Çölyak Hastalığı
- Sık Sorulan Sorular
- Çölyak Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?
- Çölyak Hastalığı Ölüm Riski Taşır Mı?
- Kadınlarda Çölyak Hastalığı?
- Çocuklarda Çölyak Hastalığı?
- Çölyak hastalığının Tedavisi Var mı?
- Çölyak Hastalığında Hangi İlaçlar Kullanılır?
- Çölyak Hastalığında Diyet önerileri?
- Çölyak Hastalığı Hangi Yaşlarda Ortaya Çıkar
- Çölyak Hastalığını Hangi Poliklinik Tedavi Eder?
- Çölyak Hastalığında Gluten Diyeti Kilo Aldırır Mı?
- Kan Testi Yaptırarak Çölyak Hastalığı Belirlenebilir mi?
- Çölyak Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Gibi Sonuçlar Doğurur?
- Çölyak Hastaları Siyez Unu Tüketebilir mi?
- Çölyak Hastalığı Zayıflatır mı?
- Kilolu Kişilerde Çölyak Riski Nedir?
- Çölyak Hastalığında Kullanılan Tedavi Teknikleri Nelerdir?
- Çölyak Hastalığı Diyetlerinde Hangi Besinler Tüketilmemelidir?
- Gluten Diyetine Ara Verip Tekrar Başlamak Sakıncalı Mıdır?
- Çölyak Hastalığının Tedavisinde Cerrahi Operasyon Gerekir Mi?
- Gluten Duyarlılığı Olan Herkes Çölyak Hastası Olabilir mi?
- Gluten Bağırsaklara Zarar Verir mi?
- Çölyak Hastalığı Nedir?
- Çölyak Hastalığı Sonradan Olunur Mu?
- Çölyak Hastalığı Hangi Tahlillerle Belli Olur?
Çölyak hastalığı ince bağırsaktaki glutene karşı oluşan alerjinin ömür boyu süren haline verilen addır. Hastalık ancak fazla hassasiyeti olan kişilerde görülmektedir. Gluten tüketimi sonucunda ortaya çıktığı öne sürülen Çölyak hastalığı, arpa, çavdar, yulaf ve buğday gibi tahılların tüketilmesini sonucunda ortaya çıkar.
Çölyak Hastalığı Hakkında
Gluten içeren gıdaların alınmasıyla birlikte ince bağırsakta bileşenlere ayrılarak bağırsak mukozası üstünden kana karışması sonrasında ortaya çıkan Çölyak hastalığı, bu gıdaların fazla alınması sonrasında ortaya çıkan bir bağırsak hastalığıdır.
Çölyak Hastalığı Nedir?
Vücudumuzun aldığı gıdaları aktif bir şekilde vücut organlarına dağıtabilmesi ince bağırsakta yer alan villus çıkıntıları sayesinde sağlanır. Çölyak hastalarının mutlaka glutenli besinlerden uzak durması önemlidir. Bu yüzden gluten içeriği olan yiyecek ve içeceklerle ilgili detaylı bilgi sahibi olmalıdır. Bu tüketime gösterecekleri özen ile beraber bağırsakta karşılaşacakları problemlerin önüne geçeceklerdir. Bu alerji sebebiyle bahsettiğimiz çıkıntıların kıvrımları tahrip olur, zarar görür ve küçülür. Böylelikle bağırsak içerisindeki yüz ölçümleri azalır. Yüz ölçümleri azalması sonrasında da gıdalar emilemez hale gelir. Sonuç olarak beslenme yetersizliği ile birlikte ortaya çıkan hastalıklar, insan vücudunda görülür.
