Karaciğer Yetmezliği Tedavisi

Karaciğer Yetmezliği Tedavisi Hakkında

Karaciğeri vücuttaki diğer organlardan ayıran en önemli özelliği kendini yenileme özelliği olmasıdır. Karaciğerin büyük bölümü ameliyatla alınsa dahi 3 -6 ay arasında eski boyutuna gelebilmekte ve fonksiyonlarını yerine getirebilmektedir. Karaciğer yetmezliği görülen hastalara kolaylıkla nakil bulunup, yapılmasını sağlayan aslında bu özelliktir. Karaciğerinin yarısı alınan bağışçının karaciğeri kısa zamanda eski halini alabilmektedir. Karaciğer kanseri hastaların, cerrahi müdahale ile karaciğerinin kanserli kısmı alınır. Bu işlem karaciğerin fonksiyonunu kaybetmesine yol açmaz. Bağışçılardan karaciğer fonksiyon kaybına uğramadan ve başka bir bozulma yaşamadan nakil yapılabilmesi karaciğerin kendini yenileyebilmesi sayesinde yapılabilmektedir.

Karaciğer Yetmezliği Nedir?

Karaciğer yetmezliği, karaciğerin geri dönüşü olmayan hasara uğrayıp fonksiyonlarını yerine getirememesi halidir. Hastalık bazı kişilerde bir anda oluşurken, bazı kişilerde ise zaman içerisinde yavaş yavaş gelişme göstermektedir. Hastalık, hastalarda hiçbir belirti oluşturmadan ciddi noktaya gelebilir. Karaciğer üstlendiği fonksiyonlar ile hayati bir organdır. Karaciğer yetmezliği görülen hastalar bu nedenle hayati risk taşır. Hastalık teşhis edildikten sonra acil tıbbi destek gerekmektedir. Hastalığın kişilerde görülme nedeni farklılık gösterir. Beslenmenin yetersiz ve düzensiz olması, uzun süre fazla alkol tüketimi, kalıtsal hastalıklar, karaciğer yetmezliğine yol açan nedenlerden sadece birkaçıdır.

Akut Karaciğer Yetmezliği

Akut karaciğer yetmezliği, daha önce karaciğer rahatsızlığı olmadığı halde karaciğerde onarılamayacak düzeyde hızla ilerleyen bir hasar oluşmasıdır. Akut karaciğer yetmezliğinin oluşma nedenleri olarak; hepatit A, B ve C virüslerine bağlı hepatitleri, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçların yüksek dozda kullanılması (Acetaminofen), kullanılan bitkisel ilaçların vücutta yarattığı reaksiyonu, zehirli mantar tüketimi sıralanabilir. Hastalığın belirtileri olarak kişilerde halsizlik, yorgunluk, iştah kaybı, bulantı, kusma, ishal gibi durumlar oluşabilir. Hastalık kişide daha ciddi boyutlara ulaştığında ise sarılık, karında su toplanması, bir anda burun veya diş eti kanaması, şuur bulanıklığı ile yakınlarını tanıyamama, tutarsız davranışlar, uyku hali gibi belirtiler kişinin hayatını devam ettirmesini zorlaştırır.

Kronik Karaciğer Yetmezliği

Kronik karaciğer yetmezliği, akut karaciğer yetmezliğine göre çok daha yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Hastalık hiçbir belirti göstermeden yıllar içerisinde ilerleyebilir. Hastalığın oluşmasının başlıca nedenlerine ise hepatit B ve C, siroz, uzun yıllar boyunca yoğun şekilde alkol tüketilmesi, karaciğere bağlı bazı damarlarda tıkanıklık oluşması, beslenmede düzensizlik, safra yolunda meydana gelen bazı hastalıklar, kalıtsal hastalıkların bazıları, hemokromatozis yani demir metabolizma bozukluğu, alfa - 1 antitripsin eksikliği ve Wilson hastalığı sayılabilir. Hastalığın erken dönem belirtileri halsizlik, iştahsızlık, yorgunluk, ishal, bulantı gibi çok ciddi olmayan ancak günlük hayatı olumsuz etkileyen durumlardır.

Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ise sarılık, karında su toplanması, vücutta bir anda görülen kanamalar, zaman veya mekan duygusunu kaybetme, yakınlarını tanımama, uyku eğilimi, koma hali gibi durumlar meydana gelir.

Karaciğer Yetmezliği Nedenleri Nelerdir?

Karaciğer yetmezliği hastalığının oluşma nedeni dış faktörler olabileceği gibi kalıtsal ya da genetik yapı ile ilgili olabilir. Kalıtsal, genetik yapıdan kaynaklanan hastalıklardan korunmak pek mümkün olmasa da akraba evliliği yapmamak, hamilelik dönemini sağlıklı bir şekilde geçirmek ve bu dönemde bebeğin tüm testlerini yaptırmak kişilerin bu hastalığa yakalanma riskini azaltacaktır. Hastalıktan korunmanın diğer bir yolu ise hepatitlere karşı aşı olmaktır. Hastalığa sebep olan dış faktörlerden korunmak için ise doğru bir beslenme düzeni, vücut ve yaşanılan yer temizliğine, alkol tüketiminin azaltılmasına, alkol kullanıldığında ilaç alınmamasına, başkasının kanına temas etmiş örneğin jilet, iğne gibi ürünlerin kullanılmaması, cinsel ilişki sırasında korunmak, dövme yaptırılacak yerin steril olmasına dikkat etmek yapılacak yöntemlerden birkaçıdır.

Hemokromatozis

Hemokromatozis, vücuda gereğinden fazla demir yüklemesi yapılması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Demir, besinlerden ve güneşten alınan vücut için gerekli bir mineraldir. Ancak vücutta fazla miktarda olması toksiktir ve organların zehirlenmesine yol açabilir. Organların zehirlenmesi ile kişide organ yetmezliği başlayabilir. Demirin birikmesi birçok organda meydana gelebilir. Ancak sıklıkla karaciğer, kalp ve pankreasta demir fazlası oluşmaktadır. Hastalığın karaciğerde oluşmaya başlaması ile kişide karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri, siroz gibi hastalıklar ortaya çıkabilir. Hemokromatozis yani demir yüklenmesi, tedavi edilmediğinde hastanın ölümüne yol açabilecek ciddi bir hastalıktır. Hastalık bazı kişilerde belirti göstermeden ilerler. Hastalığın şiddeti de kişinin vücut direncine göre değişiklik göstermektedir. Bu hastalık ile beraber kişide yüksek alkol tüketimi veya hepatit var ise hastalık daha kötü bir şekilde ilerleyebilir.

Yetersiz Beslenme

İnsanlar herhangi bir sağlık sorunu yaşamadıkları sürece beslenmelerine gereken önemi göstermemektedirler. Oysaki sağlıklı beslenme hayatın bir parçası haline getirilmelidir. Karaciğerde oluşan hastalıkların belirtileri ortaya çıkmaya başladığı zaman insanlar kendilerini bir anda iyi edecek mucizevi yiyecek ve ilaç aramaya başlar. Ancak böyle şeyler mümkün değildir. Önemli olan sağlıklı besinleri, düzenli saatlerde tüketmektir. Kilo almamaya dikkat edilmesi karaciğerde oluşabilecek hastalıklar için alınabilecek en önemli tedbirlerden biridir. Çünkü aşırı kilo alımı karaciğer yağlanmasına neden olabilmektedir. Ani kilo alımı başka hastalığın belirtisi olabileceği gibi en başlıca nedeni sağlıksız gıdalar tüketilmesidir. Sağlıklı besinler dahi belirli saatler içinde tüketilmelidir. Beslenme düzeni yaşam kalitenizi artıracak bir zorunluluk olarak görmek ve gerekirse bu konuda bir uzmana başvurmak sizi bu tür hastalıklara yakalanma riskinden uzak tutacaktır.

