Crohn Ameliyatı

Crohn Ameliyatı Hakkında

İlaç tedavisinin işe yaramadığı durumlarda veya acil cerrahi müdahale gerektiren durumlarda crohn ameliyatına başvurulmaktadır. Kullanılan ilaçlara rağmen bağırsak delinmiş ise, içerisinden bir şey geçemeyecek derecede daralmış ise, ilaçlar ciddi yan etkiler göstermiş ise veya kanser riski var ise crohn ameliyatı yapılmaktadır. Hastalığın oluştuğu bölgeye göre veya ortaya çıkan probleme göre ameliyat yöntemleri farklılıklar göstermektedir. Örneğin bağırsak delinmesi olmuşsa bağırsağın delinen kısmı kesilip alınarak diğer uçlar birleştirilmektedir. Ameliyatlarda bağırsağın gereğinden fazla kısaltılmamasına dikkat edilmektedir. Hastalık anüs çevresine yerleşmiş ise cerrahlara daha fazla iş düşebilmektedir. Bu gibi durumlarda anüs çevresinde çok sık ve fazla sayıda iltihaplanmalar ve bunun sonucunda akıntılar oluşabilmektedir. Bazı durumlarda hastalar oturup kalkmakta zorlanmakta, tuvalet ihtiyacını giderirken sıkıntı yaşayabilmekte ve alt bezi kullanmak zorunda kalabilmektedir. Böyle durumlarda cerrahlar tarafından bu bölgelere iltihabın kolay boşaltılması için küçük drenler yerleştirilmektedir. Ameliyat sonrası hastalıkta kesin bir iyileşme olmadığı için bir gastroenteroloji uzmanının gözetiminde hasta ilaç tedavisine devam etmek durumundadır.

Crohn Hastalığı Nedir?

Crohn hastalığı ağızdan anüse kadar tüm mide - bağırsak kanalını tutan iltihabi kronik bir hastalıktır. En sık görüldüğü bölgeler ince bağırsağın son kısmı ile kalın bağırsağın ilk kısmıdır. Hastalık meydana geldiği bölgeye göre farklı farklı semptomlar göstermektedir. Crohn hastalığına neyin sebep olduğu belirlenememiştir. Kesin olarak tedavisi olan bir hastalık değildir. Hastalar hayatları boyunca tedaviye devam etmek durumundadırlar. Hastalığın alevlendiği ve uyuduğu dönemleri olmaktadır. İlaç tedavisi ile bağışıklık sistemi baskılanarak hastalığın bu uyuma evresinde kalması için çalışılmaktadır.

Crohn hastalığına sahip olan bireylerin ağrı, ishal, ateş, bazı besinlere karşı hassasiyet, akıntı, kilo kaybı gibi şikâyetleri olmaktadır. Bu şikâyetler hastalığın boyutu ve bulunduğu bölgeye göre farklılıklar göstermektedir. Crohn hastası olan kişilerde fiziksel rahatsızlıkların yanında psikolojik sorunlar da ortaya çıkabilmektedir. Hastanın yaşadığı sürekli ve düzensiz ishal bir süre sonra günlük işlerini etkileyebilmekte, hatta dışarı çıkma konusunda problem olabilmektedir. Çekilen ağrılar, bazı durumlarda oluşan akıntılar hayat kalitesini düşürmektedir. Hastanın kendini sosyal hayattan izole etmesine sebep olabilmektedir.

Crohn Hastalığı Sebepleri

Crohn hastalığının nedeni kesin olarak belirlenememiştir ve bulaşıcı bir hastalık değildir. Genetik yatkınlık ile beraber, çocukluk çağında gelişen enfeksiyonlar sonucunda hastanın bağışıklık sisteminin kendi mide bağırsak sistemlerini yabancı olarak algılaması sonucunda oluşan bir hastalıktır.

Crohn Hastalığı Belirtileri

Crohn hastalığının belirtileri hastalığın tutulduğu bölgeye göre ve hastaya göre çeşitli farklılıklar gösterebilmektedir. Ancak en yaygın belirtileri; sürekli ve ağrılı ishal, karın ağrısı, kilo kaybı, ateş olarak bilinmektedir. Hastalığın oluştuğu bölgeye bağlı olarak sadece makatta ağrı, apse gibi belirtiler görülebilir iken; bazı hastalarda bağırsak dışı eklem ağrıları ve ciltte yaralar da görülebilmektedir. Crohn çok ciddi ve teşhisi zor bir hastalıktır. Kişide crohn şüphesi uyandıracak belirtiler görülüyor ise vakit kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.

İshal

Crohn hastalığına sahip bireylerde sürekli ve düzensiz olarak ishal şikâyeti olmaktadır. Hasta günün çeşitli zamanlarında birden çok kez tuvalete çıkmaktadır. Bazen bu ishal durumu hastayı dışarı çıkmaktan alıkoyacak derecelere gelebilmektedir. Sebebi bilinmeyen, bir takım tedavilere rağmen geçmeyen ishal şikâyeti olan kişilerde crohn hastalığı olabilmektedir.

Şiddetli Karın / Mide Ağrısı

Hastalarda şiddetli karın veya mide ağrıları görülebilmektedir. Bu ağrının karın veya midede olması hastalığın bulunduğu bölgeye göre farklılık gösterebilmektedir. Yani karnı değil de midesi ağrıyan bir kişi de crohn hastalığından şüphe edebilir. Eğer kişide sebebi belirlenemeyen, geçmek bilmeyen, şiddetli karın veya mide ağrısı var ise mutlaka doktora başvurmalıdır.

Makatta Ağrı, Akıntı

Hastalığın yerleştiği bölgeye bağlı olarak bazı hastalarda makatta ağrı, oturma zorluğu, anüs çevresinde iltihaplanmalar ve buralardan akıntı gelmesi söz konusu olabilmektedir. Bu gibi durumlarla karşılaşıldığında zaman kaybedilmeden doktorunuza başvurmalısınız. Hastalık bazı hastalarda ilk belirti olarak anüste ağrı, yara ve iltihap olarak kendini gösterebilmektedir.

