Crohn Hastalığı Tedavisi

Crohn Hastalığı Tedavisi Türleri

Crohn hastalığının tedavisinde, ilaçlar, diyetler ve gerekli görülürse –son aşamada- cerrahi tedavi de uygulanabilir.

İlaç Tedavisi

Crohn hastalığında, şiddetli ishal görüldüğünden, bu etki azaltılması amacıyla Lomotil veya Lopermid tarzı ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, Crohn hastalığına herhangi bir etkide bulunmaz. Hastalığa engel olması amacıyla kalın bağırsağı sebebiyle hastalık geçiren hastalar Salozopyrin, ince bağırsağı sebebiyle hastalık geçiren hastalarda ise Salofalk kullanılır. Salozopyrin ilacı, kalın bağırsak üzerinde etkili olsa da ciltte döküntü ve mide bulantısı gibi yan etkiler oluşturur. Kalın bağırsağın aksine ince bağırsak tedavisinde kullanılan Salofalk'ın yan etkisi görülmemiştir. Hastalığın aktif döneminde kullanılacak olan Deltakortil ve Ultralan gibi ilaçlar, iltihaplanmanın azalmasını sağlayarak karın ağrısının, ateşin ve ishalin önüne geçerek birden çok hastalık etkisini önler. Kortikosteroidler de Crohn hastalığı tedavisinde çok etkilidir. Ancak uzun zaman ve yüksek dozlarda kullanıldığında kan şekerinde yükselme, kemiklerin kalsiyum alamaması ve yüz bölümünde şişme gibi yan etkilerle karşılaşılır. Kortikosteroidler içeren ilaçların olumlu etkisi gözlenmeye başlandıktan sonra kademeli olarak tamamen kesilmesi gerekir. Bazı hastalarda düşük dozda devamlı kortizon kullanımı gerekse de bağışıklık sistemini kötü etkilediğinden Imuran tarzı ilaçlarla birlikte kullanılarak etkisi nötrlenmeye çalışılır.

Semptomik İlaç Tedavisi

Semptomik ilaç tedavisi, bir hastalığın yalnızca semptomlarına yönelik olan tedavi şekli olarak tanımlanır. Hastalığı yok etmekten ziyade hastanın şikâyetleri azaltılması işlemine verilen isimdir. Crohn hastalığında, bahsettiğimiz gibi şiddetli ishalin azalması istemiyle Lomotil ya da Lopermid gibi ilaçlar kullanılır.

Yan Etkileri

Semptomik ilaç tedavisinin, Crohn hastalığına yan etkisi ishali tedavi etse de kabızlık oluşturması olarak görülebilir.

İltihaba Yönelik İlaçlar

Crohn hastalığının tedavisinde, ince ve kalın bağırsak iltihapları için ayrı ayrı ilaçlar kullanılır. İnce bağırsak iltihabına yönelik olarak Salofalk, kalın bağırsak iltihabına yönelik olarak ise Salozopyrin ilacı kullanılır. Hem kalın hem de ince bağırsağa etki eden iltihaplar için her ikisi de kullanılabilir.

Yan Etkileri

İnce bağırsak için kullanılan ilaçların yan etkileri, yok denecek kadar azdır. Fakat kalın bağırsak iltihabı için kullanılan iltihaba yönelik ilaçların; cilt kuruluğu, cilt dökülmesi ve mide bulantısı gibi yan etkileri bulunur.

Bağışıklık Sistemine Yönelik İlaçlar

Kortizon ilaç kullanımı, bağışıklık sistemini zedelediği için, kullanımı esnasında farklı ilaçlarla birlikte uygulanır. Crohn hastalığında, genellikle Imuran gibi bağışıklık sistemine kalkan oluşturan ilaçlar kullanılır.

Yan Etkileri

Imuran ilacında; genel yorgunluk hali, baş dönmesi, bulantı, kusma, yüksek ateş, üşüme, kaslarda ağrı ve deri döküntüsü gibi yan etkiler görülür. Fakat bu yan etkilerin görülmesi, ilacın iyi gelmediğine işarettir. Bunlardan biri olduğunda mutlaka en yakın hastanenin acil bölümüne başvurulmalı, gerekli tetkikler yapılarak yeni ilaç veya tedavi yöntemlerine başvurulmalıdır.

