Burun Eğriliği (Deviasyon)
- Sık Sorulan Sorular
- Burun Eğriliği Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Her Burun Eğriliği Estetik Operasyon Gerektirir Mi?
- Çocuklarda Görülen Burun Eğriliklerinde Ameliyat Ne Zaman Yapılmalıdır?
- Burun Eğriliği Tedavi Sonrası Tekrar Oluşur Mu?
- Burun Eğriliği Sinüzite Neden Olur Mu?
- Burun Eğriliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?
- Burun Eğriliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
- Burun Eğriliğinin Yaşa Bağlı Olarak Gelişimi Nasıl Olur?
- Burun Eğriliği Kilo Artışına Neden Olur Mu?
- Burun Eğriliği Alternatif Tıp Yöntemleriyle Tedavi Edilebilir Mi?
- Burun Eğriliği İçin Hangi Bölüme Gidilir?
- Burun Eğriliği Nasıl Düzeltilir?
- Burun Eğriliği Ne Kadar Sürede İyileşir?
Burun eğriliği (Deviasyon) burun boşluğunu tam ortadan ikiye bölen septum denilen duvarda eğrilik olması durumunda ortaya çıkan bir sorundur. Septumun bulunduğu alanın uç kısmı kıkırdak, geri kalan kısım ise kemikten oluşmaktadır. Septum deviasyonu, burun orta hat kemik eğriliği, burun eğriliği, burun kemik eğriliği gibi isimlerle bilinen bu sorun derecesine göre hastalarda burun tıkanıklığı gibi ciddi sorunlara neden olabilir.
Burnun fonksiyonları solunum, ısı kontrolü, nemlendirme, koku alma, parçacık filtrasyonu, sekonder cinsel organ ve ses çıkarma olarak sayılabilir. Ancak koku alma ve solunum burnun birincil fonksiyonlarıdır. En fazla görülen rinolojik yakınmalar arasında burun tıkanıklığı ilk sıralarda yer almaktadır. Günümüzde kulak burun boğaz kliniklerine gelen hastaların çoğunluğunda bu yakınma bulunmaktadır. Burun tıkanıklığının da en fazla rastlanan nedeni burun kemik eğriliği yani septum deviasyonu sorunudur.
Septum normalde burnun tam orta hattında yer almalıdır. Burnun sağ ve sol boşluklarının genişliği aynı olmalıdır. Ancak pek çok kişide septum burnun tam orta hattında olmaz. Septum hattındaki hafif eğrilikler fazla sorun yaratmaz. Ancak belirgin eğrilikler söz konusu olursa burun eğriliği ortaya çıkar ve solunum fonksiyonu da bundan olumsuz etkilenir. Septumun eğri olması eğriliğin olduğu taraftaki hava geçişinin azalmasına neden olur. Bazı kişilerdeki septum deviasyonu C ya da S gibi olduğundan burnun sağ ve sol tarafında tıkanıklığa neden olabilir. Deviasyon miktarının fazlalığına göre kişinin yaşadığı burun tıkanıklığı sorunu da artar. Orta hatta tek taraflı eğrilik olursa tıkanıklık ta burnun tek tarafında gelişir. Bu durum kişileri fazla rahatsız etmeyebilir. Ancak iki taraflı burun tıkanıklığında hastanın yaşam kalitesi olumsuz etkilenir.
Burun eğriliğinin giderilmesi için yapılacak cerrahi girişimlerde orta hattaki septumun burun desteğini sağlaması, nazal mukozaya destek olması, hava akımını düzenlemesi gibi fonksiyonlarına zarar gelmemesi için dikkat edilmelidir. Septum anatomisindeki en önemli noktalardan biri nazal valv alanıdır. Burun tıkanıklığı yakınması olan hastalarda burundan solunumu belirleyen nazal valv alanı da değerlendirilmelidir. Nazal valv yani burun valfi burundaki yumuşak doku kısmıdır ve hava girişinin kontrolünü sağlar. Valv açısındaki daralma ya da valv alanının normal ölçülerinin altına düşmesi burundan yapılan solunumu zorlaştırır ve burun tıkanıklığının önemli bir nedeni olur.
Burun eğriliği (Deviasyon) dışarıdan bakıldığı zaman burunda kemik eğriliği şeklinde ya da burun içinde dışarıdan görülemeyecek şekilde gelişebilir. Hastalarda bazı belirtiler görülebilir. Bu belirtilerin görülmesi halinde hastanın bir kulak burun boğaz alanında uzman bir cerrah tarafından muayene edilmesinde yarar vardır. Dışarıdan görünen burun eğriliği olması durumunda hastalara burun eğriliği ameliyatı burun şeklini düzeltecek rinoplasti ameliyatı ile bir arada yapılabilir. Hastalarda tek ya da çift taraflı burun tıkanıklığı olması, ağız solunumunun olması, geceleri ağız açık uyuma, boğaz kuruluğu, kronik farenjit, uyku apnesi, horlama, performans kaybı, sürekli yorgunluk, tekrarlayan sinüs enfeksiyonları, yüzün orta alanında, burunda, sinüslerde ağrı olması gibi belirtiler burun eğriliği nedeniyle gelişebilir.
