Romatoid Artrit
- Sık Sorulan Sorular
- Romatoid Artrit hastalığı nasıl tedavi edilir?
- Romatoid artrit hastalığı sadece yaşlılarda mı görülür?
- Romatoid Artrit his kaybına neden olur mu?
- Aşırı kilo Romatoid artrit hastalığına neden olur mu?
- Romatoid Artrit hastalığı için hangi bölüme muayene olmak gerekiyor?
- Romatoid Artrit hastalığının görülme sıklığı nedir?
- Romatoid Artrit hastalığı tedavisinde alternatif tıp yöntemleri kullanılıyor mu?
- Romatoid Artrit hastalığında en çok hangi eklemlerde tutulma görülür?
- Romatoid Artrit Hastalığına iyi gelen besinler nelerdir?
- Romatoid Artrit hastaları hangi ilaçları kullanırlar?
- Romatoid artrit hangi eklemleri tutar?
- Romatoid artrit kaç yaşında görülür?
- Romatoid artrit tedavisi ne kadar sürer?
- Romatoid artrit kalbi etkiler mi?
Ülkemizde ve dünyada coğrafyaya ve koşullara göre değişen birçok hastalık vardır. Günümüzde gelişen teknoloji ve tıp bilimi ile beraber tanı, teşhis ve tedavileri kolaylaşan hastalıklardan birisi de bilimsel ismi Romatoid Artrit olarak olan halk arasında daha çok iltihaplı eklem romatizması olarak bilinen bu hastalıktır. Her hastalıkta olduğu gibi bu hastalıkta insanların hayatlarının standartlarını bozar ve bir zaman sonra iş, aile ve sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkileyen bir hal almaya başlar.
Romatoid Artrit Hakkında
Halk arasında iltihaplı eklem romatizması olarak bilinen bu hastalık insanların yaşam standartlarını aşırı derecede düşürebilen bir rahatsızlıktır. Kuzey Avrupa ve Amerika’ya göre Asya ve Güney Avrupa’da daha az rastlanan bir hastalık türüdür. Vücuttaki eklemlerde hasarlara neden olan iltihaplı bir eklem hastalığı olarak bilinir. Tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin, vücuttaki bazı eklemlere saldıran ve hasar veren kronik bir fonksiyon bozukluğu olarak tanımlanır. Genetik yolla da ortaya çıkan bir hastalık olmasının yanında çevresel faktörlerle birleşince de hastayı zorlu bir sürece sokan ve tedavi edilmesi kaçınılmaz bir duruma sokan hastalıktır.
Romatoid Artrit Nedir?
Romatoid Artrit, halk arasında bilinen ismiyle iltihaplı eklem romatizması genetik faktörlerinin çevresel koşullarla birleşip kişilerde kronik bir bozukluğa neden olan bir hastalıktır. Başta eklemler olmak üzere vücuttaki birçok organ ve yapıyı da etkileyen bir rahatsızlıktır. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülen bir durumdur. Yaşın ve yaşam tarzının da bu hastalıklara yatkınlığı arttırdığı bilinmektedir. İlerleyen yaşla beraber daha pasif bir hayat tarzına geçen, spor yapmayan ve kemikleri geliştiren mineral ve vitaminleri almayan insanlarda görülme ihtimali daha fazladır. Daha çok 30 ile 50 yaşlarındaki insanlarda görülür. Tüm ırklarda ve coğrafyalarda görülme ihtimali olan bir hastalıktır. Ülkemizde yapılan son araştırmalara göre her 1000 kişiden 6 kişi bu hastalıktan muzdariptir. Genetik yatkınlığı olan insanlarda görülme olasılığı yüksek olmasına rağmen genetik yatkınlığı olmayan insanlarda da görülme ihtimali vardır. Bunun en büyük sebebi yaşam tarzı ve beslenmeye bağlıdır. Spor yapmadan pasif bir hayat tarzı benimseyen insanlarda ve beslenmesi kemik gelişimine yönelik olmayan, protein eksiklikleri olan insanlarda da görülür.
Ülkemizde, yılda en az iki defa yapılması gereken rutin kontrollerin çok fazla yaygın olmamasından ve insanların başlangıçta çok umursamamalarından dolayı sinsice gelişip hayat standartlarını düşürene kadar tanı ve teşhisi konulmakta zorlanılır. Erken tanı ve teşhiste genetik yatkınlığı olsa dahi hayat standartlarını düşürmeyecek şekilde bir tedavi uygulanması ve önlem alınması mümkündür. Bunun için yılda en az iki defa genel doktor muayenesi yaptırılmalı ya da en ufak bir belirtisi oluştuğunda doktora başvurulmalıdır.