Hastalığın Ortaya Çıktığı Durumlar
İnce bağırsakta gluten hasarları sonucunda görüldüğü gibi genetik problemler sonucunda da görülebilen Çölyak hastalığı, aile bireylerinde Çölyak hastalığı olan kişilerde daha fazla görülür. Çift yumurta ikizlerinde bu oran %30'a yükselirken, tek yumurta ikizlerinde %70'e kadar çıkar. Bazı viral enfeksiyonlar ve yaşanan stresler de Çölyak hastalığının ortaya çıkmasına sebebiyet verir. Her yaşta ortaya çıksa da genelde 1 yaşına kadar olan bebeklerde ve 30-40 yaş aralığında bulunan bireylerde görülür. İleri yaşlarda da ortaya çıkabilen Çölyak hastalığı hakkında kesin sıklık bilinmemektedir. Ancak kan bankasındaki kanlar incelendiğinde her 300 kişiden 1'inde Çölyak hastalığı görüldüğü tespit edilmiştir. Tabii ki hastalık, yalnızca kan testi ile gözlenemediğinden bu oranlar kesin değildir.
Emilim Bozukluğuna Bağlı Çölyak Hastalığı
Çölyak hastalığı, mide-bağırsak sisteminin dışında ince bağırsakta gelişen emilim bozukluğuna bağlı olarak görülen bir rahatsızlıktır. Çocukluk çağında ortaya çıkan emilim bozukluğunun en yaygın hastalığı olan Çölyak, ilerleyen yaşlarda fazla gluten tüketimi sonrasında da ortaya çıkar.
Zayıflama ve Ödem
Çölyak hastalığı yaşayan bireylerde vitamin ve mineral yetersizliğine bağlı olarak ani kilo kaybı ve ödem gibi belirtiler görülür. En yaygın görülen belirtilerden birisi olan ani kilo kaybıdır. Aynı zamanda kansızlıkla birlikte kolay çürüme problemi de ortaya çıkar.
Kansızlık
Çölyak hastalığında görülen vitamin ve mineral eksikliği sebebiyle ortaya çıkan rahatsızlıklardan birisi de kansızlıktır. Bunun sebebi demir mineralinin ve B12 vitaminin eksikliği olarak gösterilebilir.
Kemik Erimesi
En yaygın metabolik kemik hastalığı olan kemik erimesi, tıpta osteoporoz olarak bilinir. Bu rahatsızlığın görülmesiyle birlikte kemik kırılganlığı artarak düşük travmalar sonucunda bile kırık oluşabilir. Genel olarak yaşı ilerleyen her bireyde görülen Osteoporoz, çocuklarda ise Çölyak hastalığı görüldüğünde ortaya çıkar.
Çölyak Hastalığı Nedenleri
Genetik Sebepler
Çölyak hastalığı halk arasında genetik bir hastalık olarak bilinse de bazen bir ameliyat, çocuk doğumu, hamile kalınma durumu, viral enfeksiyon hatta duygusal bir stres sonrasında bile ortaya çıkabilir. Genetik olma durumu ise fazlasıyla seyrektir.
Doğum veya Ameliyatlar
Yetişkin hastalarda bazen bir travma, stres altına girme, ameliyat ya da doğum gibi olaylar sessiz bir Çölyak hastalığını aniden ortaya çıkarmaktadır. Ancak ameliyat veya doğum direkt olarak Çölyak hastalığını tetikler veya ortaya çıkarır demek yerine eğer var olan bir hastalıksa, hastaya gösterir diyebiliriz.
Viral Enfeksiyon
Yapılan araştırmalar sonrasında çevresel faktörleri, özellikle de viral enfeksiyonların Çölyak hastalığını etkilediği, tetiklediği belirlenmiştir.
Çölyak Hastalığı Belirtileri
Çölyak hastalığı, yetişkinlerde ve çocuklarda farklı belirtiler gösterir. Hastalık aynı hastalık olsa da ileri yaşlarda, hastalığın belirtileri daha geniş bir yelpazede değerlendirilir.
Çocuklarda Görülen Belirtiler
Çölyak hastalığı, çocuklarda karın ağrısı, karında şişlik, ishal, huzursuzluk, iştahsızlık, kusma, kilo kaybı olmasa da kilo alamama, yavaş boy uzaması ve gelişme geriliği gibi belirtilerle kendini gösterir.
Yetişkinlerde Görülen Belirtiler
Bahsettiğimiz gibi yetişkinlerde, Çölyak hastalığında görülen belirtiler daha geniş bir yelpaze üzerinde değerlendirilmektedir.