Bazı Yiyeceklere Karşı Duyarlılık

Daha önce tüketildiğinde herhangi bir problem yaratmayan bazı gıdalara karşı vücutta reaksiyon oluşabilir. Bu gıdalar tüketildiğinde bağırsak bozulması gibi rahatsızlıklar görülebilir. Örneğin süt ve süt ürünleri, yağlı yiyecekler, baharatlı yiyecekler hastadan hastaya farklılık göstermekle birlikte genel olarak rahatsızlık verebilen gıdalardır.

Diğer Belirtiler

Hastalığın diğer belirtileri kilo kaybı, ateş, mide bulantısı, kusma, bulanık görme, ışığa duyarlılık, mantarlar, kaşıntılar, eklem ağrıları, enfeksiyonlar olarak sıralanabilmektedir. Bu belirtiler hastalığın bulunduğu bölgeye, hastalığın şiddetine ve hastaya göre farklılıklar göstermektedir. Hasta bu belirtilerden bazılarına sahipse veya böyle bir hastalıktan şüpheleniyor ise mutlaka bir sağlık kuruluşuna gitmelidir. Çünkü bu tür hastalıklarda özellikle hasta sağlığı adına erken teşhis çok önemlidir. İleriki evrelerde bağırsağın kesilmesi gibi durumlar söz konusu olabilmektedir.

Ülseratif Kolit İle Crohn Hastalığı Farkları

Ülseratif kolit ve crohn hastalığının farklarının önce ülseratif kolit hastalığının ne olduğunun bilinmesinde fayda vardır. Ülseratif kolit, kalın bağırsağın iç yüzeyinde ödem, ülser ve iltihaba sebep olan bir hastalıktır. Neden olduğu tam olarak bilinmemektedir. Tıpkı crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıkları grubundadır. Ülseratif kolitin en sık görüldüğü bölgeler rektum ve kalın bağırsağın son bölümüdür. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Ailesinde bu tür hastalıklar olan bireylerde görülme sıklığının daha fazla olduğu saptanmıştır. Hastalığın en önemli belirtileri ishal, karın ağrısı, kanlı dışkılama, makattan kan gelmesi, zayıflama ve yüksek ateş olarak sıralanabilir. Hastalığın meydana geldiği bölgeye göre çeşitli adlandırmalar yapılmıştır. Hastalık kalın bağırsağın tamamında ise pankolit, sol kolon bölgesinde ise sol kolit, rektum ve sigmoid kolonda ise proktosigmoid, sadece rektumda ise proktit olarak adlandırılır. Hastalığın şiddetlendiği ve durulduğu iki dönemi vardır. Tam olarak tedavi edilebilen bir hastalık değildir. Çeşitli ilaç tedavileri uygulanmaktadır. Uzun dönemli tedavi gören hastalarda bağırsak kanseri riski görülebilmektedir.

Ülseratif kolit ve crohn hastalığı arasındaki en belirgin fark hastalığın meydana geldiği bölgelerdir, ülseratif kolit sadece kalın bağırsakta oluşurken crohn hastalığı ağızdan anüse kadar olan tüm gastrointestinal sistemde görülebilir. Ülseratif kolit hastalarında genelde kanlı ishal en önemli şikâyet iken; crohn hastalarında bağırsak tıkanıklığı veya makat çevresinde apse oluşumu olabilmektedir.

Crohn Hastalığında İlaç Tedavisi

Crohn hastalığının kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte ilaçlar ile hastalık kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Hastalığın ilerleme durumuna ve hastaya göre çeşitli tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir. Burada amaç hastanın ağrılarını azaltmak, hastalığın ilerlemesini durdurmak, hastanın yaşam kalitesini artırarak normal bir yaşam sürmesini sağlamaktır.

Hastalığın durumuna göre birden çok ilaç aynı anda kullanılabilmektedir ve bu ilaç tedavisi uzun dönemli bir tedavidir. Tedavide kullanılan ilaçların bazıları bağışıklık sistemini etkileyen ilaçlardır. Bağışıklık sistemi baskılanarak hastalığın kontrol altına alınması amaçlanmaktadır. Bu ilaçlara immunosupresif veya immunmodülatörler denilmektedir. Hastalığın şiddetinin arttığı durumlarda steroidler kullanılmaktadır. Ancak steroidlerin çok ciddi yan etkilerinin olduğu unutulmamalıdır. Bazı ilaçlar vücuttaki iltihabı yok etmek için kullanılmaktadır. Bu ilaçların diğer etkileri arasında ağrıların azalması, ishalin azalması, iştah açılarak kilo kaybının önlenmesi gösterilebilmektedir. Son yıllarda uygulanan ilaç tedavisi sayesinde crohn ameliyatı olan hasta sayısında azalmalar görülmektedir.

İlaç Tedavisinin Yan Etkileri

Her ilaçta olduğu gibi crohn tedavisinde kullanılan ilaçların da bazı yan etkileri vardır. Bu nedenle ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde ve dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır, sıkıntılı bir durum fark edildiğinde vakit kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır. Doktor ilacın kullanılıp kullanılmayacağını veya dozajını hastaya göre belirleyecektir. İlaçların yan etkileri de hastalara göre farklılıklar gösterebilmektedir. İmmunmodülatör ilaçlar karaciğer iltihabı ve böbreklerde hasara neden olabilmektedir. Crohn tedavisinde kullanılan bir başka grup ilaç mide bulantısı, kansızlık, deride döküntülere sebep olabilmektedir. Steroidlerin de çok ciddi yan etkileri bulunmaktadır, bu nedenle çok uzun dönemli kullanılmaları önerilmemektedir. Steroidlerin yüzde genişleme, sivilce oluşumu, kalsiyum kaybı, kan basıncında yükselme, şeker hastalığı oluşumu ve katarakt gibi yan etkileri bulunmaktadır.