Hepatit B ve Hepatit C

Hepatit B ve C virüsleri uzun vadede yavaş yavaş ilerleyen virüs türleridir. Hepatit B ve C, kişilerde karaciğer yetmezliği oluşmasındaki temel nedenlerden biridir. Hastalığın bulaşmasına engel olmak için aşı olmuş olmak yeterlidir. Hastalık çok kolay bir şekilde yayılabilmektedir. Bu nedenle her bireyin buna karşı aşı olması önemlidir. Berberde tıraş olurken, diş tedavisi veya başka hastalıkların tedavisi sırasında kullanılan aletler aracılığı ile virüsler kişiler arasında yayılabilmektedir. Aletler üzerinde bulunan kan ile kişiden kişiye geçen virüsler önce siroza, o da zamanla ilerleyerek karaciğer yetmezliğine neden olmaktadır.

Bazı İlaçlar

Doktor tavsiyesi ve kontrolü olmadan reçetesiz olarak alınan ilaçların bir de düzensiz bir şekilde kullanılması kişilerde birçok hastalığa yol açmaktadır. Piyasada bulunan ve sıklıkla başvurulan ateş düşürücülerin ve ağrı kesicilerin yüksek miktarda kullanımı kişilerde karaciğer yetmezliği başlamasına neden olmaktadır. Bu nedenle kişilerin kendi doktorları tavsiye etmediği sürece bu ilaçları kullanmaması gerekir. Doktorlarının yazdığı ilaçları ise denilen miktarda ve gün sayısında tüketmelidir. Bitkisel ilaç kullanmak istediğinde yine bunu doktoru ile görüşmesi gerekir. Bazı bitkisel ilaçlar kişide farklı reaksiyonlara yol açarak vücutta ciddi zararlar oluşmasına neden olur. Bazı ilaçların ise normal kullanımda hiçbir yan etkisi olmazken alkol ile kullanımı halinde kişide ağır sonuçlar doğurur. Bu nedenle ilaç kullandığınız dönemlerde ilaçların tüketim miktarına, saatine ve tükettiğiniz içeceklere dikkat etmelisiniz.

Siroz

Siroz, karaciğerin fonksiyonlarından bazılarını yerine getirememesi sonucu karaciğerde meydana gelen sertleşmedir. Bu sertleşmeler beraberinde dönüşü olmayan hücre bozukluklarına neden olmaktadır.

Oluşan bozukluklar hastada hayati riskler görülmesine yol açabilir. Bu nedenle hala Avrupa’da ölümcül hastalıklar listesinde ilk onda yer almaktadır. Hastalığın sebebi kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte alkol tüketimi, hepatit B, hepatit C, hepatit D, otoimmün hepatit, primer biliyer siroz, primer sklerozan kolanjit, hepatotoksik ilaçlar, kardiyak siroz, wilson hastalığı, uzun süreli açlık hastalığa yol açan belirtiler arasında dünyada en çok karşılaşılanlardır. Hastalığın başlangıç aşamasındaki belirtileri; halsizlik, sürekli yorgunluk, vücut damarlarında karıncalanma hissi, kilo kaybı, bacaklarda şişlik, mide bulantısı, karında şişlik, gözlerde ve cilt yüzeyinde sarılıklar, kemiklerde ağrı oluşmasıdır. Hasta için uygulanacak tedavi yönteminin belirlenmesinde hastalığın oluşma nedeni ve hangi düzeye ulaştığı etkili olacaktır.

