Boğaz Ağrısı Tedavisi

Boğaz Ağrısı Tedavisi Hakkında

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi boğaz ağrısının değişik sebepleri ve bu sebeplere yönelik ve bu sebeplere uygun farklı tedavi süreçleri vardır. Öncelikle boğaz ağrısının ne olduğundan ve nedenlerinden, etkenlerinden biraz bahsedelim.

Boğaz Ağrısı Nedir?

Boğaz ağrı, sinüslerde, ağız bölgesinde ya da solunum yollarında oluşan bir iltihap sonucunda bademciklerde ya da tüm boğaz bölgesinde meydana gelen ağrı, şişme ve acı hissidir. Bu tür ağrılarda yutkunma, çiğneme, herhangi bir sebeple ağzı açma gibi eylemlerde güçlük çekildiği gözlemlenmektedir.

Boğaz Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Boğaz ağrısına neden olan birçok farklı neden mevcuttur. Bu nedenlerden her birinin boğazda bıraktığı etki farklıdır ancak ortak özellikleri ağrıya neden olmalarıdır. Bazı nedenler kesin ağrı meydana getirse de bazı nedenlerden ise ağrı göreceli bir hal alır. Bu sebeplerin başında gelenlerin bazılarından aşağıda daha detaylı bahsedilmiştir.

Sigara Kullanımı

Sigara başlı başına bir tehlike olduğu gibi boğaz ağrılarında da tetikleyici bir etkendir. Sigara kullanımı ya da kullanmıyor iseniz pasif içicilik boğazda öncelikle öksürük, yanma, tahriş gibi etkiler daha sonra da buna bağlı olarak boğaz ağrısı yapar. Bu nedenle sigaradan olabildiğince uzak durmalı sevdiklerimizi de uzak tutmalıyız.

Soğuk Algınlığı ve Grip

Havalar soğuyup, kış geldi mi hastalıklar artarak gün yüzüne çıkmaya başlar. İşte boğaz ağrısı yani boğaz iltihabı dediğimiz bu durum da kışın havaların soğuması ile birlikte karşımıza sıkça çıkmaya başlayan hastalıklardan birisi.

Soğuk algınlığı ve grip, boğaz ağrısına en çok sebep olan etkenler. Özellikle soğuk algınlığı bademciklerin şişmesine neden olur ve hasta da çiğneme, yutkunma gibi eylemlerinde zorluklar yaşamaya başlar. Grip ise iltihap açısından boğazı etkilemektedir. Grip virüsü boğaz ağrısına da neden olabilmekte, aksırıp hapşırdıkça ilerleyen iltihap bademciklere geçmektedir. Bunun biraz daha ilerlemesi de kulak ağrısına neden olur.

Kimyasallara Maruz Kalmak

Boğaz ağrısına neden olduğu bilinen bir diğer etken ise kimyasallara maruz kalmak. Buradan anlamamız gereken şu; örneğin sigara dumanı, hava kirliliği ve temizlik ürünleri gibi kimyasal içeren maddelerden dolayı boğaz ağrısı meydana gelebilir. Ayrıca, radyoterapi, oral mukozit, kemoterapi gibi radyasyon ve ağır ilaçların kullanıldığı tedavi ve tetkiklerden sonra da boğaz ağrısı görülebilmektedir.

Bakteriler ve Enfeksiyonlar

Bir diğer sebep ise bakteriler ve enfeksiyonlardır. Yine özellikle kış ayında bakterilerin çoğalıp, hastalıkların salgın haline geldiğini görürüz. Bu bakteriler de sonuç olarak çeşitli hastalıklara ve enfeksiyonlara neden olur. Elbette bunun için illa kış ayında olmamız da gerekmez. Sadece kışın bu tip enfeksiyonların daha sık meydana geldiğini gözlemleyebilirsiniz. Bu enfeksiyonlardan biri de boğaz iltihabıdır. Bu da haliyle şiddetli boğaz ağrılarına neden olabilir.

Boğaz Ağrısı Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

Boğaz ağrısı bazen tek başına boğaz iltihabı nedeniyle meydana gelse de bazen de farklı hastalıkların belirtileri olarak ortaya çıkar. Boğaz ağrısının belirti olarak görüldüğü rahatsızlıklardan bazılarını şu şekilde sıralamamız mümkün;

• Farenjit
• Kawasaki Hastalığı
• Lösemi
• Aplastik Anemi (Kan Rahatsızlıkları)
• Reflü
• Kulak İltihabı vb.

