Diş Kisti Hastalığı

Diş Kisti Hastalığı Hakkında

Diş kisti, hastanın şiddetli ağrı çekmesine sebep olan içerisinde kan, hava sıvı madde bulunduran bir tür keseciktir. Kist zamanla iltihap toplarsa apseye dönüşür. Bir şey yendiği ya da ısırıldığı takdirde çene kemiklerine hasar verebilir, kasılmalar ve ağrılar yaşatabilir.

Diş Kisti Nedir?

Diş kisti, dişin kökünde ve köklerin kanalına bağlı bir hastalıktır. Oldukça sinsi olan bu hastalığı anlamak pek kolay değildir. Kist, boşlukta başlayıp iltihap meydana getirir ve bu iltihap zamanla büyür. İltihap başladığı an kesecikler oluşur, bu keseciklerin içi sıvıyla dolar. Kistin oluştuğu bölgedeki diş cansızdır ve ölmeye başlar. Bu rahatsızlık ilerlediği takdirde diğer dişlere ve diş köklerine de içeriden yayılım gösterir. Aynı zamanda diş eti dokularına büyük ölçüde zarar verdiğinden ötürü diş kayıplarını da meydana getirir. Birçok farklı diş kisti çeşidi vardır, içlerinden en yaygın beş tanesi: periapikal kistler, dentigeröz (diş taşıyan) kistler, lateral periodontal kistler, artık kist, döküntü kist.

Periapikal Kistler

Bu kistler dişte enfeksiyon başlarsa açığa çıkan kistlerdir ve tedavi edilmediği sürece diş kayıplarına kadar yol açabilecek kemik kayıplarına sebep olurlar. Enfeksiyonu oluşan dişlerin çekilmesi gerekebilir eğer kanal tedavisi ile iyileşecek durumda ise kanal tedavisi de yapılabilmektedir.

Dentigeröz (Diş Taşıyan) Kistler

Yirmi yaş dişleri gibi çıkmamış dişlerin çevresinde oluşan bir kist çeşididir. Kemik kaybına neden olacağından çıkmayan dişin etrafındaki kistler dişle beraber alınmalıdır.

Lateral (Yan) Periodontal Kistler

Gelişimsel bir kist olan bu tür kistler diğer kistlerde olduğu gibi ağrıya sebep olmaz. Lateral periodontal kistler de kemik kaybına neden olur. Teşhisi röntgen cihazları yardımıyla yapılır.

Artık Kist

Diş çekimi sonrası dişte yer alan kistler dişinizin bulunduğu çene bölümünde kalabilir. Bu kistlere ise periapikal kist adı verilmektedir. Bu kistin çok geçmeden ameliyatla alınması gerekmektedir.

Döküntü Kist

Çocuklarda etkisini gösteren bir kist çeşididir. Döküntü kistler, süt dişleri düşerken onunla birlikte düşmeye çalışır fakat başaramayıp diş etinde kalır. Zamanla kendiliğinden düşer. Herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Çok sık karşı karşıya gelinen bir durum değildir.

Diş Kistinin Zararları

Çoğunlukla belirti göstermeden ilerleyen diş kistleri, zaman içerisinde büyüyerek yakınındaki dişe fazlasıyla zarar vermektedir. Verdiği zararın büyüklüğüne göre bazen şiddetli derecede ağrı yapan apselere yol açarken bazen diş kaybına neden olacak kadar ilerleyebilir. Diş kistini oluşturan keseciklerde eğer bir hasar meydana gelirse, içerisinde iltihap barındıran sıvı kana karışır. Kana karışan bu iltihaplı sıvı, kan zehirlenmesi olarak bilinen önemli bir sağlık sorununa neden olabilir. Diş kisti belirtileri fark edildiği takdirde tedavisi bir an önce başlatılmalıdır. Diş kistleri kesinlikle göz ardı edilmemelidir ve en kısa sürede en verimli tedavi sağlanmalıdır. Unutulmaması gerekenlerden biri de ağız ve diş sağlığına gereken titizliği göstermenin diş kisti riskini ortadan kaldırdığıdır.

