Kalp Yetmezliği

Kalp Yetmezliği Hakkında

Kalp yetmezliği kalpte normal ya da artmış kan basıncına rağmen dokulara metabolik gereksinimlerini karşılayacak düzeyde oksijen sunamamasına neden olan kalbin yapısal ve işlevsel bozukluğu olarak tarif edilebilir.

Kalp yetmezliği başlı başına bir hastalık değildir. Bu sağlık sorunu farklı nedenlerden dolayı oluşan klinik bir tablodur. Bir anlamda fiziksel bulgular ve belirtilerden oluşur. Kalp yetmezliği için kalp ve damar hastalarının yaşayabileceği ölümden önceki durağıdır denilebilir. Hastada yetersiz kalp performansına dayalı fiziksel bulgular belirtiler varsa hasta için kalp yetmezliği sorunu değerlendirilebilir. Fizyopatolojik olarak kalpte kasılma ya da gevşeme yeteneğinin bozulduğu ya da kalbin birim zamanda pompaladığı kanın normalden az olması durumunda kalp yetmezliğinden bahsedilebilir. Hasta açısından ise kalbin görevini yeterince yapamaması nedeniyle çabuk yorulması, ayak bileklerinin şişmesi ve nefes darlığı çekmesidir. Kalp yetmezliği kişinin normal yaşamını devam ettiremediği bir özürlülük hali olarak kabul edilebilir. Bu kişilerin hem yakın çevresindeki kişilere hem de topluma da ek yük olma durumu vardır.

Kalp yetmezliğinin toplumda görülme sıklığı gelişmiş ve gelişmemiş ülkelerde hızla artmaktadır. Bu sağlık sorununun toplum sağlığını tehdit edecek boyutlara gelmesi söz konusudur. Hastalarda yaşam boyu tedavi ihtiyacının olması, sıkça hastaneye yatma gereksinimi, pahalı ve karmaşık cihaz uygulaması gibi nedenlerle sağlık alanında da yüksek maliyetler getirmektedir.

Kalp yetmezliğinin toplumda giderek artmasının bazı nedenleri bulunmaktadır. Tıptaki tedavi seçenekleri ise kalp damar hastalığı, kalp krizi, yüksek tansiyon, kalp kapak hastalıkları, şeker hastalığı nedenlerine bağlı ölümler büyük oranda önlenmekte ve hastaların yaşam süresi de uzamaktadır. Fakat bu hastaların önemli bir kısmında zamanla kalp yetmezliği gelişmektedir. Toplumda yaşlanmanın artması da kalp yetmezliğinin önemli bir nedenidir. Bireylerin yaşı ilerledikçe kalp yetmezliği gelişme riski de artmaktadır.

Kalp yetmezliği hayatı tehdit eden bir sağlık sorunu olup, 65 yaşından büyük hastalarda artan sıklıkta en sık hastaneye yatış nedeni olarak kabul edilmektedir. Normalde kalp yetmezliği meme ve prostat kanseri, bağırsak kanseri gibi hastalıklardan daha makul karşılansa da kalp yetmezliğinden ölüm oranı daha yüksektir. Hastaların bir bölümü uzun yıllar yaşamış olsa da genellikle olumsuz sonuçlar alınmaktadır. Hastanede tedavi altına alınan kalp yetmezliği hastalarının da seyirleri maalesef çok iyi değildir.

Kalp Nasıl Çalışır?

Göğsün ortasında göğüs kemiğinin altında yer alan kalbin dış yüzeyi perikard adı verilen bir zarla kaplıdır. Zar ve kalbin arasında kalbin rahat çalışmasını sağlayan az miktarda kayganlaştırıcı özellikte sıvı bulunmaktadır. Kalp pompa gibi kanı damar sistemiyle vücuttan toplar ve oksijenlenmesi için akciğere gönderir. Oksijenlenen kan yeniden vücuda pompalanır.

Dört odacıktan oluşan kalbin kapakları da tek yöne açılarak kanın odacıklar içinde dolaşımını kontrol altında tutmaktadır. Kan dolaşımından gelen kan önce sağ kulakçığa girmekte ve triküspit kapak yardımıyla sağ ventriküle geçer. Kan buradan pulmoner kapaktan geçer ve pulmoner arter sayesinde akciğerlere gider.

Akciğerlerde oksijenlenen kan, kalp içerisinde kulakçıktan geçerek, sol karıncığa ilerlemektedir. Sol ventriküldeki güçlü kaslar kasılarak oksijenden zengin kanın aort kapağından geçerek aort denilen atardamara ve kollarına dağılmasını sağlar. Bu sayede vücuda ihtiyacı olan oksijenlenmiş kan dağılmış olur.

Kalp vücutta bir dakika içinde ortalama 5,5 litre kan pompalamaktadır. Bu miktar günde sekiz tonu bulmakta, yılda üç bin tonu bulmaktadır. İnsanın yaşam süresi seksen yıl olarak kabul edildiğinde bu hesaplamaya göre kalp tarafından pompalanan kanın ne kadar fazla olduğu görülmektedir. Bu yüzden kalp sağlığına önem verilmeli ve kalbin iş yükü mümkün olduğu kadar azaltılmalıdır.

Akut Kalp Yetmezliği Nedir?

Akut kalp yetmezliği aniden başlayan ya da ilerleyici özellikte olan kalp yetmezliği bulguları ile karakterize olan klinik bir durumdur. Akut kalp yetmezliği ödem, düşük kan basıncı, normal ya da yüksek kan basıncı, kardiyojenik şok, izole sağ kalp yetmezliği gibi bulgular gösterebilir. Hastaların tedavisinde bulguların kontrol altına alınması hedeflenir. Tedavide kullanılan ilaçlar idrar söktürücüler, inotropik ajanlar ve vazodilatörler olabilir. Fakat ilaçların akut kalp yetmezliği nedeniyle hastalardaki ölüm oranını azalmaz. Hastalardaki kötü klinik durumun düzeltilmesine yardımcı olurlar.