Cerrahi İşlem

Crohn hastalığında, cerrahi operasyon iki farklı yöntem ile uygulanır. Daha önce Crohn hastası olup, cerrahi müdahale yapılan kişi, hastalığın tekrarlama oranı yüksek olduğundan bir kez daha ameliyat olabilir. Crohn hastalığında cerrahi yöntemler, çok gerekli durumlarda uygulanır. Bunun sebebi de her defasında bağırsağın kısılmasıdır.

Lokal Girişimler

Lokal girişimler, anüs çevresinde oluşan apse veya fistül tarzı hastalıklarda yapılır.

İltihaplı Bölümün Çıkarılması

Crohn hastalığında, iltihaplı bağırsak bölümü çıkarılarak açıkta kalan bağırsak uçları uç uca birleştirilir. Crohn hastalığı, bağırsakta birkaç alanda bulunur. Bu sebeple hastalıklı alanın tamamen çıkarılması, bağırsak işlevinin kaybedilmesine sebep olabilir. Bu sebeple oldukça tehlikelidir.

Avantajları

Crohn hastalığında, ameliyat tam olarak çözümü sağlayamasa bile hastalığı geriletir ve uygun diyet programları, ilaçlarla birlikte ortadan kaldırılmasını sağlar.

Dezavantajları

Crohn hastalığında, yalnızca bağırsağın bir bölümünde iltihap oluşmadığı için sürekli olarak ameliyat yapılıp, iltihaplı alanlar alınmaya çalışılırsa bağırsak işlevini kaybedebilir. Bağırsaktaki darlık sebebiyle cerrahi müdahale kaçınılmaz olduğu zamanlarda, bağırsak bölümünün çıkartılmadan yalnızca genişletilmesine yönelik operasyonlar yapılması gerekir. Öte yandan, Crohn hastalığının ameliyat sonrasında tekrarlanması da sıkça görülür.

Crohn Tedavisinde Güncel Gelişmeler

Crohn hastalığında, gaita yani dışkı nakli son günlerde dünya tıp gündemini meşgul etmektedir. Üstelik bu yöntemle birlikte, bireylerin yalnızca Crohn hastalığına değil, Parkinson, kanser, diyabet ve astım gibi çok sayıda bağırsak hastalığının çözülebileceği iddia edilmektedir. Fakat bağırsaklardaki bakterilerin sayı ve çeşitliliği çok fazla olduğundan çok daha fazla deney yapılması gerekiyor. Yakın süre içerisinde Crohn hastalığında, tek bir cerrahi operasyon ile kesin bir tedavi sunulması bekleniyor. Ancak şimdilik Crohn tedavisinde kesin bir çözüm bulunmamıştır.

Crohn Hastalığı Tedavisi Öncesi

Crohn tedavisi öncesinde, hastanın durumunun analiz edilmesi, hastalık sürecinin tespit edilmesi ve bağışıklık sisteminin kontrol edilmesi gerekir.

Hastanın ve Hastalığın İncelenmesi

Crohn hastalığı, sık görülen bir hastalık olarak tanımlansa da belirtileri diğer hastalıklara benzemektedir. Bu sebeple hastanın detaylı bir biçimde incelenmesi, hastalığın da sürecinin tam olarak bulunması gerekir.

Crohn Tanısının Koyulması

Crohn hastalığında, tanı koymak oldukça zordur. İnce bağırsağı izlemenin çok zor olması sebebiyle özellikle ince bağırsakta oluşan iltihapta muayene bulgularının yanı sıra birçok laboratuvar test ve patolojik bulguların değerlendirilmesi gerekir. Teşhisi zor konulduğundan tedavisi de geciktiğinde hastalarda ince bağırsakta incelmeler ortaya çıkar. Bu sebeple doğru ve erken tanı koymak önemlidir.