Burun yapısı kıkırdak, kemik ve yumuşak dokulardan oluşan bir bütündür. Bu nedenle burun eğriliği ameliyatı olacak hastaların burun içi ve dışı bütün halinde ele alınmalıdır. Detaylı bir muayeneden sonra burun içindeki sorunlar ve burnun kozmetik deformasyonları belirlenmelidir. Burun dışını da etkilemiş olan burun eğriliği sorununda sadece burun içine deviasyon ameliyatı yapılması yeterli olmaz.
Hastada hem burun estetiği hem de deviasyon ameliyatı yapılacağında burnun yeniden şekillendirilmesi için gerekecek kıkırdak doku burun dokusundan karşılanamaz ise vücuttan kaburga ya da kulaktan temin edilebilir. Burun kemiği eğriliği düzeltilmedikçe hastanın dışarıdan görünen kozmetik sorunları da düzeltilemez. Bu nedenle burun eğriliği için ameliyat kararı alınacak hastaların detaylı şekilde uzman bir ekiple değerlendirilmesinde yarar vardır.
Burun eğriliği ameliyatı yapılmasına karar verilen hastalar için öncelikle hangi anestezinin uygulanacağına karar verilmektedir. Lokal anestezi pek çok hasta için uygulanabilir olsa da hastaların ameliyattaki konforu açısından genellikle genel anestezi tercih edilir. Burun mukozası alanındaki eğriliğin düzeltilmesi için burun delikleri arasından kesi açılır. Düzeltmenin ardından kesi yeri özel bir atel ile tutturularak kapatılır. Atel iyileşmeye yardımcı olur ve burnun şeklini sabit tutar.
Eğriliğin kemik yapıda olması durumunda ise kemik yapının anestezi direnç göstermesi gibi sorun yaşanabilir. Bu hastalarda yarada enfeksiyon riskine, göz tahrişine, ağrı gibi etkilere neden olabilir. Burun eğriliği ameliyatı sorunsuz tamamlansa da ameliyatta ve sonradan bu etkilerin oluşması söz konusu olabilir. Buna rağmen hastaların burun eğriliği başarılı bir şekilde düzeltilebilir. Burun eğriliği hastalarda burun tıkanıklığına neden oluyorsa ihmal edilmemelidir.
Burun Eğriliği Hakkında
Burun yapısının ön kısmını kıkırdak doku, arka kısmını da kemik doku oluşturmaktadır. Burun kemiğinin olağan konumu burnun tam ortasında yer almasıdır. Burnun sağ ve sol burun boşluğunu eşit olarak ikiye ayrılmalıdır. Burun eğriliği olarak tanımlanan sorun septum adı verilen burun orta kemiğinin iki tarafa ya da tek tarafa doğru eğilmesi nedeniyle oluşur. Buna göre burun eğriliği burun boşluğunu tam ikiye ayıran, kemik ve kıkırdak dokudan oluşmuş bölmenin kayması ile oluşan bir sorundur.
Burun kemiği doğuştan kalıtsal özellikler nedeniyle olabileceği gibi daha sonradan buruna alınan darbelerden ya da genetik özellikler nedeniyle tek yöne kayma şeklinde ya da kırılma şeklinde eğri olabilir. Aynı zamanda zor doğumlarda bebeğin doğum kanalında travmaya maruz kalması da orta kemikte hasara neden olabilir. Bu nedenle buruna karşıdan bakıldığında burun eğri gibi görünebilir. Bazı kişilerde dışarıdan bakıldığında burunda herhangi bir eğrilik olmayabilir. Ancak içerdeki burun kemiğinde eğrilik bulunabilir. Burun orta kemiği eğriliği tıp alanında deviasyon olarak tanımlanmaktadır. Araştırmalara göre bu sorunu olan kişilerin çoğunda karşıdan bakıldığında burun eğriliği fark edilebilir.
Halk arasında burun eğriliği fazla önemsenmez. Fakat pek çok kişide etkili olan burun tıkanıklığının en önemli sebebi budur. Kişilerin uyku kalitesini olumsuz etkileyen, koku ve tat alma duyularını bozan, ses karakterini değiştiren, akciğer ve kalp sağlığını riske atabilen burun eğriliği mutlaka tedavi edilmelidir. Vücut mekanizmasının sağlıklı olarak çalışması burun solunumunun doğru olmasıyla bağlantılıdır. Burun tıkanıklığı yakınması olan kişilerde değerlendirmeye alınması gereken ilk unsur burun eğriliğidir. Kalıcı olarak burun tıkanıklığı tedavisinin yapılabilmesi için deviasyon ameliyatı yapılmalıdır.
Burun eğriliği yani orta hattaki septum kemiğindeki eğrilik eğriliğin olduğu bölgeye göre kişide farklı derecede tıkanıklık sorunu yaşanmasına neden olur. Septum deviasyonu olarak tanımlanan bu sorunda eğriliğin yerine ve derecesine göre hastalarda burun tıkanıklığı meydana gelmektedir. Eğrilik burun deliklerine yakın alanda olursa hava girişinin darlığından dolayı hastada daha etkili bir tıkanıklık olacaktır. Eğriliğin septumun gerisinde olması durumunda hasta belki de burun tıkanıklığını fark bile etmeyebilir. İleri aşamada burun eğriliği söz konusu olursa hastanın solunumu dahi engellenebilir. Burun eğriliği ameliyatının yapılması bu aşamada zorunlu hale gelebilir.
