Baş Parmak Çıkıntısı (Halluks Valgus)

Baş Parmak Çıkıntısı Hakkında

Halluks valgus yani başparmak çıkıntısı hastalığı, tarihte ilk olarak Carl Huster tarafından tanımlanmıştır. Ayak baş parmağının dışa açılanması şeklinde de ifade edilmektedir. Bu açılanma sonucunda tarak kemiği de dışarı doğru itilir. Bu da birinci parmağın hemen yanında bir çıkıntı oluşmasına neden olur. Çeşitli sebepleri olan bu hastalığın en temel nedeni kalıtım ve yanlış ayakkabı seçimidir.

Baş Parmak Çıkıntısı (Halluks Valgus) Nedir?

Yukarıda da bahsedildiği halluks valgus, gibi ayak baş parmağının içe dönmesi nedeni ile ayakta bulunan tarak kemiğinin dışarı doğru büyümesi sonucu baş parmağın yanında oluşan kemiksi çıkıntıdır.

Halluks Valgus Hastalığı Görülme Sıklığı

Baş parmak çıkıntısı özellikle yanlış ayakkabı kullanımı nedeniyle günümüzde sıkça karşımıza çıkan bir hastalıktır. Özellikle 30 – 50 yaş arası kadınlarda çok daha sık görülmektedir.

Baş Parmak Çıkıntısının Nedenleri

Halluks valgus yani baş parmak çıkıntısı oluşumuna neden olan birçok farklı sebep vardır. Bu sebeplere neden olanlardan biraz değinelim.

Kalıtsal Ayak Tipi

Hastalığın ilk nedeni kalıtımdır. Eğer ailede bu hastalığa sahip olan biri var ise kişinin genetiğinde de böyle bir durum oluşması söz konusudur. Kişi ayak tipi, doğuştan bu çıkıntının oluşmasına yatkın bir şekilde olabilir. Yani kalıtım başparmak çıkıntısı oluşumu için tek başına yeterli bir sebeptir.

Ayak Yaralanmaları

Baş parmak çıkıntısı oluşumunun nedenlerinden biri de ayakta meydana gelen ya da öncesinde meydana gelmiş olan yaralanmalardır. Yaralanmalar sonucunda ayakta meydana gelen deformasyon, ayağın şeklinin ve buna bağlı olarak da yürüyüş şeklini değişime uğratacaktır. Bu da zaman içerisinde baş parmak çıkıntısı oluşumunu tetikleyen bir durumdur.

Doğumda Mevcut Deformiteler

Doğuştan ayakta mevcut olan deformasyonlar da ilerleyen süreçte yürüme şeklini vb. etkileyeceğinden başparmak çıkıntısına neden olduğunu söylemek mümkündür.

Yüksek Topuklu veya Çok Dar Ayakkabılar

Gündelik hayatta kullanılan ayakkabılar ayak sağlığı için oldukça önemlidir. Doğru ayakkabı seçimi ayak sağlığını korumaya yardım ederken, yanlış ayakkabı ise ayak sağlığını kötü yönde etkiler. Özellikle sık sık yüksek topuklu, sivri uçlu veya çok dar ayakkabılar giymek ayakları zorlar ve çeşitli rahatsızlıkların meydana gelmesine sebep olur. Bu rahatsızlıklardan biri de başparmak çıkıntısıdır. Yanlış ayakkabı tercihi başparmak çıkıntısı oluşumunu da tetikleyen bir etkendir.

Romatoid Artrit İltihaplanma Durumları

Romatoid artrit yani romatizmal eklem iltihabı, kişinin bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucu aslında sağlıklı olan eklemlere ve dokularına zarar vermesi sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlık olup bu rahatsızlığın başparmak çıkıntısı oluşumunda da etkili olduğu gözlemlenmektedir.

Baş Parmak Çıkıntısının Belirtileri

Baş parmak çıkıntısı rahatsızlığının meydana gelmesi durumunda karşılaşılabilecek belirtilerden bazıları aşağıda bahsedildiği gibidir.

