Ön Çapraz Bağ Kopması

Ön Çapraz Bağ Kopması Hakkında

Ön çapraz bağ kopması, genellikle futbol oynayan kişilerin sıklıkla karşılaştığı durumlar içerisindedir. Tedavi, hastaya göre değişiklik göstermektedir. Bu değişiklik ise hastanın yaşına, fiziksel aktivitelerinin durumuna, instabilite derecesine ve ameliyatın ardından rehabilitasyona uyum sağlamasına göre değişiyor. Cerrahi tedavinin artroskopik yöntemle uygulandığı görülürken, sonuçların ise yüzde 90 oranında başarılı olduğu bilinmektedir. Günlük hayatlarda yakınmalar yaşayan hastalar ise sportif faaliyetlerini sonlandırmaya karar verebilirler. Ancak belirli programa adapte olmada sorun yaşayacak olan hastaların, ameliyat planlamasına dahil edilmediği de bilinmelidir. Ön çapraz bağ kopmasının ardından tedavi ve iyileşme süreci, hastanın durumuna ve sportif faaliyette bulunmasına göre değişiklik ve farklılık gösteriyor. Bu değişiklik ve farklılık kapsamında, hastanın uzman doktora mutlaka başvurması gerekir. Uzman doktora başvurmayan hastalar, hastalığın gelişmesine sebep olmaktadır. Hastalığın gelişmesini engellemek adına, uzman doktor eşliğinde tedavi yönteminin belirlenmesi gerekiyor.

Femur ve Tibia Kemikleri

Diz ekleminde femur ve tibia kemiklerini birbirine bağlamakta olan ön çapraz bağ, önemli bir rol oynamaktadır. Diz ekleminin üç kemikten oluştuğunu bilmelisiniz. Femur, tibia ve patella isimli kemikler, diz eklemini oluştururlar. Femur, uyluk kemiği olarak işlevde bulunur. Tibia ise kaval kemiğidir. Bu kemiklerin birbirine bağlanmasını sağlayan dört ana bağ bulunurken, diz ekleminin bir arada ve stabil kalmasını sağlarlar. Ön çapraz bağ, bu bağlar içerisinde yerini alır. Latincede anterior cruciate ligament olarak isimlendirilen ön çapraz bağ, femur ve tibia kemikleriyle doğrudan ilişkilidir. Dizin normal işlevini görebilmesine adına kemiklerin sağlam olması gerekmektedir. Ön çapraz bağ kopması yaşayan kişilerde kemiklerdeki bağın yaralanması sebebi ile iyi bir tedavi sürecinden geçmeleri gerekir. Tedavi sürecinin faydalı olmaması halinde, ön çapraz bağ kopmasının olumsuz etkileriyle karşılaşabilirsiniz. Hastalık hakkında bilgi sahibi olmanız, hastalığın tedavisinde önem taşımaktadır.

Ön Çapraz Bağ Kopması Nedir?

Uyluk ve kaval kemiğini birbirine bağlamakta olan ön çapraz bağ, dizdeki sıkılığı ve dengeyi sağlamakla görevlidir. Ön çapraz bağ kopması, kemiğin birbirinden daha bağımsız hareket ettiği görülür. Bu durumda da, normal dereceden daha fazla hareketliliğin söz konusu olduğu bilinmektedir. Bu kemikler arasında gerçekleşen normal dışındaki hareket ile beraber fazla sürtünme meydana gelecektir. Bu sürtünme sonucunda ise dejenerasyona yani eklem kıkırdaklarında bozulmanın oluşmasına neden olabilmektedir. Bozulmaların oluşması, önemli yaralanmaların ortaya çıkmasını sağlıyor. Kişinin dizinde kaymalar ve boşluk hissetmesi, ön çapraz bağ kopmasının sonuçları arasındadır. Bu sonuçlar, hastanın bacağının güçsüzleşmesine ve yürüyememe gibi durumların yaşanmasına sebep olur. Hastanın yürüyememesi ise psikolojisini olumsuz etkileyebilmektedir. Ön çapraz bağ kopması yaşayan kişinin, en iyi şekilde ameliyat olması gereklidir. İyi bir ameliyatın ardından uygulanacak olan doğru süreç, ön çapraz bağ kopmasının en iyi şekilde atlatılmasını sağlayacaktır. Ameliyat öncesinde ve sırasındaki etkileşimden daha çok, ameliyat sonrasının önemli olduğunu unutmamalısınız. Ameliyatınızın ardından doğru pansuman yapmanız, beslenmenize ve spor aktivitelerinize dikkat etmeniz gereklidir. Günlük yürüme ve koşu temponuzu ayarlamanız bile tedavinin ardından olumlu gelişmelerin yaşanması adına önem taşımaktadır.