Bu örnekler çoğaltılabilir. Ancak boğaz ağrısının net bir belirti olarak görüldüğü en çok bilinen hastalıklar bunlardır. Bu hastalıklar meydana geldiğinde boğazda farklı şekilde ağrılara yol açar. Örneğin kulak iltihabı şişme ve dokununca ağrıya neden olur ancak reflüde boğazda ağrıdan çok yanma meydana gelir. Boğaz ağrısının şekli hastalığa göre değişebilir.

Boğaz Ağrısı Risk Faktörleri Nelerdir?

Boğaz ağrısının veya boğaz ağrısını meydana getiren hastalığın meydana gelmesini tetikleyen durumlara genel olarak risk faktörleri adı verilir. Boğaz ağrısının risk faktörlerinden bazıları ise şu şekilde karşımıza çıkmaktadır;

• Hava Kirliliği ya da Kuru Hava
• Alkol ve Sigara Kullanımı
• Yanlış Beslenme (Reflü sebebiyle)
• Soğuk Algınlıkları
• Hassas Bademcikler
• Keskin ya da Katı Yiyecekleri Çiğnemeden Yutmak
• Pasif İçicilik
• Kimyasala Maruz Kalmak

Bu sebepler hem nedenleri hem de risk faktörleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Boğaz Ağrısı Tedavi Türleri

Boğaz ağrısının nedenleri ve bu nedenlere bağlı olarak bir çok türü bulunduğunu belirtmek gerekir. Bu etkenlerin ve mevcut ağrının durumuna göre bir tedavi yöntemi belirlemek gerekmektedir. Boğaz ağrısının da iki ayrı tedavi yöntemi mevcuttur. Bunlardan biri viral enfeksiyon tedavisi biri bakteriyel enfeksiyon tedavisi olarak geçmektedir. Bahsedilen tedaviler hakkında aşağıda daha detaylı bilgilere yer verilmiştir.

Viral Enfeksiyon Tedavisi

Viral enfeksiyon, bir virüs tarafından meydana gelir. Boğaz ağrılarının çoğu viral enfeksiyonlardan meydana gelmektedir. Viral enfeksiyon türleri ise,

• Krup: Bulaşıcıdır.
• Kızamık: Döküntü ve ateş ile seyreder. Bulaşıcıdır.
• Mononükleoz: Tükürük yoluyla bulaşır.
• Suçiçeği: Bir çeşit enfeksiyondur. Bulaşıcıdır.

Bunlar viral enfeksiyon türleridir. Tedavi yöntemleri de sebeplerine ve bulaşma şekillerine göre değişir. Ancak bu tür viral enfeksiyonlarda tıbbi bir tedavi gereksinimi duyulmaz. Hastalık kendi kendine iyileşir. Yalnızca ateş varsa düşürmek ve ağrıyı dindirmek için ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Böyle durumlarda bolca su tüketilerek boğazın yumuşatılması gerekmektedir.

Bakteriyel Enfeksiyon Tedavisi

Bakteriyel enfeksiyonlar da boğaz ağrısı meydana getiren durumlardan biri. Bakteriyel enfeksiyon türlerini de şu şekilde sıralamak mümkün;

• Difteri
• Strep Boğaz
• Boğmaca

Bunların her biri boğazda şişme, ateş, iltihap, yutkunma güçlüğü, öksürük gibi belirtiler meydana getirir. Bu tür hastalıklarda da ilaç tedavisi tercih edilecektir. İlaç tedavisi genellikle ağızdan alınan hap ve şurup gibi ilaçlar ile gerçekleştirilir. Ancak yeterli olmadığı durumlar olursa serum, iğne gibi yöntemlerle de müdahale edilebilir. Kullanılan ilaçlar çoğunlukla antibiyotiktir. Belirtileriniz azalsa ya da iyileşseniz bile antibiyotik ilacı bitirmelisiniz.

Boğaz Ağrısı Tedavi Öncesi

Boğaz ağrısıyla doktora gittiğinizde tedavi sürecine başlanılmadan evvel izlenmesi gereken en iyi yolun belirlenmesi açısından uygulanması gereken bazı testler, tetkikler ve yapılması gereken bir muayene mevcuttur. Bunların sonuçları ile birlikte boğaz ağrısının nedeni belirlenir ve tedavi şekline karar verilir.