Burun eğriliğine neden olan burnun orta hattındaki kemik ve kıkırdak dokudan oluşan kemiğin gelişimi anne karnından başlayarak yaklaşık 18 yaşına kadar devam eder. Bu yaştan sonra kişide burun eğriliğinin artması ve burun tıkanıklığının şiddetlenmesi halinde sorunun burun orta kemiğinden değil burundaki konkaların yani burun etlerinin şişmesinden kaynaklandığı düşünülebilir. Çünkü bu yaştan sonra kemiğin gelişimi tamamlandığı için burun eğriliğinin artması beklenmez. Ayrıca herhangi bir sebepten buruna darbe alınmadıkça olmayan burun eğriliği bu yaştan sonra oluşmaz.
Burun eğriliği öncelikle burun tıkanıklığı sorunu ile kendini belli eder. Hastalarda daha çok geceleri şiddetlenen burun tıkanıklığı meydana gelir. Hastalarda horlama, baş ağrısı, çabuk yorulma, öksürük, geniz akıntısı gibi sorunlar gelişebilir. Bu etkiler hastaları oldukça rahatsız eder, bazılarının nefes almasını da zorlaştırabilir.
Geceleri burun tıkanıklığı nedeniyle ağızdan nefes alma yüzünden hastalar havanın nemini ve ısısını ayarlayamaz. Dolayısıyla farenjit gelişimi için uygun zemin hazırlanır. Burun eğriliğinin yol açtığı burun tıkanıklığı sinüsleri de etkiler. Hastalar bu nedenle sinüzit, larenjit ve bronşit rahatsızlıklarına daha yatkın hale gelirler. En önemlisi hastalar burun tıkanıklığından yeteri kadar nefes alamadıklarından vücutlarına giren oksijen azalır. Bu durum akciğer ve kalp hastalıklarının gelişimine zemin hazırlar. Hastalarda var olan hastalıkların da ilerlemesini olumsuz şekilde etkileyebilir.
Burun eğriliği tanısında hastaların muayenesi sırasında öyküsü dinlenir ve belirtiler sorgulanır. Hastanın burnuna zarar verebilecek darbeler, travma ya da önceden burun ameliyatı geçirip geçirmediği değerlendirmeye alınır. Burun eğriliğinin derecesini tespit etmek için detaylı bir burun muayenesi yapılır. Gerekirse burun içinin endoskopik muayenesinden sonra bilgisayarlı tomografi de yapılabilir. Muayene sonunda alınan sonuçlara göre hastaya burun eğriliği tanısı konulabilir. Burun eğriliği herkeste aynı şekilde rahatsız edici belirtilere ve görünüme neden olmadığından sadece hastaları rahatsız edecek burun eğriliği tedavi edilir. Hastayı rahatsız eden belirtilerin olması durumunda tek tedavi seçeneği cerrahi girişimdir. Ameliyat burnun şekillendirildiği rinoplasti ameliyatı ve orta kemik eğriliğinin giderildiği septoplasti ameliyatı olarak iki türde yapılabilir. Burun eğriliği dışarıdan bakıldığında burun şeklini rahatsız edici düzeyde etkiliyorsa rinoplasti ameliyatı yapılması gündeme gelebilir. Burun eğriliği nedeniyle sadece burnun fonksiyonlarında bozukluk varsa septoplasti yapılır.
Burun eğriliği olan hastalarda ameliyat burun gelişiminin tamamlanmasına göre erkeklerde 17-18 yaşından itibaren, kadınlarda da 15-16 yaşından itibaren yapılabilir. Bazı özel durumlarda ameliyatın daha erken yaşlarda yapılması da söz konusu olabilir. Burun eğriliği ameliyatı yaklaşık 40-60 dakikada tamamlanır. Operasyonda yapılan düzeltmeler burun içinde yapılabildiği gibi bazı hallerde burun dışında yapılarak parça burun içine yerleştirilmektedir. Hastaların konforu açısından ameliyat çoğunlukla genel anestezi altında yapılır. Ameliyattan sonra hastalarda görünürde bir iz kalmaz. Ameliyatın sonunda burun içine tampon yerleştirilir. Tamponlar ortalama 2-5 gün yerinde kalır. Tamponlar çıkarılınca hastaların günlük yaşamına geri dönmesi mümkündür.
Burun eğriliği ameliyatının komplikasyonları oldukça düşüktür. Nadiren burun içindeki septum kemiğinde delik oluşabilir. Fakat bu deliğin hasta açısından bir zararı bulunmamaktadır. Bazı hastalarda ameliyatta burundan fazla oranda kemik ve kıkırdak doku çıkarıldığında burun sırtında hafif bir çökme oluşabilir. Bu yüzden burun eğriliği ameliyatı plastik cerrah ile bu alanda deneyimli kulak burun boğaz uzmanı ile yapılmalıdır.
Burun Eğriliği Nedir?
Uzmanlar tarafından nefes almanın insan sağlığı açısından önemli olduğu kadar kaliteli nefes almanın önemi de her zaman vurgulanmaktadır. Nefes alma fizyolojik olarak sadece burundan gerçekleştirilir. Ağızdan başlayan nefes alma alt ve üst solunum yollarının kurumasına neden olur. Bu durum astım, bronşit, larenjit, farenjit gibi hastalıkların oluşmasına zemin hazırlar. Burun eğriliği ise kişide başta burun tıkanıklığı olmak üzere çeşitli rahatsızlıklara neden olabilen bir sorundur. Bu sorunun gelişmesinde burun septumu denilen burun orta kemiği etkili olmaktadır. Septum burun içini eşit olarak iki farklı hava pasajına ayırtmaktadır. Burun deliklerinden başlayarak genize doğru uzanan bu kemiğin ön kısmı kıkırdaktan arka kısmı da kemik dokudan oluşmaktadır.