Crohn Hastalığı Tedavisi Hangi Uzmanlık Alanına Girer?

Crohn hastalığının tedavisi gastroenteroloji bilim dalının uzmanlık alanına girmektedir. Gastroenteroloji bilim dalında mide, bağırsak, karaciğer, yemek borusu hastalıkları ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir. Gastroenteroloji uzmanları aynı zamanda iç hastalıkları alanında da eğitim görmektedirler. Hastalık ile ilgili en doğru tanı ve tedaviyi yapabilecek olan hekimler gastroenteroloji uzman hekimleridir.

Crohn Ameliyatı Çeşitleri

Crohn hastalığı hastanın ağızdan başlayarak anüse kadar olan tüm mide bağırsak kanalını etkileyebilmektedir. Her hastanın etkilendiği bölge, hastalığın şiddeti, yaşadığı problem farklılık göstermektedir. Hastaya uygulanacak cerrahi yöntem de bu farklılıklar çerçevesinde belirlenmektedir. Hastalığın olduğu kısım, hastalığın boyutu, hastanın şikâyetleri, ameliyatın yapılma sebebi ameliyatta uygulanacak yöntemi belirlemektedir.

Striktüroplasti

Crohn hastalığında hastanın bağırsaklarında daralmalar olabilmektedir. Böyle durumlarda bağırsaktan gıda geçişi gerçekleşemediği gibi hastada ağrı da görülmektedir. Bağırsak daralmasının tedavisi ameliyatla yapılmaktadır. Striktüroplasti adı verilen yöntem ile bağırsağın daralan bölgesi genişletilmektedir. Striktüroplasti ameliyatının en büyük avantajı bağırsak kaybı yaşanmamasıdır. Daralma bağırsağın birden fazla bölgesinde ise aynı ameliyatla tüm bölgeler tedavi edilebilmektedir.

Rezeksiyon

Rezeksiyon crohn hastalığında en sık kullanılan ameliyat yöntemidir. Rezeksiyon yöntemi ile bağırsağın hastalıklı kısmı çıkarılır ve kalan iki bağırsak ucu birbiri ile birleştirilir. Böylece hastanın bağırsak devamlılığı sağlanır ve çoğunlukla ostomi işlemi yapılmasına gerek kalmaz. Bağırsak devamlılığını sağlayan bu işleme anastomoz adı verilmektedir.

Total Kolektomi

Crohn hastalarının bazılarında kalın bağırsak çok ciddi zarar görebilmektedir, bu durumda kalın bağırsağın tamamı ile alınması gerekebilir. Kalın bağırsağın tamamının alındığı ameliyatlara total kolektomi adı verilmektedir. Kalın bağırsağın son bölümüne rektum adı verilmektedir. Rektumun alınmasının gerekli olmadığı durumlarda total kolektomi ameliyatı uygulanabilir. Bu ameliyatlarda hastanın durumuna bağlı olarak ince bağırsakla rektum bağlanabilmektedir. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda ince bağırsak karın duvarına ağızlaştırılmaktadır.

Protokolektomi

Hastanın kalın bağırsağının yanında rektumun da alındığı ameliyata protokolektomi adı verilmektedir. Protokolektomi ameliyatından sonra bağırsak devamlılığı olamayacağı için ileostomi uygulaması yapılabilmektedir. İleostomi işlemi ile ince bağırsak karın duvarına ağızlaştırılmakta ve bağırsak içerikleri torbaya alınmaktadır.

Crohn Ameliyatının Gerekli Olduğu Durumlar

Crohn hastalığının kesin bir tedavisi olmaması ve ameliyat sonrası hastalığın tekrar etme ihtimalinin yüksek olması gibi sebeplerden dolayı ameliyat sıklıkla tercih edilen bir tedavi yöntemi olmamaktadır. Hastanın ameliyat edilmesi için bazı özel durumların bulunması gerekmektedir. Bu durumlar süreç içerisinde takip edilip ameliyata karar verilebileceği gibi bağırsak delinmesi gibi acil durumlar olarak da ortaya çıkabilmektedir.

İlaç Tedavisinin Yetersiz Kalması

Crohn hastalığının en yaygın tedavisi ilaçlar ile yapılmaktadır. Bu hastalıkta ilaç tedavisi çok uzun süre yapılmakta ve zaman zaman ağır ilaçlar kullanılmaktadır. Tüm bunlara rağmen kullanılan bu ilaçlar bazı durumlarda işe yaramamakta, hastalığın ilerleyişi kontrol altına alınamamaktadır. Hastanın ağrı, ishal ve kilo kaybı gibi şikâyetleri devam edebilir ve hasta normal bir hayat yaşayamaz. Bunların yanında crohn tedavisinde kullanılan ilaçların bazen çok ciddi yan etkileri olabilmektedir. Bu tür durumlarda ameliyat ile sorunlu bölge alınır ve hasta yan etkisi ağır olan ilaçları da bırakarak doktorun belirlediği yeni bir tedaviye başlar.

Bağırsak Daralması

Crohn hastalığında bağırsakta yerleşen hastalık nedeniyle bu bölgelerde iltihap kaynaklı şişlikler oluşmaktadır. Bu iltihaplı bölgeler bağırsakları daraltarak buradan gıda geçişinin zor olmasına sebep olmaktadır. Bu durum hem sindirimi olumsuz etkilemekte hem de bu zorlanma nedeni ile hasta ağrı hissetmektedir. Böyle problemler ortaya çıktığında da cerrahi yönteme başvurmak gerekmektedir. Ameliyat ile bağırsağın daralan bölgesi genişletilmektedir.

Çocuklarda Gelişim Bozukluğu

Crohn hastalığı her yaş grubundan insanda görülebilen bir hastalıktır. Yetişkinler gibi çocuklarda da crohn hastalığı ortaya çıkabilir; ancak bu durumun daha farklı etkileri olabilmektedir. Çocuklar henüz gelişimlerini tamamlamadıkları için daha dikkatli davranılması gerekmektedir. Hastalık sebebi ile bağırsakların besin emilimini doğru şekilde yapamamaları veya kullanılan ilaçların olumsuz etkileri çocuklarda gelişim bozukluğuna sebep olabilmektedir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında cerrahi yöntemlerle hastalıklı bölge alınmaktadır.