Şeker Hastalığı

Şeker hastalığı, kanda glikoz oranının normalden yüksek olması durumudur. Bunun neticesinde normalde şeker içermeyen idrarda şeker ortaya çıkar. Hastalığın oluşma nedeni genetik ve çevresel faktörlerin birlikte ilerlemesidir. Şeker hastalığının Tip 1 ve Tip 2 Diyabet olmak üzere iki türü vardır. Tip 1 diyabetin görülme nedeni genellikle genetik faktöre dayanmaktadır. Tip 2 diyabetin görülme nedenleri ise aşırı kilo almak, ileri yaş, hareketsiz yaşam, stres, ebeveynlerde diyabet hikayesi olması, gebelik döneminde gestasyonel diyabet oluşumu ve doğumda bebeğin normale göre daha ağır olması olarak sıralanabilir. Uygulanacak tedavi yönteminde de diyabetin türü belirleyici roldedir. Hastada Tip 1 diyabet var ise insülin tedavisi ile sıkı bir beslenme programı uygulanmaya başlanır. Tip 2 diyabeti görülen hastalarda ise hücrelerin insülin hormonlarına karşı duyarlılığı artırılır. Ya da oral antidiyabetik ilaçların kullanılması ile vücutta doğrudan insülin hormonu salınımı artırılır. Diyabet hastalarının aksatmadan, düzenli olarak kontrollerini yaptırması gerekir.

Koroner Kalp Rahatsızlıkları

Koroner damar hastalığı, kalbi besleyen damarların tıkanarak sorunlara yol açması sonucu oluşur. Oluşan sorunlar ile damarlardaki kan akımı gerçekleşmez ve bunun sonucunda kişilerde çabuk yorulmaya bağlı göğüs ağrısı ortaya çıkar. Damarın tamamen tıkanıp, işlevini yerine getirmediği durumda ise kalp krizi meydana gelir. Bu hayati risk göz önüne alınarak kişilerin göğüs ağrısını ihmal etmeyip, neye bağlı olarak ortaya çıktığını araştırmak üzere doktoruna başvurması gerekir. Hastalığa yakalanma risklerini azaltmak için düzenli beslenmeli, sigarayı bırakmalı, spor yapılmalıdır. Kişide koroner kalp rahatsızlığı belirtisi görüldükten sonra zamanında hastaneye getirilirse damarları zarar görmeden hastalığı atlatabilmesi mümkündür. Tedavide belirlenecek yöntem hastalığın durumuna ve doktorunuzun izleyeceği yola göre değişiklik göstermektedir. Tedavi sonrasında en geç bir gün sonra hasta evine dönebilmektedir. Hastanın yapılan tedavi sonrasında da kontrollerini aksatmaması istenir.

Karaciğer Yetmezliği Nasıl Anlaşılır?

Karaciğer yetmezliği olan hastaların bazılarında hastalık hiç belirti vermeden ilerler. Bu durum ancak hastalığın ciddi boyutlara ulaşması ile anlaşılır. Kişilerin önemsemediği aslında hastalığın belirtisi olabilecek belirtiler de vardır. Bunlar; halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal ve cilt renginin değişmesi gibi belirtilerdir. Kişiler bu durumun geçici ve ciddi olmadığını düşünüp hastalığın asıl nedeninin araştırılması için doktora başvurmadıklarında hastalık ağır bir hal almaktadır. Hastalık daha ileri seviyelere geldiğinde ortaya çıkan belirtiler ise sarılık, karında su toplanması, vücutta aniden meydana gelen kanamalar, zaman ve mekan duygusunu kaybetme, yakınlarını tanımama, tutarsız davranışlar, uyku eğilimidir. Bu belirtiler kişinin gündelik hayatının devam ettirilmesine engel oluşturur derecededir.

Karaciğer Yetmezliği Tedavi Türleri

Karaciğer yetmezliği hastalığı iki önemli kısımdan oluşmaktadır. Uygulanacak yöntem de hastalığın bulunduğu safhaya göre seçilmektedir. İlki kronik akciğer yetmezliğidir. Bu hastalıkta henüz siroz yerleşmemiştir. Karaciğer hastalığı tüm komplikasyonları ile hastada ortaya çıkmaya başlamaz. Bu dönemde kişiye hastalık teşhisi konulabilirse ilaç tedavisi ile hastalıktan kurtulmak mümkün hale geliyor. Karaciğerin tamamında geri dönüşü olmayan bir hasar gerçekleşmediği sürece tedavi için bir yöntem bulunabilmektedir. Ancak karaciğer onarılamaz bir halde ise kişiye karaciğer nakli yapmaktan başka çare kalmamaktadır. Karaciğer yetmezliği hayati risk oluşturan bir hastalıktır. Bu nedenle uygulanacak tedavi yöntemi bir an önce belirlenir. Eğer hasta için nakil yapılmasının gerekliliği kararlaştırıldı ise hızla canlıdan veya kadavradan nakil bulunması gerekir.