İlk Yardım

Ağırlıklı olarak sporcularda görülen ön çapraz bağ kopmaları, ayak yere basılıyken bacağın kendisini boşa almasıyla birlikte meydana gelir. Hastalarda ön çapraz bağ kopmaları çok şiddetli ağrılara neden olurken, hastaların bilinç düzeyinin yüksekliği ile beraber bu kopmanın fark edilmesi ile hızlı bir şekilde tedavi aksiyonu alınabilecektir. Böyle bir durumda ilk olarak hareket etmenin kesilmesi gerekir. Hastanın ayağıyla yere basmaması sağlanır. Daha sonrasında sedye veya kucakta taşınarak, hastaneye ulaştırılmasının sağlanması gerekmektedir. Ön çapraz bağ yaralanması yaşayan bir hastanın ağrısını azaltmak için elastik bandaj veya hastaya soğuk kompresi de uygulanabilir. Ön çapraz bağ yaralanması sonucunda, herhangi bir tedaviye genellikle ihtiyacın duyulmadığı biliniyor. Ön çapraz bağ kopması nedeniyle bacakta gerçekleşen ağrı ve şişlik gibi problemler 5 - 6 gün süre içerisinde geçmektedir. Hastanın daha sonrasında normal şekilde yürüme faaliyetinde bulunduğu görülür. İlk yardımın ön çapraz bağ kopmasındaki öneminin tartışılamaz seviyede olduğu bilinirken, ilk yardım bilgisi olmayan kişilerin ise yapmaması gereklidir. Yapılacak olan yanlış ilk yardım, yaralının daha fazla acı çekmesine ve kötü bir durumda olmasına sebep olabilmektedir.

Buz Tedavisi Uygulaması

İlk yardım, kırık ve yaralanma gibi durumlarda büyük önem taşımaktadır. Ön çapraz bağ kopmasının yaşanması durumunda, buz tedavisiyle ilk yardımda bulunabilirsiniz. Çapraz bağ kopması sırasında bölgeye yapılacak olan buz uygulaması, daha da rahatlamanızı sağlar. Doktorunuza başvurduktan sonrada, gün içerisinde buz tedavisi uygulanmasının önerileceğini görebilirsiniz. Gün içerisinde buz tedavisi uygulanmasının 2-3 kez yapıldığı bilinmektedir. Uygulamanın yanlış uygulanması sonucunda, hastanın tedavisinde aksaklıkların meydana geleceğini unutmamanız gerekir.

Elastik Bandaj Sarılması

Ön çapraz bağ kopması ile karşılaşan hastaya, elastik bandaj sarılmasının uygulanabileceği biliniyor. Elastik bandaj sarılması, kırık, burkulma veya yaralanma durumlarında sarılmaktadır. Tıbbi malzeme olarak kullanması, ilk yardımda da önemli bir rol oynamasını sağlar. Elastik bandaj için eczanelere uğrayabilirsiniz. Eczanelerde temini sağlanmakta olan elastik bandaj sarılması, en önemli tıbbi malzemeler içerisinde yer almaktadır.

Tedavisi Nasıl Yapılır?

Son yıllarda cerrahi tekniklerdeki gelişmeler, birçok hastalığın ve yaralanmanın tedavisinde büyük rol oynamaktadır. Ön çapraz bağ kopmasının tedavisi için birden fazla seçeneğiniz bulunurken, cerrahi işlemin en garantisi olduğu biliniyor. Fonksiyonel sonuçlar açısından en iyi seçenek olarak gösterilmesi, hastaların genellikle bu tedavi yöntemine başvurmalarını sağlar. Bu tedavi yönteminin en sık tercih edilenler arasında yer alması, hastalığın atlatılma sürecindeki başarı ile doğru orantılıdır. Ön çapraz bağ kopması yaşayan kişi, cerrahi tedavi ile eski gücüne kavuşabilmektedir.

Cerrahi Tedavi

Ön çapraz bağ kopmasına ilişkin tedavi yöntemleri arasında cerrahi tedavi yöntemi bulunurken, tedavi yönteminin uygulanabilmesi için hastanın yaşının önemli olduğunu bilmelisiniz. Adölesan, 12-20 yaş arasını içeren döneme denilmektedir. Bu dönem içerisinde, ön çapraz bağ kopması için cerrahi tedavinin en iyi seçenek olduğu bilinir. Genç ve aktif bireyler içinde cerrahi tedavi yönteminin uygulanmasının en doğru seçenek olduğu bilinirken, orta yaş ve üzeri için ise tercih edilmemektedir. Bunun sebebi ise daha az sportif faaliyetlerde bulunmalarından kaynaklanıyor. Sporu düzenli olarak yapan kişilerde, cerrahi tedavi seçeneğinin en iyi seçenek olduğu görülür. Cerrahi tedavi yöntemi, ön çapraz bağ kopması için doğru zamanda uygulanmalıdır. Üç evreye ayrılan dönemler içerisinde, akut dönem, subakut dönem ve döneme kronik dönemin bulunduğu bilinmektedir. Akut dönem içerisinde hekim karşısına gelen hasta, profesyonel sporcu ise cerrahi tedaviyle karşılaşır. Ancak menisküs yırtığının bulunmaması halinde ise 3 hafta kadar bekletildiği görülür. Herhangi bi zaman diliminde tanı konulmuş olan hastalarında ameliyat edilerek burada yer alan problemlerin önüne geçilebileceği bilinmektedir. Ön çapraz bağ kopması için cerrahi tedavi yöntemine başvurulacak ise farklı tedavi yöntemlerinin bulunduğunu bilmelisiniz. Cerrahi tedavi yöntemleri arasında hangisinin uygulanacağına sizler değil, uzman doktorunuzun karar vermesi gerekmektedir. Uzman doktor eşliğinde sizlere en uygun olan cerrahi tedavi yöntemini belirleyebilirsiniz. Cerrahi tedavinin ardından yapılması gerekenlerin ihmal edilmemesinin önemi büyük olurken, çocuklarda psikolojik desteğin önemini unutmamalısınız.