Kronik Kalp Yetmezliği Nedir?

Kronik kalp yetmezliği uzun süredir devam eden nefes darlığı, ödem, aktivite kısıtlanmasına neden olan, düzensiz kalp atışı, öksürük, gece idrara çıkma, göğüs ağrısı, iştahsızlık, baş dönmesi, sersemlik, dikkat kaybı gibi kalp yetmezliğinin tüm bulgularının görüldüğü bir sorundur. Hastaların yaşam kalitesi açısından ve yaşam süresinin uzatılması için gecikmeden tedaviye alınması gerekmektedir. Tedavide ilaç kullanımı, gerekirse kalp pili takılması, beslenme ve yaşam tarzının değiştirilmesi gibi hastaların rahat etmesini sağlayacak, kalbin yükünü azaltacak yöntemlerin uygulanması gerekebilir.

Kalp Yetmezliği Nedir?

Kalp yetmezliği vücudun ihtiyacı olan kanın kalp tarafından yeterince pompalanamaması sorunudur. Vücudun ihtiyacı için kalp her gün 7000-10000 litre kan pompalamaktadır. Bunu yapabilmesi için kalbin sağlıklı olması gerekmektedir. Kalp yetmezliği varsa kalp zayıf olduğundan yeterince kanı pompalayamaz. Bu kasların, organların ve dokuların yeterince oksijen almasına engel olur.

Kronik kalp yetmezliği tek başına bir hastalık olarak değerlendirilmez. Bu başka kalp hastalıklarının sonucu olarak gelişir. Hastaların çoğunda kalp enfarktüsü ya da koroner kalp hastalığı neticesinde gelişir. Ayrıca uzun yıllar hipertansiyon hastalarında da kalp yetmezliği gelişme riski fazladır. Koroner kalp hastalığında kalbe koroner damarlar tarafından yeteri kadar temiz kan taşınamaz. Bu genellikle arteriyoskleroz yani damarlardaki kireçlenme nedeniyle oluşur.

Kalp enfarktüsü ise damar çeperlerinde kolesterol, bağ dokuları ve ufak kan pıhtılarının birikmesi ile damar çapının küçülmesi nedeniyle oluşabilir. Kalp enfarktüsü geçiren kişilerde kalbin belirli alanlarındaki kalp kasları kalıcı şekilde ölür.

Yapılan araştırmalar kalp yetmezliği görülme sıklığının hızla arttığını göstermektedir. Bu risk ileri yaştaki kişilerde daha yüksektir. Kalp yetmezliği geliştiğinde sağ ya da sol karıncık işlevini yeterince yapmamaya başlar. Sağ karıncık akciğere oksijenden fakir kanı pompalarken, sol karıncık akciğerin dışındaki alanlara oksijenden zengin kanı pompalamaktadır. Kalp bu görevi yapamadığında bazı bulgular ortaya çıkar. Tedavi doğru uygulandığı takdirde bulgular belli oranda azaltılabilir.

Sol karıncık vücuda yeterli kan pompalamadığı takdirde yorgunluk, halsizlik, güçsüzlük gibi bulgular ortaya çıkar. Ayrıca sol karıncığın görevini yeterince yapmaması nedeniyle kan sol karıncığa geri döner. Buradan akciğere ve sağ karıncığa gider. Eğer sağ karıncık işlevini tam olarak yerine getiremezse sağ karıncığa giden kan toplardamara gider. Kanın akciğere gitmesiyle hastada nefes alma zorluğu oluşur.

Toplardamarda biriken kan dokulardan sızan sıvı nedeniyle bacaklar başta olmak üzere şişliğe neden olur. Vücutta sıvı toplandığı için hasta kilo almaya başlar. Kalp yetmezliğinin gelişmesi durumunda da farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Belirtilerin etkisi kalbin etkilenme derecesine göre değişir. Ayrıca vücuttaki diğer organlar da kalp yetmezliğinin etkisini arttırır. Böbrekler suyu tutar ve kan akımının azlığına tepki verebilir. Vücutta yaygın şişlikler meydana gelir.

Kalp yetmezliği tedavisinde uygulanan tedaviler birbirini tamamlar. Öncelikle asıl hastalığın tedavisi yapılır. Yani hastada yüksek tansiyon, koroner kalp hastalığı gibi rahatsızlıklar varsa bunların tedavi edilmesi gerekir. Daha sonra ilaç tedavisi ile kalp atışlarının kontrol altına alınması, kalbin rahatlatılması, tansiyonun düşürülmesi, damarların açılarak vücuttaki fazla suyun atılması sağlanır. Hastalığın derecesine ve olası hastalıklara uygun ilaç grubu kullanılır.

Tedavinin devamında hastalara uygun spor aktiviteleri hazırlanır. Kalp hastalarına özel program sayesinde hastaların dayanıklılığı arttırılarak, kasların çalışması sağlanır. Amaç hastaların yaşam kalitesinin arttırılmasıdır. Hastalardaki sigara ve alkol alışkanlığı, dengesiz beslenme gibi olumsuz alışkanlıklar da değiştirilebilecek türdendir. Bu düzenleme kalp yetmezliği hastalarına önemli fayda sağlar.

Ağırlık Derecesi 1 (Asemptomatik)

Kalp yetmezliğinin ilk aşamasında ortaya çıkan bulgular hastaların yaşamını fazla etkilemez. Hastalar günlük aktivitelerini yapmakta zorlanmaz. Yani nefes darlığı, kalp ritim bozukluğu gibi olumsuz etkiler olmaz. Kalp yetmezliği tanısı için yapılan testlerde kalp performansı düşük çıkar.