Fiziki Muayene

Fiziki muayenede, doktor öncelikle hastanın ne tür şikayetleri olduğunu, bu şikayetlerin hangi sıklıkta ve ne zamandan beri meydana geldiğini öğrenmelidir. Ortaya çıkan şikayetler hastalığın belirtilerinin anlaşılmasına yardımcı olur. Bu nedenle bu bilgilerin hepsi bir ön tanı için önemlidir. Hangi hastalıktan şüphelenilebileceği hakkında doktorun bir yargıya varmasına yardımcı olur. Hastalık öyküsünü dinledikten sonra doktor, öncelikle fiziki muayeneyi gerçekleştirir. Steril bir çubuk ve ışık yardımıyla hastanın boğazını inceleyip sorunun ne olduğunu anlamaya çalışır. Boğazda bir iltihap varsa bademciklerin şişmiş ve kızarmış olduğu görülür ve iltihap varlığı fiziksel muayene esnasında belirlenir. Ancak farklı sebeplerden ötürü meydana gelen boğaz ağrısının nedeninin tespiti için muayeneye ek olarak farklı testler ya da tetkikler de yapılması gerekir. Yapılması gerekebilecek bu testlere ve tetkiklere de doktor karar verecektir.

Tetkikler

Bu aşamada ise muayene sonrası yapılması istenen tetkikler yapılır. Mesela boğazdan kültür örneği alınarak laboratuvarda incelenir veya farklı şüpheler varsa kan tahlili gibi daha farklı testler ya da tetkikler yapılır. Hatta reflü gibi hastalıklardan şüphelenildiğinde endoskopi gibi görüntüleme tetkiklerinin yapılması da gerekebilir. Ama çoğunlukla muayene, boğaz kültürü ve kan tahlili yeterli olan tetkiklerdir.

Daha farklı hastalıklar söz konusu olduğunda bunlar hangi testlerin ve tetkiklerin yapılmasını gerektiriyorsa onlar yapılır. Böylece boğaz ağrısının da sebebi ortaya çıkar.

Boğaz Ağrısı Tedavi Sonrası

Bütün tetkikler uygulanıp tedavi yöntemine karar verildikten sonra tedavi süreci başlar. Ardından belirlenen sürenin sonunda bu tedavi sona erer. Tedavi bittikten sonra da tedavi sonrası süreç başlayacaktır. Bu süreç daha çok hastaya sorumluluklar yükleyen, hastanın özen ve dikkatini hastalığının iyileşmesine ve tekrar etmemesine vermesi gereken bir süreç. Bu süreçte karşımıza hangi adımlar çıkıyor, ne yapılması gerekiyor hepsinden aşağıda bahsettik.

İyileşme Süreci

İyileşme süreci, her hasta için değişkenlik gösteren bir süreçtir. Özellikle de hastalığın sebebine ve seçilen tedavi yöntemine göre değişir. Mesela viral enfeksiyon nedeniyle meydana gelen boğaz ağrısının tedavisinde yukarıda da bahsedildiği gibi viral enfeksiyon tedavisi yani ilaçsız tedavi yolu izlenir. Hastanın hastalığı en az ateş ve ağrı ile geçirmesi amaçlanır. Hepimiz kızamık ya da su çiçeği geçirmişizdir. İşte böyle durumlarda tıbbi ilaç tedavisi gerekli görülmez. Bu nedenle hastalık ne kadar uzun sürerse tedavi süreci de o kadar uzun sürecek demektir.

Bakteriyel enfeksiyonlarda da durum daha farklıdır. Bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde hastaya antibiyotik ilaç tedavisi uygulanır. Bu antibiyotik ilaç ile tedavi sürecinde, hastanın şikayetleri ilk haline nazaran azalsa ya da belirtiler kaybolsa da antibiyotik ilacı bitirmek zorundadır. Bu nedenle tedavi ve iyileşme sürecinin uzunluğu ya da kısalığı da bu antibiyotik tedavi ve sonrasına bakar. Yani burada da iyileşme sürecini tedavi süreci belirleyecektir.