Cerrahi Tedavi Sonrası Fizik Tedavi

Cerrahi tedavi, ön çapraz bağ kopmasına ilişkin tedavi yöntemlerinden birisi olarak bilinmektedir. Ön çapraz bağ kopması yaşayan kişiye, cerrahi tedavinin ardından fizik tedavinin uygulandığı gözlemlenir. Fizik tedavi, hastanın tekrardan bacağının sağlam ve güçlü olabilmesi adına önemli rol oynuyor. İyi bir fizik tedavi sürecinden geçen ön çapraz bağ kopması yaşayan hasta, eski gücüne tekrardan kavuşabilmektedir. Fizik tedavinin aksatılmaması gerekirken, uzman doktorun sizlerden istediklerini yapmanız gerekiyor.

Kas Güçlendirme Programları

Kaç güçlendirme programları, Ön çapraz bağ kopmasının ardından cerrahi işlemlerinin sonrasında uygulanmaya başlanır. Fizik tedavi sürecinin ardından uygulanan kas güçlendirme programları içerisinde belli başlı hareketler bulunuyor. Bu hareketler içerisinde ROM hareketleri de yer alırken, kasların tekrardan güçlendirilmesine adına önemli rol oynamaktadır. Kas güçlendirme programları sonucunda profesyonel sporcular, tekrardan güçlü bir bacağa sahip olurlar. Ön çapraz bağ kopması ile kaslarda meydana gelen zedelenme ve yaralanmalar, kas güçlendirme programlarına mutlaka ihtiyaç duyulmasına neden oluyor. Doğru bir kas güçlendirme programına uyulması halinde, kısa süre içerisinde sakatlıktan kurtulabilirsiniz. Sakatlıktan kurtulduğunuzda eski gücünüze kavuşmak istiyorsanız, doğru bir kas güçlendirme programı için uzman doktora başvurmalısınız.

Ön Çapraz Bağ Kopması Nedenleri

Ön çapraz bağ kopması, özellikle sporla uğraşan kişilerin yaşayabildikleri hastalıklar içerisinde bulunmaktadır. Hastalığın nedenleri arasında ani ve ters hareketlerin bulunduğu biliniyor. Spor yapan kişiler, yapacakları hareketlerin kontrolünü sağlayamayabilir. Kontrolün sağlanamaması durumunda ise ayağın ve bacağın dengesiz hareketinin söz konusu olabileceği bilinmektedir. Ön çapraz bağ kopması, dengesiz yapılan hareketlerin sonucunda meydana gelir. Spor aktivitelerinde, yaptığınız hareketlerin dengeli olmasına dikkat etmelisiniz. Yapacağınız hareketlere dikkat etmezseniz, çok ciddi sakatlıklarla karşılaşma ihtimaliniz yüksektir. Ön çapraz bağ kopmasının en büyük sebebi, spor aktivitelerinde yapılan dengesiz ve ani hareketler olarak biliniyor.

Ani ve Ters Hareketler

Birçok spor dalında, ani ve ters hareketler ile ön çapraz bağ kopmasının meydana gelebileceğini bilmelisiniz. Günümüzde özellikle futbol oynayan kişiler, ön çapraz bağ kopması ile daha fazla karşılaşmaktadır. Ayak ve bacakların çalıştığı sporlarda, bu hastalığın daha sıklıkla görüldüğü bilinir. Bir futbol müsabakasında oynayan oyuncunun, karşılaşma sırasında ani ve ters hareketler yapmaması gerekir. Yapılan ani ve ters hareketler neticesinde, oyuncunun ön çapraz bağlarında kopma yaşanabilir.

Ön Çapraz Bağ Kopması Belirtileri

İki kemik arasında anormal hareket ile ortaya çıkan fazla sürtünme sonucunda meydana gelmekte olan ön çapraz bağ kopması, çok önemli bir yaralanma olarak gösterilmektedir. Ön çapraz bağ kopması tedavisinin büyük bir bölümü, cerrahi işlem ile yapılır. Kişinin ön çapraz bağ kopması yaşadığı sırada, kopma sesini duyabileceği ve o bölgede ağrı hissedebileceği biliniyor. Hastalığın belirtilerinin bilinmesi halinde, erken müdahalede bulunabilir. Hastalığın belirtileri içerisinde;

• Şiddetli Ağrı ve Şişlik
• Kopma Hissi
• Topallama
• Dizde Boşluk Hissi

Bulunmaktadır. Belirtilerin sizde bulunması halinde, acil olarak bir hastaneye gitmeniz gereklidir. Ön çapraz bağların kopması ile beraber, diz bölgenizde şişlikler oluşabilecektir. Ön çapraz bağ kopmasının tespit edilebilmesi için doktor muayenesine ve MR tetkikinin yapılmasına ihtiyacınız bulunur.

Şiddetli Ağrı ve Şişlik

Sporcuların en fazla yaşadıkları yaralanmalar içerisinde bulunan ön çapraz bağ kopması, şiddetli ağrı ve şişlikle belli olabilmektedir. Hastalığın belirtileri içerisinde şiddetli ağrı ve şişlikte bulunurken, 24 saat içerisinde şişme ve gerginleşmenin olabileceğini bilmelisiniz. Ağrının seviyesinin çok ileri düzeye çıkması halinde, mutlaka uzman doktorunuza başvurmalısınız. Artan ağrı, bir şeylerin ters gittiğinin göstergesi olabilir.