İshal ve Kusma
Çölyak hastalarında, en çok görülen bulgu ishaldir. Akut ya da sinsi ishal olabilir. Ancak tek başına ishal, Çölyak hastalığının görüldüğüne dair bir bulgu değildir.
Kilo Kaybı
Çölyak hastalığı, esasında hayat boyu devam eden bir hastalıktır. Vücutta gizli olarak bulunan Çölyak hastalığı, kimi zaman aniden ortaya çıkarak kilo kaybına sebebiyet verir. Hayat boyunca devam eden bu hastalığın, bir anda kilo kaybına sebebiyet vermesini şaşkınlıkla karşılayabilirsiniz. Ancak Çölyak hastalığının, tamamen aktifleşmesi sonucunda bu kilo kaybı oluştuğundan dolayı direkt olarak bir uzmana danışılması tavsiye edilir.
Şişkinlik ve Karın Ağrısı
Karın ağrısı ve şişkinlik, Çölyak hastalığını işaret edebilir. Çölyak hastalığı, tedavi edilmeyen vakalarda uzun vadelerde ciddi hastalıklara yol açabilmektedir.
Eklem Ağrısı ve Kemik Erimesi
Eklem ağrılarının yanı sıra kemiklerde oluşan yumuşama ve kemik yumuşaması Çölyak hastalığını gösteren belirtilerden birisidir. Genelde Çölyak hastalığı, gluten hassasiyeti ile karıştırılsa da bu belirtiler görüldüğünde birey, kesinlikle Çölyak hastasıdır diyebiliriz.
Deri İltihabı
Çölyak hastalığına yakalanan her hastada deri iltihabı görülmektedir. Deri iltihapları, vücudun hemen her yerinde kabartılar oluşarak kaşınma isteği yaratırlar.
Çölyak Hastalığı Teşhis ve Tanı Yöntemleri
Tanı
Çölyak hastalığı, her yaşta bireyde ortaya çıkabildiği gibi teşhisi de her yaştaki birey için yapılabilir. Çoğunlukla gösterdiği belirtiler sebebiyle başka bir hastalık olduğu düşünülür. Bu hastalıklardan bazıları; Erken osteoporoz, kansızlık, daha önce görülmeyen Laktoz alerjisi gibi hastalıklar olabilir. Çölyak hastalığı, insan sağlığı için önemli bir önem taşıdığından dolayı doğru teşhisi yapmak her zaman önemlidir. Bu doğru teşhisi koymak için hastaya kan testi yapıldıktan sonra ince bağırsak biyopsisi yapılarak hastaya tanı konulur. Çölyak hastalığı, diğer hastalıklar gibi alerji testleri ya da rezonans gibi yöntemlerle teşhis edilemeyen bir hastalıktır.
Teşhis
Bir birey, Çölyak hastası olduğundan şüpheleniyorsa bunu doktoruna bildirerek ayrıntılı muayene ister. Bunun haricinde doktor da bundan şüphelenerek bazı kan ve idrar testleri ister. Kalsiyum, magnezyum, A vitamini, B12 vitamini, folik asit ve demir gibi maddelerin kandaki seviyelerinin ölçülmesi ve tam kan değerlerine ulaşılması için belirli testler yapılır. Çölyak hastalığının tanısında kan testlerinin yanı sıra mutlaka ince bağırsak biyopsisi de yapılır. Gerektiğinde bilgisayarlı batın tomografisi gibi görüntüleme yöntemleri de tercih edilebilir.
İnce Bağırsak Biyopsi Örneği
Çölyak hastalığı teşhisi için kesin bir tanı yöntemi olan ve mutlaka gerekli olan ince bağırsak biyopsisi, serolojik testler ve doku testlerinin hastalığı işaret etmesi sonrasında istenen bir testtir. İnce bağırsak biyopsisi, patoloji uzmanı tarafından incelenir. İnce bağırsak biyopsisi yapılmadan teşhis konulması ve diyete başlanması da önerilmeyen tedavilerdendir. İnce bağırsak biyopsisi, hastalığın seyri konusunda önemli bilgiler verir. İnce bağırsak biyopsisi, endoskop adı verilen ve hasta vücudunda dilediği gibi kıvrılabilen bir boru kullanılarak yapılır. Biyopsi öncesinde hasta bilgilendirilir ve 6 saat boyunca aç kaldıktan sonra biyopsi yapılır.
