Karaciğer Büyümesi

Karaciğer Büyümesi Hakkında

Karaciğer normal şartlarda kama şeklindedir ve karnın sağ üst kadranında bulunur. Karaciğer tipik olarak, midklaviküler çizgideki beşinci interkostal boşluktan sağ kostal marjına kadar uzanır. Karaciğerin boyutu yaşla birlikte değişir. 5 yaşında bir çocuk ortalama 5 cm'lik bir karaciğere sahiptir. Daha sonra bu boyut erişkinlikte 15 cm'ye kadar artar.

Normal karaciğerin boyutu cinsiyete ve vücut büyüklüğüne göre de değişir. Normal karaciğer, erkeklerde 1,4 ila 1,5 kg, kadınlarda ise 1,2 ila 1,4 kg ağırlığındadır. Buna ek olarak karaciğer fetüste toplam vücut ağırlığının 1 / 18'isini kaplar. Erişkinlerde ise toplam vücut ağırlığının 1/36’sını kaplar. Vücut boyutu etkili olsa dahi oransal olarak karaciğer fetüste daha fazla yer kaplar.

Karaciğerin normal anatomisinde klasik olarak karaciğer sağ ve sol loblara ayrılır. Sağlıklı bir karaciğerde sağ lob, sol lobdan daha büyük boyutludur ve sağ hipokondriumu kapsar. Doktorunuz size büyümüş bir karaciğeriniz olduğunu söylerse, normal boyutların ötesine çıkmış bir karaciğeriniz var demektir.

Genellikle buna neden olan başka bir sorun vardır. Bu durum hepatit gibi başka hastalıklar olabilir.

Karaciğer büyümesinde çok fazla tedavi seçeneği mevcuttur, ancak önce sorunun kaynağının bulunması gerekir.

Karaciğer normal boyutların dışına çıktıysa tedavi olmak önemlidir. Karaciğerinizin yapması gereken çok ciddi görevler vardır. Sadece birkaç tane önemli olana değinmek gerekirse bu organ vücuttaki zararlı kimyasalları kandan dışarı atar ve temizlenme sağlar. Safra denen bir sıvı üretir, bu da yiyeceklerden yağları almanıza yardımcı olur. Ayrıca glikoz adı verilen şekeri de depolar, bu ihtiyaç duyduğunuzda size hızlı bir yedek enerji artışı sağlar. Karaciğerinizin genişlemesine neyin sebep olduğuna bağlı olarak, tedavi edilmezseniz bu, uzun vadeli hasarla sonuçlanabilir.

Karaciğer Büyümesi Nedir?

Hepatomegali adıyla anılan bu durum karaciğerin genişlemesini ifade eder. Karaciğeriniz en büyük iç organlardan biridir. Vücutta çok hayati fonksiyonlara sahiptir. Karaciğer yağların sindirilmesinde rol oynar.

Gıdalardan alınan şekeri glikojen şeklinde depolar ve ihtiyaç duyulduğunda kullanılmasını sağlar. Vücuda giren zararlı mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlarla mücadele eder. Protein ve hormon üretimine katkı sağlar. Kanın pıhtılaşmasını kontrol eder ve ilaçların sindirilmesi, toksinleri vücuttan atmak gibi önemli görevler üstlenir. Karaciğerin bir sebeple büyümesi bu organda bir sorun olduğunu gösterir. Bu sorun da sayılan çok önemli işlevlerin gerektiği gibi yerine getirilememesiyle sonuçlanır.

Karaciğer aynı zamanda ameliyattan sonra tekrar uzayabilen ve canlı karaciğer bağışını mümkün kılan tek iç organdır. Karaciğerinizin bir kısmını bağışlarsanız, orjinal boyutuna kavuşur. Nakledilen kısım da nakil yapılan diğer vücutta büyüyecektir. Eğer genişlemiş bir karaciğeriniz varsa, bunun anlamı bir karaciğer hastalığı, lösemi gibi bir kanser, genetik bir hastalık, kalp ve kan damarı anormallikleri, enfeksiyon veya toksin zehirlenmesi olabilir.

Hepatomegali yapan semptomların çoğu, karaciğerinizin işlevini yerine getirme ve vücudunuza yardım etme yeteneğini zayıflatabilir. Karaciğer büyümesi her zaman tıbbi değerlendirme için bir neden sayılır.

Yani böyle bir sorundan şüphe ediliyorsa mutlaka doktora gitmek gerekir. Ayrıca büyüme teşhisi konulduysa mutlaka zamanında tedavi olmak gerekir. Büyümüş bir karaciğere işaret eden belirti veya semptom varsa, doktorunuzla randevu alın.

