Varis Köpük Tedavisi

Varis Köpük Tedavisi Hakkında

Toplardamar genişlemesi ya da şişmesi olarak da bilinen bu hastalık, yetişkinlerde çok daha sık görülüyor ve sağlık açısından sıkıntı yaratmasının yanı sıra estetik açıdan da can sıkıcı bir görüntü oluşturuyor. Bacak altındaki damarların mavi ve yeşile alan bir renk tonu ile daha belirgin hale gelmesi durumudur. Varis sorunu birçok farklı tedavi yöntemi ile çözümlenebiliyor.

Varis iğnesi yani köpük tedavisi de bu yöntemlerden bir tanesidir. Ameliyat olmadan ve bıçak altına yatmadan tedavi olmak isteyen hastalar için yeni bir kaynak olarak da nitelendirilebilir. Uygulama işlemi kısa süreli ve gayet basittir ancak iyileşme süreci hastaya bağlı olarak değişiklik gösteriyor ve bu konuda net bir süre vermek pek de doğru olmayacaktır.

Köpük Tedavisi Nedir?

Varis tedavisinde kullanılan en etkili yöntemlerden biri olarak karşımıza çıkan köpük tedavisi, özel bir kimyasalın damar içerisine entegre edilmesi ve damarı büzüştürerek tedaviyi tamamlaması olarak tanımlanabilir. Uygulanacak ilaç özel bir kimyasaldır ve hastalığın seviyesine bağlı olarak yine özel olarak hazırlanacaktır.

Hasta, bu uygulama esnasında herhangi bir şekilde ağrı ya da sızı duymaz. Başarı oranı bir hayli yüksek olan uygulama, yetişkinlerde sorunsuz bir şekilde uygulanabiliyor ve hasta kısa sürede gündelik hayatına kaldığı yerden devam edebiliyor. Cerrahi yönteme kıyasla çok sayıda avantaj sunduğunu da eklemekte fayda var.

Nasıl Uygulanır?

Köpük tedavisinde ince ve özel yapım bir iğne kullanılıyor. Varise sebebiyet veren damarın içerisine de yine bu özel iğne ile giriş yapılıyor. Tedavide kullanılan ve yine özel olarak hazırlanmış olan ilaç da bu iğne sayesinde varisli bölgeye daha kısa sürede ve daha kolay bir şekilde uygulanıyor. Anestezi ya da benzeri uyuşturucu yardımcı müdahalelere gerek yoktur çünkü hasta herhangi bir acı hissetmeyecektir. Bu ilaç entegre edildikten sonra tedavi tamamlanıyor ve damarların büzüşmesi için iyileşme sürecinin tamamlanması bekleniyor. Uygulama tamamlandıktan sonra damar hemen kapatılıyor ancak görüntünün normale dönmesi için biraz süreye ihtiyaç vardır. 5 ila 10 dakika kadar sürecek olan bu uygulama ile birlikte varis sorunundan kurtulabiliyorsunuz.

Varis Köpük Tedavisi Öncesi

Varis köpük tedavi öncesi yapılacak en önemli işlem, ilacın entegre edileceği damarın tespit edilmesi ve işaretlenmesidir. Bazı doktorlar bu konuda artık uzmanlaştıkları için işaretlemeye de gerek duymuyor ve direkt olarak müdahale edebiliyorlar.

Damarların net bir şekilde tespit edilebilmesi için ultrason desteği de alınabilir ve bu sayede damarların işaretlenmesi de daha kolay bir hal alıyor. Tedavi öncesi hastanın dikkat etmesi gereken ekstra detaylar mevcut değil ve çok basit bir uygulama olduğu için sorumluluk da gerektirmiyor. Başarı oranı bir hayli yüksek ve bununla birlikte ilgili alana direkt olarak etki edebilen bir uygulamadır.

Tedavinin Uygulanacağı Damarların İşaretlenmesi

Tedavi öncesi doktorun yapacağı en önemli işlemlerden bir tanesidir. 3 farklı yolla damarların işaretlenmesi mümkündür ve bu da kliniğin yeterliliğine bağlı olarak değişiklik gösterebiliyor. Tam donanımlı kliniklerde ışık yöntemi ile de damar işaretlemesi yapılabiliyor.