Öte yandan hastaya kan sulandırıcı ilaç takviyeleri yapılır. Endoskop adı verdiğimiz alet, yemek borusu ve mideden geçerek ince bağırsaklara ulaşır. Endoskop ince bağırsağa ulaştıktan sonra toplu iğne başı kadar 4 adet doku örneği alınır. Bu işlem yalnızca 10 dakika sürer. İnce bağırsak yüzeyinden alınan doku, mikroskopta incelenir ve kimyasal bileşenlerle tepkimeye sokulur. Hastalığa neden olan alerjiler, bu şekilde bulunur ve yarattığı hasar derecesi görülmüş olur. Bahsettiğimiz gibi kısa süren ve günümüzde oldukça kolay bir işlem olan ince bağırsak biyopsisi, hastanın canını yakmaz. Biyopsi sonrasında kişi normal hayatına devam edebilir ve hastanede yatılı kalmaz. İnce bağırsak biyopsisi sonrasında nadiren de olsa küçük kanamalar görülebilir. Eğer kanama çay kaşığından fazla olursa doktor mutlaka bilgilendirilmelidir. Ancak genellikle endişelenecek bir durum yoktur.
Çölyak Hastalığı Risk Faktörleri
Çölyak hastalığı, hayat boyu süren bir hastalık olsa da bazı bulguların artması ve hastalığın kendini aktif etmesi sonucunda hasta bünyesinde kendini tam olarak gösterir. Bu hastalığın kendini gösterme olasılığının artışında bazı risk faktörleri rol oynar.
Gelişim Geriliği
Özellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan bu risk faktörü, Çölyak hastalığı açısından risk arttırıcı bir unsura sahiptir. Günümüzde çok sık görülen bir problem olan gelişim geriliği, bir biyolojik nedene bağlı kalmadan çevredeki şartlar sebebiyle oluşabilir. Bu durum anne ve babanın ya da çocuktan sorumlu kişinin yeterince uyarı bulunan bir çevre sunmamasından kaynaklanır. Örnek vermek gerekirse; Çocuğa dışarı çıkma hakkı tanınmadan büyümesi istenirse, çocuk çevreyi tanımadığından büyüdüğü ve daha sonra dışarı çıktığında şaşırdığından, beyni karmaşır ve birçok uyarıcıyı aynı anda almaya çalışır. Bu sebeple gelişim geriliği ortaya çıkar. Ancak yaşıtlarından geride olan her çocuk, gelişim geriliği yaşıyor denilmez.
Kemik Erimesi
Kadın hastalığı olarak bilinen kemik erimesi yani osteoporoz, aslında her yaşta, her cinsiyete sahip olan bireyde ortaya çıkabilir. Kemik erimesi yani Osteoporoz, vücutta çok fazla kemik kaybedildiğinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Kemiği zayıflatan bir hastalık olan kemik erimesi, kemiklerin kırılma riskini de arttırır. Kemik erimesi, tam anlamıyla anormal gözeneklere sahip kemiklerin oluşmasına verilen isimdir. İskelet de bu bozukluk sonrasında zayıflar ve kemikler kendi içerisinde herhangi bir darbede kırılacak duruma gelir.
Felç veya Nöbetler
Görünürde beyin damarlarını etkileyen nedenler haricinde hiçbir nedene bağlı kalmadan hızlıca yerleşen kısmi veya daha nadir olarak genel beyin fonksiyonlarının hasar görmesine verilen isim olan felç ya da inme, yaşandıktan belli bir zaman sonra Çölyak hastalığını da beraberinde getirebilmektedir.