Sağlıklı bir burun yapısında ön taraftaki hava girişi arka tarafa doğru genişleyerek uzanır. Havanın ısıtılmasını, nemlendirilmesini sağlayan bu bölüm aynı zamanda havanın burun tavanında bulunan koku alma alanlarına yönlendirilmesini sağlar. Solunum sırasında alınan 5 mikron ve üzerindeki partiküller de burun mukozasındaki mukoid salgılar tarafından tutulur ve filtre edilir. Dolayısıyla akciğerlere her zaman aynı temizlikte ve kalitede olan hava gönderilir. Burun işlevini doğru yapabilirse akciğerlerin ve alt solunum yolları daha sağlıklı olur.
Burun eğriliği (Deviasyon) sorunu olan burun yapısında burun boşluğunda tam orta hattaki kemik kıkırdak duvar bu hattan az miktarda ya da fazla oranda bir tarafa doğru eğrilmiş durumdadır. Burnun giriş kısmında ya da çıkışında oluşan burun içi eğriliği tıkanıklığa neden olup hava geçişinin önünde engel teşkil etmektedir. Burnun tek tarafından ya da çift tarafından sağlıklı nefes alıp vermek zor olur.
Burun tıkanıklığına neden olan etkenlerin başında burun eğriliği gelmektedir. Yani burun boşluğunu iki bölüme ayıran burun septumu denilen önü tarafı kıkırdak, arkası kemikten oluşmuş duvardaki eğriliktir. Burun kemik eğriliği yani septum deviasyonu doğuştan olabileceği gibi doğumda zorlanma sonucunda kıkırdak yapıda oluşan çatlaklarla etkili olmaya başlar. Bebeğin büyümesi ile sorun daha belirgin hale gelir ve burun kemiği eğriliği oluşur. Bazı kişilerde de buruna alınan darbeler nedeniyle kemikte eğrilik gelişebilir. Bu sorunun düzeltilmesi için burun eğriliği ameliyatı yapılması gerekir.
Burun septumu ne kadar düzgün olursa kişi daha kaliteli nefes alabilir. Septum eğriliği gelişirse ya da burun tıkanıklığına neden olan diğer sorunlarla birlikte kemikte eğrilik olursa ciddi bir burun tıkanıklığı söz konusu olabilir. Bu burun eğriliğine de neden olur. Kişinin dış görünümünü olumsuz şekilde bozar, kişinin özgüvenini etkiler ve sosyal yaşamdan kendini dışlamasına neden olabilir.
Burun eğriliği kişinin rahatsız olmasına neden olan klinik yakınmalara yol açıyor ise orta hattaki kemiğin cerrahi girişimle düzeltilmesi gerekir. Burun estetiği yaptırmak isteyen kişilerde de burun kemiği eğriliği tespit edilirse aynı operasyonda burun şekillendirilirken, kemikteki eğrilik te düzeltilir. Burun eğriliği düzeltilmeden burun yeniden şekillendirilemez. Kemik eğriliği düzeltildikten sonra yeni burun şekli oluşturulur.
Burun Eğriliği Hangi Sorunlara Yol Açar?
Burun eğriliği (Deviasyon) nedeniyle kişilerin burun tıkanıklığı çekmesi beraberinde başka sorunları da getirir. Başta konfor kaybı, verim düşüklüğü olmak üzere çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Kişilerin burun eğriliği belirtileri hakkında bilinçlenmesi ve mutlak tıbbi destek alması gerekir.
Burundan yapılan solunum nefesle alınan havanın ısınmasını, nemlendirilmesini ve partiküllerinden ayrılan havanın akciğerlere ulaşmasını sağlar. Havanın burundan geçmesini algılayan akciğerler genişleyerek gelen hava için hazırlığını yapar. Bu esnadan burunda tat alma ve koku alma duyusu da işlevini yerine getirecek şekilde korunur.
Burun eğriliği olan kişilerde burun tıkanıklığı olacağı için kişi burun yerine ağız solunumu yapacaktır. İlk aşamada akciğerlerdeki genişleme azalacak, daha sonra kişinin koku alma ve tat alma duyusu da etkisini yitirmeye başlayacaktır. Bu etkilere ağız kuruluğu, ağız kokusu, diş sorunları, uyku düzensizliği, horlama gibi başka etkiler de ilave olacaktır. Ayrıca sesli solunum, yemek yeme sırasında nefes nefese kalma, nefes alıp verirken ötme gibi sorunlarda yaşanabilir. Bu etkiler kişilerde konfor kaybına neden olacaktır.
Burun eğriliği aynı zamanda kişinin veriminin azalmasına sebep olabilir. Konsantrasyon eksikliği, vücut yorgunluğu, düşük başarı seviyesi, yaşamaktan keyif alamama gibi ruhsal ve fiziksel sorunlar ortaya çıkacaktır. Bu sorunlar kişinin iş ve çalışma yaşamını, aynı zamanda aile yaşamını da olumsuz etkileyebiliyor.