Baş Parmağın Dış Kısmında Çıkıntı

İlk olarak görülen belirti, baş parmağın dış kısmında görülen çıkıntıdır. Halluks valgus ayakta bu ve bunun gibi şekilde bozukluklarına yol açmaktadır.

Parmaklarda Nasır Oluşumu

Görülen bir diğer belirti de ciltte kızarmalar veya nasırlar meydana gelmesidir. Özellikle topuklu ayakkabı ya da çok dar ayakkabılar tercih edildiğinde bu belirtiler sıklaşır. Nasır çoğunlukla ayağın sıkışması nedeniyle meydana gelir.

Sürekli veya Aralıklı Ağrılar

Hastalığın bir diğer önemli belirtisi de ağrılar. Ayakta sürekli ya da aralıklarla seyreden ağrılar meydana gelebilir. Bu durum başparmak çıkıntısı nedeniyle meydana gelir. Özellikle ayakkabı giyildiğinde bu ağrılar artar.

Ayak Baş Parmağında Artrit Kaynaklı Kısıtlı Hareket

Artrit, bir nevi eklem iltihabıdır. Baş parmak çıkıntısı durumlarında ayak baş parmağında artrit kaynaklı hareketin kısıtlanması gibi durumlarda görülebilir. Bu durum genellikle hastalığın romatoid artrit gibi nedenlerle meydana gelmesi durumunda daha sık görülür.

Halluks Valgus Hastalığının Tanı ve Teşhisi

Halluks valgus hastalığının teşhisi için doğru bir doktora danıştıktan sonra gerçekleştirilen fiziksel muayene yeterli olacaktır.

Fiziksel Muayene

Baş parmak çıkıntısı teşhisi için ortopedi alanında uzman bir doktora başvurulması gerekmektedir. Doktorun yapacağı fiziki muayene ile birlikte teşhis edilebildiği gibi gerekirse ayak filmi çekilmesi de istenebilir. Bu incelemelerin ardından da uygun tedavi yöntemi belirlenecektir.

Baş Parmak Çıkıntısının Risk Faktörleri

Bir hastalığın meydana gelmesinde etkili rol oynayan bazı hususlar vardır. Bu hususlar kısaca risk faktörleri olarak adlandırılır. Baş parmak çıkıntısı oluşumunu tetikleyen iki risk faktöründen de aşağıda bahsedilmiştir.

Ayak Yapısı ile Uygun Olmayan Ayakkabı Kullanımı

Her insanın ayağı bir değildir. Bu nedenle ayakkabı seçimlerinin de ortak olması beklenemez. Kişi ayak yapısını tanımalı ve buna uygun ayakkabıları tercih etmelidir. Aksi takdirde ayak sağlığı kötü yönde etkilenir. Baş parmak çıkıntısı oluşumu için de yanlış ayakkabı kullanımı bir risk faktörü olarak karşımıza çıkar. Hastanın ayak yapısına uygun ayakkabı seçmemesi ayağı daha fazla zorlar ve halluks valgus oluşumunu tetikler.

Genetik Altyapı

Bu türdeki hastalıklarda önemli olan bir diğer unsur ise genetiktir. Kişinin ailesinde veya akrabalarında halluks valgus hastalığı görülüyor ise bu o kişinin bu hastalığın oluşumuna zemin hazırlayacak genetik altyapıya sahip olduğunu gösterir. Bu nedenle halluks valgus için genetik altyapı da bir risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak hastalığın ortaya çıkması için yine de bu genetik altyapının da farklı nedenlerle tetiklenmesi gerekir. Hasta dikkatli ve özenli olursa hastalığı önleyebilir.

Baş Parmak Çıkıntısının Komplikasyonları

Her hastalıkta olduğu gibi, baş parmak çıkıntısında da hastalığın sebebiyet verdiği bazı komplikasyonlarla karşılaşılabilmektedir. Buna neden olan komplikasyonlar şunlardır.