Pürüzsüz Hepatomegali

Bu durumda, karaciğer yüzeyi pürüzsüz ya da çok düzgündür. Karaciğerde anormal nabız oluşması bu durumda meydana gelir. Bu tür hepatomegali kronik kalp yetmezliği, hepatit, erken siroz ve triküspit yetmezliğinde görülür.

Pürüzlü Hepatomegali

Hepatomegalinin bu formu, nodül ve tümörlerin oluşumu nedeniyle karaciğer yüzeyinin kaba bir doku oluşturması ile karakterize edilir. Bu tür hepatomegali birincil karaciğer kanseri veya ikincil tümörlerden muzdarip hastalarda yaygındır.

Karaciğer Büyümesi Nedenleri

Hepatomegali, genellikle karaciğer içindeki dokunun düzgün çalışmadığının bir işaretidir. Amiodaron ve statinler gibi bazı ilaçların alınması da karaciğer hasarına neden olabilir. Büyümüş karaciğeriniz için nasıl tedavi edileceğiniz, buna neyin sebep olduğuna bağlıdır. Örneğin, çok fazla alkol almak sorunun kaynağıysa, organın daha fazla zarar görmemesi için durmanız gerekir. Bırakma konusunda tavsiye almak için doktorunuzla konuşun. Altta yatan bir hastalığınız varsa, ilaç tedavisi veya başka tür tedaviler yardımcı olabilir.

Çok çeşitli hastalıklar karaciğer büyümesi yapabilir. Bunlar arasında enfeksiyonlar (viral hepatit gibi), toksinler (alkol gibi), genetik hastalıklar veya otoimmün hastalıklar (bağışıklık sisteminizin kendi dokularına saldırdığı) bulunur. İyi huylu ve kanserli tümörler ayrıca karaciğer genişlemesine neden olabilir.

Nadiren karaciğerin normal anatomik varyasyonları hepatomegali ile karıştırılabilir. Olasılıkların kapsamı çok geniş olduğundan, doktorlarınız karaciğer genişlemesi keşfedildikten sonra ek testler isteyebilir.

Karaciğer Hastalıkları

Çok çeşitli karaciğer hastalıklarının belirtileri arasında karaciğer büyümesi bulunur. Bu ortak belirti birçok sorunun işareti olabilir. En bilinen karaciğer hastalığı siroz, karaciğer büyümesine neden olan hastalıklardan biridir. Siroz karaciğer dokusunun skarlaşmasıdır. Karaciğeriniz her yaralandığında kendi kendini onarmaya çalışır. Bu süreçte skar dokusu oluşur. Siroz ilerledikçe daha fazla skar dokusu oluşur ve bu da karaciğerin çalışmasını zorlaştırır. Bunun dışında büyümeye neden olan karaciğer hastalıkları şöyle sıralanabilir:

• Bir virüsün veya bulaşıcı mononükleozun neden olduğu hepatit A, B ve C, ayrıca toksik hepatit
• Alkol ile ilgili veya ilgisiz karaciğer yağlanması
• Amiloidoz: Karaciğerinizde anormal protein birikmesine yol açar
• Wilson Hastalığı: Karaciğerde bakır birikmesine yol açan genetik bir hastalık
• Hemochromatosis: Karaciğerde demir birikmesine yol açar
• Gaucher Hastalığı: Yağlı maddelerin karaciğerde birikmesine yol açan bir bozukluk
• Karaciğer Kistleri: Karaciğerde sıvı dolu birikintiler oluşması
• Hemanjiom ve adenom da dahil olmak üzere kanserli olmayan karaciğer tümörleri
• Safra kesesi veya safra kanallarının tıkanması

Kanser Hastalıkları

Kanser en genel tanımıyla hücrelerin çeşitli nedenlerle anormal şekilde çoğalması ile gelişen ciddi bir hastalıktır. Birçok kanser tipi karaciğere etki edebilir ya da karaciğerde başlayabilir. Bu da karaciğer dokusunda anormal boyut artışlarına neden olabilir.

Metastaz Yapan Kanserler

Vücudun başka bir yerinde başlayan kanser daha uzak organlara doğru ilerleyebilir. Buna metastaz denir.

Başka bir yerde başlayan kanserin karaciğere metastaz yapması burada genişlemeye yol açabilir.

Karaciğere yayılan yani metastaz yapan kanser, karaciğer hücrelerinde başlayan kanser türlerinden daha sık görülür. Kolon, akciğer veya meme gibi vücudun başka bir bölgesinde başlayan ve ardından karaciğere yayılan kanserler vardır.