Hastalığın Görüldüğü Bölgelerin Saptanması

Crohn hastalığının hangi bölgede oluştuğunu tespit edebilmek de zorlu bir yöntemdir. Eğer iltihap kalın bağırsakta oluşursa, kolaylıkla görülebilir. Ancak ince bağırsakta iltihabın görülebilmesi için tek başına kan tahlili yetmeyecektir. İnce bağırsak incelemesi için MR veya tomografi gibi yöntemlerden yararlanılır. Tanı konulduktan sonra da hastalığın hangi sindirim sistemini etkilediğinin de bulunması gerekir.

Hastanın Genel Sağlık Durumunun İncelenmesi

Crohn hastalığının tespit edildiği hastaya verilecek olan ilaçlar, bağışıklık sisteminin durumunun tespiti sonucunda kararlaştırılır. Bu sebeple teşhis konulduktan sonra hastanın yalnızca hastalık yaşadığı bölümün değil, tüm vücudun tam teşekküllü bir incelemeye ihtiyacı vardır.

Tedavi Yönteminin Belirlenmesi

Crohn hastalığı, birçok organ sistemini etkisi altına alır. Bu sebeple hastalıkta tedavi yönteminin planlanması tek bir doktor tarafından yapılmaz. Tedavi şeklinin belirlenmesinde, gastroenterolog, cerrah, diyetisyen ve diğer dal doktorları hep birlikte karar alır. Bu sebeple Crohn hastalığına yakalanan kişiler, birden fazla hekim tarafından tedavi edilir.

Beslenme ve Aktivitelerin Düzenlenmesi

Crohn hastalığında, beslenme fazlasıyla önemli olduğu için beslenme uzmanından mutlaka tavsiye alınması gerekir. Gıda toleransları çok çeşitlilik gösterse de alkol, süt ürünleri, yağlı gıdalar, lifli besinler ve bağırsak tıkanıklığına sebep olabilecek tüm sert gıdaların tüketilmesi yasaktır.

Crohn Hastalığı Tedavisi Sonrası

Crohn hastalığı, tekrarlayabilen bir hastalık olduğundan tedavi sonrasında takip fazlasıyla önemlidir. Takip gerekli olduğu kadar düzenli beslenmenin takip edilmesi, düzenli beslenmeye devam edilmesi de fazlasıyla önem taşır.

Doktor Kontrolleri

Crohn hastalarında, bağırsak kanseri gelişme riski bulunur. Bu sebeple tedavi her ne kadar başarılı bir şekilde sonlansa da hastaların doktor kontrolü altında bulunması gerekir. Hastalığın izleri ortadan silinse de hastaların yılda bir kez kolonoskopik olarak inceleme yaptırması önerilmektedir. Bu kanser riski her ne kadar düşük olsa da kontrollerden kaçınılmamalıdır.

Hastanın Alması Gereken Önlemler

Crohn hastalığında ve hastalık sonrasında, hastalığın alevlenmemesi için beslenmeyle ilgili bazı önlemler alınması gerekir. Crohn hastalığında uygulanan diyete aynen devam edilmese de yasaklı gıdalardan mutlaka uzak durulması gerekir.

Sık Sorulan Sorular

Bu bölümde, Crohn hastalığının tedavisi hakkında sıkça sorulan soruları cevaplayacağız.

Elementer Diyet Hastalığı Kontrol Altına Alır mı?

Elementer diyet, Crohn hastalığı esnasında hastalığın hızla yayılmasını engeller ve iyileşmeye zemin hazırlar. Bu sebeple, hastalığı tamamen kontrol altına almasa da Elementer diyet oldukça önemlidir.

Crohn Hastalığına Yakalanan Çocuklarda Gelişim Bozukluğu Yaşanır mı?

Crohn hastalığı, çocukluk döneminde ortaya çıktığında belirtileri fazlasıyla yavaş şekilde ilerler. Bu sebeple çocuklar buna alışarak şikâyet etmeyebilir. Böylelikle hastalık ilerler, geç tespit edilir. Fakat bu durum, çocuğa gelişimsel açıdan gıda sindirilmesi haricinde sıkıntı yaşatmaz.

Ameliyat Kesin Çözüm Sağlar mı?

Hayır. Crohn hastalığı, genelde ameliyat sonrasında tekrarlayabilir. Hastalık üzerinde araştırmalar yapılsa da kesin bir çözüm bulunamamıştır.