Kopma Hissi

Şişmenin az olduğunu düşünen kişi, sportif aktiviteye devam etmek isteyebilmektedir. Ancak bu durum, dizin instabil olmasına sebep olur. Dizde güvensizlik ve yerinden çıkma hissini yaşamanızı sağlar. Menisküs hasarlarına yol açmasını istemiyorsanız, iyileşmeden spor yapmaya başlamamalısınız. Ortada bir şüphe bulunması durumunda, tedbirli ve temkinli davranın. Kopma hissi yaşayan hastaların, psikolojik açıdan da olumsuz etkilendikleri gözlemleniyor.

Topallama

Ön çapraz bağ kopması yaşadığınızı anlamak istiyorsanız, yaralanmanın belirtileri hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. Bu belirtiler içerisinde topallamada bulunmaktadır. Yürümekte zorlanıyor ve topallıyorsanız, ön çapraz bağlarınızda zedelenme ve kopma olabilir. En yakın uzman doktora başvurduğunuz takdirde, MR kontrolü ile durumunuz hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Topallama, hastanın yürüyüşünde bozukluğa da sebep olabilmektedir. Yürüyüşünüzün bozuk olması halinde, daha büyük sorunlarla karşılaşabilirsiniz.

Dizde Boşluk Hissi

Dizde boşluk ve emniyetsizlik hissi, ön çapraz bağ kopmasının belirtileri arasındadır. Dizinizin hareketlerinden güvensizlik hissediyorsanız, acil olarak uzman doktora başvurmalısınız. Yapacağınız başvuru sonucunda MR çekimlerine girersiniz. Dizde boşluk hissi belirtisi, ön çapraz bağ kopmasının en ciddi belirtileri arasında bilinmektedir. Bu belirtiyle karşılaşan kişilerin, acil olarak uzman doktora başvurmaları gereklidir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Her hastalık ve yaralanmada olduğu gibi, ön çapraz bağ kopması içinde teşhis yöntemleri bulunmaktadır. Normal ortopedi muayenelerine yapılması gerekli olan muayene testlerini ön çapraz bağ kopması durumunda oluşan ağrı sebebiyle yapmak çok kolay olmayacaktır. Hastanın kronik dönemde gelmesi halinde, diz muayenesi yapılmaktadır. Detaylı bir fizik muayene sonucunda, hastaya %90 oranında tanı konulabilir. Teşhis etme yöntemleri içerisinde;

• Hikaye Bulguları
• Muayene ve Testler
• Röntgen
• MR

Yer almaktadır. Bu yöntemler içerisinde hangisini kullanacağınız, belirtilere ve risk faktörlerine göre değişiklik göstermektedir.

Hikaye Bulguları

Ön çapraz bağ kopmasının nasıl yaşandığının anlatılması, teşhisin konulabilmesi adına önem taşımaktadır. Hastalığın tanısı, hikaye bulguları ile başlar. Hikaye bulgularının ardından muayeneye geçiş yapılırken, hikaye ve muayene ile hastalığın tanısına %90 oranında varılabilinmektedir. İlk adım olarak bilinmekte olan hikaye bulguları, doktora en iyi şekilde aktarılmalıdır. Bu aktarımın yapılacağı sırada, heyecanınızı yenmeli ve sakinliğinizi korumalısınız.

Muayene ve Testler

Hikaye bulgularının ardından muayenesine başlanan ön çapraz bağ yaralanması yaşayan hasta, belirli testlere sokulmaktadır. Muayene ve testler sonucunda, hastanın durumuna tam olarak teşhis konulabilir. Aynı zamanda ön çapraz bağ kopması ile ortaya çıkan durumun derecesin de, muayene ve testler ile öğrenebiliyor. Ön çapraz bağ kopmasının evrelerinin olduğunu bildiğimize göre, hastanın hangi evrede olduğunun önemi büyüktür.

Röntgen

Birçok hastalığın teşhisi için röntgen, en iyi çözüm olarak sunulmaktadır. Ön çapraz bağ kopması ile hastaneye gelen kişiler, röntgenden mutlaka geçirilirler. Röntgen sonucunda hastalığın durumu hakkında daha iyi bilgi sahibi olunabiliyor. Yaralanmanın hangi derecede ve evrede olduğunu öğrendikten sonra tedavinizin daha kolay ilerleyeceğini görürsünüz.

MR

Günümüzde başta futbolcular olmak üzere, profesyonel sporcuların birçoğunun MR testine sokulduklarını biliyorsunuz. Futbolcular üzerinden örnek verilecek olursa, sakatlık durumu sonrasında oyuncuların MR testine mutlaka sokulduğunu görebilirsiniz. MR sonucunda, sporcunun durumu hakkında bilgi sahibi olunabiliyor. Bir futbolcunun ön çapraz bağ kopması yaşayıp yaşamadığının en kesin bilgisini ise MR ile öğrenebilirsiniz.

Ön Çapraz Bağ Kopması Risk Faktörleri

Her hastalığın ve yaralanmanın oluşmasında, belli risk faktörlerinin ihmal edildiği bilinir. Ön çapraz bağ kopmasının risk faktörleri içerisinde çapraz bağın yapıştığı alanda anatomik darlık olmasını öne sürebiliriz. Aynı zamanda eklem laksitesi, bozuk zeminde spor yapılması ve kadın cinsiyetinde faktörler içerisinde olduğunu belirtmek gerekiyor. Geniş olarak ön çapraz bağ kopmasının risklerine bakacak olursak;

• Cinsiyet
• Bazı Sporlar
• Dizi Zorlayan Hareketler
• Eklem Laksitesi
• Dizde Anatomik Darlık

Olarak sıralamada bulunabiliriz. Bu riskler içerisinden çoğunluğunu taşıyorsanız, ön çapraz bağ kopması vakası ile karşı karşıya durumdasınızdır. Ön çapraz bağ kopması olup olmadığını, risk faktörlerini bilen bir kişinin anlaması mümkündür. Bu risk faktörlerini taşıyan kişilerin, acil olarak hastaneye götürülmesi gereklidir.