Apse ve Fistül

Crohn hastalarının bir kısmında apseler ve fistüller meydana gelmektedir. Apseler içi iltihap dolu yaralar, fistüller ise bağırsaktan bağırsağa veya başka organlara açılan anormal bağlantılardır. Bu apse ve fistüllerin karın içi gibi bölgelere açılması ciddi enfeksiyonlara neden olabilmektedir. Bu tür problemlerde de cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır.

Kanser Oluşumu

Crohn hastalarında kalın bağırsakta bazen kanser oluşumu görülebilmektedir. Uzun süre crohn hastalığı tedavisi gören hastalarda bağırsak kanseri riski olabilmektedir. Bu sebeple hastaların gerekli kontrollerinin yapılması hasta adına çok önem taşımaktadır. Hastalığın tedavisi sırasında yapılan kontrollerde herhangi bir kanser belirtisi görülür ise bu bölgenin ameliyat ile çıkarılması gerekmektedir.

Acil Durumlar

Crohn hastalığında ameliyat kararı genellikle ince elenip sık dokunarak ve tüm ihtimaller değerlendirilerek verilmektedir. Ancak bazı durumlarda vakit kaybedilmeden cerrahi operasyon yapılması gerekebilmektedir. Bağırsaklarda oluşan ve durdurulamayan kanamalar, bağırsak tıkanması ve bunun sonucunda hastanın tuvalet ihtiyacını giderememesi, bağırsak delinmesi ve karın içine iltihap akması gibi durumlarda hastanın vakit kaybedilmeden ameliyat edilmesi gerekmektedir.

Crohn Hastalığında Beslenme

Crohn hastalığında çeşitli vitamin eksiklikleri, yetersiz beslenme, kilo kaybı gibi problemler görülebilmektedir. Hasta düzgün beslenmediğinde halsizliğe, çocuklarda büyüme sorunlarına, hastalığın seyrinin daha zor olmasına yol açabilmektedir. Her hastanın vücut yapısı, hastalığının seyri farklı olduğu için standart bir beslenme düzeni yoktur. Bunun için hastanın kendine uygun doğru bir beslenme programı olmalıdır. Hasta günlük ihtiyacı olan protein, kalori ve vitamin ihtiyacını karşılamalıdır. Yeterli sıvı tüketmeye dikkat etmelidir.

Hasta tükettiği gıdalar arasında kendine dokunan, rahatsızlık veren gıdaları tespit etmeli ve tüketmeyi azaltmalı veya bırakmalıdır. Kimi hastalara süt ve süt ürünleri, baharatlı gıdalar, yağlı yiyecekler, alkol ve lifli besinler dokunabilmektedir.

Çocuklarda Crohn Hastalığı

Crohn hastalığı genellikle on altı - kırk yaş arası bireylerde ortaya çıkmakla birlikte çocuklarda da görülebilmektedir. Crohn hastalığı çocuklarda gelişim bozukluklarına sebep olabilmektedir. Bağırsakların gıda emilimini düzgün gerçekleştirememesi sonucu çocuk ihtiyacı olan vitamin, protein, kalsiyum benzeri yapıları alamamaktadır. Ayrıca hastalık kilo kaybına ve ateşe de sebep olmaktadır. Bunlar sonucunda çocuğun büyümesinde gerileme, ergenliğe giriş zamanında gecikme sorunları olabilmektedir. Ayrıca tüm bunların yanında sosyal hayattan soyutlanma benzeri problemler psikolojik sorunlara da yol açabilmektedir. Burada ebeveynlerin çocuğun fiziksel ve psikolojik durumu ile yakından ilgilenmesi gerekmektedir.

Crohn Ameliyatı Fiyatları

Crohn ameliyatı fiyatları pek çok değişkene göre belirlenmektedir. Hastanın sosyal güvencesi olup olmaması ve ameliyatın devlet hastanesinde yapılıp yapılmaması bu etkenlerin başında gelmektedir. Ameliyat özel bir hastanede yapılacaksa hastanenin fiyat politikaları ve bulunduğu il, ameliyatı yapacak olan cerrah, hastalığın durumuna bağlı olarak ameliyatta uygulanacak yöntem, kullanılacak materyaller fiyatı belirleyen etkenler arasındadır.

Crohn Ameliyatı Öncesi

Crohn ameliyatı öncesinde yapılması gereken çeşitli hazırlıklar bulunmaktadır. Bunlar hastanın ameliyata uygun olup olmadığını belirlemeye yönelik testler, ameliyat çeşidini belirlemeye yönelik tetkikler, hastanın bilgilendirilmesi ve ameliyat öncesi hazırlıklardır.

Tetkikler

Çeşitli şikâyetler ile doktora başvuran hastanın doğru tanı ve tedavisinin yapılması için bazı tetkikler gerekmektedir. Muayene, gaita tahlili, kan tahlili, endoskopi ve kolonoskopi bunlardan bazılarıdır. Bu tetkikler aynı zamanda hastalığın tedavisinde hangi cerrahi operasyonun tercih edileceğinin belirlenmesinde de etkilidir. Ameliyat öncesi yapılan rutin testler sayesinde ise hastanın ameliyat olmaya engel bir durumu olup olmadığı tespit edilmektedir.

Muayene

Tanı ve tedavinin ilk ayağını fiziksel muayene oluşturmaktadır. Muayene sırasında hastanın şikâyetlerinin dinlenmesi, hastalık öyküsünün incelenmesi doktorun tanı koymasına katkı sağlamaktadır. Doktor muayenede edindiği verilerden yola çıkarak daha detaylı tetkikler isteyerek hastalığın boyutunu daha ayrıntılı biçimde görebilmektedir. Burada hastanın hiçbir detayı atlamadan mevcut durumu anlatması ve doktoru doğru yönlendirmesi çok önemlidir.