İlaç Tedavisi

Karaciğer yetmezliğinin oluşmasına neden olan birçok faktör bulunmaktadır. Eğer hastalık ve hastalığın oluşma nedeni karaciğerin tamamı zarar görmeden tespit edilebilir mi uygulanacak yoğun tıbbi destek ile karaciğer fonksiyon kaybına uğramadan tamamen iyileşmesi sağlanabilir. Tabi ki burada hastalığın safhası büyük önem taşımaktadır. Hastalık ilk aşamada ise tedavi için antiviral ve interferon gibi ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçların kullanımı ile hepatit B ve C gibi virüslerin vücuda yerleşmeden atılması amaçlanır. Hepatit B virüsü kandan sıfırlanana kadar ilaç veya iğne tedavisi uygulanmaya devam edilir. Tedaviler sayesinde kişinin yaşam kalitesi artırılır. Bazı kişilerde tedavi hastalığın tamamen vücuttan atılması ile sonuçlanır.

Karaciğer Nakli

Karaciğer yetmezliği hastalığı ileri safhaya geldiğinde hasta için ilaç tedavisi yeterli olmamaya başlar. Bu dönemde hastalığın belirtileri de ağırlaşır. Hastada bu evreye gelindiğinde karaciğer seviyesinde kritiklik, ciddi sarılık, kaşıntı, varis kanamaları, tedaviye rağmen geçmeyen karında sıvı toplanması gibi durumlardan bir veya birkaçı görülmeye başlanır. Bu durumda karaciğerin tamamen hasar görüp fonksiyon kaybına uğraması beklenmeden nakil yapılabilir. Bunun için hasta en kısa zamanda karaciğer nakli merkezine gönderilir. Hastalar şikayetlerinin artması ile yönlendirilmeyi beklemeden bir nakil merkezine başvurabilirler.

Karaciğer Yetmezliği Tedavi Öncesi

Kişilerde oluşan hastalığın nedeni öğrenilmeye çalışılırken öncelikle şikayetleri dinlenir. Ardından hastanın yaşam tarzı, mesleği, kullandığı ilaçları, seyahat ettiği yerler, beslenme düzeni hakkında bilgi alınır. Bu bilgiler sayesinde dış faktörlerin oluşturabileceği hastalıklar üzerinde yoğunlaşılır. Hastanın tedavi öncesinde bedenini ve sorunlarını tanıması bu sürecin daha kolay ilerleyebilmesini sağlayacak önemli adımlardan biridir. Güçsüzlük, halsizlik, sürekli yorgunluk gibi belirtiler karaciğer yetmezliğinin ilk aşamasını işaret edeceği için bu tür şikayetler ile gelen hasta bu yönde bir muayene ve tetkike tabi tutulacaktır.

Fizik Muayene

Fizik muayene sırasında öncelikle hastadan yaşadığı sorunları anlatması istenir. Sonrasında hastanın geçmişte farklı bölgelere yolculuk yapıp yapmadığı, seksüel alışkanlıkları, piercing veya dövme yaptırıp yaptırmadığı sorulur. Çünkü bu tür eylemlerde kişilere hastalık bulaşma riski yüksektir. Hastalığa neden olabilecek diğer faktörler arasında yer alan yüksek miktarda alkol tüketimi, intravenöz madde bağımlılığı, sık sık başvurduğu tüm ilaçlar öğrenilir. Ailede hepatit virüsü taşıyan birisi varsa hastalığın kişide oluşma riskini artırır.Kişinin dersindeki renk değişikliği de karaciğer yetmezliğinin bir işareti olabileceği için muayene sırasında deri de gözlemlenir. Karaciğer hastalıklarının belirtilerinin görüldüğü bir diğer organ se ellerdir. Muayene sırasında ellerin tam olarak açılıp açılmadığına, tırnak yapısına, tırnak yatağında görülen çizgilenmelere ve tırnağın rengine bakılır. Son olarak karın muayenesine de yapılan hastada karaciğer yetmezliği bulgularına rastlanırsa birtakım testler yaptırması istenir.