Damarları işaretlemek adına ilk başta ultrason kullanılmaktadır. Bu uygulama ile birlikte damarlar tam manasıyla tespit edilerek işaretleniyor. Diğer bir yöntem ise her ne kadar ilkel olsa da başarılı bir yöntemdir ve çıplak göz ile işaretleme yöntemidir. Son olarak özel ışık kaynağı ile de işaretleme yapılabilir. Bu işaretlemeler tamamlandıktan sonra müdahale için tüm hazırlıklar yapılmış olunuyor ve hasta sakinleştirildikten sonra da damar içerisine giriş gerçekleştiriliyor.

Çıplak Göz ile İşaretleme

Varise sebebiyet veren damarların tespit edilmesi çok zor değildir ve zaten bu damarlar mavi ya da yeşile çalan tonları ile kendini net bir şekilde belli ediyor. Bu konuda uzmanlaşmış olan hekimler genellikle çıplak göz ile işaretleme metodunu tercih ediyor ancak gerek duyulduğu takdirde diğer yöntemlerden de yardım alınabilir.

Damarlar işaretlendikten sonra iğnelerin damara ulaştırılması ve ilacın aktif edilmesi süreci başlıyor. 5 ila 10 dakika gibi kısa bir süreçten bahsediyoruz ancak bu durum hastalığın seviyesine bağlı olarak uzayabiliyor ya da kısalabiliyor. Gayet basit bir uygulama olmasının yanı sıra orta boy damarlarda %80 gibi bir başarı oranı karşımıza çıkıyor.

Ultrason ile İşaretleme

Çıplak göz ile işaretleme yeterli olmadığı takdirde damarları tespit edebilmek ve bunu daha sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmek adına ultrason uygulamasına başvuruluyor. Bu uygulama sayesinde damar tespiti çok daha kısa sürüyor ve gerekli işaretlemeler yapıldıktan sonra tedavi süreci başlatılıyor.

Ultrason ile işaretleme birçok hekime göre en doğru ve en güvenilir işaretleme yöntemidir çünkü hata payı çok azdır. Özellikle çıplak göz ile işaretleme ile kıyaslandığı takdirde bu fark daha net bir şekilde karşımıza çıkıyor. Çıplak göz ile işaretlemenin yetersiz kaldığı durumlarda en çok tercih edilen uygulama da kesinlikle ultrason ile işaretleme yöntemidir.

Özel Işık Kaynağı ile İşaretleme

Hasta cildine zarar vermeyen özel bir ışık kaynağı ile de işaretleme yapılabiliyor ancak bu sistem birçok klinikte mevcut olmadığı için genellikle ultrason yöntemi tercih ediliyor. İşaretlemeler yapıldıktan sonra hastanın bacağı hafif yukarıya kaldırılıp müdahale alanı yaratılıyor.

Bu süreçten sonra en önemli detay ise damara uygun iğne seçimi yapmak olacaktır. Her hastada aynı model iğne kullanılsa da boyutları farklı olacaktır. Bu iğne sıradan bir iğne değildir ve sterilize edilmiş özel iğneler olarak karşımıza çıkıyor. Damar içerisine giriş yapıldıktan sonra ilaç enjekte ediliyor ve damarın kapatılması ile birlikte tedavi tamamlanıyor. Gayet basit ve kısa süreli bir uygulama olduğunu söyleyebiliriz.

Damara Uygun İğne Seçilmesi

Varis köpük ya da varis iğnesi uygulamasında damara uygun iğne seçilmesi de büyük bir önem taşıyor ve doğru iğne ile birlikte hastanın herhangi bir acı ya da ağrı hissetmemesi mümkün hale gelecektir. İğne seçme işlemi doktor tarafından göz kararı ile yapılabiliyor ve hekimlerimiz artık bu konuda profesyonelleştikleri için bunun için ekstra bir yardım almaya da gerek kalmıyor.

Bu tedavi yönteminde kullanılan iğnelerin özel iğneler olduklarını bir kez daha belirtmekte fayda var ve kenarlarından tutturularak damara tam manasıyla entegre ediliyorlar. Bu sayede ilacın aktarımı da çok daha hızlı ve çok daha kolay bir hal alıyor.