Burun eğriliği bunların dışında sağlık sorunlarına da neden olabilir. Burun kanaması, sinüzit, vücutta sıvı birikimi, orta kulak iltihabı, geniz akıntısı, uyku apnesi, baş ağrısı, burun içinin kuruması bu sağlık sorunları arasında sayılabilir. İleri derecedeki burun eğriliğinde ise kalp ritim bozukluğu, kalp yetmezliği, yüksek tansiyon, akciğer hastalığı gibi yaşamsal riski olan sağlık sorunları da ortaya çıkabilir.
Burun Eğriliği Nedenleri
Septum adı verilen burun orta duvarı anne karnında gelişimine başlayan burun yapılarından biridir. Burun gelişimini 17-18 yaşlarına kadar devam ettirir. Bu yaşlardan itibaren burun gelişimi durur. Burun eğriliği nedenleri burnun anne karnından 17-18 yaşlarına kadar süren gelişiminde çeşitli sebepler yüzünden ortaya çıkabilir. Burun eğriliği toplumda yaklaşık %80 oranında görülmektedir. Bu eğriliklerin çoğunluğu hafif derecede olduğundan kişileri fazla rahatsız etmez. Toplumda kadın erkek herkesi etkileyebilen burun eğriliği ileri aşamada olursa tedavisi ihmal edilmemelidir.
Kalıtımsal Nedenler
Kalıtımsal nedenler yüzünden olan burun eğriliği doğumla birlikte etkisini gösterir. Anne karnında burnun gelişimi sırasında kalıtımsal özellikler nedeniyle burnun orta kemiğinde eğrilik olabilir. Kemik eğriliği başlangıçta az bile olsa ilerleyen yaşlarda burun gelişimini tamamlayıncaya kadar artabilir.
Travmaya Bağlı Oluşan Eğrilikler
Bebeklerde burun eğriliği yapısal olarak yani doğumsal olarak olabilir. Ancak bazı hallerde doğumda kanalda ilerlerken travmadan dolayı da eğrilik oluşabilir. Çocukluk çağında da çarpma, düşme, darbe alma, yaralanma gibi sebepler de burun eğriliği gelişmesine neden olabilir. Bu sorun çocuk büyüdükçe kemik ve kıkırdak dokudaki bozukluk daha belirgin hale gelerek dıştan görünür şekilde burun eğriliğine neden olabilir.
Burun Eğriliği Belirtileri
Burun eğriliği belirtileri burnun orta hattındaki kemikte olan eğriliğin derecesine ve eğriliğin olduğu bölgeye göre ortaya çıkabilir. Kişileri etkileyen burun tıkanıklığı yüzünden farklı belirtiler görülebilir.
Nefes Almakta Zorluk
Burun eğriliği kendini burundan nefes almakta zorluk çekilmesiyle gösterir. Bu belirti kemik eğriliğinin durumuna göre tek taraflı olabileceği gibi iki taraflı da olabilir. Eğer burun eğriliği hafif derecede olursa kişideki nefes alma zorluğu nezle, grip gibi üst solunum yolu rahatsızlıkları ile kendini gösterebilir. Bu tür rahatsızlıklarda burun dokularında şişlik oluştuğundan hastanın daha önce fark edemediği burun tıkanıklığı etkisini arttırır.
Ağız Kuruluğu
Burun tıkanıklığına neden olan septum eğriliği yüzünden hastalarda burun solunumu yerine ağız solunumu yapıldığından ağız kuruluğu belirtisi ortaya çıkabilir. Çünkü burun solunumunda hava ısıtılıp nemlendirildikten sonra akciğerlere gönderilir. Ağız solunumunda bu mümkün olmadığından ağız kuruluğu oluşması kaçınılmazdır.
Yorgunluk
Burun eğriliği belirtilerinden biri de genel vücut yorgunluğudur. Hastalar burun tıkanıklığı nedeniyle vücutlarının ihtiyacı olan havayı yani oksijeni yeteri kadar alamaz. Bu nedenle vücutta bir enerji eksikliği ortaya çıkar. Hasta kendini daha yorgun hissetmeye başlar.
Burun Eğriliği Tanı ve Teşhis Yöntemleri
Burun eğriliği hastalarda cerrahi yöntemlerle tedavi edilse de bu girişimi yapma kararı gerekli değerlendirmelerin yapılmasından sonra alınması gerekir. Burun eğriliği tanı ve teşhis yöntemleri hastaların şikâyetleri göz önüne alınarak kullanılır.
Fiziki Muayene
Burun eğriliği olan hastanın değerlendirilmesi sırasında yapılan fiziki muayenede öncelikle hastanın öyküsü dinlenir. Hastanın şikâyetleri dikkate alınarak testler uygulanır. Gerekli görülen hallerde manyetik rezonans ve bilgisayarlı tomografi tetkikleri yapılmasına karar verilebilir. Tanı aşamasında en fazla kullanılan hava yolu testleri RM ve AR testleridir. Bu testler sayesinde burun solunumunu olumsuz etkileyen fiziksel parametreler ölçülür. Aynı zamanda burun içi anatomisi detaylı bir şekilde değerlendirilir.
Yüz ve Burun Analizi
Burun eğriliği hastalarının tanı aşamasında detaylı yüz ve burun analizi de yapılmaktadır. Kişide karşıdan bakıldığında fark edilecek kadar eğrilik olması durumunda estetik ve fiziksel olarak sorun yaşaması kaçınılmazdır. Burun içinin endoskopik muayenesi hem kemik eğriliğinin derecesini hem de kozmetik deformasyonların tespit edilmesini sağlar. Bu şekilde hastaya hem burun eğriliği ameliyatı hem de burun estetiği ameliyatı yapılmasına karar verilebilir.