Hamilelerde Düşük Meydana Gelmesi
Yumurta tarafından sperm döllendiği zaman hamilelik meydana gelir. Döllenmiş yumurta, döl yatağı içerisinde follapi tüpüne doğru ilerler. Bazı durumlarda fetüs, 40 hafta boyunca hayatta kalamaz ve doğum gerçekleşmez. Hamileliğin ilk 20 haftasında fetüs hayatını kaybederse, buna düşük adı verilir. Düşük meydana gelen hamile kadınlarda, Çölyak hastalığının meydana gelme olasılığı artmaktadır.
Bağırsak Kanseri
Tıp dilinde kolon ya da bağırsak kanseri olarak bilinen bağırsak kanseri, dünyada en sık görülen kanser türlerinden biridir. Türkiye'de de yapılan istatistikler sonucunda en çok görülen ilk 5 kanser türü arasına giren kalın bağırsak kanseri, her yaşta görülme riski olsa da genelde 50 yaşından sonra ortaya çıkmaktadır. Kalın bağırsağın, kanserli hücreler tarafından işgal edilmesi sonrasında tedavi edilse bile ince bağırsağa sıçrayabilir ve burada hayat boyunca süregelen Çölyak hastalığını aktif duruma getirebilir.
Doğumsal Bozukluklar
Her anne ve baba, doğacak bebeğinin bir problemi olup olmadığını önceden öğrenmek, elinden geliyorsa da tedavi etmek ister. Her 100 doğumdan yalnızca iki ya da üçünde doğumsal bozukluk meydana gelmektedir. Doğum esnasında görülen zihinsel ya da fiziksel problemler, Çölyak hastalığının görülme riskini de yukarıya çeker.
Kalsiyum ve K Vitamini Eksikliği
K vitamini, kemik ve dişlerde kalsiyum birikimini sağlayan proteinlerden biri olan osteokolsin proteinini aktif ederek kemiğe yerleştirilmesinde yardımcı olur. Öte yandan kalsiyumun böbrekler ve damarlara çökmesini engelleyen K vitamini azaldığında, kalsiyumun bağırsaklardan emilimi de azalacağından Çölyak hastalığı baş gösterebilmektedir.
Malabsorbsiyon
İnsan vücudu, tüketilen besinlerde yer alan faydalı mineral ve vitaminleri alamadığından malabsorbsiyon durumu ortaya çıkar. Genelde gıdaların yeteri kadar emilmemesi sonrasında ortaya çıkan malabsorbsiyon, birçok hastalığın habercisi olabilir. İnce bağırsaktaki problem ya da hastalıklarda malabsorbsiyon durumunun ortaya çıkması, risk faktörünü arttırır.
Çölyak Hastalığı Komplikasyonları
Hastalık, her hastada doğuştan itibaren bulunur fakat bazı bireylerde hiç belirti vermez ya da çok hafif seyreder. Hatta kişi, aktif bir şekilde Çölyak hastası olduğunu da çok geç fark eder. Hastalık tipik belirtilerle başlayabileceği gibi çok hafif belirtilerle de uyarılar verebilir.
Hastalıkla İlişkili Diğer Hastalıklar
Çölyak hastalığı ile alakalı olan birçok hastalık bulunmaktadır. Bunlardan dikkat çekenlerden hastalıklardan birisi de Down sendromlu bireyler de Çölyak hastalığının mutlaka görülmesidir.
Bazı Cilt Hastalıkları
Cilt hastalığı olarak Sedef hastalığının Çölyak hastalığı ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Her ikisi de birbirini doğurabilir.
Tiroid Bezi Hastalıkları
Çölyak hastalığında, tiroid bezi hastalığı, otoimmun hipo veya hiper-thyroidism şeklinde görülebilir. Bunun tam tersi olarak tiroid bezi hastalığı bulunan bireylerde Çölyak hastalığı görülebilir.
Bağ Dokusu Hastalıkları
Çölyak hastalığı, ince bağırsak fonksiyonlarını etkilediğinden bağ doku hastalıklarıyla da ilişkili olarak görülür. Genelde hastalığın birer belirtisi olan bağ dokusu hastalıkları, Çölyak hastalığı esnasında da ortaya çıkabilir.