Gaita Tahlili

Crohn hastalığında hastanın dışkısında kan görülebilmektedir. Doktorun gaita tahlili istemesinin sebebi dışkıda kan olup olmadığının tespit edilmesidir. Bazı hastalarda gaita tahlili sonrasında crohn hastalığı değil de dizanteri benzeri hastalıklar da görülebilmektedir. Bu nedenle hastalığın tanısı için ihmal edilmemesi gereken testlerden biridir.

Kan Tahlili

Crohn hastalığının tanısında istenen tahlillerden biri de kan tahlilidir. Kan tahlili ile hastada kan sayımı, B12 vitamini, D vitamini gibi vitaminlerin eksiklikleri ve herhangi bir enfeksiyon olup olmadığı araştırılmaktadır. Crohn hastalığına sahip hastalarda bağırsak vitamin emilimini doğru şekilde yapamadığı için çeşitli vitamin eksiklikleri görülebilmektedir.

Endoskopi

Endoskopi ucunda kamera olan, bükülebilen bir alet ile yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının görüntülenerek incelenmesi işlemidir. Endoskopi Crohn hastalığı içinde aynı zamanda kullanılır. Yemek borusunda, midede ve on iki parmak bağırsağında oluşan anomalilerin tespitinde önemli rol oynamaktadır. Endoskopi yapılacak hasta işlem hakkında önceden bilgilendirilmelidir. Endoskopi işlemi yapılacak olan hasta işlemin kolay olması için işlem yapılmadan 8 saat önce beslenmesini kesmelidir. Endoskopi hastaların korktuğu için yaptırmaktan kaçındığı bir uygulamadır, ancak işlem öncesi boğaza lokal anestezi etkisi olan bir sprey sıkılmakta, bazı durumlarda da sakinleştirici iğneler yapılmaktadır.

Kolonoskopi

Kolonoskopi işlemi de tıpkı endoskopi işlemi gibi ucunda kamera takılı olan esnek bir alet ile kalın ve ince bağırsakların görüntülenmesini sağlayan bir işlemdir. Kolonoskopi birçok bağırsak hastalığının tanısını koymakta önemli rol oynamaktadır. Kolonoskopi işlemi yaptıran hastalara sakinleştirici ilaçlar veya anestezi uygulanabilmektedir. İşlemden birkaç gün öncesinde hasta doktorun tavsiye ettiği sıvı ağırlıklı diyeti yapmakta; bir gün öncesinde ise bağırsakları boşaltmaya yardımcı ilaçları kullanmaktadır. Bağırsakların boşalması görüntülemenin daha net olması, bulguların daha kolay görülmesini sağlamaktadır.

Bilgisayarlı Tomografi

Bilgisayarlı tomografi x ışını kullanılarak vücudun herhangi bir bölgesinin görüntülenmesine yarayan radyolojik bir işlemdir. Bu işlem sırasında hasta hiç hareket etmez. Bilgisayarlı tomografi ihtiyaca göre hastaya ilaç verilerek veya verilmeden yapılmaktadır. Bebeğe zarar verebileceği için hamile olan hastalara uygulanmamaktadır.

Ameliyat Öncesi Rutin Testler

Tüm cerrahi operasyonlardan önce yapılan bazı rutin testler bulunmaktadır.

• Kan tahlili hastada pıhtılaşma sorunu ve anemi olup olmadığının ve kan grubunun öğrenilmesi için yapılmaktadır.
• Hastanın genel sağlık durumunun öğrenilmesi için idrar testleri yapılmaktadır.
• Akciğerlerde bir sorun olup olmadığının anlaşılması için solunum testleri yapılmaktadır.
• Herhangi bir alerjik reaksiyon gelişmesini önlemek için alerji testleri yapılmaktadır.
• Ameliyatta anestezi uygulanacağı için hastanın genel sağlık durumunun anestezi almaya uygun olup olmadığının bilinmesi gerekmektedir.

Ameliyat Yöntemine Karar Verilmesi

Ameliyat yöntemine karar vermede hastanın genel sağlık durumu, hastalığın şiddeti ve ameliyatı gerçekleştirecek doktor etkili olmaktadır. Hastanın sağlık durumunun elverişli olması halinde laparoskopi adı verilen kapalı ameliyat yöntemi uygulanabilmektedir. Bu yöntem ile hastada daha az ağrı gözlemlenmektedir. Ancak bu ameliyatın laparoskopi konusunda deneyimli bir uzman tarafından yapılması gerekmektedir.

Hastanın Bilgilendirilmesi

Hastanın ameliyat ve ameliyat sonrası süreç hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir. Ameliyatın çeşitli riskleri ve yan etkileri bulunmaktadır. Hastanın bunları bilmesi ve ona göre ameliyata karar vermesi gerekmektedir. Ayrıca ameliyat öncesi hastanın yapması gereken bir takım hazırlıklar ve iyileşme sürecinde dikkat etmesi gereken hususlar vardır; hastaya bu konular hakkında da bilgi verilmelidir.

Ameliyat Öncesi Beslenme

Ameliyat öncesi dikkat edilmesi gereken konulardan biri de beslenmedir. Ameliyat genel anestezi altında yapılacağı için hastanın ameliyat öncesi en az altı saat önce yeme içmeyi bırakması gerekmektedir. Aksi durumda mide içeriğinin soluk borusuna hatta akciğerlere kaçma riski bulunmaktadır. Doktor isterse hasta birkaç gün öncesinde sıvı ağırlıklı bir diyet yapmalıdır ve doktorun verdiği bağırsakların boşalmasına yardımcı ilacı kullanmalıdır. Ameliyatta bağırsağın boşalmış olması gerekmektedir.

