar da aynı şekilde uzun süreler boyunca devam edebilmektedir.
Bağırsak Kanaması Neden Olur?
Bağırsağın iç yapısında meydana gelen mikro veya makro yırtıklarından kan gelmesi, bağırsak kanaması olarak adlandırılır. Bağırsak kanamasına sebep olabilecek onlarca farklı sebep bulunmakla birlikte bunlardan en sık karşılaşılanları şunlardır: Basur, fistül, bağırsak iltihabı, ülser, polip, bağırsak kanseri, damar hastalıkları. Akut olarak gelişen kanamalarda ise onlarca farklı sebep bulunur.
Bebeklerde Bağırsak Kanaması Neden Olur?
Bebeklerde bağırsak kanaması ile karşılaşılması doğaldır. Önemli olan kanamanın boyutu ve sürekliliğidir. Tüketilen besinlerin katı – püre – sıvı dengesi, bağırsak iltihabı hastalıkları ve diğer bazı faktörler bebeklerde bağırsak kanamasının başlıca sebepleridir. Nadiren karşılaşılsa da bağırsak kanserleri de kanama sebepleri arasında sayılabilir. Eğer karın bölgesine yapılan cerrahi bir uygulamadan sonra kanama başlamış ise fistülden şüphelenilmesi gerekir.
Bağırsak Kanaması Nasıl Durdurulur?
Bağırsak kanaması, bağırsak kanamasına sebep olan faktörün ortadan kaldırılması ile tedavi edilebilir. Tedavi süresi boyunca bağırsağı koruyacak ve kuvvetlendirecek, protein ağırlıklı ve posalı gıdalar tüketilir. Eğer ilaç tedavisi ile ortadan kaldırılabilecek bir sorun var ise ilaçla; ilaçla kaldırılamayan bir sorun var ise de cerrahi müdahale ile bağırsak kanamasına müdahale edilir.