Tetkikler

Karaciğer yetmezliği için yapılan testler, hastalığın varlığını araştıran testler ve hastalığın nedenini araştıran testler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Karaciğerin fonksiyonlarını ne denli yerine getirebildiğini ölçen testler; ALT, AST, GGT, Alkali fosfataz olarak sıralanır. Bu testler sayesinde karaciğerde meydana gelen hasarın derecesi ve karaciğerin sentez kapasitesi ölçülür. Hastada kronik karaciğer yetmezliği mi yoksa akut karaciğer yetmezliği mi olduğu tespit edilir. Uygulanacak tedaviye tüm bu tetkikler sonucunda karar verilir. Eğer yapılan tetkikler sonrasında hastanın karaciğerinin tedavi edilemeyecek düzeyde bir zarar gördüğüne karar verilirse hasta nakil merkezine yönlendirilir.

Karaciğer Yetmezliği Tedavi Sonrası

Karaciğer yetmezliği tedavisi, hastalığın evresine bağlı olarak değişmekle birlikte genellikle uzun süreli bir tedavidir. Bu tedavi sürecinde hastanın ilaçlarını aksatmaması, düzenli olarak kontrollerine gitmesi iyileşmenin sağlanabilmesi için önemlidir. Hastalık tamamen atlatılsa dahi kişinin yaşam tarzını ve beslenme düzenini değiştirmesi istenir. U hastalığın tekrar ortaya çıkmaması için gerekli şartlardan biridir. Tedavi sonrasında en dikkat edilmesi gereken şey beslenme düzenidir. Kişilerin tedavi sonrasında özellikle ödemi artıracak besinlerden uzak durması istenir. Hastalığın nedeni genetik faktörlere veya çocukluk döneminde yaptırılmayan aşılara bağlı ise izlenecek yol daha farklı olabilir. Aşı yaptırmayan kişilerin öncelikle tarama yaptırması gerekir. Sonrasında hastanın aşı olmasına engel bir durum yoksa mutlaka aşı olması istenir.

İyileşme Süresi

Hastaya uygulanan ilaç veya iğne tedavisi ile vücuda yerleşmeye çalışan hepatit B ve C virüslerinin vücuttan tamamıyla atılması amaçlanır. Karaciğer yetmezliği ilk evrede fark edilir ve tedavi edilirse tamamen iyileşme sağlanır. Ancak akut yetmezliği olan hastalarda karaciğer onarılamayacak kadar zarar gördüğünde nakil kaçınılmaz olur. Nakil kadavradan ya da canlıdan yapılır. Hasta karaciğer nakli ameliyatı olduktan sonra önemli yeni bir süreç başlamaktadır. Yeni başlayan sürecin ilk on günü çok önemlidir. İlk on günün sonunda nakledilen karaciğerin vücuda uyum sağlayıp sağlamadığı ortaya çıkar. Karaciğer naklinde organın vücudu reddi çok karşılaşılan bir durum olmamakla birlikte yine de ihtimaller dahilindedir.