Çölyak Hastalığı Nasıl Önlenir?
Hem çevresel faktörler hem de genetik faktörlerden kaynaklanan Çölyak hastalığının önlenmesi pek mümkün değildir. Ancak tespit edildiğinde gerekli tedbirler alınırsa, hastalık ilerlemeden durdurulabilir.
Çölyak Hastalarının tüketmemesi gereken gıdalar
Maryland Merkezi Üniversite merkezi tarafından kurulan Çölyak Araştırma Merkezi yapılan araştırmalar neticesinde Amerikan vatandaşı olan her 150 kişiden 1'inde Çölyak hastalığı meydana geldiği tespit edilmiştir. Ülkemizde resmi veriler olmasa da aşağı yukarı bu rakamlar aynıdır. Yüzbinlerce insanı yakından ilgilendiren ve beslenmeye direkt olarak etki eden Çölyak hastalığı, gluten içeren gıda tüketildiğinde kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Özellikle buğday, yulaf, soslar ve bira, Çölyak hastalarının mutlaka uzak durması gereken gıdalar arasında yer almaktadır. Her insan vücudu farklı gıdalara tepkiler verse de Çölyak hastalarının gluten içeren tüm gıdalardan aynı derecede uzak durmalıdır. Az önce saydığımız, fazlasıyla tüketilen ve içerisinde gluten olan gıdalar haricinde; bulyonlar, kahverengi pirinç şurupları, keklerde kullanılan unlar ve dolayısıyla kekler, kremalı sebzeler, tavuk kızartmaları, pastırma çeşitleri ve deniz ürünlerinden uzak durulmalıdır. Ancak eğer Çölyak hastalığı ile boğuşuyorsanız, en doğru beslenme listesini internet üzerinden değil uzman hekim önerisiyle almalısınız.
Non Çölyak Gluten Hassasiyeti
Non Çölyak Gluten hassasiyetine sahip bireyler, Çölyak hastası değillerdir. Ancak gluten ya da buğday içeren besinler tükettiklerinde rahatsızlık hissederler. Bu hastalarda, besinlerin tüketilmesi sonrasında değişik reaksiyonlar oluşur. Non Çölyak Gluten hassasiyeti, bu hastalık için doğru bir isim değildir. Çünkü yapılan araştırmalar sonucunda yalnızca gluten değil buğday hassasiyetinin de hastalarda yer aldığı tespit edilmiştir. Fakat yaygın olarak kullanılan ismi Non Çölyak Gluten Hassasiyeti şeklindedir.
Sık Sorulan Sorular
Çölyak Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?
Çölyak hastalığı, kuluçka döneminde ya da aktif dönemde bulaşıcı bir hastalık değildir. Birey, yanlış beslenmeler sonucunda kendi vücuduna zarar verebilir. Bir başkasına hiçbir şekilde geçmez. Çölyak hastalığı, hali hazırda genetik olarak taşınan bir hastalıktır.
Çölyak Hastalığı Ölüm Riski Taşır Mı?
Çölyak hastalığı, gerekli diyet yapıldığında kolaylıkla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Ancak tedavi edilmezse ve önemsenmezse ölüme kadar gidilebilir.
Kadınlarda Çölyak Hastalığı?
Ortalama 150 kişide bir görülen, hem çocuklukta hem de orta yaş ve sonrasında ortaya çıkabilen Çölyak hastalığı, kadınlarda daha fazla görülmektedir. Kadınlarda görülen Çölyak hastalığı, doğurganlıkla ilgili sorunlara ve kadınlarda düşüğe yol açabilir.
Çocuklarda Çölyak Hastalığı?