Doku Değişimi

Kist, büyüme gösterdikçe yer kaplayacağı için çenedeki normal dokuları yerlerinden kaydırır. Yerleri değişen dokular kemik kaybına yol açabilir. Ayrıca hızla büyüyen bu kistler sinirlere baskı yaparak kişinin yüzünde hissizliğe neden olabilir. Sinirlere baskı yapan bu kist fazla zaman geçmeden cerrahi operasyonla tedavi edilmelidir.

Kemik Kaybı

Diş kistleri sessiz ve hızlı ilerler, hasta tarafından geç fark edilir. Kişi ani ve şiddetli ağrılarla farkına varır ve görmezden gelip tedavi olmadığı sürece kist daha fazla büyüyerek önce diş sağlığını tehdit edecek sonrasında kemik kaybına kadar gidecektir.

Dişlerde Konum Bozukluğu

Diş kisti, yakınındaki dişi kendi içine çekebileceği gibi normal hizasından dışarı doğru da itebilir. Bunun sonucunda dişlerin konumunda ve dizilişinde anormallikler gözlenir.

Çene Kemiğinde Büyüme

Diş kistinin bazı durumlarda çene kemiğinde büyümelere yol açtığını söylemek mümkündür. Bu belirtiler ağrısız bir şekilde gerçekleştiğinden hasta durumu çoğu zaman fark edemez bile. Ağız ve diş sağlığı kurumlarına gidip detaylı muayeneden geçilmelidir.

Diş Kisti Hastalığının Nedenleri

Diş kisti oluşumunun çeşitli nedenleri vardır. Diş yaralanmaları, travmalar, sağlıksız beslenme, ağız temizliğine gerektiği kadar özen göstermeme gibi oldukça fazla neden sayılabilir. Fakat en yaygın sebebi şüphesiz diş çürükleridir.

Diş Çürükleri

Dişteki çürükler bir müddet sonra yerini oyuklara ve boşluklara bırakır. Bu oluşan oyuklar enfeksiyon başlangıcının olmazsa olmazıdır. Dişler düzenli bir şekilde fırçalanmadığı takdirde tartar ve diş plağı oluşumu başlar. Plaklarda bakteriler besin artıklarından beslenip asit üretirler. Bu asit, dişlerin koruyucu tabakası olan diş minesine zarar vererek aşındırır ve diş özünü çıkarır. Çürük böyle meydana gelmiş olur. Bu çürükler enfekte eğer olunmuşsa oldukça kısa bir sürede dişin yok edilmesine neden olacaktır. Bu bakımdan her bireyin muhakkak ağız ve diş temizliğine özen göstermesi gerekir.

Diş Yaralanmaları

Diş köküne kadar ulaşan kesikler ya da dişin kökünden tamamen düşmesi diş kisti oluşma potansiyelini artırır. Travmaya bağlı olarak yerinden tamamen düşen diş, hastanın dilinin altında saklanarak diş doktoruna ulaştırılması ön görülür bu metot sayesinde düşen diş canlılığını koruyacak ve tekrar yerine konulacak.

Sağlıksız Beslenme

Beslenme düzenine dikkat etmek de en az diş temizliği kadar önemli bir husustur. Yiyecek ve içecek seçimi diş sağlığını doğrudan etkilemektedir çünkü dişler direkt olarak aldığımız besinlerle temas halindedir. Böyle olunca da asitli içecekler ve şeker oranı yüksek besinlerden olabildiğince kaçınılmalı. Dişin sağlığını olumsuz yönde etkileyen gıdalar fazla tüketildiğinde diş minesinde hasarlar meydana gelir. Oluşan bu hasarlar çürüklere yol açar ve çürüyen diş, diş kisti oluşmasına kolaylıkla zemin hazırlar.

Beslenme Sonrası Diş Temizliğinin Yapılmaması

Gıda alımı sonrası diş temizliği büyük önem taşımaktadır. Düzenli hijyenik bakım yapılmayan diş ve diş etleri birçok hastalığa davetiye çıkarabilir. Her bireyin gün içinde 2 sefer 3 dakika boyunca diş fırçalamaları tavsiye edilir. Bunun yanında ağız bakım suları ve diş ipleri de daha sağlıklı sonuçlar almak için tercih edilebilir. Sonuç olarak ağız bakımı, diş kisti ve daha birçok rahatsızlığın önüne geçer.