Ameliyat Öncesi Kullanılan İlaçların Bildirilmesi

Hastanın cerrahi operasyona karar verildikten sonra kullandığı ilaçları mutlaka doktora bildirmesi gerekmektedir. Tansiyon ilaçları, kan sulandırıcı ilaçlar, psikiyatri ilaçları bunlardan bazılarıdır. Bu ilaçların kullanımı ameliyat sırasında bir takım komplikasyonlara sebep olabilmektedir. Doktor bu ilaçların kullanımının ameliyat öncesi belirli bir süre için durdurulmasını isteyebilmektedir.

Ameliyat Öncesi Alkol ve Sigara Kullanımı

Alkol ve sigara kullanımı cerrahi operasyon sırasında ve sonrasında çeşitli komplikasyonlara sebep olabileceği için ameliyat öncesinde kullanılmaması tavsiye edilmektedir. Ameliyat öncesi alkol kullanımının ilaçlarla reaksiyona girme riski bulunmaktadır. Sigara kullanan hastalarda kullanmayanlara göre solunum güçlüğü, iyileşmede gecikme, kandaki oksijen oranının azalması, kanda pıhtı atma ve kanama sorunu daha fazla gözlemlenmiştir.

Ameliyata Hazırlık

Crohn ameliyatı öncesi hastanın çeşitli hazırlıkları yapması gerekmektedir.

Hasta genel anestezi uygulanacağı için ameliyata aç gelmelidir. Ameliyat sırasında bağırsakların boşaltılmış olması gerektiği için doktorun verdiği lavman ilacı kullanılmalıdır. Ameliyata girmeden önce hasta duş almalı ve ameliyat bölgesini temizlemelidir. Ameliyat öncesi sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Doktorun kullanılmasına onay vermediği ilaçlar alınmamalıdır.

Crohn Ameliyatı Sonrası

Crohn ameliyatı sonrası iyileşme uzun bir süreçtir. Bu süreçte ameliyat sonrası komplikasyonlar görülebilmektedir. Bunun yanında iyileşme sürecinin olumlu geçmesi için hastanın dikkat etmesi gereken konular da bulunmaktadır. Bu süreç hasta ve doktor iş birliği ile sorunsuz bir şekilde atlatılmalıdır.

Komplikasyonlar

Crohn ameliyatı ağır bir ameliyattır ve ameliyat sonrası hastada çeşitli komplikasyonlar görülebilmektedir. Ağrı, enfeksiyon, bağırsağa yakın bazı organların zarar görmesi, anastomoz kaçağı ve yapışıklıklar bunlardan bazılarıdır. Hastayı rahatsız eden, endişelendiren bir komplikasyon fark edildiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Ağrı

Crohn ameliyatı sonrası hastalarda ağrı görülmesi normal bir durumdur. Doktorun reçete ettiği ağrı kesici ilaçlar sayesinde çoğu hastanın sorunu azalmaktadır veya geçmektedir. Ancak bu ağrı kesici ilaçlarla geçmeyen, şiddetli ve artarak devam eden bir ağrı ise doktora danışmakta fayda vardır.

Enfeksiyon

Ameliyat sonrası enfeksiyon ciddi bir komplikasyondur. Hastanın enfeksiyondan korunmak için ameliyat bölgesinin hijyenine çok dikkat etmesi gerekmektedir. Ayrıca ameliyat sonrası sigara kullanımı da enfeksiyona yol açabilmektedir. Enfeksiyondan korunmak için doktor tarafından antibiyotik ilaçlar kullanılması tavsiye edilebilmektedir.

İleostomi Sorunları

İleostomi, ince bağırsağın karın duvarına ağızlaştırılması ve bağırsak içeriğinin torbaya alınması işlemidir. Bazen ameliyat sonrası ileostomilerin yerinden oynaması gibi durumlar söz konusu olabilmektedir. Ancak bu çok nadir görülen bir komplikasyondur. Ayrıca ileostomi torbasının günde birkaç defa boşaltılması gerekebilir ve hastanın bu konuda bilgisi olmaması da bazı sorunlara yol açabilir.

Komşu Organların Zarar Görmesi

Bazen crohn ameliyatlarında bağırsaklara komşu bazı organlar zarar görebilmektedir; rahim, ince bağırsak, idrar kesesi bunlardan bazılarıdır. Pelvik sinirler hasar görebilmektedir; bunun sonucunda hastada dışkı ve idrar tutma ve cinsel problemlere neden olabilmektedir. Ancak alanında uzman ve dikkatli bir cerrah tarafından yapılan ameliyatlarda böyle problemlerin görülme ihtimali çok az olmaktadır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Crohn ameliyatı sonrası iyileşme sürecinin iyi geçmesi için hastanın dikkat etmesi gereken bazı durumlar olabilmektedir. Hastanın temizlik, beslenme, ilaç kullanımı, doktor kontrolü gibi hususlara dikkat etmesi hem olası komplikasyonları azaltmaya yardım etmekte hem de iyileşme sürecine olumlu katkı sağlamaktadır.

Temizlik

Hastanın ameliyat sonrası taburcu olduktan sonra dikkat etmesi gereken konulardan biri temizliktir. Hasta hem genel vücut temizliğine hem de ameliyat bölgesinin hijyenine dikkat etmelidir. Temizlik önemsenmediği takdirde enfeksiyon gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilmektedir. Hasta kendi temizliğine özen göstermekle beraber hijyenik olmayan ortamlarda bulunmaktan da kaçınmalıdır.

Beslenme

Ameliyat sonrası özellikle ilk bir hafta hasta özel bir beslenme düzenine uymalıdır. Crohn ameliyatı sonrası hastanın bağırsakları işlevleri yerine getirecek duruma gelene kadar hasta normal beslenememektedir. İlk günler sadece sıvı besinler alınmalı, ilerleyen günlerde püre gibi yumuşak gıdalar tüketilmelidir; katı ve sert gıdalardan kesinlikle uzak durulmalıdır. Doktorun tavsiyesine bağlı olarak zamanla aşamalı bir şekilde eski beslenme düzenine dönülebilir.