Lösemi

Karaciğer çok kanlanan bir organdır ve vücudun savunma sistemine de katkı sunar. Lösemi gibi kan hücrelerini etkileyen kanser türleri karaciğeri de kötü etkiler. Lösemi, kemik iliği ve lenf sistemi de dahil olmak üzere vücudun kan oluşturan dokularının kanseridir. Genellikle beyaz kan hücrelerini içerir. Beyaz kan hücreleriniz güçlü enfeksiyon savaşçılarıdır ve normalde vücudunuzun ihtiyaç duyduğu şekilde düzenli bir şekilde büyür ve bölünürler. Ancak lösemili kişilerde, kemik iliği düzgün çalışmayan anormal beyaz kan hücreleri üretir.

Karaciğer Kanseri

Karaciğer kanseri, karaciğerinizin hücrelerinde başlayan kanserdir. Karaciğerde çeşitli kanser türleri oluşabilir. En sık görülen karaciğer kanseri türü, ana karaciğer hücresi tipinde (hepatosit) başlayan, hepatoselüler karsinomdur. İntrahepatik kolanjiokarsinom ve hepatoblastom gibi diğer karaciğer kanseri türleri çok daha az yaygındır. Karaciğer kanseri, karaciğer hücreleri DNA'larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde olur.

Lenfoma

Lenfoma, vücudun enfeksiyonlarla mücadele ağının bir parçası olan lenfatik sistemin kanseridir. Lenfatik sistem, lenf bezlerini (lenf bezleri), dalak, timus bezi ve kemik iliğini içerir. Lenfoma tüm bu bölgeleri ve vücuttaki diğer organları etkileyebilir. Bunların arasında karaciğer de vardır. Birçok lenfoma türü vardır. Ana alt tipler hodgkin lenfoması ve non-hodgkin lenfomadır. En uygun lenfoma tedavisi lenfoma tipinize ve şiddetine bağlıdır. Lenfoma tedavisi kemoterapi, immünoterapi ilaçları, radyasyon tedavisi, kemik iliği nakli veya bunların bir kombinasyonunu içerebilir.

Kalp ve Kan Damarı Problemleri

Karaciğer sorunları ile kan damarları ve kalbin yakından ilişkisi vardır. Birçok kalp sorunu karaciğeri etkileyebilir. Kalp yetmezliği, kalbi saran dokunun iltihaplanması ya da karaciğeri boşaltan damarların tıkanması genişlemeye neden olabilir.

Budd-Chiari Sendromu

Karaciğeri boşaltan damarların tıkanması Budd-Chiari sendromu olarak bilinir. Budd-Chiari sendromu milyonlarca erişkinden birini etkileyen çok nadir görülen bir durumdur. Bu duruma karaciğeri boşaltan hepatik damarların tıkanması neden olur. Klasik karın ağrısı, bölgenin şişmesi ve karaciğer genişlemesi ile birlikte ortaya çıkar.

Kalp Yetmezliği

Kalp yetmezliği karaciğerin genişlemesine etki eden hastalıklar arasındadır. Bazen konjestif kalp yetmezliği olarak bilinen kalp yetmezliği, kalp kaslarınız olması gerektiği gibi kan pompalamadığında ortaya çıkar. Kalbinizdeki daralmış arterler (koroner arter hastalığı) veya yüksek tansiyon gibi belirli koşullar, kalbinizi yavaşça zayıflatır veya verimli kan pompalayamayacak şekilde için katılaştırır. Kalp yetmezliği karaciğere çok fazla baskı yapan sıvı birikmesine neden olabilir. Bu sıvı birikmesi skarlaşmalara neden olabilir ve bu da karaciğerinizin düzgün çalışmasını zorlaştırır.

Perikardit

Kalbi saran dokunun iltihabına perikardit denir. Perikardit, kalbinizi çevreleyen ince kese benzeri zar olan perikardın şişmesi ve tahrişidir. Perikardit sıklıkla göğüs ağrısına ve bazen başka semptomlara neden olur.

Perikardit ile ilişkili keskin göğüs ağrısı, perikardın tahriş olmuş katmanları birbirine sürtündüğünde meydana gelir. Perikardit genellikle aniden başlar, ancak uzun sürmez (akut). Semptomlar daha yavaş gelişirse veya devam ederse, perikardit kronik olarak kabul edilir. Bu sorunun ilerlemesi karaciğere etki edebilir.

