Menenjit

Menenjit Hakkında

Hastada menenjit hastalığı hızlı gelişen hastalıklardandır. Bu yüzden erken müdahale etmek güçleşir. Belirtiler başladığında durumu önemsemek ve bir sağlık kuruluşuna başvurmak önem taşır. Bebeklik çağında yani iki yaşından küçüklerde belirtiler kolay anlaşılamayabilir. Bu yaşlarda ortaya çıkan belirtiler daha farklı olabilir. Bebek normalden daha halsiz ve uykulu olabilir. Mide bulantısı ve kusma ortaya çıkabilir, bununla birlikte yemek yeme isteği azalır. Bıngıldak bölgesinde şişlik görülebilir. Bebek normalden daha fazla ağlayabilir ve inleyebilir. Başlangıçta hastalık bağırsak ya da solunum yolu enfeksiyonu ile birlikte ortaya çıkabilir. Hastalık ilerlediğinde bebeklerde nöbet geçirme gibi sorunlar yaşanabilir. Menenjit tedavisinde erken teşhisin önemi büyük olur. Hastalık ilerlediğinde kalıcı hasar ve ölüm gibi ciddi durumlar ortaya çıkabilir. Belirtilerden herhangi biri veya birkaçı yaşandığında doktora başvurmak gerekir. Hastalık bakteri veya virüslerden kaynaklanır. Bakteriden kaynaklanıyorsa antibiyotikler, virüslerden kaynaklanıyorsa antiviral ilaçlar kullanılabilir. Menenjite yol açan virüs ve bakteriler kalabalık ortamlarda daha hızlı yayılabilir. Bunlar solunum veya el ile vücuda geçebilir. Bu yüzden el yıkama sıklığı hastalığa yakalanmamak için önem taşır. Fakat menenjitten korunmanın en etkili yolu aşı yaptırmaktır.

Menenjit Hastalığı Nedir?

En hassas organlardan biri olan beyin ve omurilik bir zar yapı ile kaplıdır. Bu zara meninks zarı denir. Çeşitli virüs ve bakteriler meninks zarında iltihaba neden olabilir. Bu duruma da menenjit denir. Meninks yapısı ile beyin boşluğunu birleştiren, birbirine bağlayan yollar bulunur. Bu yüzden hastalık ilerlediğinde beyin karıncıkları, kafa sinir kökleri, omurilik sinirleri, beyin ve omurilik dokuları gibi yapılara iltihap ilerleyebilir.

Menenjit hastalığı bazı virüslerden kaynaklandığında hafif atlatılabilir. Fakat bakterilerin yol açtığı menenjit çok daha ciddi problemlere yol açar. Hastalığın temelde beş çeşidi olduğu söylenebilir. Bunlardan ilki viral menenjit, virüslerin yol açtığı türe denir. Görece daha hafif atlatılabilir. Kalıcı sorunlara yol açmadan iyileşme ihtimali yüksek olur. Genellikle viral menenjite enterovirüsler sebep olur. Bunlar yaz ve sonbahar sonlarında daha yaygın görülür.

Menenjit çeşitlerinden ikincisi ise bakteriyel menenjittir. Bu tür görece daha ağır sorunlara neden olabilir. Sadece tek bir bakteri türü hastalığa neden olmaz, çeşitli bakteriler menenjit oluşturabilir. Bu konuda en yaygın bakteri olarak streptococcus pneumoniae görülür. Bebeklik, çocukluk, yetişkinlik dönemlerinde etkili olabilir. Vücuda girdikten sonra kan dolaşımı ile yayılır. Diğer bir menenjit bakterisi neisseria meningitidis daha çok yetişkinlik döneminin başlarında etkili olur. Bulaşıcılığı yüksek olan bakteri salgın ortaya çıkarabilecek bir yapıya sahip. Listeria monocytogenes adındaki bakteri gıdalar yoluyla vücuda girer. Pastörize işleminden geçirilmemiş süt ürünlerinde, şarküterilerde bulunan etlerde, sosis-salam gibi işlenmiş etlerde ve bakteri oluşturmada hızlı gıdalarda bulunabilir. Hastalığa neden olan son bakteri de haemophilus influenzae; bu bakteri genellikle çocuklarda ortaya çıkan menenjitin nedeni olur.