Bakteriler

Günlük içinde tüketilen her gıda, dişlerin arasında artık olarak kalmakla beraber bu artıklar bakteri çoğalmasını tetikler. Çoğalan bakterilerle eş zamanlı olarak plak oluşumu da artar. Bu plaklar diş taşlarına dönüşürler ve çok geçmeden bakteriler diş köklerine doğru ilerleyip enfeksiyon oluşturmaya başlarlar. Bu oluşan enfeksiyon sonucu diş kistiyle karşı karşıya kalınır. Ayrıca bakterilerin diş minesine zarar veren asidi salgılamaları da diş kistinin oluşma ihtimalini artırır.

Diş Kisti Hastalığının Belirtileri

Dişte meydana gelen, kistlerin başlıca sebeplerinden olan oyuklar çoğu zaman hasta tarafından fark edilmez. Kişi düzenli olarak diş kontrolüne gitmiyorsa oyuklar diş özüne (pulpa) ulaşıp rahatsızlık verene kadar bu hastalık anlaşılmaz, kistler ileri aşamalara gelene kadar fark edilmez. Kist belirtileri bir anda başlar, hastanın tedaviyi geciktirmemesi önerilir aksi halde gündelik yaşantıyı büyük ölçüde etkileyebilir. Dişte devamlı ve zonklayıcı bir ağrı varsa, bir şey çiğnendiğinde ağrılar duyuluyorsa veya sıcak soğuk besinlere karşı hassasiyet oluşmaya başladıysa bir kistin varlığı düşünülebilir.

Ağrı

Diş özü (pulpa), dişi canlı tutan bütün sinir ve kan hücrelerini içinde barındırır. Çürük buraya ulaşabildiği zaman ağrı baş göstermeye başlayacaktır. Kist iltihabının ağrısı aniden vurur. Aniden olan bu ağrı belli bir bölgede değil daha fazla yerde görülebilir. Ağrı yanakta, çenede, yüzde de görülebilir. Çok geçmeden şiddetlenen bu ağrı hastayı diş hekimine acilen gitmek zorunda bırakır. Çoğu hasta hastalıklı dişin hangisi olduğunu anlamayabilir, bir çubuk yardımıyla sırasıyla ağrılı bölgedeki dişler ayrı ayrı ısırıldığında hastalıklı diş bulunabilir.

Oluştuğu Bölgede Şişlik

Kist belirtilerinden bir tanesi de şişliklerdir. Hastalıklı dişin çevresindeki diş etlerinde şişlikler meydana gelir. Oluşan bu şişlikler beraberinde ağrıyı da getirir. Şişliği diş etinde görebileceğimiz gibi çene bölgesinde, yanakta ve yüzün belli kısımlarında da oluştuğunu görebiliriz.

Ağzın İçine Acı Akıntı

Ağızda acı akıntıların olması da diş kisti belirtilerinden olabilir. Bu durumdan şikâyetçi olan kişilerin diş muayenesinden geçmeleri önerilir.

Sinir Sıkışması

Kistler büyüdükçe sinirlere baskı yaparlar, bu baskılar sonucu sinir sıkışmaları yaşanabilir. Sinir sıkışmaları, ağız çevresinde ve yüzde hissizlikler yaşanmasına yol açar. Bu şikâyeti yaşayan kişinin çok geçmeden ağız ve diş merkezine gitmesi gerekmektedir.

Dişin Sallanması

Diş kisti ilerleme gösterdikçe, köklerin çevresindeki yumuşak dokuda kabarıklıklar meydana gelir. Bu kabarıklıklar diş ve kemik yapısını yer değiştirmelere maruz bırakır. Bu da hem ağrıyı daha da şiddetlendirir hem de sallanan bir diş görüntüsünü karşımıza çıkarır.