Varis Köpük Tedavisi Sonrası

Varis köpük tedavisi uygulandıktan kısa bir süre sonra ayağa kalkabiliyorsunuz ve hatta bir süre yürümeniz isteniliyor. Bu tedavi hastanede kalma gibi bir durum gerektirmediği için günlük yaşantınıza adaptasyon sürecide çok uzun sürmeyecektir. Tedavi tamamlandıktan sonra halk arasında da varis çorabı olarak bilinen özel çorapları giymek durumundasınız. Her ne kadar görsel olarak estetik durmasa da bu çoraplar tedavinin tamamlanmasında ve iyileşme sürecinin hem daha sağlıklı hem de daha hızlı bir hal almasında büyük öneme sahiptir. Tedavi sonrası dönemde düzenli yürümek ve varis çorabını yeteri kadar kullanmak dışında herhangi bir detay karşınıza çıkmıyor.

Hastanın Yapması Gerekenler

Tedaviden sonra iş hayatına dönmek için 1 günlük istirahat yeterli olacaktır ancak bazı hastalar aynı gün iş hayatına dönüş yapabiliyor. Bu konuda doktorunuzdan bilgi almanız çok daha doğru olacaktır. Tedaviden sonrası yapılması gereken en önemli eylemlerden bir tanesi hafif yürüyüşler olacaktır. Bunu bir egzersiz programı gibi de düşünebilirsiniz.

Sonraki aşama ise varis çorabı kullanımı olarak karşınıza çıkıyor ve bu özel çorapları düzenli olarak kullandığınız takdirde iyileşme süreci de çok daha hızlı bir hal alacaktır. Uygulama sonrası hafif ağrılarınız olabilir eğer bu ağrılar şiddetli bir hal alırsa hiç vakit kaybetmeden doktorunuz ile iletişime geçmeli ve şikayetlerinizi detaylı bir şekilde iletmelisiniz.

Yürümek

Bazı kaynaklarda tedaviden sonra yürümenin ve hareket etmenin zararlı olacağı söyleniyor fakat gerçek olan şey, tedaviden hemen sonra hafif yürüyüşlerin tedaviye ve hastaya fayda sağlayacak olmasıdır. Bu konuda doktorunuz sizlere bir program verebilir ve kendinizi çok fazla yormadan yürüyüş eylemini gerçekleştirebilirsiniz.

Varis köpük tedavisi çok basit bir uygulama olduğu için hastanın ayağa kalkması da çok daha kolay olacaktır. Cerrahi müdahalelere nazaran çok büyük avantajlar sunuyor ve bu yüzden varis köpük tedavisi hastalar tarafından daha çok tercih ediliyor. Hafif yürüyüşler ile tedaviye katkıda bulunabilir ve iyileşme sürecini de daha sağlıklı hale getirebilirsiniz.

Varis Çorabını Çıkarmama

‘’Külotlu, diz altı ve yazlık’’ gibi farklı modelleri ile sıradan bir çorap olarak kullanıma müsaittir. Varis çorabı, varis tedavisinde tercih edilen en etkili yöntemlerden bir tanesidir. Birçok mağazada bulabilirsiniz ve iyileşme sürecinde bu çorapları kullanmanız gerekiyor. Estetik açıdan rahatsız edici bir görüntü yaratabilir ancak tedaviyi tamamlamak adına bu çorap modelini tercih etmenizde fayda vardır.

Çorapları ne zaman çıkartacağınıza doktorunuz karar veriyor ve düzenli doktor kontrolleri ile birlikte bu süre hakkında da bilgi edinebilirsiniz. Varis, tedavi edilebilen bir sorundur ve endişe edilecek ya da korkulacak bir tedavi yöntemi de karşınıza çıkmıyor. Ertelemek ya da tedaviden kaçmak yerine hiç vakit kaybetmeden bir uzmandan yardım almak en doğru adım olacaktır.

Kontrol Süreci

Her tedavide olduğu gibi varis köpük tedavisinden sonra da doktor kontrollerine ihtiyacınız olacaktır ve bu kontroller ile birlikte iyileşme süreci takibi daha doğru ve daha sağlıklı bir şekilde yapılıyor.