Cinsiyet

Cinsiyetin erkek veya kadın olması, hastalıkların görülme riskini etkilemektedir. Bazı hastalıklara yakalanmada erkekler daha riskli olurken, bazılarında ise kadınların daha riskli olabileceğini görebilirsiniz. Bu kapsamda ön çapraz bağ kopmasının risk faktörleri içerisinde de cinsiyet bulunmaktadır. Futbol gibi ayakla oynanan sporların erkekler tarafından daha fazla yapıldığını düşünecek olursak, erkeklerin ön çapraz bağ kopması yaşama ihtimallerinin daha yüksek olabileceğini söyleyebiliriz. Futbol oynayan erkekler, ikili mücadelelere sık şekilde girmektedir. Saha içerisinde yaşanılan mücadelelerde, isteğe bağlı olmadan sakatlanmalar yaşanabilir. Bu sakatlanmalar içerisinde en fazla görülen ise ön çapraz bağ kopması olarak biliniyor.

Bazı Sporlar

Yaptığınız spor, bir sakatlığa maruz kalma ihtimalinizi doğrudan etkilemektedir. Hentbol oynayan bir kişiyle, futbol oynayan kişinin ön çapraz bağ kopması sakatlığını yaşama ihtimallerinin aynı olduğunu söyleyemezsiniz. Bazı sporlar, ön çapraz bağ kopması riskini daha fazla taşırlar. Bu yüzden risk grubunda bulunmakta olan sporları yapan kişilerin, ani hareketlerden kaçınmaları gereklidir. Sakatlanma risklerini düşünerek hareket eden sporcular, ön çapraz bağ kopması gibi tehlikeli sakatlıklardan korunabilirler.

Dizi Zorlayan Hareketler

Ön çapraz bağ kopması sakatlığı, dizi zorlayan hareketler ile oluşabilmektedir. Spor yaparken dizinizin fazla zorlanmaması gerekir. Aksi takdirde, bu sakatlığı yaşama ihtimalinizin çok yüksek olacağını bilmelisiniz. Dizin zorlanması sonucunda, sadece ön çapraz bağ kopması ile karşılaşmayabilirsiniz. Daha ağır sakatlıklar yaşayabileceğinizi bilmeniz gerekmektedir.

Eklem Laksitesi

Yaygın bağ gevşekliği bulunması, ön çapraz bağ kopmasının belirtileri içerisinde yerini alıyor. Eklem laksitesi yaşayan bir bireyin, bağlarında kopma olma ihtimalinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz.

Dizde Anatomik Darlık

Dizde meydana gelen sorunsallar, ön çapraz bağ kopmasına neden olabilmektedir. Dizde anatomik darlık yaşamakta olan bir bireyin, sakatlanma ihtimalinin daha fazla olacağını bilmelisiniz. Ön çapraz bağ kopması sakatlığı yaşayan kişilerde, dizde anatomik darlıkta fazlasıyla görülür.

Ön Çapraz Bağ Kopması Komplikasyonları

Hastalıkların, sakatlıkların veya yaralanmaların sonucunda, daha farklı sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bir hastalığa yakalandığınızda, bu hastalık ile başka bir hastalığa da yakalanabilirsiniz. Komplikasyonlar, tam olarak da bunu ifade etmektedir. Ön çapraz bağ kopması yaşayan bir bireyin, karşılaşabileceği komplikasyonlar içerisinde menisküs ve dizin yerinden çıkmasının bulunduğunu belirtmek gerekiyor.

Menisküs

Kemik eklemlerde kemikler arasında bulunmakta olan kıkırdakların yapılarının bulunduğu bilinmektedir. Bu yapılarda meydana gelen rahatsızlık, menisküsün oluşmasına neden olur. Ön çapraz bağ yaralanmaları, iç menisküs ve iç yan bağ yaralanmalarını da beraberinde getirir.

Dizin Yerinden Çıkması

Ön çapraz bağ kopması sonucunda meydana gelen iç menisküs ve iç yan bağ yaralanmaları, dizin yerinden çıkmasına neden olabilir. Ciddi komplikasyonlar içeren yaralanmaların başında gelmekte olan ön çapraz bağ kopmasının belirtilerine mutlaka hakim olmalı, böyle bir durumda acil müdahalenin ardından uzman doktora başvurmanız gerekir.

Ön Çapraz Bağ Kopması Nasıl Önlenir?

Bir hastalık, yaralanma veya sakatlanma hakkında ufakta olsa bilginiz olması, olay anında sizlerin avantajlı olmanızı sağlayacaktır. Ön çapraz bağ kopmasının nasıl önleneceği hakkında fikir sahibi olmanız, sizlerin sakatlanma durumunda avantajınıza olur.

Kontrollü Hareket Etme

Ön çapraz bağ kopması, kontrollü hareket etme ile önlenebilmektedir. Sakatlanan kişinin, hareketlerine çok dikkat etmesi gerekir. Yapacağı ani ve yanlış hareketler, yaralanmanın boyunu artırabilmektedir. Kontrollü hareket etme, her sporcunun mutlaka dikkat etmesi gerekenler içerisindedir. Hareketlerinizde kontrolü kaybederseniz, ciddi sakatlıklarla karşılaşabilirsiniz. Bu sakatlıklar içerisinde ön çapraz bağ kopması da yer alırken, özellikle hareketli sporlarla uğraşan kişilerin sıklıkla karşılaştıkları görülüyor.