Ağırlık Derecesi 2 (Hafif)

Kalp yetmezliğinin ikinci aşamasında hastalarda hafif kısıtlamalar ortaya çıkar. Nefes alma zorluğu gibi bulgular görülür. Dinlenme sırasında ya da hafif aktivitelerde ise hastanın fazla yakınması olmaz. Fakat yokuş çıkarken, merdiven çıkarken nefes darlığı, kalp ritim bozukluğu gibi belirtiler ortaya çıkar.

Ağırlık Derecesi 3 (Orta Ağırlıkta)

Kalp yetmezliğinin bu aşamasında hastalar fiziksel aktivitelerde yüksek kısıtlamalara maruz kalırlar. Fakat dinlenme sırasında hastalarda herhangi bir yakınma olmaz. Düz yolda yürüme gibi hafif aktivitelerde bile kalp ritim bozukluğu, bitkinlik ya da nefes almada zorluk gibi bulgular ortaya çıkar.

Ağırlık Derecesi 4 (Ağır)

Kalp yetmezliğinin dördüncü aşamasına gelen hastalarda dinlenme ve fiziksel aktiviteler sırasında nefes almada zorlanma, kalp ritim bozukluğu gibi bulgular vardır. Bu hastalar yatalak hale gelirler.

Kalp Yetmezliği Nedenleri

Kalp yetmezliği kendi başına bir hastalık olmayıp altında yatan bir hastalık nedeniyle gelişmektedir. Doğuştan ya da sonradan gelişen kalp hastalıkları, kalp krizi, yüksek tansiyon gibi hastalıkların devamında bu sorun gelişebilir. İlaç ve alkol kullanımı da buna neden olabilir.

Kalp Kapağı ve Kalp Kası Hastalıkları

Kalp kapakçıklarını etkileyen hastalıklar ve kalp kası hastalıkları kalp yetmezliği nedeni olabilir. Kalbin katmanlarından biri olan kalp kası çizgili kasa benzese de çalışma sistemi istem dışıdır. Kalpteki yapılardan kaynaklanmayan, kalp kasının anormal çalışmasına yol açan rahatsızlıklar kalp kası hastalığıdır. Kalp kapakçığı sorunlarında kalp atımlarında kapakçık düzgün açılıp kapanmadığı için kalp kanı doru pompalayamaz. Bu durumda daha fazla çalışmak zorunda kalır. Bu hastalıkların tedavisi gecikir ya da tedavi doğru şekilde yapılmadığı takdirde hastalarda kalp yetmezliği görülebilir.

Doğumsal Kalp Hastalıkları

Doğumsal kalp hastalığı olan kişilerde ilerleyen zamanda kalp yetmezliği gelişme riski fazladır. Kalp hastalığı tedavi edilse bile kalbin işlevini yerine getirmesi bozulduğunda kalp görevini yeterince yerine getiremez ve kalp yetmezliği gelişebilir.

Şeker Hastalığı

Şeker hastalığı da damar yapısını bozduğundan damarlarda kireçlenmeye neden olduğundan hastalığın ilerleyen aşamalarında hastalarda kalp yetmezliği gelişebilir.

Kronik Böbrek Yetersizliği

Kronik böbrek yetmezliği bulunan hastalarda vücutta tuz ve sıvı tutulumunu arttıran hormonlar yükselir. Bu durum vücudun sıvı tutmasına neden olur. Böbrekler görevini yerine getiremedikçe kalbe binen yük te artmış olur. Bu nedenle ilerleyen zamanda bu kalp yetmezliği nedeni olabilir.

Akciğer Hastalıkları

Akciğer hastalıkları yüzünden gelişen kalp yetmezliğinde daha çok kalbin sağ tarafı etkilenmektedir. Hastalarda kandaki oksijen miktarı azaldığı için kalp daha fazla çalışır. Bu durumda hastaların ayaklarında ve karında sıvı birikir. Akciğer hastalıkları eşliğinde enfeksiyon, kalp ritim bozukluğu, diyabet gibi rahatsızlıklar da varsa kalp yetmezliği giderek daha kötüleşir.

Kalp Yetmezliği Belirtileri

Kalp yetmezliği vücudun ihtiyacı olan kanın kalp tarafından pompalanmaması nedeniyle akciğerlerde ve vücudun diğer alanlarında sıvı birikimi ile seyreden yaşamsal riski bulunan bir durumdur. Kalp yetmezliği belirtilerinin zamanında fark edilmesi ve tedavisinin yapılması durumunda hastaların yaşam süresinin uzattığı gibi yaşam kalitesini de arttırabilir.

Nefes Darlığı

Nefes darlığı fiziksel aktiviteler sırasında vücudun daha fazla oksijene ihtiyaç duyması ve kalbin daha fazla çalışmasına neden olan bir sağlık sorunudur. Ayrıca kalp yetmezliğinin önemli bir belirtisidir. Örneğin kişinin merdiven çıkarken nefes darlığı çekmesi sol kalp yetmezliği belirtisi olabilir. Kalp kasının zayıflaması nedeniyle kalp vücuda gerekli oksijeni pompalayamaz. Kalp yetmezliği ilerledikçe hasta dinlenme sürecinde dahi nefes darlığı sorunuyla karşı karşıya kalabilir. Bu sorun hastanın düz yatmasına bile engel olabilir. Hastanın uyuyabilmesi için vücudunun üstü daha yüksekte olmalıdır.

Çarpıntı

Kalp yetmezliği belirtileri arasında bulunan çarpıntı kalbin yeterince kan pompalayamaması durumunda bunu telafi edebilmek için daha hızlı atmasını ifade eder. Bu hastada kalp çarpıntısı olarak hissedilir. Başlangıçta sadece efor sırasında olan çarpıntı, kalp yetmezliğinin ilerlemesiyle birlikte dinlenme anında da hissedilmeye başlar.