Maalesef ki bu hastalığa tüm dünyada en çok rastlanıyor ne yazık ki ülkemizde de bu durum söz konusudur. Tıptaki adıyla gluten enteropatisi; buğday, çavdar, arpa gibi tahıllarda yer alan gluten isimli proteine karşı vücudun anormal bir bağışıklık göstermesi, böylelikle ince bağırsağın işlevini yapamaması sorunudur. 1 yaşından sonra gluten içeren yiyecekler, çocuklar tarafından tüketilir. Bununla birlikte genetik olarak gelen hastalık bulgularıyla birlikte ince bağırsak yüzeyinde çıkıntılar yerine düzlükler ortaya çıkmaya başlar. Bu çıkıntılar düzlüğe dönüştüğünde maddelerin emilimi bozulur. Bu yüzden çölyak hastalığı çocuklarda yavaştan başlayarak şiddetinin arttığı gözlemlenir. Belirti ve bulgular da hastalığın şiddetine göre değişiklik gösterse de genelde verilen tepkiler gluten içeren gıdaların tüketilmesi sonrasında ortaya çıkar.
Çölyak hastalığının Tedavisi Var mı?
Çölyak hastalığında, uygulanan bir diyet ile birlikte tedavi oldukça kolay ve mümkündür. Ancak bunun için diyete harfiyen uyulması ve bu diyetin uzman tarafından hazırlanması gerekir.
Çölyak Hastalığında Hangi İlaçlar Kullanılır?
2014 yılının Mayıs ayında Larazotide Acetate ismiyle piyasaya sürülen Çölyak ilacı, ince bağırsak yüzeyindeki hücrelerin arasındaki bağı güçlendirerek gluten emilimini minimuma indirmektedir. Larazotide Acetate adlı ilaç dışında piyasada bir Çölyak ilacı yoktur.
Çölyak Hastalığında Diyet önerileri?
Çölyak hastalığında, diyet listesinde genellikle her hasta için yasaklanan gıdalar bulunur. Kişiye özel diyet listeleri hazırlansa da en genel bağlamda yasaklı yiyecekleri sizlerle paylaşmak istedik. Tahıl grubundan; Buğday, yulaf ve çavdar unu ile yapılan her türlü besin yasaklılar listesinde yer almaktadır. Çorbalara baktığımızda, her türlü hazır çorba, şehriye çorbası, un çorbası, tarhana çorbası, düğün çorbası, unlu domates çorbası ve erişte çorbası, yasaklı çorbalar listesinde yer alıyor. Bunların dışında tatlılara göz attığımızda, unlu tatlılar, kek ve pastalar, çörekler, gofretler, kurabiyeler, çikolata, puding ve türevleri de yasaklılar listesinde yer almaktadır. Et ve balık ürünlerine baktığımızda; içerisinde ekmek bulunan köfte, bulgurlu kıymalı yemekler, unla kızartılan balıklar ve sosis yasaklılar listesinde yer almaktadır. Öte yandan boza, limon suyu, greyfurt, mandalina ve portakal suyu gibi içecekler de yasaklılar listesinde yer alır.
Çölyak Hastalığı Hangi Yaşlarda Ortaya Çıkar
Çölyak hastalığı, çocuklarda görüldüğü gibi genelde 30-40 yaş civarında ortaya çıkar. Çocuklarda görülme yaş aralığı da 5 ila 7 yaşları arasıdır.
Çölyak Hastalığını Hangi Poliklinik Tedavi Eder?
Çölyak hastalığı, ince bağırsakla ilgili olduğundan genel cerrahi bölümüne çıkılmalıdır.
Çölyak Hastalığında Gluten Diyeti Kilo Aldırır Mı?
Çölyak hastaları, besinlerin bağırsaktaki emilme yeteneği düzelmesi sebebiyle diyete başladıktan bir süre sonra kilo alır. Buna glutensiz gıdalarda yüksek şeker ve yağ bulunması sebep olur. Bu, gayet normal bir durumdur.
Kan Testi Yaptırarak Çölyak Hastalığı Belirlenebilir mi?
Hayır. Yalnızca kan testi yaptırılarak Çölyak hastalığının belirlenmesi mümkün değildir. Ancak tıbbi görüntüleme sonrasında kesin teşhis konulabilir.
Çölyak Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Gibi Sonuçlar Doğurur?