Hastanın Beslenmesi

Her hastalık sonrasında beslenme vücudun çabuk toparlanması ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi açısından büyük yere sahiptir. Bu sebeple boğaz ağrısı tedavisi sonrasında da beslenme oldukça önemlidir. Özellikle boğaz ağrısına neden olan hastalığın ne olduğuna bakarak beslenme daha da önemli bir hale gelebilir. Örneğin, reflü hastalığının meydana getirdiği boğaz ağrılarında beslenme ilk olarak dikkat edilmesi gereken husustur. Aksi takdirde ilaç tedavisinin bir anlamı ve ehemmiyeti kalmayacaktır. Ayrıca bol bol C vitamini almak da soğuk algınlıklarına karşı bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücudu korur. Bol mandalina, portakal, limon gibi yiyecekler tüketilmelidir. Bir de su çok önemli. Ağrıdan sonra boğaz oldukça yıpranmış, sertleşmiş ve tahriş olmuş olacaktır. Suyun görevi burada boğazı yumuşatmak ve yenilenmesine yardımcı olmaktır. Son olarak da bol bol protein almak yani et ve yumurta gibi yiyecekler tüketmek gerektiğini söylemek gerek.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boğaz ağrısı sonrası toparlanmak, hastalığın tekrar etmesini önlemek ve vücuda güç kazandırmak için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar olacaktır. Bu hususlardan bazılarını şu şekilde sıralamak mümkün;

• Bulaşıcı hastalıkları da göz önünde bulundurarak hastaların bulunduğu ortamlardan uzak durmak
• Bol bol C vitamini tüketmek
• Protein ağırlıklı beslenmek
• Bol su tüketmek
• İlaçları düzenli ve gerektiği kadar kullanmak
• Doktor kontrolleriniz varsa aksatmamak
• Doktorun önerilerini dinlemek
• Boğazı yumuşatmak için sıcak içecekler tüketmek (Bitki çayı vb.)
• Sigaradan ve içilen ortamlardan uzak durmak
• Başkaları ile kişisel eşyaları paylaşmamak
• Elleri temiz tutmak, sık sık yıkamak
• Evde nemlendirici bulundurmak (hava için)
• Alerjen oluşturabilecek şeylerden kaçınmak (toz, tüy, polen gibi)

Bu maddeler hastanın ve hastalığın durumuna göre çoğaltılabilir. Ama genel anlamda boğaz ağrısı tedavisi sonrası dikkat edilmesi gerekenler, hastalığı önlemeye yarayacak hususlar bunlardır.

Sık Sorulan Sorular

Boğaz ağrısı, günümüzde sıklıkla rastlanan bir hastalık olduğundan halk arasında da buna çözüm arama, tedavisini sorgulama ve ne yapabileceğini araştırma gibi durumlar daha fazla oluyor. Boğaz ağrısı hakkında hastaların veya hasta yakınlarının sıkça sorduğu bazı soruları belirledik. Bu soruların bazıları cevapları ile birlikte aşağıda verilmiştir.

Boğaz ağrısı tedavi edilmezse ne olur?

Bu soru önemli. Boğaz ağrısı aslında sanılandan daha ciddi bir hastalık olabiliyor. Tedavisi gerçekleştirilmediğinde boğaz ağrısı vücutta farklı bölgelere de sirayet ederek eklem romatizmalarına hatta ilerleyen seviyelerde sakatlığa ya da ciddi böbrek rahatsızlıklarına veya iltihaplarına bile yol açabiliyor. Bu nedenle doktor tarafından uygulanan tedaviye harfiyen uymak, ilaçları süresinde ve düzenli şekilde kullanıp bitirmek, kontrolleri de aksatmamak gerekmekte. Aksi takdirde daha kötü sonuçlarla karşılaşmak mümkün.

Boğaz ağrısı için uygulanabilecek pratik yöntemler nelerdir?

İlaç tedavilerinin yanı sıra insanların evde kendilerinin yapıp uyguladığı tarifler ya da yöntemler mevcuttur. Bunlara doğal tedavi yöntemleri desek yanlış olmaz. Her ne kadar hepsi herkese iyi gelen tarifler olmasa da halk arasında bunları sıklıkla duyar ve rastlarız. Basit, az malzemeli ve kolayca akılda kalan yöntemlerdir. Bu yöntemlere ve tariflere şu şekilde birkaç örnek verebiliriz,

• Sıcak suya (ılık derecede) tuz katıp karıştırarak bu su ile gargara yapmak
• Bulunulan havayı nemlendirmek
• Bal ve sıcak bir çayı karıştırıp içmek
• Sıcak, limonlu çorbalar tüketmek
• Boğazı yumuşatmak için bitki çayı içmek
• Bol bol dinlenmek
• Karabiberli ılık süt içmek (boğaza iyi geldiği söylenmektedir)

Boğaz ağrısı kansere neden olur mu?