Doktor Kontrolleri

İyileşme sürecinin düzgün işleyebilmesi için doktor kontrolleri kesinlikle aksatılmamalıdır. Ameliyat sonrası pansuman, olası komplikasyonların izlenmesi, hastanın durumunun takip edilebilmesi doktor kontrolünde yapılmaktadır. Ayrıca crohn hastalığı ameliyat olunsa bile tam olarak tedavi edilemeyen bir hastalık olduğu için hastanın doktor kontrollerini bırakması söz konusu olmamaktadır.

Cinsel İlişki

Hastanın cinsel ilişkiye girebilmesi için ameliyattan sonra bir kaç hafta beklemesi gerekmektedir. Bu sürede hastanın genel vücut sağlığının düzelmesi ve ameliyat bölgesinin iyileşmesi beklenmelidir. Aksi bir durum olmadığı sürece hasta cinsel hayatına devam edebilir ve iki üç ay gibi bir sürede eski cinsel aktivite düzeyine ulaşabilmektedir.

İlaç Tedavisi

Ameliyat sonrası doktorun verdiği ilaçların düzenli olarak kullanılması çok önemlidir. Crohn hastalığı tam olarak tedavi edilemeyen bir hastalıktır; bu nedenle ameliyat bu hastalık için kesin çözüm olmamaktadır. Hastalar ameliyat sonrasında doktor kontrollerini aksatmamalı ve hastalığın şiddetlenmesini engellemek, normal standartta bir hayat yaşamak için ilaç tedavisine devam etmelidir.

Sigara Kullanımı

Sigara kullanımı ameliyat sonrası enfeksiyon riskini artırmakta ve yaraların geç iyileşmesine sebep olabilmektedir. Ayrıca yapılan araştırmalar sigara kullanan hastalarda crohn hastalığının daha kötüye gittiğini belirlemişlerdir. Bu nedenle crohn hastalarının sigarayı sadece ameliyat öncesi ve sonrası değil tamamen bırakmaları en doğru karar olacaktır.

İyileşme Süreci

Hasta ameliyat sonrası bir iki hafta hastanede kalmaktadır. Hastanede kalınan süre zarfında hastanın hem genel sağlık durumu hem de ameliyat bölgesi düzelmeye başlayacaktır; ancak hastanın tam olarak iyileşmesi daha uzun zaman almaktadır. Hastaneden çıktıktan sonra ağır işlerden ve aktivitelerden uzak durulmalıdır. Ameliyat sonrası hastanın beslenme, hijyen ve ilaçların düzenli kullanılması gibi konularda dikkatli davranması iyileşme sürecini hızlandıran etkenlerdendir.

Sık Sorulan Sorular

Crohn hastalığı yaygın olarak bilinen bir hastalık değildir ve ülseratif kolit gibi bazı hastalıklarla karıştırılmaktadır. Bu nedenle crohn hastalığı ve ameliyatı ile ilgili merak edilen konular bulunmaktadır. Crohn hastalığı ve crohn ameliyatı ile ilgili sık sorulan sorular ve cevapların bazıları aşağıda verilmiştir.

Crohn Hastalığı Kimlerde Görülmektedir?

Crohn hastalığının görülme sıklığı beyaz ırkta daha fazladır. Her yaş grubu insanda görülebilmektedir; ancak genel olarak on altı - kırk yaş aralığında ortaya çıkmaktadır. Cinsiyetler arası dağılımda herhangi bir farklılık görülmemektedir. Sigara içen insanlarda hastalığın daha kötü seyrettiği gözlemlenmiştir.

Crohn Hastalığı Kanser midir?

Crohn hastalığı insanlar tarafından çok fazla bilinen bir hastalık olmadığı için çok fazla hastalıkla benzetilmekte ve karıştırılmaktadır; kanser de bu hastalıklardan biridir. Crohn hastalığı kanser değildir; ancak crohn hastalığının çok uzun süre tedavisi sonucunda bağırsakta kanser gelişmesi riski mevcuttur. Bu nedenle crohn hastalığı tedavisi gören hastaların düzenli olarak bu konuda da kontrollerini yaptırması gerekmektedir.

Crohn Hastaları Hamile Kalabilir mi?

Crohn hastaları gebe kalabilmektedir. Kadınların yumurtlama dönemlerinde bu hastalığa dikkat etmeleri önemlidir. Buna ek olarak da bu hastalığın olduğu dönemde hamile kalınmaması da ayrıca önem taşımaktadır. Hastalığın durgun döneminde hamile kalınmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır. Hamile kalan hastanın kullandığı ilaçlara dikkat etmesi gerekmektedir. Hem kendi sağlığı hem de bebeğin gelişimi için yeterli ve dengeli beslenmeye özen göstermelidir.

Crohn Hastalığı Ebeveynden Çocuğa Geçer mi?

Crohn hastalığı direkt olarak genetik bir hastalık olduğuna, anneden veya babadan çocuğa geçtiğine dair bilimsel bir açıklama yoktur. Ancak crohn hastalığına sahip bireylerin çocuklarında bu hastalığın görülmesi hastalığa sahip olmayan bireylerin çocuklarına göre daha yüksek risk içermektedir. Bu nedenle tam olarak genetik kaynaklı bir hastalık olmasa da genetik bir geçiş söz konusu olabilmektedir; ancak hastaların çocuk sahibi olmalarına engel olacak boyutta bir risk yoktur.

Crohn Hastalığı Tekrarlar mı?

Crohn hastalığının kesin olarak tedavisi bulunmamaktadır. İlaç tedavisi ile hastalık kontrol altına alınmaya çalışılmakta, hastanın şikâyetleri azaltılmakta ve yaşam kalitesi artırılmaktadır. İlaç tedavisinin başarılı olmadığı durumlarda cerrahi operasyonlar gerçekleştirilmektedir; ancak bu operasyonlar sonrasında hastalığın tekrarlama ihtimali vardır. Crohn hastalığının tekrarlama ihtimali ameliyatın üzerinden geçen her yıl biraz daha artmaktadır.