Yaşam boyu süren ve bu bağlamda alanında tek olan bir çeşit gıda alerjisi Çölyak hastalığının mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. Aksi halde ölüme kadar giden olumsuz sonuçlarla karşılaşılabilir.
Çölyak Hastaları Siyez Unu Tüketebilir mi?
Gluten hassasiyetine ve/veya hastalığına sahip olan kişiler siyez buğdayı da tüketmemelidir.
Çölyak Hastalığı Zayıflatır mı?
Evet. Çölyak hastalığı zayıflatır fakat tedavi için uygulanan diyet kilo aldırır.
Kilolu Kişilerde Çölyak Riski Nedir?
Her insan ile aynı düzeydedir. Bugüne kadar yapılan hiçbir araştırmada kilonun hastalığı tetiklediği ya da riski arttırdığı görülmemiştir.
Çölyak Hastalığında Kullanılan Tedavi Teknikleri Nelerdir?
Çölyak hastalığında yalnızca gluten diyetiyle birlikte tedavi yöntemi kullanılır. Eğer hastalık çok ileri düzeydeyse, ilaç tedavisine başlanır.
Çölyak Hastalığı Diyetlerinde Hangi Besinler Tüketilmemelidir?
Özellikle buğday, yulaf, soslar ve bira, Çölyak hastalarının mutlaka uzak durması gereken gıdalar arasında yer almaktadır. Diğer yasaklar ve diyet listesi için uzman bir hekime başvurulması gerekir.
Gluten Diyetine Ara Verip Tekrar Başlamak Sakıncalı Mıdır?
Evet. Hastalık pasif duruma geçene kadar diyete devam edilmelidir. Aksi takdirde herhangi bir verim alınmaz.
Çölyak Hastalığının Tedavisinde Cerrahi Operasyon Gerekir Mi?
Hayır. Çölyak hastalığı diyetle tedavi edilebilir. Oldukça ileri düzey olan Çölyak hastalarında da ilaçla tedavi yöntemi kullanılır.
Gluten Duyarlılığı Olan Herkes Çölyak Hastası Olabilir mi?
Olabilir ancak kesin olur diye bir tanı koyulmaz. Öte yandan her sağlıklı birey de Çölyak hastası adayıdır.
Gluten Bağırsaklara Zarar Verir mi?
Gluten, yalnızca hasta kişilerin bağırsaklarına zarar verir. Sağlıklı bireylerde hiçbir zarar oluşturmaz.
Çölyak Hastalığı Nedir?
İnce bağırsağın iç yüzeyinde bulunan, glüteni sindirme görevi üstlenen yapıların glütene karşı ciddi bir alerjik reaksiyon geliştirmesi ve bunun kalıcı olması çölyak hastalığı olarak adlandırılmaktadır. Hastalığa sahip olanlar glüten içeren bir besini tükettiklerinde bağırsak fonksiyonlarını kontrol etmekte zorlanmakta ve anında ishal ile karşı karşıya kalmaktadırlar.
Çölyak Hastalığı Sonradan Olunur Mu?
Çölyak hastalığına sebep olan bağırsak sorunları genetik olarak aktarılmaktadır. Ancak bazı insanlarda bu sorun ilk yaşlarda belirti vermeyebilmektedir. Doğal olarak, yıllar sonra belirti vermeye başlayan çölyak hastalığında hastalık sonradan ortaya çıkmış gibi görünmektedir. Çölyak hastalığı genetik olarak aktarılan, yaşamın başlangıcından itibaren varlığını sürdüren bir hastalıktır.
Çölyak Hastalığı Hangi Tahlillerle Belli Olur?
Çölyak hastalığının ortaya çıkardığı belirtilerin neredeyse tamamı diğer birçok hastalığın ve sendromun da belirtisi olduğundan dolayı tanı oldukça güçtür. İyi bir fiziki muayene ve uzman incelemesinden sonra ince bağırsaktan parça alınarak biyopsi işlemi uygulanmaktadır. Bu işlem ile kesin tanı yapılabilmektedir. Ayrıca bağırsak biyopsisinden önce de çeşitli kan testleri uygulanmaktadır.