Sık Sorulan Sorular

Varis hastalığı ile ilgili bilinen yanlışların sayısı ne yazık ki çok fazla. Bu yanlışlardan bir tanesi de hastalığın yalnızca cerrahi yöntem ile tedavi edilebileceği yönündeki bilgilerdir. Cerrahi müdahale bilgisi birçok hastayı tedaviden uzaklaştırıyor ve tedirgin ediyor ancak görüldüğü üzere varis köpük tedavisi de etkin yöntemlerden bir tanesidir ve uygulama süreci de oldukça basittir. Başarı oranına bakıldığında da tedavinin ne denli etkili olduğunu görebiliyoruz.

Tedavi Ne Kadar Sürer?

Varis köpüğü tedavisi oldukça basit ve etkili bir uygulamadır. 5 ila 10 dakika gibi bir süre sonunda tedavi tamamlanıyor ancak bu süre bazı hastalarda daha kısa bazı hastalarda ise daha uzun olabilir. Hastalığın seviyesine göre uygulama elbette daha uzun sürecektir. Tedavi; damar işaretleme, uygun iğnenin bulunması ve damara giriş, damarın kapatılması olmak üzere 4 farklı bölümden oluşuyor. Kısa süreli tedavi ile birlikte aynı gün ayağa kalkabilir ve gündelik hayatlarınıza da yine aynı gün adapte olabilirsiniz. Tedavi sonrası çalışma yaşantınıza ise 1 günlük istirahat süresi koymanız yeterlidir.

Varis Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Varis hastalığı tedavi edilmediği takdirde bacaklarda ağrı, şişme ve kramp durumu her geçen gün daha şiddetli bir hal alacaktır. Damarlar her geçen gün biraz daha şişecek ve hareket özgürlüğü de kısıtlanacaktır. Varis hastalığının da evreleri var ve ilk evre sonrasında orta, kalın olmak üzere her geçen gün daha kötü bir hal alıyor. Bir süre sonra damarlar çatlayacak ve deride kanamalar meydana gelecektir. Estetik görüntü daha sıkıntılı bir hal alacak ve kişinin sosyal yaşantısı da zedelenecektir. Bazı kaynaklarda varisin ölüm riski taşıdığı belirtiliyor ancak bu konuda net bir bilgi vermek mümkün değil. Tedavi edilebilen bir hastalık ve çok sayıda tedavi yöntemi olduğunu da düşünürsek vakit kaybetmeden bir uzmandan yardım almak en doğru tercihtir.

Köpük Tedavisi Ne Tür Varislere Uygulanır?

Varis köpük tedavisi genellikle kılcal damarlar ve orta boy damarlarda kolaylıkla tercih edilen tıbbi müdahalelerdir. İlerlemiş varis hastalıklarında başarı oranı çok düşüktür ve tercih edilmeyen bir yöntemdir. Kılcal, yani ince varis sorununda en etkili tedavi yöntemleri arasında gösteriliyor. Hem daha avantajlı hem de uygulanması daha basittir. Yine orta çaptaki varis sorununda da etkili bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor ancak kılcal varisteki başarı oranına nazaran çok daha zayıf olduğunu da belirtmek gerekiyor.

Doğru bir uygulama ile birlikte etkili sonuçlar elde etmek mümkün ve bu uygulamada herhangi bir şekilde anestezi ya da farklı bir uyuşturma eylemine gerek duyulmamaktadır.

Tedavinin Riskleri/Yan Etkileri Nelerdir?

Varis köpük tedavisi sonrası ayak bölgesinde hafif şişmeler ve kızarıklıklar meydana gelebilir ancak bu sorunlar tedavi edilmesi gereken büyük sorunlar değildir ve kısa sürede kendiliğinden geçecektir. Bazı hastalarda göğüs sıkışması ve nefes darlığı durumu gözlemlenebilir fakat bu sorunlar da yine müdahale gerektirmeyen ve kendiliğinden yok olan sorunlardır.

Tedaviden hemen sonra meydana gelen öksürük ve durumu da ender görülen sorunlardan bir tanesi ve endişe edilecek bir durum yaratmıyor. Son olarak ayaklarda hafif bir ağrı durumu olabilir ancak yürümeye başladığınız andan itibaren bu ağrıların kendiliğinden geçtiğini fark edeceksiniz.

Tedaviden Hemen Sonra Araba Kullanmanın Sakıncası Var Mı?