Üçüncü menenjit tipi olan mantar menenjiti ilk iki türden daha nadir ortaya çıkar ve bulaşmaz. Genellikle bağışıklık sistemini kötü etkileyen bazı hastalıklar sonucu oluşur. Kanser, AIDS, otoimmün hastalıkların ilerlemesiyle ortaya çıkabilir. Mantar menenjiti yavaş ilerler. Ortaya çıkardığı bulantı, bilinç bulanıklığı, ateş ve ağrı gibi sorunlar daha uzun sürer ve kronik bir hal alır.

Paraziter menenjit genel olarak nadir görülen menenjitlerin arasında yer alır. Naegleria flowleri isimli parazit hastalığa yol açabilir. Parazit dünya üzerinde yaygın olarak bulunsa da genellikle menenjite neden olmaz. Soluk alıp verirken burun üzerinden vücuda girer ve beyne ilerler. Yaygın olarak sıcak su kaynaklarında bulunur. Göller, kaplıcalar, kirli toprak akışı, temizlenmemiş havuzlar, suyu ısıtılmış küvetler parazitin vücuda girmesine yol açabilir.

Son menenjit türü de bulaşmayan menenjittir. Hastalık yaygın olarak bakteri, virüs gibi etkenlerden kaynaklansa da bazı durumlarda kimyasal olarak tahriş olma, habis hücrelerindeki sızma gibi nedenlerden de kaynaklanabilir. Böyle bir durumda hastalık bulaşıcı olmaz ve tedavi şekli farklılaşır.

Menenjit İstatistikleri

Menenjitin görülme sıklığı gelişmiş ülkelerde düşüktür. Nijerya, Gana, Somali gibi ülkelerde diğer ülkelerden 800 kat daha fazla görülür. Gelişmiş ülkelerde 100.000’de bir ortaya çıkan bu hastalık Türkiye’de ortalama 100.000’de 3-4 sıklığında karşılaşılır. Bu oran çeşitli tedbirler ve aşılar ile en aza indirilebilir. Menenjit hastalığında gerekli tüm tedaviler en iyi şekilde uygulandığında dahi ölüm oranı %5-10’u bulur. Bu yüzden aşı gibi önlemler daha büyük önem taşır.

Menenjit Nedenleri

Menenjit genellikle virüs ve bakteri temelli oluşur. Bunlar dışında nadiren travma, parazit ve mantar gibi etkenler de hastalığa yol açabilir.

Klinik Bulgular

Hastalığa yakalanan beş yaşından küçük ve altmış yaşından büyük kişilerde ölüm oranı yüksek olur. Hastalığın nörolojik olarak ilerlemesi sırasıyla şöyle olur:

• İlk olarak fokal nörolojik semptom ve hidrosefali yoktur.
• İkinci aşamada bilinç bulanıklığı, fokal nörolojik bulgular, kranial sinir paralizisi, vücudun bir tarafında güçsüzlük yaşanır.
• Üçüncü aşamada sersemlik, omurilik felci, felç, koma gibi ağır durumlar yaşanır.

Genel Enfeksiyon Belirtileri

Genel enfeksiyon belirtileri ateşin yükselmesi, mide bulantısı ve kusma, ishal, halsizlik, kas ağrısı, boğaz ağrısı, burun akıntısı şeklinde seyreder.

Kafa İçi Basıncı Artışı

Çeşitli sebeplerle beyin hacminin artması, beyindeki kan hacminin artması, beyin-omurilik sıvısının artması gibi durumların sonucunda oluşan durumdur. Daha çok sabahları ortaya çıkan baş ağrısı, belirti vermeden aniden kusma, bilinçte bozukluk, çift görme, kulak çınlaması, baş dönmesi gibi belirtilerle ortaya çıkar. Menenjit gibi enfeksiyonların yanı sıra beyin kanaması, beyin tümörü gibi sorunlar nedeniyle de oluşabilir.

Meninks İrritasyon

Beyindeki santral sinir sistemini çevreleyen meninkslerin irritasyonu durumudur. Sinir köklerindeki çekilmeyle meydana gelir. Ense sertliği bu durumun sonucunda ortaya çıkar.

Mental ve Sinirsel Belirtiler

Beyin iltihabı sonucu bilinçte bazı değişimlere rastlanır. Hafif bilinç bulanıklığı, depresyon, geçici ve aşırı mutluluk hali, davranışlarda bozulma, dikkat ve hafıza sorunları, çevreye karşı aşırı duyarsızlık, ilgisizlik ve duygusuzluk hali, yaşam işlevlerinin zayıfladığı uyku durumu ağır menenjit tablolarında yaşanabilir. Bu sorunlar ilerlediğinde komaya kadar gidebilir.