Bursit

Bursit, bir çeşit iltihaplanma veya tahriştir. Sık sık iltihaplanan veya sürtünmeye uğrayan kas, kemik, tendon veya cilt bir süre sonra tahriş olur ve iltihaplı sıvılar birikmeye başlar. Baş parmak çıkıntısı durumlarında da bu tür durumlar meydana gelebilmektedir. Ayaktaki cildin veya kemiğin sık sık sürtünmesi ve sıkışması bunun nedenidir.

Çekiç Parmak

Çekiç parmak da bir tür ayak hastalığıdır. Baş parmakta oluşan bir çeşit şekil bozukluğuna çekiç parmak hastalığı ismi verilmiştir. Genellikle diğer hastalıkların tetiklemesi ile birlikte meydana gelir. Burada da çekiç parmak oluşumunu tetikleyen başparmak çıkıntısı yani halluks valgusun varlığıdır.

Metatarsalji

Metatar, ayak parmaklarının ayak tabanı ile birleştiği eklem bölgesine verilen isimdir. Metatarsalji de bu bölge ve çevresinde yaygın bir şekilde görülen ağrılar için kullanılan bir terim olarak karşımıza çıkar. Baş parmak çıkıntısı, metatarsalji yani ayak tabanında yaygın olarak görülen ağrılara da yol açabilmektedir.

Baş Parmak Çıkıntısı Nasıl Önlenir?

Baş parmak çıkıntısı hastalığı, karşı karşıya kalınmaması için dikkat ve özen gerektiren bir hastalıktır. Özellikle genetik altyapı bu hastalığın oluşumuna müsaitse dikkatsizlik ve özensizlik kişiyi halluks valgus ile karşı karşıya getirecektir. Bu nedenle halluks valgus hastalığının önüne geçebilmek için bazı önlemler almak gerekir. Bu önlemlerden bazılarına şimdi değinelim.

Baş Parmak İçin Aparat Kullanımı

Hastalığın önlenmesi için karşımıza çıkan ilk husus ayak baş parmağı için aparat kullanımıdır. Bu aparatlar çeşit çeşittir. Bazıları tek ayak için tek parça silikon şeklinde bazıları ise iki ayak için lastikli olabilir. Özellikle silikon kullanımı yaygındır.

Baş Parmak Egzersizleri

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz lastikli aparatlarla da gerçekleştirilebilen ayak baş parmağı için egzersizler, hastalığı önlemek açısından oldukça etkili bir yöntemdir. Sadece oluşmaması için değil, oluşan çıkıntının büyümesini engellemek için de bu egzersizler etkili olacaktır.

Uygun Ayakkabı Tercihi

Daha önceki başlıklarda da pek çok kez bahsedildiği gibi ayakkabı tercihi ayak sağlığı açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle uygun ayakkabı tercihi başparmak çıkıntısı oluşumunu önlemede büyük rol oynar. Böyle bir durumda özellikle ayağa uygun ortopedik ayakkabılar tercih edilmelidir. Bu şekilde çıkıntı oluşması ya da oluşan çıkıntının büyümesi önlenebilir.

Sık Sorulan Sorular

Her hastalıkta olduğu gibi halluks valgus yani başparmak çıkıntısı hastalığında da hastaların veya hasta yakınlarının özellikle sorduğu ve merak ettiği konular vardır. Genellikle baş parmak çıkıntısı için en sık sorulan sorulara ve cevaplarına değinelim.

Baş Parmak Çıkıntısı Tedavi Edilebilir Mi?

Baş parmak çıkıntısı, tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Ama hastaya yapılacak olan tedavi hastanın hastalığının durumuna göre farklılık gösterebilir.

Baş Parmak Çıkıntısının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Henüz yeniyken teşhis edilen baş parmak çıkıntısında aparatlarla ve egzersizlerle tedavi uygulanabilmektedir. Ancak başındayken teşhisi veya tedavisi gerçekleştirilmeyen ve günden güne büyüyüp irileşen çıkıntılarda cerrahi müdahale gerekecektir.

Baş Parmak Çıkıntısı Belirtileri Olanlar Hangi Bölüme Başvurmalıdır?