Karaciğer Büyümesi Belirtileri

Büyümüş bir karaciğeri olan hastalarda herhangi bir belirti olmayabilir. Bazen hastalar sağ üst karınlarında basınç veya hassasiyet yaşayabilirler. Hızlı gelişen karaciğer büyümesi belirtileri, yavaş başlayan karaciğer büyümesi belirtilerinden daha fazladır.

Karaciğer genişlemesinin kendisinin genellikle başka bir altta yatan rahatsızlığın belirtisi olduğunu ve herhangi bir hastanın deneyiminin, hepatomegali yapan şeyin gerçekte ne olduğuna bağlı olduğunu belirtmek önemlidir. Örneğin, sarılık (gözlerin veya derinin sararması) ve iştahsızlık birçok karaciğer hastalığında ortaya çıkabilecek semptomlardır. Koyu renkli idrar ve açık renkli dışkı da oluşabilir.

Akut virüs kaynaklı hepatitli hastalarda bulantı, kusma, ateş ve karın ağrısı görülür. Kronik viral hepatitli hastalarda genellikle yorgunluk, halsizlik (genellikle rahatsız edici) veya kas ve eklem ağrıları gibi spesifik olmayan semptomlar vardır.

Genel Belirtiler

Kendi başına genişlemiş bir karaciğerde herhangi bir belirti olmayabilir. Ancak tıbbi bir sorun genişlemiş karaciğerinize neden oluyorsa, aşağıdaki gibi ciddi belirtilerle karşılaşabilirsiniz:

• Sarılık veya cildin ve gözlerin sararması
• Kas ağrıları ve yorgunluk
• Kaşıntı
• Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı veya bölgede kitle, iştahsızlık
• Ayak ve bacak şişmesi, kolay morarma
• Kilo kaybı, karın boyutunun artması

Bu belirtilerden herhangi biri doktorunuz tarafından değerlendirilmesini gerektirir.

Acil Belirtiler

Karaciğer büyümesi tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Belirtiler varsa bir doktor randevusu almak gerekir. Tanı konulduysa tedavi uygulanmalıdır. Fakat aşağıdaki durumlar yaşanıyorsa derhal acil tıbbi yardım almak gerekir. Aşağıda sıralananlar yaşanıyorsa zaman kaybetmeden bir hastanenin aciline başvurun:

• Şiddetli karın ağrısı
• Ateş ve sarılık
• Kanlı veya kahverengi lekelerle kusma
• Nefes darlığı
• Siyah, zift gibi dışkılamak veya dışkıda parlak kırmızı kan görülmesi

Bu belirtiler tıbbi olarak acil olarak kabul edilir.

Karaciğer Büyümesi Tanı ve Teşhis Yöntemleri

Karaciğerinizin büyüklüğü ve ağırlığı yaşla birlikte doğal olarak artar. Çocuklar için, karaciğer tipik olarak en kalın kısmının yukarıdan aşağıya doğru yayılma alanıyla ölçülür. Yetişkin karaciğerleri uzunlukla ölçülür. Ortalama karaciğer büyüklüğü yaşa göre değişir ve ortalama şu şekildedir:

• 1-3 ay arası 6.4 cm
• 4 ile 9 ay arası 7.6 cm
• 1 ile 5 yaş arası 8,5 cm
• 5 ile 11 yaş arası 10,5 cm
• 12 ile 16 yaş arası 11,5 ile 12,1 cm
• Yetişkin kadınlarsa 13,5 cm üzeri
• Yetişkin erkekler için 14,5 cm üzeri

Vücut şekli, kilo ve cinsiyet de karaciğerinizin boyutunu etkileyebilir. Karaciğerinizi olası hepatomegali bulguları açısından incelerken doktorunuz bunları dikkate alacaktır. Neden hepatomegali yaşadığınızı öğrenmek için doktorunuz çeşitli testler isteyebilir.

Fizik Muayene

Karaciğer üçgen bir organdır. Diyaframınızın altında, sağ göğüs kafesinizin alt kenarının altında bulunur.

Doktorunuz fiziksel bir muayene sırasında bu organı hissedebiliyorsa, genişlemiş bir karaciğeriniz olabilir.

Normal bir karaciğer parmaklarınızla hissedilmez. Karaciğer genişlemesi vakalarının %50’si fizik muayene sırasında el ile hissedilebilir.

Doktor hastanın genel sağlık durumu hakkında sorular sorabilir. Bilinen veya şüpheli karaciğer bozuklukları, tümör geçmişi, kalp yetmezliği sorunu karaciğer genişlemesi şüphesini güçlendirir. Ayrıca hepatomegali nedenini ortaya çıkarabilecek belirti ve bulgular arayacaktır. Çoğu durumda, karaciğer genişlemesinin nedeni yalnızca tıbbi geçmişinizden açıkça anlaşılabilir. Klinik bulguları doğrulamak için karaciğer ultrasonografisi gerekecektir.