Tedaviden hemen sonra ayaklarınızda hafif bir ağrı durumu söz konusu olabilir ve bu da reflekslerinizi olumsuz etkileyebilir. Tedavi tamamlandıktan kısa bir süre sonra araç kullanmak pek tavsiye edilen bir durum değil ancak aynı günün akşamında biraz dinlendikten sonra kullanmanızda herhangi bir sakınca yoktur.

Uzun bir seyahate çıkmayacaksanız yürümeniz çok daha sağlıklı olacaktır. Varis köpük tedavisi sonrası hafif yürüyüşler iyileşme sürecine katkıda bulunuyor ve doktorlar da bunu tavsiye ediyor. Araba kullanmadan önce ise doktorunuzdan onay alabilir ve uygun görüldüğü takdirde şoför koltuğuna oturabilirsiniz. Yanınızda bir arkadaşınız ya da yakınınızın olması da yine sizler için daha iyi olacaktır.

Tedavi Gören Hastalar Alkol Veya Sigara Kullanabilir Mi?

Varis köpük tedavisinde özel bir kimyasal kullanılıyor ve ilaç tedavisi olarak nitelendirilen bu uygulamada alkol tüketimi, tavsiye edilen bir eylem değildir. Sigara ve alkol gibi zararlı içecekler insan vücuduna herhangi bir şekilde katkıda bulunmadığı gibi tam aksine büyük zararlar veriyor.

Varis köpük tedavisi devam ederken ve iyileşme süreci içerisindeyken de bu iki zararlı içeceğin tüketilmemesi gerekiyor. Doktor kontrolleri ile birlikte süreç takip edilecek ve gerekli bilgilendirme yapılacaktır. İyileşme tam manasıyla gerçekleştikten sonra alkol ve sigara kullanmanızda herhangi bir sakınca yoktur ancak tedavi döneminde kesinlikle tavsiye edilmiyor.

Köpük Tedavisi Günlük Yaşamı Etkiler Mi?

Kılcal ve orta damar varislerinde sorunsuz bir şekilde uygulanan ve başarı oranı bir hayli yüksek olan köpük tedavisi, gündelik yaşamı herhangi bir şekilde etkilemiyor. Tedaviden saatler sonra gündelik hayatlarınıza kaldığınız yerden devam edebilir ve hatta iş hayatına da kısa süre içerisinde geri dönebilirsiniz.

Bazı hekimler, tedaviden sonra 1 günlük bir dinlenmenin daha doğru olacağına ve iş hayatına da bu süre tamamlandıktan sonra dönmenizin daha sağlıklı olacağını ifade ediyor. Tedaviden sonra hemen yürüyebilirsiniz ve hatta hafif yürüyüşler iyileşme süreci için önemli detaylardan bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor. Gündelik hayattan kopmanıza neden olacak bir tedavi yöntemi değildir ve gayet basit bir şekilde uygulanabiliyor.

Tedaviden Sonra Spor Yapmanın Sakıncası Var Mı?

Tedaviden hemen sonra olmasa da birkaç gün sonra sportif faaliyetler için adımlarınızı atabilirsiniz. Ağır sporlar için biraz daha zamana ihtiyacınız olacaktır ve bu zamanı da doktorunuz belirleyecektir. Az önce de dile getirdiğimiz gibi yürüyüş yapmak iyileşme sürecine katkıda bulunuyor ve hafif egzersizler de yine tedavi için etkili bir tercih olacaktır.

Sportif faaliyetler ile birlikte destekleyebilir ve hatta doktorunuzdan özel bir egzersiz programı da talep edebilirsiniz. Ayaklarınızdaki ağrı kısa bir süre içerisinde geçecek ve yürüme konusunda herhangi bir sıkıntı yaşamayacaksınız. Tedavinin yan etkileri spor yapmanıza engel değil ve bu bağlamda herhangi bir sorun yaşamayacağınızı da bilmenizde fayda var.

Tedaviden Sonra Hastanede Yatış Önerilir Mi?

Varis köpük tedavisi yatış gerektiren bir tedavi yöntemi değildir. Tedavi tamamlandıktan dakikalar sonra ayağa kalkabilir, yürüyebilir ve evinize dönebilirsiniz. En basit tedavi yöntemleri arasında gösteriliyor ve başarı oranı da bir hayli yüksektir.