Diş Bölgesinde Çürük

Diş üzerinde meydana gelen çürükler, kist oluşumunun en temel öğesi olmaktadır. Kişide çürüyen diş çok sayıda mevcut ise önlem almalıdır. Çürükleri tedavi ettirmeli ve sonrasında ağız hijyenine dikkat etmelidir. Her bir çürüğü enfeksiyon başlangıç noktası olabileceğini unutmamak ve olasılıkları en aza indirgemek için diş hekiminden belirli aralıklarla randevu almak gerekir. Ayrıca kistin oluşum riskini azaltmak için günlük diş temizliği aksatılmamalıdır.

Kök Ucunda İltihaplanma

Diş kökünde iltihaplanma zamanla yerini kist oluşumuna bırakır. Kök ucunda bir enfeksiyonla karşılaşıldıysa en kısa sürede tedavi olunması şarttır.

Diş Kisti Hastalığının Tanı ve Teşhis Yöntemleri

Ağız İçerisindeki Akıntılı Oluşumlar

Diş kistinin sebebi genellikle ağrı ve ağız içerisinde görülen sivilce tarzı akıntılı oluşumlardır. Ağız içerisinde ya da dışında görülen şişlik ya da fistül adı verilen sivilce tarzı oluşumların gözlenmesi sonucunda teşhis edilebilir.

Diş Etinde Ortaya Çıkan Problemler

Akıntılı oluşumlar haricinde diş etinde ortaya çıkabilecek kızarıklık, kanama ve hassasiyet gibi durumlarda da tanı konulabilir.

Dişte Ortaya Çıkan Problemler

Kistler, dişte oluşan çürük veya enfeksiyon sebebiyle oluşursa; yüzde oluşan şişlik, dişte oluşan şiddetli ağrı, kök ucunda fistül oluşumu ve dişte çürük oluşumu gibi çeşitli yollarla da kendini gösterebilir ve böylelikle teşhis edilebilir.

Diş Kisti Hastalığının Risk Faktörleri

Diş bakımında gerekli önemin verilmemesi, kaza sonucu yerinden düşen dişin yerine temiz bir şekilde yerleştirilmemesi, aileden gelen genlerle taşınması gibi risk faktörlerinden söz etmek mümkündür.

Ağız Ve Diş Sağlığına Dikkat Edilmemesi

Ağız ve diş sağlığına dikkat etmeyen bireylerde bu hastalığa yakalanma riski oldukça yüksektir. Gereken önem gösterilmediği takdirde başta çürümeler olmak üzere çoğu diş kisti belirtisi görülebilir.

Dişe Hatalı İşlem Yapılması

Travma sonrası yerinden çıkan dişler, uygun şartlar altında muhafaza edilmezse tekrar yerine yerleştirildiğinde enfeksiyona ya da kist oluşumuna sebebiyet verebilir. Yerinden ayrılan dişi, hasta dilinin altına saklayarak bir an önce diş hekimine teslim etmelidir.

Genetik Olarak Yatkınlık

Yapılan bilimsel araştırmalara göre vitamin D geni ile diş çürümesi arasında güçlü bir bağlantı olduğu keşfedilmiş olup, buna bağlı olarak vitamin D geninin bozuk olduğu kişilerde diş çürümelerinin daha fazla görüldüğü belirlenmiştir. Bu tür araştırmalar diş çürüğünün genetik bir yönü olduğunu da söylememizi sağlıyor. Genetik yönden diş çürümesine yatkın bireyler, ağız ve diş sağlığına daha fazla özen göstermezlerse diş kisti şikâyeti yaşayabilme olasılıkları yüksektir.

Diş Kisti Hastalığının Komplikasyonları

Her hastalıkta olduğu gibi diş kistinde de bazı istenmeyen durumlar olabileceğinden söz edebiliriz. Şişlikler, ateşlenmeler, kanamalar görülebilir.

Yüz Bölgesine Şişme

Diş kisti, yüzün etrafında kabarıklıklara yol açabileceği gibi yüzde şişmeler ve asimetrik bozukluklar yaratabilir. Burun deliklerinde boyut farklılığı ya da göz kapağında şişmeler de oluşturabilir.