Çabuk Yorulma

Kalp yetmezliği hastaların kaslarında oksijen ve beslenme yetersizliği meydana geleceği için çabuk yorulma belirtisi ortaya çıkacaktır. Kalbin yeterli kanı pompalayamaması nedeniyle hastalar başlangıçta efor sırasında ilerleyen aşamada en küçük harekette dahi bu durumu yaşayabilir.

Göğüs Ağrısı

Göğüs ağrısı da kalp yetmezliği belirtisi olabilir. Hastaların aktiviteleri sırasında göğsünde ağrı hissetmesi kalbin zorlanması, vücudun kan ve oksijen ihtiyacının karşılanmaması nedeniyle olabilir.

Dikkat Kaybı

Kalp yetmezliği olan hastalarda baş dönmesi, sersemlik ve dikkat kaybı gibi belirtiler de olabilir. Yaşamsal öneme sahip olan beynin kanlanması yeterli olmadığında bu tür belirtiler hissedilebilir.

İştah Kaybı Ve Mide Bulantısı

Kalp yetmezliği durumunda karında ve akciğerde sıvı birikimine bağlı olarak hastalarda iştah kaybı ve mide bulantısı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Buna şişkinlik ve hazımsızlık sorunu da eklenebilir. Hastaların bu durumda az ve sık yemesi tavsiye edilir.

Öksürük

Öksürük kalp yetmezliği olan kişilerde akciğerde sıvı birikimi meydana gelir ise oluşan bir sorundur. Fakat sadece kalp yetmezliği olanlar da değil kronik bronşit ve astım hastalarında da böyle öksürük görülebilir.

Bacaklarda Şişlik

Vücutta bacaklarda ayaklarda şişlik olması, ödem ve hızlı kilo alma problemi sağ kalp yetmezliği belirtisi olabilir. Kalbin içine yeterince kan pompalanamadığı takdirde vücutta ödem yakınmaları olabilir. Basınç yüksekliğinden dolayı toplardamarlardaki su bölgedeki dokulara geçer ve toplanır. Bu durum suyun bacaklarda toplanması halinde bacaklarda şişlik olarak ortaya çıkabilir. Hastaların takibinde her gün aynı koşullarda tartılmaları istenir. Hastanın üç günde aldığı kilo ikiden fazla olursa vücutta sıvı toplanması yüzünden kalp fonksiyonlarının kötüleştiği şüphesi olur. Bu hastaların gecikmeden tedavi altına alınması gerekir.

Karında Şişlik ve Ağrı

Kalp kan pompalama vazifesini tam olarak yerine getiremediği durumda karında şişlik ve ağrı sorunu olabilir. Bu hastalarda iştahsızlık, hazımsızlık gibi sorunlara da neden olabilir.

Kalp Yetmezliği Tanı ve Teşhis Yöntemleri

Kalp yetmezliği hastalarına zamanında tanı konması durumunda kalp yetmezliğinin seyri yavaşlatılabilir. Hastalarda hastaneye yatış, ölüm gibi riskleri azaltır, ilerleyen aşamada maliyeti yüksek tedavi gereksinimlerine de gerek duyulmayabilir. Günümüzde kalp yetmezliği tanı ve teşhis yöntemleri hastanın durumunu kısa sürede belirlemeye yardımcı olur.

Muayene

Muayene sırasında hastanın yakınmaları ve tıbbi geçmişi sorgulanır. Kullandığı ilaçlar, sigara alışkanlığı, daha önce geçirmiş olduğu kalp krizi gibi kalp ile ilgili sorunlar, mevcut koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, diyabet gibi hastalıkları da değerlendirilir. Fiziki muayene sonucunda elde edilen veriler kalp yetmezliğinin bulguları ile karşılaştırılır.

Tetkikler

Kalp yetmezliği tanısı sırasında hastanın fiziki muayene bulgularına göre kan tetkikleri, EKO, ekokardiyografi gibi tetkikler yapılabilir. Hastanın durumunu daha net belirleyebilmek için de stres testi, akciğer röntgeni, kalp kateterizasyonu, MR, tomografi, anjiyografi gibi tetkikler de yapılabilir. Bu tetkikler hastanın durumuna göre yapılır.

Kalp Ultrasonu

Kalbin yapısal durumunu belirleyebilmek için ekokardiyografi (EKO) denilen kalp ultrasonu tetkiki yapılabilir.

Kan Testleri

Kan testleri hastalara tanı aşamasında mutlaka yapılır. Bu şekilde kalple ilgili kan değerlerine bakılan hastalar diğer tetkiklere yönlendirilir.

Göğüs Röntgeni

Göğüs röntgeni hastanın kalbini değerlendirmek için tanı aşamasında kullanılabilir. Aynı zamanda hastanın tedavisi ve gözlem sırasında hastanede geçici pil, defibrilatör gibi alet ve boruların doğru şekilde yerleştirilmesini sağlamak için tercih edilen bir yöntemdir.

Koroner Anjiyografi

Koroner Anjiyografi sırasında kalpteki kan damarlarının içi röntgen cihazı ile görüntülenir. Bu kardiyak kateterizasyon denilen işlem grubunun bölümlerinden biridir. Kalp yetmezliği tanısı için yaygın olarak kullanılan bir tetkiktir. Bu tetkik yapılırken kalp kan damarlarına röntgen ışığında görünür hale gelen bir boya enjekte edilir. Daha sonra röntgen cihazı ile seri şekilde anjiyogramlar yani görüntüler çekilir. Bu kalp kan damarlarının içi hakkında önemli veriler elde edilmesini sağlar.