Sık Sorulan Sorular

Bir yaralanma, hastalık veya sakatlanma hakkında ne kadar çok bilgi sahibiyseniz, bu sizler için büyük avantaj sağlayacaktır. Bu kötü hadiselerin sizin başınıza gelmesi ise avantaj sağlaması için şart değildir. Yakınınıza veya hiç tanımadığınız birine, bilgi sahibi olmanız sebebi ile faydanız olabilir. Bu kapsamda ön çapraz bağ kopması hakkında sık sorulan soruların cevaplarını bilmeniz gereklidir.

Hasta cerrahi tedaviden sonra spor yapmaya devam edebilir mi?

Ön çapraz bağ kopması yaşayan bir hasta, cerrahi tedaviden sonra spor yapmaya devam edebilir. Ancak bunun için hastalığı atlatma sürecini en iyi şekilde tamamlamış olması ve fizik tedavi de görmesi gerekir. Günümüzde profesyonel futbolcular dışında, normal bireylerin spor aktivitelerini yapmakta zorlandıkları görülmektedir. Sporcunun amacının, sakatlanmadan önceki fonksiyonel performansına dönebilmek olması gereklidir.

Cerrahi tedavi ne kadar sürer?

Cerrahi tedavi süreci, hastalar ve yakınları tarafından sıklıkla sorulan sorular içerisindedir. Ön çapraz bağ kopması yaşayan bir birey, 45 - 60 dakika içerisinde cerrahi tedavi olabilir. Kesin olarak bir süreden bahsedilmezken, ortalama olarak 1 saate yakın sürdüğü bilinmektedir. Cerrahi tedavi sürecinde narkoz etkisinde bulunan hasta, cerrahi tedavinin ardından belli bir süre geçtikten sonra kendine gelmeye başlamaktadır.

Ön çapraz bağı kopan kişiler askerlik yapmak zorunda mıdır?

Askerlik düzeyine gelen bireylerin belirli testlerden geçmesi gerekmektedir. Bu testler askere alınacak olan kişilerin sağlık durumlarının askerlik görevini yerine getirebilecek düzeyde olduğunu göstermektedir. Bu yüzden sağlıklı bireylerin askere alındığını bilmeniz gerekmektedir. Ön çapraz bağ kopması yaşayan bir birey, askerlik yapmaya müsait olmayabilir. Yaralanmanın kaçıncı derecede veya evrede olduğunun önemi büyüktür. Kimi kişiler, ön çapraz bağ kopmasına ilişkin cerrahi operasyonlarını askerlik sırasında yapmaktadır.

Cerrahi tedavi şart mıdır?

Ön çapraz bağ kopması yaralanmasına maruz kalan kişinin, yaralanmasının seviyesinin ne derece olduğu önemlidir. Yüksek aktivite ve düşük aktivite arasında hangisine sahip olduğu kişinin cerrahi tedavi şartını taşımasını belirler. Bağın yırtık derecesi ve kişinin aktivite düzeyi, hastanın cerrahiye mi yoksa konservatif tedaviye mi uygun olduğunu göstermektedir. Bu kapsamda bilimsel çalışmalar yapılırken, çeşitli algoritmaların oluşturulduğu gözlemleniyor. Yüksek aktivite seviyesinde olan hastaların, cerrahi tedavi açıdan uygun bulunurlar. Bunun sebebi ise yırtığa eşlik eden yaralanmalarında olmasından kaynaklanır. Düşük aktivite seviyesinde bulunan kişilerin ise aktivite modifikasyonu ve konservatif tedavi ile tedavi olabileceklerini öne sürebiliriz. Ancak 3 ay sonrasında ön çapraz bağ testlerinde "pivot shift testi" pozitif sonuçlanırsa, bu kişinin de cerrahi tedavi olması gerekmektedir. Her yaralanma mekanizmasının birbirinden farklı sonuçlar doğurabileceğini düşünürsek, tedavide bizleri yönlendiren temel faktörün yaş olmadığını unutmamalısınız. Burada kişinin anatomik yapısının önemi yüksektir. Ancak en önemlisi ise aktivite düzeyidir. Aktivite düzeyi, kişinin cerrahi tedavi olup olmama şartını belirler. Cerrahi tedavi şart olsa da olmasa da, konservatif tedavinin mutlaka tedavi programında bulunması gereklidir.

Hastalar araba/araç kullanabilir mi?

Aktif araç kullanan sayısının yüksek olması sebebiyle, hastalık ve yaralanmalar sonucunda araç kullanıp kullanılmayacağına ilişkin sorular sorulmaktadır. Ön çapraz bağ kopması yaralanması yaşayan bir kişinin, cerrahi tedavi yöntemine başvurabilme ihtimali yüksektir. Cerrahi tedavi sürecine giren ön çapraz bağ kopması yaşayan yaralı, yaklaşık 6 hafta boyunca araba/araç kullanamaz. Bu süre sonrasında, doktorun onayının alınmasının ardından araba/araç kullanımına devam edilebilir.

Ön çapraz bağ kopması ne zaman iyileşir?