Eğer başparmak çıkıntısı şüphesi uyandıran belirtiler mevcutsa hasta bir ortopedi doktoruna görünmelidir. Muayene için hastanenin ortopedi bölümüne başvurmalıdır.

Parmak Arası Silikonlar Tedavi Edici Midir?

Parmak arası kullanılan silikonlar, nihayetinde zaten oluşmuş olan çıkıntının yol edilmesi için tedavi edici sayılmaz. Ancak çıkıntının büyümesini önleyecektir. Bu da kişiyi ameliyat olmak zorunda kalmaktan kurtarır.

Baş Parmak Çıkıntısı Evde Tedavi Edilebilir Mi?

Daha önce de bahsedildiği gibi evde uygulanacak egzersizler ve kullanılan aparatlar ile çıkıntının büyümesini önlemek mümkün. Ancak evde bu hastalığın tedavi edilmesi mümkün değildir.

Baş Parmak Çıkıntısı Neden Daha Çok Kadınlarda Görülür?

Buna sebep olan iki ihtimal söz konusudur. Birincisi kadınların şıklık ve modaya uyma kaygısıyla, sık sık topuklu ayakkabı veya dar ayakkabılar giymesidir. İkincisi ise kadınların ayaklarında bulunan bağların daha gevşek olmasıdır.

Baş Parmak Çıkıntısı Günlük Hayatı Nasıl Etkiler?

Öncelikle hasta artık istediği ayakkabıyı giyemeyecektir. Ayağına uygun ve çıkıntıyı sıkıştırmayan ayakkabılar tercih etmek zorundadır. Ayrıca uzun süre ayakta durmak, yürümek veya koşmak gibi eylemleri gerçekleştirmek de mümkün olmayabilir. Aksi takdirde ayaktaki ağrılar artacak ve şiddetlenecektir. Bunların yanı sıra ayağın estetik görüntüsü de kaybolacaktır.

Baş Parmak Çıkıntısı Tedavi Sonrasında Tekrar Eder Mi?

Eğer tedavi sonrasında hasta ayağına gereken özeni göstermez ve yine ayak sağlığı konusunda dikkatsiz davranmaya devam ederse çıkıntı yeniden oluşabilir. Bu tamamen hastanın tedavi sonrası süreçteki tutumuna bağlıdır.

Baş Parmak Çıkıntısı Ameliyat İle Tedavi Edilebilir Mi?

Evet, ameliyat ile tedavi de mümkündür. Özellikle ileri derecede görülen çıkıntı durumlarında oluşan çıkıntının kesilerek alınması gerekecektir. Böyle durumlarda cerrahi müdahale şarttır.

Baş Parmak Çıkıntısı Aynı Anda Her İki Ayakta Da Görülebilir Mi?

Elbette görülebilir. Ayağın yapısı ve durumuna göre de bu durum değişecektir. Özellikle genetik altyapı buna müsaitse her iki ayakta da çıkıntı oluşumu gözlemlenebilir.

Baş Parmak Çıkıntısı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Baş parmak çıkıntısı tedavi gerçekleştirilmediği sürece nasır, iltihap gibi ağrılı başka rahatsızlıkların oluşumuna ve durmadan çekilen ayak ağrılarına sebep olacaktır. Ancak ilerlemesine engel olmak için aparat kullanımı ile bu durumların önüne geçilebilir.

Baş Parmak Çıkıntısı Tedavisinin Maliyeti Nedir?

Eğer devlet hastanelerinde, sigortanın karşılaması ile yapılacaksa herhangi bir masrafı olmaz. Ancak özel hastane ve kliniklerde gerçekleştirilen başparmak çıkıntısı ameliyatı veya tedavisi için belli ödemeler yapılması gerekecektir. Bu ödemelerde hastane veya kliniğin şartlarına ve hastalık ve tedavisinin boyutuna göre değişiklik göstermektedir. Net bir miktar vermek doğru olmaz.

Baş Parmak Çıkıntısı Hangi Yaşlarda Görülür?