Burun Eğriliği Risk Faktörleri
Burun eğriliği gelişiminde bazı risk faktörleri etkili olabilir. Sağlıklı bir şekilde burun solunumun yapılabilmesi için risk faktörlerine göre önlem alınabilir. Burun tıkanıklığı ciddi boyutlara ulaştığında hasta açısından ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kalıtımsal Faktörler
Kalıtımsal faktörler burun eğriliğinin gelişiminde ilk sırada yer almaktadır. Anne karnında gelişmeye başlayan burun yapısında orta hattaki kemiğin gelişiminde sorun olabilir. Doğumdan sonra burun gelişimini devam ettirirken septum deviasyonu da ilerleme gösterir. Kişi 17-18 yaşlarına geldiğinde ise burun gelişimini tamamlar ve burun eğriliği daha bariz görünebilir.
Burun Eğriliği Komplikasyonları
Burun eğriliği komplikasyonları arasında hastanın yaşam kalitesini bozacak ciddi sorunlar bulunmaktadır. Burnun temel görevi olan solunumu gereği gibi yapamamasına neden olan kemik eğriliği ilerleyen aşamada uyku düzensizliklerinden, enfeksiyonlara kadar pek soruna neden olabilir. Burun sadece alt solunum yollarına hava geçişini sağlayan bir kanal değildir. Aynı zamanda akciğerlerin fonksiyonlarını düzgün yapmasını sağlar. Hastalarda burun tıkanıklığı olduğunda bu mekanizmada bozukluklar yaşanacaktır. Dolayısıyla akciğerlere ulaşan havanın kalitesi, temizliği ve miktarı da bundan etkilenecektir. Zamanında önlem alınmadığı takdirde burun eğriliği akciğer ve kalp rahatsızlıklarına kadar gidebilir.
Horlama
Burun eğriliği olan hastaların özellikle geceleri burun yerine ağızdan solunum yapması nedeniyle uyku düzensizliği ve horlama sorunları ortaya çıkabilir. Ayrıca burun orta kemiğindeki eğrilik nedeniyle nefes almakta zorlanan kişi nefes alma sırasında horlama tepkisini verebilir.
Dikkat Dağınıklığı
Burun eğriliği nedeniyle burun tıkanıklığı olan hastaların uyku düzensizliği yaşamaları mümkündür. Kaliteli nefes alamadıkları için geceleri düzenli bir uyku uyuyamazlar. Bu nedenle uyanık oldukları saatlerde dikkat dağınıklığı sorunu yaşayabilirler.
Koku Duyusunda Azalma
Burun solunumu sırasında sadece nefesle alınan havanın ısıtılması, nemlendirilmesi, içindeki partiküllerin filtre edilerek akciğerlere gönderilmesi işlemi yapılmaz. Aynı zamanda kişinin tat alma ve koku duyusu da etkilenir. Burundan yeterli nefes alamayan hastaların koku duyusunda azalma ortaya çıkabilir.
Burun Eğriliği Nasıl Önlenir?
Burun eğriliği doğuştan ya da sonradan gelişen durumlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Bunlardan doğuştan olan yani genetik özelliklerden kaynaklanan burun eğriliği önlenmese de sonradan gelişen kemik eğriliği için bazı önlemler alınabilir.
Darbelere Karşı Önlem Alınması
Buruna gelen darbelere karşı önlem alınması burun eğriliğini önlemek için atılmış önemli bir adımdır. Darbeler nedeniyle oluşan kemik eğriliğine maruz kalmamak için buna dikkat edilmelidir. Düşme, çarpma ve kazalara karşı alınacak basit önlemler septum deviasyonu oluşmasını da önleyebilir. Aynı zamanda ameliyat olmuş hastaların da bu önlemleri alması gerekir. Ameliyatla kemik eğriliği giderilen hastaların günlük yaşamına dikkat etmesi, burnunu darbelere karşı koruması burun eğriliğinin yeniden oluşmaması için de önemlidir.
Burun Eti Şişmesinin Önlenmesi
Bazı kişilerde doğuştan da olsa hafif derecede burun eğriliği olabilir. Eğrilik hafif olduğundan kişiyi fazla rahatsız etmez. Hafif burun kemiği eğriliklerinin tedavisine de gerek duyulmaz. Ancak üst solunum enfeksiyonları nedeniyle burun etlerinde şişme olduğundan kişide kemik eğriliği de olması halinde daha fazla burun tıkanıklığı sorunu yaşanabilir. Bu yüzden burun eti şişmesinin önlenmesi burun eğriliğinin etkisini azaltacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Burun eğriliği nedenleri, belirtileri, komplikasyonları gibi genel konularda makalemizdeki bilgilerden faydalanabilirsiniz. Bu bölümde ise burun eğriliği hakkında merak ettiğiniz sorunların yanıtına ulaşabilirsiniz.
Burun Eğriliği Tedavisi Nasıl Yapılır?