Menenjit Oluşturan Etkenler

Menenjit hastalığına genellikle virüs ve bakteriler neden olur. Virüslerden kaynaklanan menenjit daha hafif atlatılabilirken bakteriler sebebiyle oluşanlar daha ağır ilerler. Bunların dışında parazit, mantar gibi etkenler de zaman zaman menenjite yol açabilir.

Akut Menenjit Yapan Başlıca Etkenler

Akut menenjit ilerlemesi çabuk gerçekleşen menenjit tablosudur. Bakteriler, virüsler veya protozoonlardan kaynaklanır. Tek hücreli organizmalar olan bu canlılar, daha çok iklimi sıcak bölgelerde çeşitli hastalıklara yol açabilirler. Acanthamoeba, naegleria fowleri adı verilenleri menenjite neden olabilir.

Bakteriler

Bakterilerden kaynaklı menenjit yaygın görülür ve bulaşır. Akut menenjite neden olan bakteriler streptococcus pneumoniae, neisseria meningitidis, haemophilus influenzae, staphylococcus aureus, escherichia coli, salmonella spp, pseudomonas aeruginosa, listeria monocytogenes, listeria monocytogenes şeklinde sıralanabilir.

Virüsler

Bakterilerin yanında menenjite en sık neden olan etken virüslerdir. Akut menenjit yapan virüsler enteroviruslar, herpesviruslar, kabakulak virüsü, arboviruslar, lenfositik koryomenenjit virüs, HIV şeklinde sıralanabilir.

Subakut ve Kronik Menenjit Yapan Başlıca Etkenler

Subakut ve kronik menenjit kimi zaman bulaşıcı kimi zaman değildir. Başka hastalıklar da buna yol açabilir. Hastalık daha yavaş ilerler fakat benzer belirtiler gösterir. Bakteriler ve mantarlar buna yol açabilir.

Bakteriler

Subakut veya kronik menenjite yol açan bakteriler mycobacterium tuberculosis, brusella bakterileri, treponema pallidum şeklinde sıralanabilir.

Mantarlar

Subakut veya kronik menenjite bazı mantarlar da yol açabilir. Bunlar candida albicans, cryptococcus neoformans, histoplasma capsulatum, zigomiçesler, aspergillus şeklinde sıralanabilir.

Akut Bakteriyel Menenjitte Etkenlerin Yaşa Göre Dağılımı

Menenjite yakalanan 0-1 ay aralığındaki bebeklerde salmonellalar, streptococcus agalactiae, E.coli, listeria monocytogenes, klebsiella pneumoniae, enterokoklar etken olabilir. 1 aylıktan 1 yaşa kadarki bebeklerde streptococcus agalactiae, E.coli, listeria monocytogenes, haemophilus influenzae, streptococcus pneumoniae, neisseria meningitis menenjite neden olabilir. 3 aylıktan 18 yaşına kadarki yaş aralığında haemophilus influenzae, streptococcus pneumoniae, neisseria meningitidis hastalığa neden olabilir. 18-50 yaş aralığında streptococcus pneumoniae, neisseria meningitidis etken oluşturur. 50 yaş ve üzeri kişilerde streptococcus pneumoniae, neisseria meningitidis, listeria meningitidis, listeria monocytogenes,aerobik gram negatif basiller etken olabilir.

Epidemiyoloji

Epidemiyoloji çeşitli sağlık sorunlarının görülme sıklığını ve bunu etkileyen etkenleri inceleyen bir uzmanlık alanıdır. Menenjit hastalığında ise bu durumlar incelendiğinde bazı sonuçlar ortaya çıkar. Menenjit, sinir sistemini etkileyen enfeksiyonlar arasında yer alır. Gelişmiş ülkelerde buna benzer hastalıkların daha az görüldüğü, daha az ölüm ve kalıcı soruna neden olduğu gözlenir. Örneğin ABD’de hastalığa yakalananlar yılda yüz binde 5-10 düzeyinde görülür. Bu oran geri kalmış ülkelerde çok daha yükselir. Gelişmekte olan ülkelerde santral sinir sisteminde oluşan enfeksiyonlar ölüm ve kalıcı sağlık sorunlarına büyük oranlarda neden olur. Türkiye’de bazı dönemlerde alınan önlemler hastalığın görülme oranını azaltmıştır. Ülkemizde hastalığa yakalanan kadın ve erkekler benzer sayılarda görülür. Hastalığa yakalanma sıklığının kış aylarında arttığı görülür. Altı aylıktan bir yaşına kadarki bebeklerin daha çok risk altında olduğu söylenebilir. Hastalık her yaşta görülebilse de hastaların %75’i 15 yaşın altındaki kişilerde görülür.