Crohn Ameliyatından Sonra İyileşme

Crohn ameliyatı sonrası hasta yaklaşık on - on dört günlük bir süre boyunca hastanede kalmaktadır. Hastaneden çıktıktan sonra temizlik, düzenli ilaç kullanımı gibi hususlara dikkat etmelidir. Ağır işlerden, sporlardan ve cinsel aktiviteden kaçınmalıdır. Doktor kontrollerine düzenli olarak gitmeli ve ameliyat bölgesinin bakımını pansumanını aksatmamalıdır. Hasta bir iki hafta içerisinde günlük işlerini yapabilecek duruma gelebilir ancak tam olarak iyileşmesi bir ayı bulmaktadır. Hastanın genel sağlık durumuna, yaşına, hastalığının ve geçirdiği ameliyatın boyutuna göre bu süre uzayabilmektedir.

Crohn Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Crohn ameliyatının süresi ameliyatta kullanılacak yönteme, hastanın genel sağlık durumuna, hastalığın boyutuna, ameliyat sırasında gelişen herhangi bir komplikasyona bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir. Bu nedenle crohn ameliyatının süresi hakkında net bir bilgi vermek zordur. Örneğin; kalın bağırsağın tamamının alındığı ameliyat ile hastalıklı kısmın alındığı ameliyatın süreleri farklı olabildiği gibi aynı ameliyatın farklı hastalarda uygulanma süreleri bile farklılık gösterebilmektedir.

Crohn Ameliyatı Sonrası Cinsel Hayat Etkilenir mi?

Crohn ameliyatı sonrası hasta toparlanana kadar ve ameliyat bölgesi iyileşene kadar cinsel ilişkiden uzak durmalıdır. Ancak birkaç hafta sonra cinsel ilişkiye girebilmektedir ve birkaç ay sonra hasta eski cinsel yaşamına dönebilmektedir. Rektum ameliyatı olan bazı hastalarda ereksiyon konusunda problemler görülebilmektedir; ancak bu durum bir süre sonra kendiliğinden geçebilmektedir. Hasta isterse bu konuda tıbbi yardım da alabilmektedir.

Crohn Hastalığı Tedavi Edilebilir mi?

Crohn hastalığı ilaçlar ve cerrahi yöntemler kullanılarak tedavi edilebilmektedir; ancak bu tedaviler hastalığın tam olarak geçmesini sağlamamaktadır. İlaç tedavisinin yetmediği durumlarda ameliyat yöntemine başvurulmaktadır. Ameliyat sonrasında hastalığın tekrar etme ihtimali vardır. Bu nedenle bağırsak boyutunda meydana gelebilecek kısalmalar veya bağırsağın tamamının alınması gibi durumlar olabileceği için ameliyat son çare olarak görülmektedir.

Crohn Hastalığı Hangi Durumlarda Ameliyat Edilir?

Crohn ameliyatı tam olarak geçmeyen ve tekrar edebilen bir hastalık olduğu için ameliyat en son başvurulan yöntemdir. Ameliyata karar verilmesi için çeşitli sebeplerin ortaya çıkması gerekmektedir. İlaç tedavisinin işe yaramaması sonucu hastanın şikâyetlerinde azalma olmaması ve hastalığın ilerlemesi, bağırsaklarda daralmalar oluşması sonucu gıda geçişi ve tuvalet ihtiyacının karşılanmasında çeşitli problemler yaşanması, çocuk hastalarda görülen büyüme bozuklukları, bağırsak delinmesi, kanser riski, bağırsak tıkanması, kanamalar, apse ve fistül oluşumları ameliyat gerekliliğini doğuran durumlardır.

Crohn Hastalığı Başka Organları Etkiler mi?

Crohn hastalığı sebebi ile bağırsaklarda oluşan iltihaplanmalar başka organları da etkileyebilmektedir. Hastada kilo kaybı, yüksek ateş gibi bulguların yanında nadiren gözlerde, deride, karaciğerde ve eklemlerde de sorunlar oluşabilmektedir. Gözlerde iltihaplanmalar, ayak bileklerinde ve diz altlarında yaralar, ağız içerisinde aftlar ve eklemlerde ağrılar görülebilmektedir.

Crohn Hastalığı Nasıl Anlaşılır?

Hastada crohn hastalığı olup olmadığının anlaşılması için çeşitli belirtilerin olup olmadığı gözlemlenebilmekte ve bazı tetkikler yapılmaktadır. Crohn hastalığına sahip bireylerde görülen en yaygın belirtiler geçmeyen düzensiz ishal, karında veya midede sebebi belirlenemeyen şiddetli ağrılar, bazı yiyeceklerin hastaya dokunması, bağırsakta tıkanmalar, makatta ağrılar, iltihaplanmalar ve buna bağlı oluşan akıntılar, ciltte mantar ve kaşıntılar, ateş, kilo kaybı, mide bulantısı ve enfeksiyonlardır. Bu belirtiler hastalığın bulunduğu bölgeye ve hastanın vücut yapısına göre farklılıklar göstermektedir. Hastalığın kesin tanısının konulması için bazı tetkikler yapılması gerekebilir. Gaita tahlili, kan tahlili, endoskopi, bilgisayarlı tomografi, kolonoskopi bu tahlillerden bazılarıdır. Crohn hastalığından şüphelenen birey mutlaka doktora başvurmalı ve gerekli görüldüğü takdirde bu tetkikleri yaptırmalıdır.

Crohn Ameliyatı Fiyatları Neye Göre Değişir?

Crohn ameliyatı SGK ve diğer birçok sigortanın kapsamındadır. Genelde sürekli nüksetmekte olduğundan dolayı birden çok kez tedavi gerektirmektedir. Eğer hastanın sigortası yok ise fiyat konusunda net bir bilgi vermek de söz konusu değildir. Tedavi prosedürüne katılan tüm unsurlar fiyatın artmasına yada azalmasına sebep olabilir. Operasyonun gerçekleştirildiği hastane, operasyonu gerçekleştiren doktor gibi unsurlar da fiyat üzerinde oldukça etkilidir.