Boğaz ağrısı ileri seviyede romatizmal rahatsızlıklar meydana getirir. Eğer kanser bulgusuna ulaşılırsa bu boğaz ağrısının kansere neden olduğunu değil kanserin boğaz ağrısına neden olduğunu gösterir. Örneğin, lösemi gibi hastalıklarda boğaz ağrısı görülen belirtiler arasındadır.

Boğaz ağrısı için hangi yiyecekler faydalıdır?

Boğaz ağrısı için tuzlu su ile gargara, bitki çayları, C vitamini içeren gıdalar, çorbalar, nane limon, karabiberli süt gibi birçok yiyecek ve içeceğin faydası vardır. Ancak tedavi sürecinde ilaç ile birlikte bunlar da tüketildiğinde daha etkili olurlar.

Boğaz ağrısını önlemek için neler yapılır?

Bu tür basit ama etkili hastalıkların önüne geçmek her ne kadar zor olsa da imkânsız değil. Daha önce yukarıda da belirttiğimiz gibi boğaz ağrısını önlemenin birkaç etkili yolu vardır. Bunlar:

• Kişisel eşyaları paylaşmama
• C vitaminini bol tüketme
• Sigara kullanımını azaltma ve sigara içilen ortamdan uzak durma
• Havayı nemlendirme
• Boğazı yumuşatma
• Hastaların bulunduğu ortamlara mecbur kalmadıkça girmeme
• Üşütmemeye dikkat etme
• Doğru ve düzenli beslenme

şeklinde birkaç madde halinde açıklanabilir.

Boğaz ağrısı en çok kimlerde görülür?

Boğaz ağrısının sık görüldüğü bir cinsiyet ya da hastalık tipi yoktur. Zaten günlük yaşantımızda birçok insanda boğaz ağrısına rastlıyoruz. Özellikle hassas bademciklere sahip, çabuk üşüten, sigara kullanan ya da dumanına uzun süre maruz kalan, sık sık kulak ağrısı yaşayan, sağlıksız beslenen, bir şeylere alerjisi olan ve kendine dikkat etmeyen kişilerde böyle hastalıklar daha sık görülür. Ancak bunu bir hastalığa ya da cinsiyete göre sınıflandırmak pek mümkün değildir.

Boğaz ağrısı için antibiyotik tedavisi uygulanır mı?

Boğaz ağrısı da bir iltihap sonucunda meydana gelir. Bu iltihap bakteriyel enfeksiyon sebebiyle meydana gelmişse, ağrının sebebi buysa antibiyotik tedavi uygulanır. Çünkü iltihabın sökülüp atılabilmesi için antibiyotik ilaç kullanımı etkili bir tedavi yöntemi olacaktır. Ancak viral enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelen boğaz ağrılarında antibiyotik tedavisi uygulanmaz.

Boğaz ağrısı için hangi ilaçlar kullanılır?

Her boğaz ağrısı aynı sebepten meydana gelmediği gibi her boğaz ağrısına da aynı ilacın kullanılması etkili olmaz. Aslında doktorunuzun reçete etmediği ilacı hiçbir şekilde kullanmamanız önerilir. Öncelikle muayene ve tetkikler yapılmalı, hastalık hakkında bir sonuca varılmalı ve buna göre en uygun tedavi ve ilaçlar belirlenmelidir. Bunların hepsi de alanında uzman bir doktorun yapması gereken işlemlerdir. Nasılda boğaz ağrısı çeken her hasta şunu ya da bunu kullanıyor diye düşünüp kimse kafasına göre ilaç alıp kullanmamalıdır.

Boğaz ağrısı iyileşme süresi nedir?

Soğuk algınlığı veya grip gibi üst solunum yollarında meydana gelen rahatsızlıklar veya kulakta meydana gelen iltihaplanmalar nedeniyle oluşan boğaz ağrısı diğerlerine göre daha kısa sürede iyileşir. Ancak daha büyük, daha farklı hastalıkların etkisiyle meydana gelen boğaz ağrıları daha farklıdır. Bu hastalıkların tedavi süreçleri de normal bir boğaz iltihabına göre daha uzun ve karmaşık olduğundan ağrının geçme süresi de uzar. Ancak viral veya bakteriyel sebeplerle meydana gelen boğaz ağrıları bir ya da iki haftada iyileşecektir. Genellikle ilaç tedavisi uygulandığında bu süre daha da kısalmaktadır.