Patogenez

Herhangi bir sağlık sorununun, hastalığın ilerlemesi esnasında organizmalardaki değişiklikler ve kaynağı patogenez olarak adlandırılır. Menenjit hastalığına çoğunlukla bakteri ve virüsler neden olur. Bunlar beyne travma veya ameliyat yoluyla, beyne yakın organlardan yayılma ile, kan yoluyla, direkt inokülasyon ile ulaşabilir.

Kan Yolu

Virüslerin yayılmasında kan yolu sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Kan beyin bariyerindeki bir sorun virüs yayılımı artabilir. Kan yoluyla virüs yayılarak merkezi sinir sistemi enfeksiyonuna neden olur.

Lenfatik Yol

Lenf sistemi tüm vücudu saran bir yapıdır. Menenjite neden olan etkenler bu yolla beyne ulaşabilir.

Periferik Sinirler Yoluyla

Periferik sinirler çevresel sinir olarak da anılır. Bunlar çevredeki uyarıları alarak beyne ve omuriliğe taşır. Buradaki tepkileri de doku, organ gibi yapılara taşır. Menenjite neden olan bakteri, virüs gibi etkenler periferik sinirler yoluyla beyne ulaşabilir.

Kontakt Yolla

Kontakt yayılma birbirine değen yapılar aracılığıyla doğrudan yayılma anlamına gelir. Bu yolla menenjit yayılabilir.

İnokulasyon Yoluyla

En nadir rastlanan yayılma yolu inokulasyon yoluyla yayılmadır. Bu aşılama yoluyla menenjit kapma anlamına gelir. Yaşanma ihtimali çok düşük olur.

Menenjit Hastalığı Belirtileri

Menenjit hastalığı ilk zamanlarda genel enfeksiyon belirtileri ile başlar. Daha sonra belirtiler ağırlaşır. Bulguların şiddetlenmesi menenjitin kaynağına göre hızlı veya yavaş olabilir.

Ani Ateşlenme

Ateşin yükselmesi enfeksiyon belirtileri arasında yer alır.Ortaya ilk çıkan belirtilerden biridir. Şiddetli tablolarda havale geçirmeye neden olabilir.

Şiddetli Baş Ağrısı

Beyin zarının iltihaplanması sonucu yeni başlayan şiddetli baş ağrısı yaşanır. Bazı hastalarda baş ağrısı sabahları daha şiddetli olur.

Boyunda Sertlik

Boyunda sertlik veya ense sertli hastalık belli bir noktada ilerlediğinde ortaya çıkar.

Mide Bulantısı ve Kusma

Mide bulantısı ve kusma, iştahsızlık ishal gibi durumlar menenjit belirtisi olabilir. Bazı durumlarda ani kusma problemi yaşanabilir.

Menenjit Hastalığı Komplikasyonları

Menenjit ciddi bir hastalıktır. Vücutta kalıcı hasarlar bırakabildiği gibi ölümle de sonuçlanabilir. Bu yüzden belirtiler baş gösterdiğinde zaman kaybetmeden doktora görünmek gerekir.

İşitme Kaybı

İşitme kaybı hastalığa yakalanan çocuklarda ortaya çıkabilir. Ciddi bir komplikasyondur bunun yaşanmaması için erken müdahale önem taşır.

Hafıza Güçlüğü

Menenjit ilerlediğinde hafıza problemleri yaşanabilir. Bunlar belirti olarak tedaviden sonra geçebileceği gibi kalıcı da olabilir. Unutkanlık ve hafıza sorunları ciddi sorunlardır.

Öğrenme Güçlüğü

Menenjit tedavisinde her dakika önem taşır. Hastanın tedavisine ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi olur. Çünkü öğrenme güçlüğü, hafıza sorunları, zeka gelişiminde geri kalma gibi durumlar kalıcı hale gelebilir.

Beyin Hasarı

Menenjitin birçok türü çok hızlı yayılır. Belirtiler aniden şiddetlenir. Erken tedavi edilmediğinde beyinde kalıcı hasar bırakabilir. Bunlar felç, işitme kaybı, zeka gelişimi sorunları gibi ciddi durumlara yol açabilir. Çok nadir olmakla birlikte sara nöbetlerine neden olabilir.