Her hastalığın veya yaralanmanın iyileşme sürecinin farklılık gösterdiğini bilmeniz gerekiyor. Bu süreç, kişiden kişiye de farklılık gösterebilmektedir. Ön çapraz bağ kopması yaşayan bir insanın, iyileşme süreci de farklıdır. Cerrahi tedavinin ardından;

• 2-3 gün sonrasında taburcu olunur,
• 15 gün geçtikten sonra dikişler aldırılır ve kontrole gidilir,
• 45 günün ardından kontrol ve ayağının üzerine basarak yürümeye başlayabilirsiniz,
• Yaklaşık 2 ay geçtikten sonra fazla kasılmadan bisiklet sürülebilir,
• 3-4 ay geçmesinin ardından düşük tempoda koşabilirsiniz,
• Cerrahi tedaviden 5 ay geçtiyse, artık zıplama ve çapraz koşu egzersizlerine başlayabilirsiniz,
• 6 ay geçmesinin ardından futbol oynamaya başlanabilir,

Daha sonrasında ise doktor gözetimi altında, daha ileri seviyeye gidebilirsiniz.

Ön çapraz bağ ikinci kez kopar mı?

Ön çapraz bağ kopması, sporla uğraşan kişilerin korkulu rüyaları arasındadır. Eğer dikkat edilmezse, ön çapraz bağlarınızın ikinci kez kopabileceğini bilmelisiniz. Günümüzde profesyonel futbolcuların, ikinci kez ön çapraz bağ kopmasının ardından eski performanslarından çok daha uzaklaştıklarını görebiliyoruz. Ön çapraz bağları kopan bir kişinin, spor aktivitelerinde ani hareketlerden kaçınmaları ve hareketlerine dikkat etmeleri gerekir.

Ön çapraz bağ kopması hangi rahatsızlıklarla karıştırılabilir?

Yaşanılan bütün diz ve bacak rahatsızlıkları, ön çapraz bağ kopması ile karıştırılabilmektedir. Ön çapraz bağ kopmasının diğer diz rahatsızlıklarından farklı olduğunu bilmeniz gerekir. Futbol oynayan kişilerin, diz ve bacak sakatlanmaları sonucunda akıllara direkt olarak ön çapraz bağ kopmasının geldiğini biliyorsunuz. Bu kapsamda, spor aktiviteleriyle uğraşan kişilerin ön çapraz bağ kopmasının diğer sakatlıklardan farkı hakkında bilgi sahibi olmalarının önemi büyüktür. Bu durum, ilk müdahale açısından büyük önem taşımaktadır.

Hastalığın bitkisel tedavisi var mıdır?

Cerrahi tedavi yönteminin en sık tercih edilmekte olduğu ön çapraz bağ kopması sakatlığı, herhangi bir bitkisel tedavi yöntemine tabii tutulmamaktadır. Bitkisel tedavisinin henüz bulunmadığı görülürken, sizlerde cerrahi tedavi ile hastalığın tedavisi için ilk adımı atabilirsiniz.

Ön çapraz bağ kopması ve yırtılması arasında fark var mıdır?

Profesyonel futbolcuların en fazla yaşadığı sakatlıkların başında gelmekte olan ön çapraz bağ kopması, toplum içinde farklı bir şekilde de lanse edilebilmektedir. Ön çapraz bağ yırtılması, aynı durumu ifade eder. Kopma, yırtılma ve rüptürü arasında herhangi bir farklı bulunmaz.

Çocuklarda ön çapraz bağ kopması nasıl tedavi edilir?

Günümüzde çocukların, spora başlama yaşlarının daha erken olduğu görülmektedir. Bu sebeple, ön çapraz bağ kopmasının çocuklarda arttığını görebiliyoruz. Tüm toplumda görülmekte olan yaralanmaların %2'sini oluşturan çocuklarda ön çapraz bağ kopması, her geçen gün daha da artmaktadır. Erkek çocuklarda, ön çapraz bağ kopmasının daha fazla görüldüğü gözlemleniyor. Ön çapraz bağ kopmasının tespit edilmesinin ardından tedavi edilmemesi sonucunda, tekrarlayan boşalmalar ile menisküs yırtığının oluşma riskinin yüksek olduğunu bilmelisiniz. Bu sebeple kopmanın ardından ön çapraz bağı tedavisine başlamanız gerekir. Ancak çocuklarda, yetişkinlere göre daha farklı bir durum söz konusudur. Çocuklarda, erken yaşta cerrahi tedavi sonucunda, dizde büyüme kusura yol açılabileceği belirtiliyor. Bu sebeple dizin egzersiz tedavileri ile güçlendirilmesi sağlanmalı ve dizdeki ek yaralanmalarda önlenmelidir. Çocuğun yaşının ilerlemesinin ardından ön çapraz bağı ameliyatına girmesine izin verilmesi gerekir. Profesyonel sporcularda ise bu durum, tamamen aynı şekilde ilerlememektedir. Spora verilecek olan uzun süre, birçok olumsuzluğu da yanında getirecektir. Bunun önüne geçebilmek için ön çapraz bağı ameliyatının erken yapılabileceğini bilmelisiniz.

Ön çapraz bağ kopmasında ağrı ne zaman geçer?

Cerrahi tedavi yönteminin sıklıkla uygulandığı ön çapraz bağ yaralanması, belirli ağrılarıyla en çok şikayet edilenler arasındadır. Ön çapraz bağ yaralanmasının ardından ağrılar yaşıyorsanız, uzman doktorunuza başvurmalısınız. Ağrının geçme süresi ise sizin üstünüze düşünleri yapmanızla alakalıdır.