Kan Testi

Kan testleri karaciğer enzim seviyelerini belirlemek ve genişlemiş karaciğere neden olabilecek virüsleri belirlemek için kullanılabilecek bir yöntemdir. Vücuttaki virüs gibi mikroorganizmalar ile savaşmak için bağışıklık sistemi beyaz kan hücrelerini artırır. Anormal sayıda kan hücresi olup olmadığını kontrol etmek için tam bir kan sayımı testi yapılır. Aynı şekilde alınan bir örnek kan üzerinden karaciğer enzimlerinin durumu incelenebilir. Bu test ile karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek mümkün olur.

Ultrason

Görüntüleme testleri istenirse, ilk çalışma genellikle karın bölgesinin bir ultrasondur. Bu tür bir çalışma, organlarınızın görüntülerini oluşturmak için ses dalgaları kullanır. Muayene sırasında bir sonografi uzmanı cilt yüzeyinize bir cihaz yerleştirecek ve ortaya çıkan görüntüleri kaydedecektir. Abdominal ultrasonlar ağrısız, girişimsel olmayan, hızlı ve ucuzdur. Ayrıca doktorlara karaciğerin büyüklüğü ve yapısı hakkında da zengin bilgiler verir.

Bilgisayarlı Tomografi

Gerekirse, doktorunuz abdominal bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) dahil olmak üzere ek, daha karmaşık görüntüleme testleri isteyebilir. Her iki muayene de ultrasondan daha karmaşıktır, ancak bazen ultrasonun yapamayacağı soruları cevaplayabilir.

Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, vücudunuzun etrafında farklı açılardan çekilen bir dizi X-ışını görüntüsünü birleştirir. Ve vücuttaki kemiklerin, kan damarlarının ve yumuşak dokuların kesitsel görüntülerini oluşturmak için bilgisayar işlemlerini kullanır. Bilgisayarlı tomografi görüntüleri düz X-ışınlarına göre daha ayrıntılı bilgi verir. Düz X-ışınları ile yapılan görüntüleme röntgendir.

Parasentez

Kan testleri ve görüntülemenin sonuçlarına bağlı olarak bazen daha invaziv testler gereklidir. Örneğin karnınızdaki sıvının bulunması durumunda, doktorunuz analiz için bir miktar sıvının çıkarılmasını önerebilir. Parasentez adı verilen bu prosedür lokal anestezi altında başucu yapılabilir.

Biyopsi

Doktor daha ciddi bir durumdan şüpheleniyorsa karaciğer biyopsisi önerebilir. Karaciğer biyopsisi, doktorunuzun mikroskobik inceleme için karaciğerinizden küçük bir numune aldığı cerrahi bir testtir.

Karaciğer hastalığının ciddiyetini belirlemek için bir karaciğer biyopsisi de kullanılır. Bu bilgi tedavi kararlarını yönlendirmede yardımcı olur.

Bazen, kesin bir tanıya ulaşmak için karaciğer biyopsisi gerekir. Biyopsi, mikroskop altında inceleme için az miktarda dokunun alındığı bir prosedürdür. Bir parasentez gibi, bu prosedür de sık sık yatar pozisyonda, lokal bir anestezi altında uygulanır. Bu sırada cildin içine karaciğere doğru küçük bir iğne yerleştirilir ve küçük bir doku parçası çıkarılır.

Karaciğer Büyümesi Risk Faktörleri

Karaciğer büyümesi sorunu yaşayan hastalar incelendiğinde bazı gruplara dahil insanların bu sorunu daha sık yaşadığı görülmüştür. Bu gruplara dahil olmak doğrudan hastalığa neden olmaz. Fakat diğer insanlara göre daha fazla risk taşırlar. Bazı insanlar genetik olarak hepatomegali için daha büyük risk altındadır. Siz veya ailenizin aşağıdaki durumlara dair öyküsü varsa, daha büyük bir risk altında olabilirsiniz. Ayrıca karaciğer büyümesi riskleriniz hakkında endişeleriniz varsa doktorunuzla konuşun. Her zaman doktorunuza, aldığınız reçetesiz veya bitkisel takviyeler hakkında bilgi verin.

Karaciğeri Etkileyen Hastalıklar

Karaciğer hastalığınız varsa genişlemiş bir karaciğer gelişimi daha olasıdır. Otoimmün hastalıklar bunlar arasında sayılabilir. Bu tip hastalıklar bağışıklık sisteminin vücuda saldırdığı ciddi sorunlardır. Aynı şekilde iltihabi bağırsak hastalığı, kronik karaciğer hastalığı, karaciğer kanserleri, orak hücre hastalığı ve obezite karaciğer genişlemesi riskini artırır.