Yürüyüş Bozukluğu

Hastalık ilerlediğinde yürümede güçlük, hareketlerin kısıtlanması, koordinasyon güçlüğü gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda bu sorunlar kalıcı olabilir.

Nöbetler

Menenjitin ilk dönemlerinde tek bölgede nöbet gözlenebilir. Çok nadir durumlarda hasta sara nöbetleri yaşayabilir.

Böbrek Yetmezliği

Böbrek yetmezliğini halihazırda yaşayanların menenjit hastalığına yakalanma riski daha yüksek olur. Menenjit hastalığı sağlıklı insanlarda böbrek üstü bezlerinin yetersizliğine neden olabilir.

Şok

Şok tablosu ciddi bir durumdur. Koma, ölüm gibi daha ciddi durumlara yol açabilir. Şoktaki kişinin kan basıncı düşer, nabız hızlı ve zayıf seyreder. Hastanın teni soğuk ve nemli olur. Bilinç bulanıklığı, endişe, baş dönmesi, dudakta morarma gibi durumlarla ortaya çıkar.

Ölüm

Menenjit ölümle sonuçlanabilir. Erken tedavi edilmediğinde, hastanın genel sağlık durumu iyi olmadığında, bebeklerde bu oran artar. Menenjit hastalığından ölenler %10-15’lik bir bölümü oluşturur.

Menenjit Risk Faktörleri

Hastalık her yaşta görülse de 6 ay-1 yaş arası çocuklarda daha sık rastlanır. Hastalığa yakalananların büyük çoğunluğu 15 yaşından küçük olur. Bu yüzden erken yaşlarda riskin daha yüksek olduğu söylenebilir. Aynı şekilde orta kulak iltihabı, akut sinüzit, genital bölgedeki uçuklar, zona hastalığı gibi sorunlarla karşı karşıya olanlarda risk daha yüksek olur.

Menenjite Sebep Olan Bakterileri Taşıyanlar ve Çevresindekiler

Menenjit çoğu zaman bulaşıcı bir hastalıktır. Menenjite sebep olan bakteri, virüs, mantar, parazit gibi etkenleri taşıyan kişiler, mekânlar riski artırır. Bazı menenjit etkenleri solunum yoluyla bulaşabilir. Bu daha kalabalık ortamları riskli hale getirir. Günlük hijyene dikkat etmek, gerektiğinde aşı olmak hem kendi sağlığınız hem de çevrenizdekilerin sağlığı için önem taşır.

Menenjit Nasıl Önlenir?

Menenjitten korunmak için hijyen kurallarına dikkat etmek, aşılanmak, bağışıklık sistemini güçlendirmek etkili olabilir. Fakat en büyük önlem hastalığa karşı geniş çaplı alınan önlemlerdir.

Ellerin Yıkanması

Kalabalık ortamlarda bulunduktan ve hijyenik olmayan yerlere dokunduktan sonra elleri yıkamak gerekir. Elleri sık sık yıkama alışkanlığı kazanmak sadece menenjitten değil başka hastalıklardan da korur.

Hijyen Konusunda Hassasiyet

Menenjit bulaşıcı bir hastalık olduğu için toplu alanlarda yayılması kolaylaşır. Hijyene gerekli önem verilmeyen ortamlarda da bakteri ve virüsler bulunabilir. Bu yüzden yaşam alanlarının ve bedenin temizliği önem taşır.

Bağışıklık Sisteminin Güçlendirilmesi

Bağışıklık sisteminin zayıf olması kişiyi hastalıklara karşı savunmasız hale getirir. Özellikle enfeksiyon hastalıkları bağışıklık sistemi güçlü olmadığında daha sık ve şiddetli yaşanır.

Aşı

Menenjitten korunmanın en etkili yöntemlerinden biri aşıdır. Menenjit aşısı aşı programlarına yeni eklenen aşılardan biri. Menenjit özellikle bebek ve çocuklarda ağır tablolara yol açabilir. Aşının önemi bu yaş gruplarında daha da artar. Aşı yaptırmaktan endişelenenlerin sayısı da az değildir. Bu noktada aşıların bazı ölümcül hastalıkları yeryüzünden sildiği, ağır ve yaygın birçok hastalıktan kaynaklanan sakatlık ve ölümleri azalttığının unutulmaması gerekir. Özellikle bulaşıcı hastalıklarda aşılar sadece aşı olanı değil tüm toplumu korumada önem taşır.