Organın vücuda uyum sağlamasıyla hastaya üç aylık bir ilaç tedavisi başlatılır. Üç ay boyunca uygulanan yoğun ilaç tedavisi sonrasında ilaçlar azaltılır. Eskiye göre sayısı ve dozu azaltılan ilaçlar bir yıl daha kullanılmaya devam edilir. Hasta nakil sonrasında hayat kalitesinde bir artış hisseder.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hastanın iyileşme sürecinde ve sonrasında özellikle dikkat etmesi gereken birincil faktör beslenme düzenidir. Hastadan beslenme alışkanlıklarını tamamen değiştirmesi beklenir. Özellikle ödemin artmasına neden olan fazla tuz tüketimini hayatından çıkarması gerekir. Beslenme saatleri de önemlidir. Hastaların akşam yemeğinin hemen ardından veya geceleri meyve yemeleri yasaklanır. Bu şekilde tüketilen meyveler tekrar acıkma hissi yaşatacaktır. Öğün dışına çıkılarak tekrar yemek tüketildiğinde ise karaciğerin sağlığı tekrar riske girecektir. Karaciğer yağlanması, karaciğer yetmezliği oluşmasının en temel nedenlerinden biridir. Karaciğer yağlanmasını tekrar yaşamamak için düzenli ve sağlıklı gıdalarla beslenmek büyük önem taşır. Tamamen iyileşme gerçekleşse dahi kişilerin fazla miktarda alkol tüketmesi sağlıklarını tehlikeye atabilir. Hastaların iyileşme aşamasında ve sonrasında ilişki sırasında korunmaya devam etmeleri önemlidir. Piercing veya dövme yaptırmak istediklerinde yine yapılacak olan ortamın dezenfekte edilip edilmediğine dikkat etmeleri gerekir.

Sık Sorulan Sorular

Karaciğer yetmezliği, kişilerde aniden ortaya çıkan veya zaman içerisinde yavaş yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Hastalığın görülme nedeni birçok farklı nedene dayanabilmektedir. Hastalığın safhasına göre uygulanacak birçok tedavi yöntemi mevcuttur. Ancak hastalığa hiçbir şekilde müdahale edilmediğinde hayati risk ortaya çıkabilmektedir. Tüm bunları yukarıda başlıklar halinde inceleyip, hastalığın belirtilerin itibaren neler yapılacağına yer verdik. Karaciğer yetmezliği tedavisi ile ilgili en sık sorulan soruları aşağıda bir araya getirdik.

Karaciğer yetmezliğine hangi bölüm bakar?

Karaciğer yetmezliği hastalığı bazen hiçbir belirti göstermeden ilerleyebilir. Bazı hastalarda ise ilk evrede ciddi halsizlik, bulantı, kusma, yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkar. Hastalık daha ileri seviyeye ulaşmış ise sarılık, vücutta ani kanamalar, karında su toplama, zaman ve mekan bilincini kaybetme, yakınlarını tanımama, tutarsız davranışlar, uyku hali ortaya çıkar. Bu belirtilerin bir veya birkaçı oluştuğunda kişilerin iç hastalıklarına başvurması gerekir. Muayene sırasında yapılacak detaylı inceleme yapılır. Hastanın aile hikayesi, mesleği ve maruz kaldığı çevresel faktörler dinlenir. Karaciğer yetmezliğinden şüphelenilirse tetkikler istenir.

Karaciğer yetmezliğinde yaşam süresi ne kadar?

Karaciğer yetmezliği hastalığı çeşitli safhalardan oluşmaktadır. Hastalığın ilk evresinde teşhis konulan bir hasta ilaç ve iğne tedavisi ile hastalıktan tamamen kurtulabilir. Ancak karaciğer yetmezliğinin son evresine gelmiş olan hastaların acilen nakil yapılmasına ihtiyaçları vardır. Son evreye gelen hastalığın nakilden başka tedavisi bulunmamaktadır. Bu evredeki hastaları tedavi edecek, hayatta tutacak bir ilaç mevcut değildir. Karaciğer yetmezliği görülen hastaların böbrek yetmezliği görülen hastalardaki gibi bir makine ile hayatlarını sürdürebilme imkanları yoktur. Hastalar önce hayat düzenlerini kaybederler. Eğer nakil bulunamazsa sonrasında da yaşamlarını kaybederler. Nakil gerçekleştikten sonra vücut ile organ arasında uyum sağlayabilmesi için ilaç tedavisine başlanır. Bütün organ nakillerinde bu tedavi ömür boyu sürer.

Karaciğer yetmezliği hangi sorunlara neden olur?

Karaciğer yetmezliği hastalığı henüz ilerlememiş olsa bile kişinin yaşamını olumsuz etkiler. Yaşanan ciddi halsizlikler, sık sık gelen bulantılar, iştah kaybı kişinin yaşantısının kalitesini düşürecek faktörlerdir.