Yaşam Tarzı

Yaşam tarzı faktörleri aynı zamanda bir kişinin hepatomegali riskini de artırabilir. Bu yaşam tarzı faktörleri arasında en yaygın olanı aşırı alkol tüketimidir. Düzenli olarak uzun süre alkol tüketmek ya da çok miktarda alkol tüketmek karaciğere zarar verir. Karaciğer yağlanması, siroz, kanser gibi hastalıklara yol açabilir.

Benzer şekilde korunmasız cinsel ilişkiler ve özellikle çok partnerli ve güvensiz cinsel ilişkiler kişiyi HIV, hepatit B ve C hastalıklarına karşı daha riskli hale getirir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma olasılığı bu tip ilişkilerde daha fazladır. Sayılan hastalıklar da karaciğeri kötü etkileyen ciddi sorunlardır.

Benzer şekilde karaciğeri etkileyen sıtma riskleri ile bağlantılı yabancı ülkelere seyahat etmek de hastalık ihtimalini artırır.

Bitkiler ve Denetimsiz Takviyeler

Son yıllarda bitkisel uygulamaların artmasıyla bu alanın bilinçsizce suistimal edilmesi söz konusu. Doğada bulunan birçok bitki çeşitli sorunlara iyi geldiği, zayıflattığı ya da cinsel gücü artırdığı iddiasıyla pazarlanıyor. Çoğu denetimsiz olan bu tip ürünlerin kullanılması çok kısa sürede bile karaciğer hasarına neden olabiliyor. Bunlara örnek olarak şu bitkiler gösterilebilir:

• Efedra (ma huang)
• Karakafes
• Acı çehre
• Ökse otu
• Karayılan Otu
• Kediotu

Bu gibi otlar tek başlarına dahi karaciğere hasar verebiliyor. Aşırı kullanılmaları sonucunda karaciğer yetmezliği oluşabiliyor. Bu tip bitkileri içerdiği iddia edilen çeşitli kapsül ve başka tipteki ürünler de karaciğere, kalbe ciddi zararlar verebilecek maddeler içerebiliyor. Bu tür bitki ve ürünleri kullanmak karaciğer genişlemesi riskini büyük ölçüde artırıyor.

Bilinçsiz İlaç ve Vitamin Desteği Kullanımı

Birçok insan doktora danışmadan, çevresindeki kişilerin önerisi ile ilaç kullanır. Bazen de doktorun önerdiği sürenin ve dozun çok üzerinde ilaç kullanımı gerçekleştirir. İlaçların nasıl ve ne kadar süre kullanılacağı bilgisi gereksiz değildir. Bunların doktorun belirttiği gibi kullanılmaması hem fayda sağlanamamasına hem de karaciğer hasarına yol açabilir.

Birçok ilaç asetaminofen (parasetamol) maddesini içerir. Asetaminofen maddesi çok fazla alındığında karaciğer yetmezliğine neden olur. Bu maddenin doz aşımı, ABD'de akut karaciğer yetmezliğinin en sık nedenidir. Reçetesiz satılsa bile A-ferin, Gripin gibi ilaçların yüksek dozda alınmaması gerekir.

Son olarak, vitamin takviyeleri de bilinçsizce kullanılmamalıdır. Doktor gerekli testler sonucunda bir vitamin ya da mineral eksikliğiniz olduğunu fark ederse önerilen takviyenin kullanılması önemlidir. Fakat bunun belirtilen süreden ya da miktardan fazla kullanılmaması gerekir. Vücutta vitamin ve minerallerin fazla değil dengeli bulunması sağlıklıdır. Aksi takdirde demir zehirlenmesi, karaciğer hasarı gibi sorunlar doğar. Bu nedenle herhangi bir eksiklik olmadığı halde vitamin desteği alınmamalıdır.