Haemophilus İnfluenzae Tip B(Hib) Aşısı

Bebek ve çocuklarda menenjit hastalığı sonucu yaşanan ölümler genellikle bu serotipin sonucu oluşur. Buna yönelik yapılan aşı üç doz halinde uygulanır. Kişiyi %99 oranında korur.

Konjuge Pnömokok Aşısı(PCV7)

Pnömokok hastalığı zatürree, bakteriyemi ve menenjit gibi ağır enfeksiyonlara neden olabilen bir hastalıktır. Buna karşı uygulanan aşı menenjitin bazı türlerine karşı da koruma sağlar.Her yıl pek çok çocuğu menenjitten koruyan aşı çocuk ve yetişkinlere uygulanabilir.

Sık Sorulan Sorular

Menenjit ölümcül mü?

Menenjit hastalığında erken tedavi önem taşır. Geç kalındığında kalıcı hasar ortaya çıkabilir. Belirtiler ağırlaştığında hasta komaya girebilir. Hastalık sebebiyle ölenler %10 civarındadır. Bu gerektiği gibi tedavi edilse dahi mümkün olur. Bu yüzden önlem almak, aşılara dikkat etmek, belirtiler başladığı gibi doktora gitmek büyük önem taşır.

Bebeklerde menenjit nasıl fark edilir?

Menenjit herkeste farklı belirtilerle başlayabilir. Fakat en yaygın belirtileri diğer enfeksiyon belirtilerine benzer. Yüksek ateş, halsizlik gibi sorunlar baş gösterir. Hastalık hızlı veya yavaş ilerleyebilir. İlerlediğinde ense sertliği, boyunda sertleşme, baş ağrısı, bıngıldak denen bölgenin fırlaması gibi durumlar görülebilir. Bunun yanında ishal, iştahsızlık, ışığa bakamama gibi durumlar yaşanabilir. Daha ciddi durumlarda yüksek ateş sonucu havale geçirilebilir. Bebeklik çağındaki hastalarda görülen menenjitte ciltte döküntüler meydana gelebilir. Bazı hastalarda ilk belirtiler sadece kusma, ishal, ateş şeklinde olabilir. Bu durum genelde anne-babalara menenjiti düşündürmez fakat yine de ciddiye almak gerekir. Çünkü menenjitin kalıcı hasara yol açmaması için erken müdahale büyük önem taşır.

Yaşlılarda menenjit görülür mü?

Menenjit her yaşta görülebilir. Fakat çocuk ve yaşlılarda daha şiddetli geçirilebilir. Genellikle nadir karşılaşılan mantar kaynaklı menenjit de bağışıklık sisteminde sorun olan ileriki yaşlardaki insanlarda daha sık görülür. Bağışıklığı azaltan AIDS, kanser, böbrek yetmezliği gibi hastalıklara sahip yetişkinler menenjit açısından da risk altında olur.

Menenjit aşısı olduktan sonra menenjit geçirme ihtimali var mıdır?

Menenjit aşılarından biri çocuklarda en çok görülen menenjite karşı diğeri de başka bir hastalıktan kaynaklanana karşı yapılır. Bunlar kişiyi %99 oranında ilgili menenjitten korur. Fakat nadir görülen bazı menenjit türlerinin riski aşıdan sonra da devam eder. Yine de aşılar küçümsenemeyecek bir oranda menenjite engel olur.

Menenjit aşısı anne karnındayken yapılabilir mi?

Meningokok aşısı hamile kadınlarda sadece salgın durumu yaşanıyorsa tercih edilir. Aşı anne adayına yapılır ve hem anne hem bebek korunmuş olur. Bu aşı yeni doğmuş bebekleri ilk zamanlarda %50 oranında korur. Aşının bebeğe veya anne adayına bir zararı olmaz.

Menenjit teşhisi anne karnında konulabilir mi?

Menenjite yol açan bazı etkenler nadir olarak anne karnındaki bebeğe de geçebilir. Böyle durumlarda bebeğin ölü doğması veya doğduktan sonra hayatını kaybetmesi mümkün olur. Annede menenjit hastalığı yaşanıyorsa çocuğa doğmadan geçmemesi daha büyük olasılıktır. Fakat doğum esnasında büyük ihtimalle geçer. Annede menenjit olması durumunda bebek sezaryen ameliyat ile doğar ve hastalığı kapmaması sağlanır.