Miyokard Biyopsisi

Bu tetkik sırasında boyun ya da kasıktaki bir damardan esnek ve küçük bir biyopsi kordonu sokulur. Bu şekilde kalp kasından ufak bir parça alınır. Bu şekilde yapılan biyopsi sayesinde kalp yetmezliğine neden olabilen bazı kalp hastalıklarının tanısı yapılabilir.

Elektrokardiyogram (EKG)

Kalp sağlığı taramalarında ilk yapılan tetkikler arasında olan elektrokardiyogram (EKG) hastanın göğsüne yapıştırılmış elektrotların yardımıyla kalp ritminin, damarsal sorunları, bu sorunlar nedeniyle kalpte meydana gelen beslenme kusurunu, kalp zayıflaması ya da kalp kaslarındaki kalınlaşma hakkında önemli veriler elde edilmesine yardımcı olur.

Stres Testi

Stres testi kalp sağlığını efora verdiği tepkiyi ölçer. Hasta EKG cihazına bağlı halde koşu bandı üzerinde yürütülür. Bazı stres testlerinde ise kalbin egzersiz yapıyormuş gibi uyarıldığı bir ilaç verilir. Test sırasında bazı durumlarda kalp ve akciğerin oksijen alımını, karbondioksit solunumunu ölçebilen bir maske ile yapılabilir. Gerekirse test sırasında görüntüleme teknikleri kullanılarak kalp görsel olarak değerlendirilebilir.

Kalp Yetmezliği Risk Faktörleri

Toplumda cinsiyet gözetmeden her beş kişiden birinin kalp yetmezliği ile karşı karşıya riski bulunmaktadır. Bu sorunun altında yatan en önemli rahatsızlık koroner kalp hastalığıdır. Kalp yetmezliği daha çok kalp krizi sonrasında gelişir. Ancak bazı hallerde kalp krizi olmadan da gelişebilir. Yüksek tansiyon da kalbi olumsuz etkileyen bir sorundur. Kalp yetmezliği risk faktörleri bunlarla da sınırlı değildir. Bazı etkenler doğrudan kalp yetmezliği oluşmasına neden olmasa da kişide kalp yetmezliğine yatkınlık varsa bunu tetikleyebilir. Kalp yetmezliğinin toplumda görülme sıklığının artması nedeniyle risk faktörlerinin iyi belirlenmesi ve bireylerin bunlardan korunması için gerekli önlemlerin alınması önemlidir. Kalp yetmezliğinden korunmak için altta yatan rahatsızlıkların, riski artıran etkenlerin erken tanısı ve bunların etkin tedavisi ile sağlanabilir.

Yüksek Tansiyon

Vücuttaki kan dolaşımının sağlanması için kalp normal seyrinde çalışır. Ancak kişide yüksek tansiyon rahatsızlığı varsa kalbin daha fazla çalışması gerekecektir. Kan basıncının kontrol altında olmaması nedeniyle kalp yetmezliği riski de artmaktadır. Yüksek tansiyon tedavi edilebilir bir rahatsızlık olduğundan kalp yetmezliğinden korunmak için özen gösterilmelidir.

Koroner Kalp Hastalıkları

Koroner kalp hastalıkları kalp yetmezliği risk faktörleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Damar çeperlerinde oluşan kolesterol plakları nedeniyle kalbin beslenmesinden sorumlu olan damar ya da damarlarda daralma meydana gelebilir. Bu durumda kalp kasının kanlanması azalır ve göğüs ağrısı ortaya çıkabilir. Bu hastalarda tedavinin geciktirilmemesi, yaşam tarzının yeniden düzenlenmesi koroner kalp hastalıklarından dolayısıyla kalp yetmezliğinden korunmaya yardımcı olacaktır.

Sigara Kullanımı

Sigara kullanımı kandaki oksijen taşıma kapasitesini olumsuz şekilde etkileyen ve kan basıncının artmasına neden olan bir etkendir. Bu durum damarlarda yağ plaklarının birikmesine ve tıkanıklığa neden olur. Bu unsurlar kalp yetmezliği gelişmesi açısından risk faktörüdür.

Obezite

Kalp yetmezliği risk faktörleri arasında bulunan obezite doğrudan olmasa da yüksek tansiyon, koroner kalp hastalığı gibi riskleri arttırıcı etki yaparak kalbin işlevinin bozulmasına neden olan bir etkendir. Bu nedenle kişilerin ideal kilosuna inebilmek için gereken çabayı göstermesi önerilir.

Kalp Yetmezliği Komplikasyonları

Kalp yetmezliği beraberinde bazı riskleri de getirmektedir. Hastalarda geri dönüşümsüz olarak kalp hasarına neden olan bu sorun vücudunuzda da bazı olumsuzluklara neden olabilir. Bu nedenle kalp yetmezliği için zamanında önlem alınmalı ve tedaviye başlanmalıdır.

Bazı Organlarda Sıvı Birikmesi

Bazı organ ve yapılarda sıvı birikmesi kalp yetmezliğinin komplikasyonu olarak gelişebilir. Vücutta bu şekilde sıvı birikmesi yani ödem olması daha çok ayak bileklerini, bacakları etkileyebilir. Bu durumda hastalara diüretik yani idrar söktürücü ilaç tedavisi uygulanması gerekebilir. Kalp yetmezliği olanlarda hızlı kilo alma ya da tedavi nedeniyle hızlı kilo verme sık rastlanan bir durumdur. Eğer bazı organlarda sıvı birikmesi varsa hasta birkaç günde birkaç kilo birden alabilir.

Kalp Krizi

Miyokard enfarktüsü olarak tanımlanan kalp krizi kalp kasının bir bölümünün kalbin bir bölgesine yeterince kan akışı olmaması yüzünden kalıcı hasara uğraması sonucunda gelişir. Kalbi besleyen damarların kan akışının çeşitli nedenlerle azalması ya da kan akımının kesilmesi yüzünden damarın beslediği kalp kasındaki hücrelerini ölmesi kalp krizidir. Kalp krizi geçiren hastalarda daha sonradan kalp yetmezliği gelişme riski fazladır.