Hastaların okul, iş veya ev hayatında eski konforu kalmaz. Hastalığın daha ileri safhalarında ise sarılık, ani hafıza kaybı, tutarsız davranışlar meydana gelmekte ve bunlar hastanın hayatında ciddi sorunlara yol açmaktadır. Nakil aşamasına gelip, hala nakil bulunamadığında ise hasta sosyal hayatından tamamıyla uzaklaşmak zorunda kalıyor. Uzun süre nakil bulunmaması halinde ise hasta yaşamını kaybetmektedir.

Karaciğer yetmezliği daha çok kimlerde görülür?

Karaciğer yetmezliği kalıtsal faktörlere bağlı olarak oluşabildiği gibi sonradan dış faktörlere bağlı olarak da görülebilmektedir. Hastalığın genellikle yetişkinlerde ortaya çıktığı sanılsa da bebeklik döneminden itibaren karaciğer yetmezliği hastalığı belirtileri görülebiliyor. Anne karnındayken başlayan bazı hastalıklar doğum sonrasında ilerleyerek karaciğer yetmezliğine dönüşebiliyor. Ancak bebeğe hemen nakil yapmak mümkün değildir. İlk beş ya da altı aylık dönemin dolması gerekir. Bu dönemde bebeğe hayatta kalmasını sağlayacak tedaviler uygulanır. Sonrasında ise nakil yapılarak sağlığına kavuşturulur. Türkiye’de yılda yaklaşık bin üç yüz hastaya karaciğer nakli yapılabilmektedir. Ancak nakil bekleyen hasta sayısı bunun üzerindedir.

Karaciğer yetmezliği hastalığının alternatif tedavi yöntemleri var mı?

Karaciğer yetmezliği hastalığı için birçok bitkisel tedavi önerisi önünüze gelebilir. Ancak Hastalığın tedavisi sadece doktor kontrolü ile mümkündür. Hastalığın başlıca nedenlerinden biri yanlış beslenme iken kullanılacak olan yanlış ilaçlar hastalığın daha ciddi bir hal almasına neden olabilir. Hastalığın tedavisi boyunca doktorunuzun verdiği ilaç ve iğne tedavisinin dışına çıkmamalısınız. Beslenme düzeni için doktorunuz sizi beslenme ve diyetetik uzmanına yönlendirebilir. Onunla yapacağınız liste dahilinde bitkisel ilaçlar tüketebilirsiniz.

Karaciğer nakli zor bir ameliyat mı?

Karaciğer nakli ameliyatı hastanın durumuna göre değişmekle birlikte ağır ameliyatlardan biridir. Karaciğer nakli yapılırken oluşan riskin nedenlerinden biri vücudun en büyük damarlarının kesilmesidir. Bu damarlarda oluşacak bir kanama istenmeyen ciddi riskler meydana getirir. Karaciğer nakli sonrasında eğer karaciğer vücuda uyum sağlamaz ise bağışıklık sistemi vücuda baskı yapmaya başlar. Bu baskılar neticesinde enfeksiyon oluşabilir. Bu da ameliyatın oluşturduğu bir diğer komplikasyondur.

Uygun karaciğer bulunması zor mu?

Dünyada kadavradan nakil oranı yüksek iken ülkemizde hala canlıdan nakil oranı yüksektir. Bu durum aslında organ bulunması konusunda yaşanan sıkıntının bir göstergesidir. Karaciğer yetmezliği hastalığında nakil bekleyen hasta sayısı verilerde üç binlerdedir. Ancak yılda yapılabilen nakil sayısı bin üç yüzler civarında kalmaktadır. Kadavradan organ bağışı yeterli oranda olmadığı için genellikle nakil bekleyen hastanın kan grubunda bulunan bir yakınından gerekli tetkikler sonrasında karaciğerinin bir kısmı alınır. Alınan karaciğer hastaya nakledilir ve vücuduna uyum sağlaması için ilaç tedavisine başlanır.