Karaciğer Büyümesi Komplikasyonları

Karaciğer büyümesi yaşanıyorsa buna neden olan etken mutlaka bulunmalı ve tedavi edilmelidir. Aksi takdirde buna neden olan sorun büyümeye devam eder ve karaciğere kalıcı hasarlar verir. Erken tanı ve tedavi ölümcül olabilecek komplikasyonları önlemek için hayati öneme sahiptir. Büyümüş bir karaciğer düzenli alkol alımı, diyabetin kontrol altına alınmaması, hiperlipidemi ve kronik viral enfeksiyonlar varsa iltihaplanma ve siroza yol açabilir. Karaciğer büyümesi ve bununla ilişkili hastalıklar aşağıdaki sorunlara yol açabilir:

• Karaciğer yetmezliği
• Siroz; normal karaciğer dokusunun skar dokusu ile değiştirilmesi
• Ensefalopati; akıl karışıklığı, anlamsız konuşma, nöbetler, uykululuk ve koma içeren bir durum
• Kanama Sorunları: Karaciğer tarafından üretilen yetersiz miktarda pıhtılaşma faktörü nedeniyle oluşabilecek kanama sorunları

Karaciğer Büyümesi Nasıl Önlenir?

Karaciğer büyümesine yol açabilecek birçok yaşam tarzı faktörü vardır. Bu faktörleri yönetmek, genişlemiş bir karaciğer riskini azaltabilir. Fakat bazı genetik hastalıklar karaciğer büyümesine yol açıyorsa bu durumdan korunmak mümkün olmaz. Yine de genetik sorunlar nadir görülürken önlenebilir faktörlerin yol açtığı hastalıklarla daha sık karşılaşılır.

Uzak Durulması Gereken Bitkiler

Kullanmayı düşündüğünüz herhangi bir bitkisel takviye varsa doktorunuzla görüşün. Anksiyete önleme, kilo kaybı, cinsel aktivite veya kas geliştirme için pazarlanan birçok bitki karaciğerinize zarar verebilir.

Ayrıca bitkisel olduğu iddia edilen ürünlerin dışında, doğada bulunduğu haliyle satılan bitkilerin içinde zararlı olanlar da vardır. Bu liste oldukça uzun olsa da karaciğere zarar verdiği bilinen bitkilerden birkaçı şu şekilde sıralanabilir:

• Karayılan otu
• Karakafes
• Kediotu
• Efedra (ma huang)
• Acı çehre
• Ökse otu
• Kırlangıç otu
• Kava Kava
• Yarpuz
• Mavi kaside otu

Dikkatli takviyeler kullanın. Kullanmadan önce bitkisel takviyelerin riskleri ve yararları hakkında doktorunuzla konuşun. Bazı alternatif ilaç tedavileri karaciğerinize zarar verebilir.

Sağlıklı Beslenme

Sağlıklı bir yaşam tarzı izleyin ve sağlıklı bir kilonuzu koruyun. Obezite karaciğer yağlanması ve kanser riskini artırır. Meyve, sebze ve kepekli tahıllarla dolu bir diyet seçin. Öğünlerinizde karbonhidrat, protein ve yağları fazla değil dengeli tüketin.

Dengeli bir beslenme düzeni koruyucudur. Şeker ve yağı yüksek yiyecekleri sınırlayın. Fazla kilonuz varsa, doktorunuza veya bir beslenme uzmanına kilo vermenin en iyi yolunu sorun. Şeker hastalığınız varsa kan şekerinizi yönetin. Sigarayı bırakmak. İstifa etmenize yardımcı olacak stratejiler hakkında doktorunuza danışın

Doğru Vitamin ve İlaç Kullanımı

Karaciğerinizle etkileşime girebileceğinden vitamin takviyesi ve ilaç almadan önce doktorunuzla konuşun. Doktor önermediği müddetçe vitamin, mineral takviyesi almayın. Eksiklik tespit edildiyse ve kullanım gerekli görüldüyse doktorun belirttiği süre boyunca, belirtilen dozda düzenli olarak kullanın. Basit ağrı kesicileri hafife alıp aşırı dozda kullanmayın. Böcek öldürücüler veya aerosol haline getirilmiş temizleyiciler gibi kimyasallar üzerinde çalışıyorsanız, işvereninizin güvenli kullanım önerilerini daima takip edin.

Alkol Kullanımının Sınırlandırılması

Aşırı miktarda alkol içmek alkol kaynaklı hepatit, alkol kaynaklı karaciğer yağlanması veya siroz gibi çeşitli karaciğer sorunlarına neden olabilir. Doktorunuz alkolle ilişkili karaciğer hastalığı olabileceğinden şüpheleniyorsa, ne kadar alkol tüketeceğinizi belirlemesi gerekir. Ve ileri düzeyde karaciğer hastalığı belirtileri aramak için ayrıntılı bir hastalık öyküsü alabilir, fizik muayene yapabilir. Değerlendirme ayrıca kan testleri veya görüntülemeyi içerebilir.