Menenjit aşısı neye göre yapılır?

Menenjit çoğunlukla bebek ve çocukları etkilediği için aşıları daha çok erken yaşlarda yapılır. Fakat yetişkinlerde de bağışıklığın çok düşük olması, dalağın olmaması ve çeşitli hastalıkları sebebiyle risk altında olan kişilerde aşılar koruyucu ve gerekli olur. Hac zamanlarında yaşanan menenjit salgınları nedeniyle artık hacca gitmek isteyen herkes menenjit aşısı yaptırır. Suudi Arabistan’a Hac ziyareti için giderek salgından etkilenen, hayatını kaybeden pek çok kişi olmuş ve aşı zorunluluğu bu yüzden getirilmiştir.

Bebeklerin başında şişlikler oluşması menenjit belirtisi midir?

Bebeklerin kafasında henüz sertleşmemiş bıngıldak denen bir bölge bulunur. Burada çıkıntı oluşması diğer belirtilerle birlikte menenjite işaret ediyor olabilir.

Menenjit geçirenlerde davranış bozukluğu gözlenir mi?

Beyin zarındaki iltihaplanma yayılarak beyindeki çeşitli bölgelere zarar verir. Erken müdahale edilemediğinde menenjit beyne ve omuriliğe yayılarak kalıcı sorunlara yol açabilir. Mental sorunlar hafıza, öğrenme, davranış gibi hususlarda görülebilir. Hasta bazen farkında olmadan bazı davranışları sergileyebilir. Hastalığın tedavisine zamanında başlandığında veya menenjit yavaş ilerlediğinde böyle bir sorun yaşanmayabilir. Tedavi için her saniye önem taşır.

Bebekken menenjit geçiren kişiler ileriki yaşlarda normal bir hayat sürebilir mi?

Menenjit hastalığı geçiren herkeste kalıcı sorunlar oluşması beklenmez. Fakat zamanında müdahale edilemeyen vakaların ciddi bir kısmında hasar kalır. Erken fark edilerek müdahalesine başlanan veya hastalığın aşırı hızlı ilerlemediği durumlarda herhangi bir kalıcı hasar gözlenmez. Aksi takdirde işitme kaybı, unutkanlık, felç gibi durumlar yaşanabilir.

Menenjit özür oranı bırakır mı?

Menenjit hastalığı geçiren herkeste kalıcı hasar görülmez. Zamanında tedavi edilmiş hastalar genellikle eski sağlıklarında döner. Fakat hastalığın ilerlediği durumlarda çeşitli kalıcı sorunlar doğabilir. Bunlar da özür oranı bırakabilir. İşitme kaybı, felç gibi fiziki sorunların yanında mental sorunlar da kalabilir.

Menenjit geçiren kadınlar hamile kalabilir mi?

Menenjit birçok hasara yol açabilen ciddi bir hastalıktır. Fakat kısırlık konusunda bir etkisinin olması nadir rastlanan bir durumdur. Genellikle böyle bir etkisi olmaz. Hamile kalmada sorun yaşayan ve menenjit geçirmiş kişilerin başka bir nedenden dolayı bunu yaşamış olmaları daha olasıdır.

Menenjit aşıları güvenli mi?

Menenjit aşıları dış ülkelerde, özellikle gelişmiş ülkelerde uzun yıllardır uygulanıyor. Aşının ve diğer önlemlerin etkisiyle menenjitin en az görüldüğü ülkelerde bunlar oluyor. Dünya’da sayısız insanın hayatını kurtaran bu aşılar Türkiye’de de kullanılmaya başlandı. Menenjit aşılarının çocuk ve yetişkinler üzerinde olumsuz bir etkisi bulunmuyor. Aksine en yaygın karşılaşılan menenjit türlerinden kişiyi koruyor. Salgın durumlarında hamile kadınlara dahi uygulanabiliyor. Dolayısıyla bahsi geçen aşıların güvenliği ile ilgili bir sorun bulunmuyor. Menenjit aşısının içindeki bir maddeye alerjisi olanlara, çocukta guillain-barre sendromu varsa, beyinde başka bir hastalık varsa aşı uygulanmaz. Bunun dışında isteyen herkese uygulanabilir. Menenjit hastalığının tedavisinde kullanılmakta olan aşının yan etkileri neredeyse yok denecek kadar azdır. Aşının vurulduğu bölgede kısa sürede geçen bir kızarıklık, hafif ağrı görülür. Erken yaştakilerin yaklaşık %2’sinde ise hafif ateş yükselmesi görülür. Bunlar da kısa zaman içinde geçer.