Burun eğriliği hastada burun tıkanıklığına neden oluyorsa ve yaşam kalitesini bozacak şikâyetlere yol açıyorsa tedavisinde tek seçenek ameliyat yapılmasıdır. Bu ameliyatın hasta adına rahat bir şekilde geçmesi istenmektedir bu nedenle genel anestezi altında yapılmaktadır. Burun deliklerinden açılacak kesiden hava yolunu tıkayan orta hattaki kemik çıkarılır. Septum hattındaki kıkırdak dokudaki eğrilik düzeltilerek yeniden yerine yerleştirilir. Burun etlerinde de şişlik belirlenir ise ameliyat sırasında bunlar da düzeltilebilir. Hastaların bu şekilde hem orta hattaki duvar eğriliği giderilir hem de burun tıkanıklığı sorunu çözümlenir. Burun eğriliği ameliyatı sonunda burun tamponu genellikle yerleştirilmez. Tampon konulması gerekirse hastanın nefes almasını zorlaştırmayan hava kanallı olan silikon tamponlar tercih edilir. Tercih edilen bu tamponlar sayesinde hasta iyileşme sürecinde rahat etmektedir. Silikon tamponların çıkarılması da kolaydır. Hastaların ameliyatın ardından gözaltı morluğu, burun şişliği gibi sorunları da olmaz. Kesi yeri burun deliklerinin ara bölmesinde olduğundan görünürde kalan iz de olmaz. Hastalar anestezi etkisinden çıktıktan sonra taburcu edilebilir. Normal yaşama dönüş için bir haftalık süreç yeterlidir. Burun eğriliği ameliyatı olan hastalarda görülebilen komplikasyonların içinde burun içi yapışıkları yaygındır. Bu yüzden hastaların ameliyattan sonra birkaç defa burun içi pansumanının yapılması zorunludur.
Her Burun Eğriliği Estetik Operasyon Gerektirir Mi?
Her burun eğriliği sorununda estetik operasyon yapılması gerekmez. Burun orta hattındaki kemik eğriliği sadece burun içinde sorun yaratıyorsa, hastada rahatsız edici derecede burun tıkanıklığına neden oluyorsa burun eğriliği ameliyatının yapılması gerekir. Bunun yanında dışarıdan burun görünümünde de eğriliğe neden olan septum deviasyonu varsa operasyon burun estetiği ameliyatı ile bir arada yapılmalıdır.
Çocuklarda Görülen Burun Eğriliklerinde Ameliyat Ne Zaman Yapılmalıdır?
Çocuklarda görülen burun eğriliklerinde ameliyat kararı vermek için burun gelişiminin tamamlanması beklenmelidir. Erkeklerde 17-18 yaşına kadar, kızlarda 15-16 yaşına kadar burun gelişiminin tamamlandığı kabul edilir. Ancak çocuklardaki burun eğriliği ciddi derecede burun tıkanıklığına neden oluyorsa, beraberinde uyku düzensizliği gibi başka sorunlarında yaşanmasına yol açıyorsa daha erken yaşlarda burun eğriliği ameliyatı kararı alınabilir. Ayrıca herhangi bir kaza neticesinde oluşan burun eğriliğinde de yaş sınırı beklenmeden ameliyat kararı alınabilir.
Burun Eğriliği Tedavi Sonrası Tekrar Oluşur Mu?
Burun eğriliği genetik özelliklerden doğuştan olabileceği gibi sonradan buruna alınan darbe, travma gibi nedenlerden de kaynaklanabilir. Normalde burun eğriliği ameliyatında orta hattaki septum eğriliği düzeltilir. Ancak ameliyattan sonra çarpma, düşme gibi buruna alınan darbeler nedeniyle yeniden burun eğriliği gelişebilir. Bu yüzden burnun darbelerden korunması gerekir.
Burun Eğriliği Sinüzite Neden Olur Mu?
Sinüzit sinüslerin yani yüz kemiklerinin arasındaki boşluklarda gelişen iltihaplanma ile meydana gelir. Sinüsler solunan havanın ısıtılmasında, nemlendirilmesinde ve temizlenmesinde rol oynarlar. Ayrıca sesin oluşmasında, kafa kemiklerinin hafifletilmesinde de etkilidirler. Burunda tıkanıklık oluştuğunda sinüsler yeterince havalanamaz. Bu nedenle bu hava boşluklarında virüs ve bakteriler birikerek enfeksiyona neden olurlar. Bu nedenle burun eğriliği sinüzite neden olabilir. Çünkü burun eğriliğinin en önemli etkisi burun tıkanıklığına yol açmasıdır. Burun tıkanıklığının derecesine göre hastalarda sinüzit gelişme riski bulunmaktadır.
Burun Eğriliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?
Burun eğriliği hastalarda burun tıkanıklığına neden olmaktadır. Burun tıkanıklığı hastaların burundan nefes almasında güçlük çıkarır. Bu nedenle geceleri horlama etkisi ortaya çıkar ve kişi uykusunu tam alamaz. Vücut yeteri kadar oksijen alamadığı için kalbin yükü artar. Dolayısıyla hastalarda kalp büyümesi, yüksek tansiyon gibi hastalıklar gelişebilir. Bunun dışında burun eğriliği orta kulakta sıvı birikimine, orta kulak iltihabına da neden olabilir. Bu yüzden burun eğriliğini basit bir sorun olarak kabul etmemek gerekir. Hastaların konforunu olumsuz şekilde bozan uyku apnesi, kalp hastalıkları, akciğer hastalıkları gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilen ciddi bir rahatsızlık olarak görülmelidir. Bu nedenle tedavisinin ihmal edilmemesi gerekir.