Alkol kötüye kullanımı belirtilerini ve semptomlarını erken tanımak önemlidir, çünkü hastalar yaşamı tehdit edici karaciğer hastalığı olana kadar semptom geliştirmezler. Alkol kötüye kullanımı tedavisi danışma, evde tedavi veya destek grupları dahil olmak üzere birçok farklı şekilde olabilir. Zaman zaman ilaçlar diğer terapi türlerine ek olarak kullanılabilir.

Zararlı Kimyasallarla Teması Sınırlama

Karaciğer kandaki toksinleri temizleyen organdır. Kanda aşırı miktarda toksin olması karaciğere zarar verir.

Bu toksinler solunan veya temas edilen zararlı kimyasallardan gelebilir. Aerosol temizleyiciler, böcek öldürücüler ve diğer toksik kimyasalları sadece iyi havalandırılan yerlerde kullanın. Aerosol maddeler gaz içine dağıtılmış ürünlerdir. Genellikle sprey şeklinde bulunur ve köpük, jel halinde kullanılabilir. Bunlara maruz kalmamak için eldiven, uzun kollu giysiler ve maskeler kullanın.

Sık Sorulan Sorular

Karaciğer Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi seçenekleriniz karaciğer genişlemenize neden olan altta yatan hastalıklara bağlıdır. Doktorunuzun önereceği tedavilerden bazıları şunları içerebilir:

• Karaciğer yetmezliği veya hepatit C gibi enfeksiyonları için ilaçlar ve tedaviler
• Karaciğer kanseri için kemoterapi, cerrahi veya radyasyon veya metastatik kanser kaynağını tedavi etmek
• Karaciğer hasarı için bir karaciğer nakli
• Türüne, yayılım derecesine ve genel sağlığınıza bağlı olarak lenfoma veya lösemi tedavisi
• Alkol veya diğer uyuşturucu maddelerden kaçınmak
• Doktorunuz karaciğer büyümesini tespit ettikten sonra, karaciğer sağlığınız için genellikle yaşam tarzı değişiklikleri önerir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
• Alkol almaktan kaçınmak
• Sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Fazla kilonuz varsa kilo vermek

Karaciğer Büyümesi Çocuklarda Görülür mü?

Genellikle altta yatan bir karaciğer hastalığının belirtisi olan genişlemiş karaciğer, çocuklarda da ortaya çıkabilir. Şiddetli ve karmaşık sarılık vakaları ve diğer ciddi metabolik bozukluklar, vücutta hızla ilerliyorsa, çocuklarda akut karaciğer yetmezliğine neden olabilir. Bunların erken semptomlardan biri genişlemiş karaciğer olabilir.

Karaciğer Büyümesi İle Karaciğer Yağlanması Aynı Şey mi?

Her iki koşul da farklı şeylerdir ancak benzer semptom ve nedenleri olabilir. Büyümüş bir karaciğer, yağ birikmesinin sonucu olabilir. Bunun yanı sıra kanser, sıvı birikimi, fibroz, siroz gibi hastalıklar da buna yol açabilir. Yağlı karaciğer veya hepatik steatoz, çoğunlukla alkol tüketimi ve yüksek kolesterol ile ilişkilidir.

Eğer tedavi edilmezse, sonuçta fibroz ve siroz gelişir.

Büyümüş Karaciğer Normal Boyuta Geri Döner mi?

Bu bazı durumlarda mümkün bazılarında imkansızdır. Kronik alkol tüketicilerinin alkol tüketmeyi bıraktıklarında bu durumun tersine çevrilebileceği gözlenmiştir. Bununla birlikte, karaciğerde fibroz veya siroz varsa, durum tersine çevrilemez. Fakat büyüme kontrol altına alınabilir.

Karaciğer Büyümesi Tehlikeli midir?

Genişlemiş karaciğer ciddi ve tehlikeli bir durum olabilir. Karaciğer büyümesi ayrıca bir kanser veya siroz belirtisi de olabilir (siroz; karaciğer dokularındaki geri dönüşü olmayan yara izi). Bazen, konjestif kalp hastalıkları da karaciğerin şişmesine neden olabilir. Başka bir deyişle, büyümüş karaciğer ciddi bir sorunun işareti veya ciddi bir sorunun nedeni olabilir. Bu yüzden derhal bir doktora görünmek gerekir.

Karaciğer Büyümesi İçin Hangi Bölüme Muayene Olmak Gerekir?

Karaciğer büyümesini andıran belirtiler yaşanıyorsa iç hastalıkları (dahiliye) bölümüne muayene olunabilir. Doktor durumun şiddetine göre hastayı hepatoloji uzmanına yönlendirebilir. Bu ikincil uzmanlık alanına genellikle doğrudan başvurmak mümkün olmaz.