Yüksek Ateş

Boyun kısmında kabaran lenf düğümlerine bağlı olarak hastada ateş çıkar. Aynı zamanda hasta bu durumda kendisini halsiz ve yorgun hisseder.

Kanama

Kist, diş etini doğrudan etkilediğinden dolayı diş etlerinde kanamalardan söz edilebilir.

Diş Kisti Hastalığı Nasıl Önlenir?

Diş kistine yakalanmamak ve diş kistinin önüne geçmek mümkündür.

Düzenli Olarak Ağız Bakımı Yapmak

Ağız bakımına özen göstermek ve bunu bir alışkanlık haline getirmek, diş kisti başta olmak üzere çoğu diş rahatsızlıklarının önüne geçmektedir. Ağız bakımının çeşitli yöntemleri vardır: diş fırçalamak, diş ipi kullanmak, çeşitli ağız bakım suları kullanmak, fazla asitli ve şekerli gıdalardan kaçınmak.

Düzenli Doktor Kontrolleri

Rutin olarak doktor kontrolünden geçmek olası hastalıkların oluşmasına engel olur ya da fazla ilerlemeden önüne geçilebilir. Bu yüzden her birey belirli zaman aralıklarında diş hekiminden randevu almalıdır.

Sık Sorulan Sorular

Diş Kisti Tedavi Edilir Mi?

Evet. İlk yapılması gereken şey dişte oluşmuş iltihabın kurutulmasıdır, bunun için hastaya antibiyotik kullanımı başlatılır. Daha sonra diş doktoru kistin olduğu bölgeyi iyice temizler ve en sonunda da dişe kanal tedavisi yapılır. Böylelikle diş kisti tedavi edilmiş olur.

Diş Kisti Patlarsa Zehirler Mi?

Diş kisti patladığı takdirde içindeki enfeksiyon kana karışır ve halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinen bir hastalığı ortaya çıkarabilir.

Diş Kisti Kalp Krizine Sebep Olur Mu?

Diş kisti göz ardı edilmemesi gereken bir hastalıktır ve diğer rahatsızlıklara da yol açma ihtimali yüksektir. Yani doğrudan kalp krizine sebep olacağı söylenmese de hastalık ilerlerse nice ciddi sorunlara zemin hazırlar.

Diş Kistinin Oluşması Vücutta Oluşan Farklı Hastalıkların Belirtisi Olabilir Mi?

Hayır, diş kisti ağız sağlığına gereken önem verildiği zaman oluşum göstermez.

Diş Kisti Ağızda Koku Yapar Mı?

Evet, ağızda kötü kokular ve tatlar bırakır.

Diş Kisti Kendiliğinden İyileşme Gösterir Mi?

Hayır, bu mümkün değildir. Doktor tedavisi şarttır.

Diş Kisti Oluşmaması İçin Ne Yapmak Gerekiyor?

Diş bakımına doğru ölçüde özen gösterilmeli ve diş bakımı yaparken olabildiğince titizlik içerisinde bulunulmalı.

Diş Muayenesine Ne Sıklıkla Gidilmeli?

Doktorlar, herhangi bir ağız problemi yaşanmasa bile 6 ayda bir mutlaka diş hekimine muayene olmak gerektiğini söylüyorlar. Tabi dişte rahatsızlık gözlendiği zaman kontrole doktorun söylediği sıklıkta gidilmelidir.

Gömülü Dişlerde Kist Oluşur Mu?

Evet, dentigeröz kistler henüz çıkmamış, gömülü dişlerde oluşan bir kist çeşididir.

Kanal Tedavisi Yapılan Dişlerde Kist Oluşabilir Mi?

Kist güzel temizlenmediği zaman artık kist olarak adlandırılan bir kist çeşidi oluşabilir. Cerrahi müdahaleye başvurarak kısa süre içerisinde alınmalıdır.

Kist Tedavisinin Süresi Nedir?