Kılcal ve orta damar varis tedavisinde sorunsuz bir şekilde uygulanıyor ve hasta, hastanede yatmak zorunda değildir. Bunu gerektiren bir durum da ortaya çıkmıyor çünkü damar kapatıldıktan sonra tedavi tamamlanıyor ve hasta kısa süre içerisinde gündelik hayatına adapte oluyor. Hafif işlerde çalışıyorsanız aynı gün iş hayatına da dönebilirsiniz.

Tedavinin Yanlış Uygulanması Sonucu Ortaya Çıkabilecek Sorunlar Nelerdir?

Tedavi yanlış uygulandığı takdirde bacak bölgesinde şişme meydana gelebilir ve bu durum bir süre sonra şiddetli ağrıları da beraberinde getirecektir.

SGK Köpük Tedavisini Karşılar Mı?

Sosyal güvenceniz varsa bu tedavi için ödeme yapmanıza gerek kalmayacaktır çünkü devlet bu tedaviyi karşılıyor. Aynı şekilde genel sağlık sigortası prim borcunu düzenli yatıranlar da bu tedaviden ücretsiz olarak faydalanabilir.

Tedavinin Uygulanacağı Yer Seçilirken Hasta Nelere Dikkat Etmeli?

Klinik seçimlerinizi yaparken özellikle doktorunuzu detaylı bir şekilde araştırmanızda fayda vardır. Daha önce bu tedaviyi çokça uygulamış olan hekimlerin başarı oranı daha yüksektir ve size çok daha detaylı bir şekilde yardımcı olacaktır.

Köpük Tedavisi Ağrılı Bir Yöntem Midir?

Varis köpük tedavisi ağrılı bir yöntem değildir. Tedaviden sonra hafif ağrılar hissedilmeyecek seviyededir ve tedavi esnasında da iğnenin girişi anında yaşayacağınız hafif sızı dışında herhangi bir sorun karşınıza çıkmayacaktır.

Köpük Tedavisi Etkili Mi?

Kılcal ve orta damar varislerde en etkili yöntemlerden bir tanesidir ve başarı oranı da bir hayli yüksek. Doğru bir uygulama ile varis sorunu tamamen ortadan kaldırılıyor ve hasta aynı gün hayatına kaldığı yerden devam edebiliyor.

Tedaviden Sonra Aynı Bölgede Varis Oluşumu Gözlenebilir Mi?

Varis sorunu tekrarlayan hastalıklardan bir tanesidir bu yüzden temkinli davranılmadığı takdirde aynı bölgede yeniden oluşma durumu da söz konusudur.

Tedaviden Sonra Varis Çorabı Veya Sargı Kullanılmazsa Ne Olur?

Bu durumda iyileşme süreci aksayacak ve sorunun tekrarlama riski de artacaktır. Varis çorabı en etkili tedavi yöntemlerinden, daha doğrusu destekleyicilerinden bir tanesidir ve düzenli kullanım ile birlikte etkisini kısa süre içerisinde gösterecektir.

Tedavinin Etkisini Azaltacak Tutumlar Nelerdir?

Alkol kullanımı, varis çorabının kullanılmaması ve tedaviden hemen sonra ağır sporlara başlamak, tedavinin etkisini azaltan unsurlardan bazılarıdır. Doktor uyarılarını göz önünde bulundurarak hareket ettiğiniz takdirde iyileşme süreci çok daha hızlı ve sağlıklı bir süreç olarak karşınıza çıkıyor. Doktorunuzun verdiği bir egzersiz programı mevcut ise bu programa da uyum sağlamak zorundasınız.

Varis Köpük Tedavisi Ne Zaman Yapılır?

Varis ilerleyici bir hastalıktır ve varisi artıran faktörlerin hayattaki yeri arttıkça varis de hızla ilerlemektedir. Bir süre sonra ayakta durulması dahi ciddi ağrıların ve acıların hissedilmesine sebep olabilir. Bu aşamaya gelmiş varislerde yegane çözüm yolu cerrahidir. Bu aşamaya gelmemiş, başlangıç – orta aşama olarak adlandırılabilecek evrede olan varisler için ise varis köpük tedavisi yapılabilmektedir. Yani varis köpük tedavisi cerrahiden önce, cerrahiden korkanlar ya da henüz başvurmak istemeyenler için çıkış yolu olarak uygulanmaktadır.