Kalp Yetmezliği Nasıl Önlenir?

Kalp yetmezliğini önleyebilmek, bu sorunun ilerlemesini yavaşlatmak için bazı önlemler alınabilir. Hastaların tedaviye uyması, ilaçlarını düzenli kullanarak yaşam tarzını değiştirmesi ilk yapılması gerekenlerdir. Kan şekeri ve kan basıncının da kontrol altında olması gerekir. Kalbi yormamak için vücuttaki sıvı takibi düzenli olarak yapılmalıdır. Hastaların sürekli olarak doktor takibinde olması ve yakınmaların giderilmesi için önlemlerin alınması kalp yetmezliğinden korunmak için yapılmalıdır.

İdeal Kiloyu Korumak

Fazla kilolu olmak kalbin taşıdığı yüzün artmasına neden olur. Ayrıca kilolu kişilerde yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon riski de fazla olur. Bu nedenle ideal kiloyu korumak ve fazla kilodan kurtulmak gerekir. Vücut kitle indeksine uygun kiloda olmak ideal olanıdır. İdeal kilo hesaplamasında yaş ve cinsiyete göre farklılık olsa da vücut kitle indeksinin en fazla 29 olmasına dikkat edilmelidir.

Tuz Tüketiminin Sınırlandırılması

Gerek kalp yetmezliği hastalarında gerekse kalp hastalığı olan hastalarda tuz tüketiminin sınırlandırılması önemlidir. Bu hastalıkların önlenmesi için de tuz tüketimi sınırlı olmalıdır. Bu nedenle görünür yerlerdeki tuzlukların kaldırılması özellikle yemek masalarında tuzluk bulundurulmaması önerilir. Beslenmede yağ oranı düşük, sebze ve meyve ağırlıklı, işlenmemiş besinlerin tüketimine ağırlık verilmelidir.

Alkol Ve Sigarayı Bırakmak

Alkol ve sigarayı bırakmak kalp yetmezliğini önlemek için atılacak önemli adımlar arasındadır. Sigara kandaki oksijen taşıma kapasitesinin olumsuz etkilenmesine neden olur. Kan basıncının yükselmesine ve damarlarda tıkanmaya neden olabilir. Kalbinizi düşünüyorsanız sigarayı bırakmak için hiç beklemeyin. Bunun için hiçbir zaman geç kalmış sayılmazsınız.

Alkol tüketimi de kan basıncının ve kalp atım hızının yükselmesine neden olan bir etkendir. Alkol kullanma alışkanlığı olanlarda alkolik kardiyomiyopati adı verilen kalp yetmezliği gelişebilir. Bu nedenle alkol alışkanlığının terk edilmesi ya da günde 1-2 bardaktan fazla alınmaması önerilir. Kalp yetmezliği olan hastaların da alkolden mümkün olduğu uzak durması gerekir.

Diyabetik Diyet

Kalp yetmezliğini önlemek ve bu rahatsızlığın ilerlemesini yavaşlatmak için hastaların diyabetik diyet uygulaması önerilir. Vücudunda ödem olanların idrar söktürücü ilaç kullanması durumunda potasyum kaybını önlemek için de balık, patates, kavun, fasulye gibi potasyum içeren besinler tüketilmelidir. Gerekirse ilaçlar değiştirilmelidir. Diyette sebze ve meyve ağırlıkta olmak üzere, balık, tavuk, yağsız et, soya, tahıl içeren besinler ve doymamış yağ tüketimine özen gösterilmelidir.

Aktivite Ve Egzersiz

Aktivite ve egzersiz hem kalp yetmezliği olan hastalara hem de bu rahatsızlıktan korunmak isteyenlere faydalı olur. Egzersize başlamadan önce ve egzersizlerin belirlenmesinde, egzersizlerin arttırılmasında kalbin taşıyabileceği kadar olması, kalbe daha fazla yük bindirmemek için mutlaka doktora danışılmalıdır. Egzersizlere başlamadan önce ısınma hareketlerinin yapılması ihmal edilmemelidir. Ayrıca egzersizleri bitirirken temponuzu da yavaş yavaş düşürmeye çalışmalısınız.

Havanın soğuk ve rüzgârlı olduğu dönemlerde dışarıya çıkmadan önce biraz ısınma hareketi yapılmalıdır. Yürüyüş bu kapsamda yapılabilecek en önemli egzersizlerden biridir. Bunun yanında yüzme ve bisiklete binmekte yararlıdır. Aktivite ve egzersiz sırasında baş dönmesi, nefes darlığı, bulantı, soğuk terleme, göğüs ağrısı gibi belirtiler hissedilirse hemen egzersize ve aktiviteye son vermelisiniz. Ayrıca ağır yemeklerden sonra egzersiz yapmamaya dikkat edilmelidir.

Seksüel Aktiviteyi Sınırlandırmak

Kalp yetmezliği hastalarının çoğu kontrol altında olması kaydıyla cinsel yaşamlarına normal şekilde devam edebilir. Seksüel aktiviteyi sınırlandırmak kalp yetmezliğinin ilerleyen aşamasına ya da tedavisi gerektiği kadar yapılmayan durumlarda söz konusu olabilir. Güvenli bir cinsel yaşamın sürdürülmesi için dinlenmiş, stresli olunmayan zamanların tercih edilmesi, aşırı alkol ve ağrı yemeklerin sonrasında cinsel aktiviteden kaçınmak, bulunulan ortamın aşırı sıcak ya da soğuk olmaması gibi önlemlerin alınması faydalı olacaktır. Cinsel aktivite sırasında nefes darlığı, yorgunluk gibi semptomların oluşması durumunda bir süre dinlenmek belirtileri azaltacaktır.