İlaçları Ömür Boyu Kullanmak Gerekir mi?

Hayır. Bir süre sonra ilaç kullanımını sonlandırarak düzenli beslenme ile hastalığa çözüm bulunabilir.

İlaç Tedavisinin Yan Etkileri Azaltılabilir mi?

Evet. İlaçlar, bağışıklık sistemine zarar verdiğinden yine başka bir ilaçla yan etkiler azaltılabilir.

Crohn Hastalığı Tamamen Geçer mi?

Hayır. Çok az da olsa iltihaplı bölge bulunabilir. Ancak bu durum uzun bir süre içerisinde tekrar sıkıntı oluşturabilecek bir duruma dönüşmez.

Hastalığın Alevlendiği Dönemde Ne Yapılmalıdır?

Crohn hastalığı, alevlendiğinde ilaçlardan çok beslenmeye dikkat edilmelidir. Doktor tarafından yasaklanan gıdalar kesinlikle alınmamalı, belirtilen ilaçlar düzenli kullanılmalıdır.

Crohn Hastalığı Kansere Dönüşür mü?

Crohn hastalığı, iltihaplı bağırsak hastalı olarak bilinir. Kolon kanseri de bağırsakla ilgili bir kanser türü olduğundan, Crohn hastalığının sebep olduğu zarar, kanser riskini arttırabilir. Crohn hastası olan kişilerin yalnızca %10'unun kolon kanserine yakalandığı tespit edilmiştir.

Hastalık Doğurganlığı Kötü Etkiler mi?

Evet. Crohn hastası kadınlarda, gebe kalma olasılığı, normal bireylere göre daha düşüktür. Bunun sebebi de hastalıklı bağırsağın yumurtalık tüplerine komşu olması ve düzensizlikler yaratması olarak belirtilebilir. Hastalığın aktif olduğu dönemde, gebelikten kesinlikle uzak durulması tavsiye edilir.

Ailesinde Crohn Hastalığı Bulunanlar Ne Sıklıkla Kontrolden Geçmeli?

Crohn hastalığı, tamamen genetik olan bir hastalık değildir. Genetik faktörü, hastalığın sebepleri arasında sayılsa da ailesinden birisi Crohn hastası olan kişi, kesin Crohn hastası olabilir diyemeyiz. Ailesinde Crohn hastalığına yakalanan bireyler bulunan bireylerin, herhangi bir belirti ile karşı karşıya kalmadığı sürece, yıllık kontrollerine düzenli olarak gitmesi yeterlidir.### Crohn Hastalığı Tedavisi Ne Kadar Sürer? Crohn hastalığında tedavilerin temel amacı belirtileri ortadan kaldırmak ve hastalığı sessiz döneme döndürmektir. Doğal olarak tüm tedavi yöntemleri hastalık sessiz döneme girinceye kadar devam eder. Hastalığa başlıca tedavi yöntemi olarak ilaçlar uygulandığı için bu yöntem yaklaşık olarak üç hafta sürer. Çok daha uzun ya da çok daha kısa süren tedavi süreçleri de bulunur. Cerrahi uygulamada ise amaç belirtileri ortadan kaldırmak olduğu için belirsiz sürelerden bahsetmek mümkündür.

Crohn Hastalığı Tedavisi Var Mı?

Crohn yani kron hastalığında kalıcı, hastalığın kaynağını tedavi eden bir yöntemden bahsetmek mümkün değildir. Ancak ilaçlı tedaviler ve cerrahi uygulamalar ile hastalığı bir nebze olsun kontrol altına almak mümkündür. Günümüzde hastalığa yönelik en çok uygulanan tedavi yöntemi ilaçlar ile yapılandır. İlaçların işe yaramadığı, belirtilerin şiddetlendiği durumlarda ise belirtilere yönelik olarak cerrahi girişimler gerçekleştirilir.

Crohn Hastalığı Olan Tedavi Olmazsa Ne Olur?

Hastalık tedavi edilmezse belirtiler inanılmaz şekilde şiddetlenerek hastanın hayatını riske sokar. Ortalama bir süreçte ise hastanın hayat konforu inanılmaz derecede bozulur.