Ergenlik çağından itibaren her yaşta görülmesi mümkün bir hastalık olan başparmak çıkıntısının, günümüzde en sık karşılaşıldığı yaş aralığı 35 ila 50’dir. En çok bu yaş aralığındaki kadınlarda görülür.

Baş Parmak Çıkıntısı Ameliyatlarında Hangi Teknikler Kullanılır?

Ameliyat, hastalığın derecesi ve şekil bozukluğunun görüldüğü bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Genellikle tarak kemiğinin baş parmağına en yakın olan bölgesinde gerçekleştirilen ameliyat kimi hastalarda tarak kemiğinin başlangıç bölgesinde de gerçekleştirilebilir. Bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Ameliyat türleri de şu şekildedir; Osteotomi: Ayak baş parmağından alınan kemik parçası ile eklem ve kemikler düzeltilir. Bu şekilde çıkıntı yok edilir. En sık kullanılan yöntem budur. Artrodezi: Halluks valgus hastalığının ilerlemesi halinde yapılır. İki kemiğin birbirine kaynatılması şeklinde gerçekleştirilir. Ancak bu ameliyat sonrasında kişinin baş parmak hareket kabiliyeti kısıtlanacaktır. Bir daha topuklu ayakkabı giymesi de mümkün olmaz. Keller Ameliyatı: Nadiren tercih edilen bir ameliyat türüdür. Çıkıntı ve ilgili eklem ameliyat ile alınır ve hasarlı dokular ameliyat sonrasında yapay bir eklem oluşturur.

Başparmak Çıkıntısı Hastalığı İlerledikçe Tedavi Olumsuzlaşabilir Mi?

Elbette hastalık ilerledikçe uygulanacak tedavi yöntemi de değişecek ve ilk anda yapılabilecek olan müdahaleye göre daha zor olacaktır. Örneğin, ilk zamanlarda gerekli tedavi gerçekleştirilmeyen çıkıntılarda ameliyat yapılması gerekecektir.

Baş Parmak Çıkıntısı Hastalığı Alternatif Tıp Yöntemleri İle Tedavi Edilebilir Mi?

Baş parmak çıkıntısı gibi bir hastalıkta alınabilecek önlemler ve tedavi yöntemleri belirli ve kısıtlıdır. Alternatif tedavi yöntemleri önlem olsa da tedavi için yeterli olmaz. En doğrusu uzman bir doktora başvurmak ve tavsiyelerine uymaktır.

Baş Parmak Çıkıntısı Bitkisel Yöntemlerle Tedavi Edilebilir Mi?

Baş parmak çıkıntısı evde yapılan tedavilerle önlenebilir ancak tedavi edilemez. Bu nedenle evde gerçekleştirilen bitkisel tedaviler de çıkıntının ortadan kaldırılmasında yeterli olmaz.

Baş Parmak Çıkıntısı Hastalığı Olanlar Spor Yapabilir Mi?

Bu türde bir rahatsızlık sahibi olan kişiler için uzun süreli veya ağır sporlar uygun değildir. Kısa süreli ve sık sık yapılacak yürüyüşlerin herhangi bir mahsuru olmaz. Zaten muayene olunması halinde doktora bu soru yöneltildiğinde hastanın o anki durumuna en uygun spor ve egzersizlerin neler olduğunu söyleyecektir. Doktorun tavsiyelerine uymak bu konuda daha doğru bir tercih olacaktır.

Başparmak Çıkıntısı Neden Olur?

Başparmakların arkasındaki yumuşak dokunun büyümesinden dolayı başmağın çıkıntılı olması hali, başparmak çıkıntısı olarak adlandırılmaktadır. Bu sorunun ortaya çıkmasında da birden fazla sebep bulunur:

1. Sürekli olarak ayakta durmak ve çıkıntının olduğu ayağa fazla yük vermek.
2. Bazı romatizma hastalıklarına sahip olmak.
3. Bölgedeki bir ameliyattan sonra yumuşak dokunun aşırı gelişmeye başlaması. Verilen yük miktarını etkileyen faktörler de başparmak çıkıntısının dolaylı sebepleri arasında sayılabilir.