Menenjit tedavisini hangi bölüm gerçekleştirir?

Menenjit hastalığının tedavisi ile nöroloji bölümü ilgilenir. Nöroloji bölümü periferik sinir sistemi ile ilgili hastalıkların, beyin ve omurilik sorunlarının tanısını koyan ve tedavisini gerçekleştiren uzmanlık alanıdır. Menenjit temelde beyin zarı iltihaplanması olduğu için tedavi nöroloji bölümünde gerçekleştirilir.

Menenjit tekrar eder mi?

Menenjit hastalığını bir kez atlatan kişi hastalığa karşı bir direnç geliştirmez. Tekrar menenjit geçirebilir. Fakat bu tekrarın riskini arttıracak bağışıklık sorunları, kafa travması veya farklı hastalıklar varsa bunlara yönelik önlemler almak faydalı olur. Menenjit geçiren kişi tekrar hastalığa yakalanmamak için menenjit aşılarından faydalanabilir. Gerekli korumayı aşılar sağlar.

Menenjit hangi sistemin hastalığıdır?

Beyin ve omuriliğin izole edilmesinde özel bir zar oldukça etkilidir. Bu zar her ne kadar birçok dış etkenden bağımsız olsa da bazı iltihaplı hastalıklara karşı korumasızdır. Bakterilerin ve virüslerin sebep olduğu iltihaplı zar hastalığının sonucu olarak menenjit ortaya çıkar ve sinir sistemine ciddi zararlar verebilir. Etki seviyesi fark etmeksizin menenjiti sinir sistemi hastalığı olarak değerlendirmek mümkündür.

Menenjit kaç yaşlarında görülür?

Bebeklerin annelerinin bağışıklık sisteminden yararlanmayı bırakmalarından sonra menenjit riski bulunur. Hastalık genelde bebekleri etkiler ancak ileri yaşlarda da bağışıklık sisteminin aşırı zayıflamasına bağlı olarak bu iltihaplı hastalık gelişebilir. Vakaların neredeyse yüzde sekseni sekiz yaş ve altındadır. Geriye kalan yüzde yirmilik kısım ise sekiz yaş ve üzerini oluşturmaktadır ki bu yüzde yirmilik kesim arasında anlamlı bir dağılım söz konusu değildir.

Menenjit bulaşıcı mı?

Menenjitin ortaya çıkmasında bağışıklık sisteminin zayıf olması en büyük etkendir. Bağışıklık sisteminin zayıflığından yararlanan bakteri ve virüsler zar iltihaplanmasına sebep olurlar. Bu bakteri ve virüslerin deri teması, havadan, aynı tabağın – bardağın – diş fırçasının kullanımı yoluyla ve su yoluyla bulaşması mümkündür. Ancak menenjit olan hasta ile aynı ortamda bulunmak hastalığın herkeste görüleceği anlamına gelmez. Bakteri ve virüs ile beraber bağışıklık sistemi de zayıflamış olmalıdır.

Menenjit ne kadar sürede iyileşir?

Menenjit vakalarının bazılarında herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz ki bu tür menenjitler genelde virüs kaynaklıdır. Tedavi gerektirmeyen menenjitlerin hafif belirtileri birkaç hafta içerisinde tamamen ortadan kalkar. Ağır virüs kaynaklı menenjit vakalarında ve bakteri kaynaklı menenjit vakalarında ise tedavi prosedürleri işletilmelidir. Bakteri kaynaklı olanlarda antibiyotik kullanımı üç hafta kadar iken iyileşme süresi beş hafta; virüs kaynaklı olanlarda antiviral kullanımı üç – dört hafta kadarken iyileşme süresi yine beş hafta kadardır.

Menenjit kalıcı mıdır?

Menenjit hastalığının ortaya çıkmasından sonra vakaların yüzde doksanında tedavi mecburidir. Tedaviye başlayana kadar süreçteki hastalığın gelişme hızı ve verdiği belirtiler hastalığı olmasa da belirtilerini kalıcı hale getirebilmektedir. Menenjit bir şekilde tedavi edilse de kısa sürede sinir sistemine verdiği tahribatların bir ömür boyu tedavi edilememesi söz konusu olabilmektedir.