Burun Eğriliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Burun eğriliğinin her hastada tedavi edilmesine gerek duyulmaz. Bazı hastalarda burun eğriliği ileri derecede olmadığından herhangi bir yakınmaya neden olmaz. Burun eğriliğinin ilk ciddi belirtisi burun tıkanıklığına neden olmasıdır. Ancak kemik eğriliği fazla değil ise rahatsız edici derecede tıkanıklık sorunu yaşamayabilir. Kişiler bu sorunla da yaşamlarına devam edebilir. Ancak ileri derecede burun tıkanıklığı yaşayan kemik eğriliğinde tedavinin mutlaka yapılması gerekir. Hasta sağlıklı şekilde nefes alamadığında kalp ve akciğer hastalıkları gibi yaşamsal riski bulunan sağlık sorunları yaşayabilir.
Burun Eğriliğinin Yaşa Bağlı Olarak Gelişimi Nasıl Olur?
Burun eğriliği doğumla birlikte mevcut olabilir. Bu durum genetik olarak anne karnında gelişebildiği gibi doğum sırasında bebeğin doğum kanalında zorlanması, travmaya maruz kalmasından da oluşabilir. Hafif derecedeki burun orta kemiğindeki eğrilik burnun gelişimini tamamlamasına kadar ilerleme gösterir. Yaklaşık 17-18 yaşlarına gelen hastalarda burun eğriliği dışarıdan bile fark edilebilecek düzeye gelebilir. Buna göre burun eğriliği anne karnından itibaren burnun gelişimini tamamlayıncaya kadar devam edecektir.
Burun Eğriliği Kilo Artışına Neden Olur Mu?
Burun eğriliği hastalarda kilo artışına ve kilo verememeye neden olabilir. Burun eğriliği nedeniyle gelişen burun tıkanıklığı yüzünden hastalar özellikle geceleri ağızdan nefes almaya başlar. Ağızdan nefes alan kişiler oksijeni vücudun ihtiyacı oranında alamayabilirler. Oksijen vücuttaki yağ depolarının yakılmasına engel olur ve stres hormonu kortizonun salınımında artışa neden olur. Kortizon ise vücutta yağ oluşmasının tetikleyen hormondur. Hasta daha az oksijen aldığından stres kaynaklı yağ depolanmasında artma meydana gelir. Bu yüzden burun eğriliği nedeniyle hastalarda kilo artışı meydana gelebilir.
Burun Eğriliği Alternatif Tıp Yöntemleriyle Tedavi Edilebilir Mi?
Burun eğriliği tedavisi için tek çözüm yolu ameliyat yapılmasıdır. Burun eğriliği ameliyatı ile burnun orta hattındaki septum eğriliği düzeltilmektedir. Bu sorunun giderilmesi için bilinen alternatif tıp yöntemleri bulunmamaktadır. Ancak tıp alanında yeni geliştirilen klipsleme tekniği de burun eğriliğinin tedavisinde başarılı sonuçlar vermektedir. Burnun orta hattındaki duvarın yerinden ayrıldığı ve düzeltilmesi zor olan vakalarda bu teknik oldukça başarılı olmaktadır. Bu teknikte kullanılan titanyum klipsler vücutla uyumludur. Burun orta kemiğine destek vererek burun eğriliğinin düzeltilmesini sağlamaktadır. Ayrıca kemik ya da kıkırdak dokunun ameliyatta kullanımı mümkün olmadığında da bu klipsler kemik ya da kıkırdağın yerine kullanılabiliyor.
Burun Eğriliği İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Burun eğriliğini ortaya çıkaran esas faktör olan orta kısmın eğriliğinde hem fiziki hem de fonksiyonel bazı sorunlar ortaya çıkar. Geceleri nefes almada güçlük, konuşunca nefes alışverişinde güçleşme, baş ağrıları ve diğer bazı problemler bu eğriliğe bağlıdır. Üst solunum yolunun elemanı olan burun eğriliği için de KBB bölümüne başvurulur. Tedavi ya doğrudan KBB bölümü tarafından ya da plastik cerrahi bölümü tarafından gerçekleştirilir.
Burun Eğriliği Nasıl Düzeltilir?
Burun eğriliklerinin cerrahi olmayan herhangi bir yolla ortadan kaldırılması mümkün değildir. Dolgu enjeksiyonları ile yalnızca görsel bir etki kısa süreliğine elde edilebilir. Hem fonksiyonel hem de fiziksel sorunları ortadan kaldırmak için cerrahi uygulama yapılır. Ortadaki eğri kemik çıkartılarak düzeltilir. Sonrasında ise eski yerine yerleştirilerek gerekli kapatma işlemleri gerçekleştirilir. Burnun durumuna göre operasyon bir – iki saat arasında sürer. Çoğu zaman lokal; bazen de genel anestezi altında işlem gerçekleştirilir.
Burun Eğriliği Ne Kadar Sürede İyileşir?
Burun eğriliğinin tedavisi cerrahidir. Cerrahi uygulamadan sonra yaklaşık üç hafta boyunca sargılar burunda kalır. Sonrasında ise çıkartılarak nihai iyileşme sürecine geçilir. Süre, yapılan müdahaleye göre üç ile altı ay arasında sürer. Yaklaşık bir yıl boyunca da burun bölgesi her türlü travmadan uzak tutulmalıdır. Birinci yıldan sonra ise burun tamamen eski haline döner.