Ön çapraz bağ kopması evde tedavi edilebilir mi?

Sporcuların korkulu rüyalarından birisi olan ön çapraz bağ kopması, cerrahi tedavi yönteminin en sık uygulandığı yaralanmalar içerisindedir. Ön çapraz bağ kopması, ciddi bir yaralanmadır. Kendi başınıza ev içerisinde tedavisinin mümkün olmadığını bilmelisiniz. Ön çapraz bağ kopmasının tedavisinin, hastanede uzman doktor eşliğinde yapılması gereklidir.

Ameliyat sonrasında hastanede yatış önerilir mi?

Ön çapraz bağ kopması için cerrahi tedavi yöntemine başvurduysanız, cerrahi işlemin ardından belli bir süre hastanede yatmanız gerekir. Ameliyatın ardından birden ayağa kalkmanız ve yürümeye başlamanız, uzman doktorunuz tarafından engellenecektir. Ameliyatın ardından uzman doktorunuzun direktifleri eşliğinde, hastanede yatış sürenizin belirleneceğini bilmelisiniz.

Ameliyattan sonra banyo yapılabilir mi?

Ön çapraz bağı yaralanması için ameliyat olan kişiler, ameliyattan sonra banyo ile ilgili birçok soru sormaktadır. Günlük yaşantınızdaki fizyolojik ihtiyaçlarınız içerisinde banyo yapmakta bulunuyor. Banyo yapabilmeniz için özel bantlar kullanmalısınız. Bu bantlar, sizlerin ameliyatlı ayağınızın su ile yıpranmasını ve ağrı hissetmenizi engelleyecektir.

Tedaviden sonra pansuman nasıl yapılır?

Ön çapraz bağı kopması sonucunda ameliyat olabilirsiniz. Ameliyatın ardından, belli bir süre hastanede yatmanız gereklidir. Bu sürenin ardından tahlil olabilir ve evinize artık geçebilirsiniz. Evinize geçtiğinizde, her 3 günde bir ameliyat olan dizinize pansuman yapmanız gerekir. Tedaviden sonra pansuman yapabilmeniz için gazlı bez, batikon, yapıştırıcı bant malzemelerinin olması lazımdır. Bu malzemeler, hastane tarafından sizlere temin edilecektir. Pansuman yapmaya başlamadan önce steril eldiven takmayı da unutmamalısınız. Steril eldiveni ise eczanelerden almanız mümkündür. Pansuman yapmaya başlamadan önce ellerinizi sabunla iyi bir şekilde yıkamanız gereklidir. Daha sonrasında steril eldivenlerinizi takmalısınız. Ameliyat olan dizde bulunan sargı bezi ve gazlı bezi çıkarttıysanız, dikişlerin olmakta olduğu bölgelere gazlı bez ile batikon sürmelisiniz. Bu işlemin ardından iki adet temiz gazlı bez ile kapatma işlemini gerçekleştirmelisiniz. Kısa süre içerisinde pansuman işlemini tamamlayabilirsiniz. Pansuman hakkında aklınıza takılan bir soru bulunuyorsa, cerrahi işleminizi gerçekleştirmiş olan hastanenize ulaşabilir ve sorabilirsiniz.

Ön çapraz bağ kopması fizik tedavi hareketleri nasıl olmalıdır?

Ön çapraz bağ kopmasının hemen ardından yapılan girişimlerle bağ tekrar kurulabilir. Bağın tekrar kurulması bacağın aynı kapasite ile anında tekrar çalışmaya başlayacağı anlamına gelmez. Bacağı kuvvetlendirmek ve bağ dokuya tekrar zarar vermemek için egzersizler yapılmalıdır. Bu egzersizler hastadan hastaya göre değişir ve fizik tedavi uzmanı tarafından reçete edilir. Hareketlerin başlangıcında vücut ağırlığından bağımsız, sırt üstü yatılan diz – bacak egzersizleri söz konusudur. Bir aylık süreden sonra ise bacağın üstüne ağırlık verilerek yapılan egzersizler uygulanır.

Ön çapraz bağ kopması olan çürük raporu alabilir mi?

Ön çapraz bağ kopmalarının ardından yapılan cerrahi müdahaleler ile kopmanın büyük oranda ortadan kaldırılması ve bacağın eski haline döndürülmesi mümkündür. Üzerinden bir – iki hafta geçen kopmalarda ise tam iyileşme mümkün olmayabilmektedir. Askerlik çağına gelenlerde eğer yürüme bozukluğu, ayağın üzerine basma problemleri ya da sürekli ağrılar söz konusu ise çürük raporu verilebilir. Ancak ön çapraz bağ kopması yüzde yüz çürük raporu verilen konulardan değildir.

Ön çapraz bağ kopması belirtileri nelerdir?

Ön çapraz bağların aşırı yüklenmesinden ya da travmaya maruz kalmasından hemen sonra akut belirtiler; kopmanın üzerinden bir süre geçtikten sonra ise kronik belirtiler ortaya çıkar. Kopma anında diz bölgesinde kopma hissi oluşur ve şiddetli kopmalarda çıtırtı benzeri bir ses gelir. Kopma bölgesinden başlayan bir ağrı tüm bacağı kaplar. Kopmanın etkisiyle deri altında kanama olur. Morluklar, kızarıklık ve şişlik gelişir. Hareket kabiliyetinin üzerinde etkisi olan ön çapraz bağların kopmasıyla beraber diz hareketleri kısıtlanır. Kopma olan bacağın üzerine basmak oldukça güçleşir.