Kistin büyüklüğüne göre bu süre değişkenlik gösterir. Antibiyotiklerin iltihabı kurutması beklenir. Ameliyat olduktan sonra hastanın iyileşme süresi, diş çektirmiş birinin iyileşme süresine eş değerdir. Ancak birkaç gün sıvı gıdalarla beslenmek zorunda kalacaktır. Ameliyat sonrası 3 ayda bir film çektirerek, yeniden kistin oluşup oluşmayacağı kontrol edilmelidir.

Diş Çekildikten Sonra Yerinde Kist Oluşur Mu?

Bu, operasyonun başarılı geçip geçmemesine bağlıdır. Başarılı geçmeyen operasyonlarda diş kistinin tekrar etmesi mümkündür. Bu yüzden hasta, operasyona girecek doktoru iyice araştırıp seçmelidir.

Diş Kisti İçin Hangi İlaçlar Kullanılır?

Operasyon öncesi iltihap kurutucu doktorun önerdiği antibiyotikler kullanılır.

Diş Kisti Ölümcül Riskler Taşır Mı?

Doğrudan olmasa da dolaylı yoldan ölümcül risk taşıyan hastalıklara neden olabilir.

Diş Kisti Sağlam Dişlere Zarar Verir Mi?

Evet, kistin etrafında bulunan dişler ve diş eti zarar görür. Bazı durumlarda dişleri içine çekerken bazı durumlarda dişleri dışarı yönde ittirebilir.

Diş Kisti Tedavisinde Ağrı Olur Mu?

Hayır, tedavi sonrası kesinlikle herhangi bir ağrıdan bahsedilemez.

Diş Kisti Hastalığı İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Diş kistleri, dişe yakın damak dokusunda ortaya çıkan ve tedavi edilmedikleri takdirde ciddi sorunlara gebe olan yapılardır. Bu yapıların normal diş apselerinden ayrılması güçtür. Herhangi bir belirtiyle başvurulması gereken bölüm diş hastalıkları polikliniğidir. Burada yapılan incelemeden sonra ilgili belirtileri ortaya çıkaran sorunun kist olduğu anlaşılırsa tedavi ağız, çene ve diş cerrahisi bölümünde; bu konuda uzmanlaşmış diş hekimlerince gerçekleştirilecektir.

Diş Kisti Nasıl Anlaşılır?

Dişlerin kök bölgesinde ortaya çıkan kistler apse ile benzer belirtiler verir. Apse ile kistin farkı ise birinin geçici birinin ise kalıcı ve genişleyici olmasıdır. Diş kisti belirtiler üzerinden şüphe uyandırır ancak kesin teşhisi görüntüleme teknikleri ile yapılır. Şu belirtiler var ise diş kisti şüphesi oluşmalıdır:

1. Dil ile hissedilebilir şişlik,
2. Yüzün dışından görülebilen şişlik,
3. Sert olması gereken çene kemiklerinde yumuşaklık,
4. Yüz simetrisinin bozulması,

5. Üst solunum yolu problemleri.

   Bebeklerde Diş Kisti Neden Olur?

   Diş kistlerinin ortaya çıkmasına sebep olan faktörler bebeklerde de aynıdır. Diş çürüklerini merkez alarak başlayan enfeksiyon hastalıkları, hücre boyutunda çoğalma sorunları, dişlere veya damağa travma alınması da diğer sebeplerdir. Bir şekilde oluşan boşluklar sıvı ya da katı maddeler ile dolmakta; diş, ağız ve çene sağlığını bozan kist yapıları ortaya çıkmaktadır. Bebeklerde dişlerin güçsüz olması başlıca kist sebebidir.

   Diş Kisti Kendiliğinden Geçer Mi?

   Diş kistlerinin oluşmasına sebep olan faktörler bir şekilde ortadan kaldırılsa dahi kistin içindeki yapının ortadan kaldırılması mümkün değildir. Yani diş kistleri kendi kendine geçmez. Hatta en ufak problemde dahi büyüme eğilimindedirler. Bu sebeplerden ötürü, ağız sağlığını olumsuz etkilememesi için diş kistlerine cerrahi müdahale gerçekleştirilir.