Sık Sorulan Sorular

Kalp yetmezliği hakkında makalemizde genel bilgileri bulabilirsiniz. Kalp yetmezliği belirtileri, nedenleri, tanı ve tedavisi hakkında aydınlatıcı bilgilere ulaşabilirsiniz. Bu bölümde de kalp yetmezliği hakkında merak edilen soruların yanıtları yer almaktadır.

Kalp yetmezliği ölümcül bir hastalık mı?

Kalp yetmezliği zaman içinde genellikle yavaş yavaş kötüleşmeye eğilim gösteren ciddi ve kronik bir sorundur. Hastaların yaşam süresini kısaltabilir. Ancak hastalığın doğru ve dikkatli şekilde tedavi edilmesi sayesinde yaşam kalitesi arttırıldığı gibi yaşam süresi de uzatılabilir.

Kalp yetmezliği hastalığı tedavisi nasıl yapılır?

Kalp yetmezliği altında genellikle başka bir hastalık bulunmaktadır. Tedavide öncelik kalp yetmezliğinin ilerlemesini yavaşlatmak ve altında yatan hastalığı tedavi etmektir. Bu hastaların şikayetlerini azaltır ve yaşam kalitesini de arttırır. Tedavi sırasında yaşam tarzı değişikliği, istirahat, tuz alımının sınırlandırılması, ilaç tedavisi uygulanması ve kalp pili takılması uygulanır. Ayrıca bazı hastalarda gerekirse cerrahi girişim de yapılabilir.

Kalp yetmezliği doğuştan olabilir mi?

Doğuştan kalp yetmezliği olasılığı bulunmaktadır. Anne karnındaki bebeğe 22-24 haftalardan sonra yapılacak fetal ekokardiyografi doğuştan kalp hastalıklarının olup olmadığı hakkında önemli bilgiler verecektir.

Kalp yetmezliği daha çok kimlerde görülür?

Kalp yetmezliği daha çok kalbin iş yükünü artıracak kalp krizi gibi kalp damar hastalığı geçirenlerde, hipertansiyonu olanlarda, kalp kası ve kalp kapak hastalığı olan kişilerde, kalp kası iltihabı, doğumsal kalp hastalığı bulunan kişilerde görülmektedir. Kalp yetmezliği bulgularına göre hastaların iyi takip edilmesi gerekmektedir.

Kalp yetmezliği olan hastaların spor yapması sakıncalı mı?

Kalp yetmezliği olan hastaların spor yapması sakıncalı değildir. Ancak bilinçsizce spor yapması sakıncalı olabilir. Bu hastaların doktoruna danışarak uygun sportif aktiviteleri yapması gerekir. Kalbin yükünü arttırmayacak egzersizler doktor kontrolü altında yapılabilir.

Kalp Yetmezliği hastalarının yaşam süresi nedir?

Toplumda kalp yetmezliği görülme riski her geçen gün artmaktadır. Tıbbi olanaklar kalp damar hastalığı, kalp krizi, diyabet, hipertansiyon gibi hastalıklara bağlı ölümleri engelleyerek hastaların yaşam süresini uzatmaktadır. Fakat hastaların önemli kısmında ilerleyen aşamada kalp yetmezliği gelişmektedir. Yaş ilerledikçe kalp yetmezliği riski daha fazla artmaktadır. Yaşam boyu devam eden ve kronik bir rahatsızlık olan kalp yetmezliği nadir olarak altta yatan neden düzeltilebilir olur ise iyileşebilir.

Ancak kalp yetmezliği hastalarının yaşam süresi beş yıllık sürede %50 oranındadır. Eğer hastaların günlük aktivitesi kısıtlanmış ve ciddi derecede nefes darlığı sorunu varsa yaşam süresi bir yıla kadar düşmektedir. Kalp yetmezliği gelişiminin engellenmesi, bu sorun gelişmiş ise yavaşlatılması için önlem alınması için toplumun bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

Kalp Yetmezliği hastalarının yaşam kalitesini etkileyen etmenler nelerdir?

Kalp yetmezliği hastalarına doğru tedavi uygulanır ve destek olursa, rahatsızlığın derecesine bağlı olarak sınırlar bilinir ise hastaların yapmak istediği faaliyetleri yapma şansı vardır. Ayrıca kalp yetmezliğinin kronik bir hastalık olduğu ve yaşam boyu tedavi gerektirmesi de unutulmamalıdır. Hastaların yaşam kalitesi tedaviye uyulduğu sürece arttırılabilir. Aksi halde hastalar günlük aktivitelerini bile yapamayacak duruma gelebilir.

Kalp yetmezliği hastalığında hangi besinler tüketilmeli?

Kalp yetmezliği olan hastaların doymamış yağ tüketmeleri, sebze meyve ağırlıklı beslenmesi gerekir. Tuzu mümkün olduğu kadar yaşamlarından çıkarmaları tavsiye edilir. Protein kaynağı olarak yağsız kırmızı et, tavuk ve balık tüketebilirler. Pişirme yöntemi olarak ızgara, fırın ve haşlama tercih etmeleri gerekir. Hazır işlenmiş yiyeceklerden uzak durmaları da önerilir.

Kalp yetmezliği hangi testlerle anlaşılır?

Kalp yetmezliğinin varlığı durumunda vücuda pompalanan kan miktarında fark edilebilir bir düşüş yaşanır. Kan miktarındaki bu düşme de bazı belirtileri ortaya çıkarır. Teşhis aşamasında bu belirtileri de içeren hastalık öyküsü alınır. Eğer şüpheler kuvvetleniyor ise EKG ve ekokardiyogram testleri standart olarak gerçekleştirilir. Daha detaylı veriler elde etmek için ise stres testi, BT, MRG ve anjiyo uygulaması gerçekleştirilebilir. Kalp yetmezliği oldukça kolay teşhis edilebilen bir sorun olduğundan dolayı genelde ekokardiyogram ile süreç tamamlanır.

Kalp yetmezliği için hangi bölüme gidilir?

Kalp yetmezliği adı üstünde kalp hastalıklarından bir tanesidir. Yetmezliği ortaya çıkaran faktör fark etmeksizin hastalar kardiyoloji bölümüne başvurmalıdır. Burada yapılan incelemenin ardından hastanın durumuna göre diğer bölümlerden de destek alınabilir. Eğer kalp çarpıntısı benzeri hafif belirtiler var ise ilk başvuru dahiliye ya da aile hekimine de yapılabilir.

Kalp yetmezliği kaç gün rapor verilir?

Kalp yetmezliği oldukça ilerleyici bir hastalıktır. Başlangıç ve orta aşamalarda hastanın günlük yaşamını fazla etkilemez ancak zaman içerisinde hasta hareket edemez hale bile gelebilir. Kalp yetmezliği hastalarına yüzde elli civarı rapor verilmektedir. Tedavi gerçekleştirilse dahi rapor süreklidir. Eğer hastalar işlerine devam edemedikleri için rapor istiyorlarsa bu iki hafta ile dört hafta arasındadır.

Kalp yetmezliği kaç yaşlarında olur?

Kalp yetmezliğini ortaya çıkaran faktörler sonradan gelişebileceği gibi genetik özelliklerden dolayı doğuştan da gelebilir. Günümüzde kalp yetmezliği hastaları için yaş açısından risk grubu oluşturmak yanlış olacaktır. Yeni doğan bebeklerde de, ergenlik çağındaki çocuklarda da, ortaya yaşlı insanlarda da ve ileri yaşlı inşalarda da kalp yetmezliği ortaya çıkabilir. Önemli olan kalp yetmezliğini ortaya çıkaran faktörlerdir.

Kalp yetmezliği kalp krizine neden olur mu?

Kalp krizleri ile kalp yetmezliği arasında birbirini destekleyen bir süreç gelişir. Kalp yetmezliğinin en büyük sebebi kalp krizlerinin kaslara zarar vermesidir. Kalp yetmezliği geliştikten sonra da kalbin elektriksel akımı bozulduğu için kalp krizi riski daha yüksektir. Günümüzdeki kalp krizi vakalarının birçoğunda çeşitli derecelerde kalp yetmezliği de söz konusudur.

Kalp yetmezliği öksürüğe neden olur mu?

Kalp yetmezliğinin ortaya çıkmasından sonra vücuttaki kan dolaşımında yavaş ancak kalıcı değişimler ortaya çıkar. Kan ile en çok haşır neşir olan bölge akciğerlerdir. Dolaşımın bozulmasıyla beraber akciğer fonksiyonlarında da değişmeler görülür. Solunumun düzensizleşmesi, balgam üretiminin artması ya da azalması, boğazın kuruması ve tahriş olması gibi faktörlere bağlı olarak öksürük ortaya çıkabilir. Başlangıç ve orta seviye kalp yetmezliklerinde öksürük ile sık sık karşılaşılır.

Kalp yetmezliği tehlikeli midir?

Kalp yetmezliğinin en büyük etkisi kanın pompalanma miktarında düşüşe sebep olmasıdır. Sonrasında ise kasların ve kapakçıkların hasar görmesine bağlı sorunlar gelir. Kalp yetmezliği genel olarak ilerleyici bir hastalıktır. Hastalık ilerledikçe zarar verdiği bölgelerde de artış görülür. Uzuvlar, karaciğer, böbrekler, akciğerler ve diğer organlar zarar görmeye başlar. Kalp yetmezliği tedavisi gerçekleştirilmediği takdirde oldukça tehlikeli bir sorundur. İleri seviyeli kalp yetmezliği hastalarında ölüm kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kalp yetmezliği olan oruç tutabilir mi?

Kalp yetmezliği hastalarında solunum ve sindirim sistemi normal seyrinde çalışmaz. Sindirim sistemi enzimleri de gereğinden az salgılanır. Hal böyle olunca, vücudun genelde dengesini koruyabilmek için tüketilen besinlere ve besinlerin tüketim zamanına dikkat edilmelidir. Kalp yetmezliği olanların kesinlikle oruç tutmaması gerekmektedir. Üç – dört saati aşan her türlü açlık durumu kalp üzerinde yoğun bir baskıya sebep olacaktır. Ayrıca uzun süre açlıktan sonra yenilen yemekte de kanın dolaşımına dair ciddi sorunlar ortaya çıkabilmektedir.

Kalp yetmezliği olan malulen emekli olur mu?

Kalp hastaları, hastalıklarının seviyesine ve maluliyet cetvelindeki şartların sağlanmasına bağlı olarak emekli olma hakkı kazanabilmektedir. Emekli edilmeyenler de vergi indirimi ile erken emekli olma hakkına sahiptir. Kalp yetmezliği hastaları tedavi gördükleri doktordan maluliyet cetveline dair bilgi almalı ve eğer uygunlarsa da SGK’ya başvurarak emeklilik işlemlerini başlatmalıdırlar.

Bebeklerde kalp yetmezliği neden olur?

Kalp yetmezliğine sebep olabilecek onlarca sorun bulunur. Bu sorunlardan birçoğu genetik yatkınlık, gelişimsel sıkıntılar gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bebeklerde ortaya çıkan kalp yetmezliğinin temel sebebi genetik kalp hastalıklarıdır. Ayrıca anne karnında ya da doğumdan hemen sonra meydana gelen sorunlar da kalp yetmezliğini ortaya çıkarabilmektedir.