Romatoid Artrit Nasıl Gelişir Ve İlerler?
İnsanlarda genel olarak uzun bir süre içerisinde yavaşça ve oldukça sinsi bir şekilde başlar. Genetik yatkınlığı olan insanlarda erken tanı ve tedavi uygulanmadığında görülme olasılıkları daha fazladır. Genel olarak insanlarda el parmak eklemlerinde, bileklerde ve dizlerde belirtileri görülür. Eklemlerde ağrı, şişlik ve kullanmakta zorlanma ya da sabah uyanıldığında ellerde oluşan tutukluk şikayetleri ile beraber görülür.
Hastalık vücutta bulunan bütün eklemlerde görülebilir fakat sıklıkla el, parmak, bilek eklemleri, dirsek, omuz, kalça, ayak bilekleri, ayak parmak eklemleri ve sık rastlanmasa da boyun eklemlerini etkiler.
Romatoid Artritin Görülme Sıklığı Nedir?
İltihaplı eklem romatizması, bilimsel ismiyle Romatoid Artrit (RA), bulaşıcı olmayan ve neyin tam olarak tetiklendiği tam olarak kanıtlanamayan bir genetik hastalıktır. Bazen bir mikroorganizma neden olabilir bazen de stres, aşırı yorgunluk ya da hareketsizlik neden olabilir. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Genetik yatkınlığı olan kişilerde görülür. Her yaştaki insanda bulunabilmekle beraber en çok 20 ile 50 yaşları arasında ortaya çıkar ve cinsiyete göre de farklılıklar gösterir. Kadınlarda görülme olasılığı erkeklere oranla en az 2 kat fazladır. Irka ya da ülkeye bağlı olmaksızın eğer genetik yatkınlık varsa ortaya çıkabilir. Son zamanlarda Akdeniz Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre RA hastalığının ülkemizde görülme sıklığı binde 3.8’dir. Bu oran ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Güney Afrika ülkesinde yüzde 1 iken bazı Kızılderili soyundan gelen topluluklarda bu oran yüzde 5’e kadar çıkabilmektedir.
İklimsel koşullar RA hastalığının oluşma ya da artışına sebep olmaz fakat genetik yatkınlığı olan bireylerde tetikleyici bir rol üstlenebilir. İklimsel özellikler RA hastalığının oluşmasına etki etmese de bu hastalığı taşıyan insanların şikayetlerinde ya da ağrı şiddetinde rol oynayabilir. Örneğin sıcak ve nemli bölgelerde iltihaplanma hızlı olacağından ağrı ve şişlik fazla olacaktır, soğuk bölgelerde de tam tersine daha az olacaktır.
Romatoid Artrit Nedenleri
Günümüz teknolojisi ve gelişen tıp bilimi ile beraber tanısı ve tedavisi mümkün olan RA hastalığı diğer romatizma çeşitleri ya da eklem ağrılarıyla karıştırılabilmektedir. Genetik açıdan yatkın olup olmadığını bilmeden ya da oluşma sebebini bilmeden doktora danışmadan herhangi bir tedavi yöntemi uygulayan kişilerde işler daha da kötüye gidebilir çünkü Romatoid artrite neden olan net olarak bilinen bir etki yoktur. Genetik yatkınlığı olan insanlarda çevresel ve bazı iklimsel olayların tetiklemesiyle beraber ortaya çıkan bir hastalıktır. Genetik yatkınlığı olan her bireyde görülecek diye bir kaide yoktur ama bu hastalıktan muzdarip olan insanların hemen hemen hepsinde genetik faktörler devreye girer. Bunun dışında sigara içmek yine her hastalıkta rol oynadığı gibi bu hastalığın da tetiklenmesinde önemli rol oynar. Sigaranın yanı sıra viral diş enfeksiyonları ve kötü diş bakımları da iltihaplanmayı arttıran nedenlerden biridir.
Genetik Faktörler
İltihaplı eklem romatizmasının bilindik doğal bir sebebi yoktur. Yapılan araştırmalara göre iltihaplı eklem romatizması hastalığı olan yani Romatoid Artrit hastalığı olan kişilerin yüzde 90’ının hastalığa yakalanma sebebinin genetik yatkınlıktan dolayı olduğu ortaya çıkmıştır. Genetik yatkınlığı olan herkeste görülmeyeceği gibi görülen kişilerde yüksek ihtimalle genetik sebeplerden dolayı ortaya çıkmıştır. Bu hastalığa yatkınlığı olan insanların yaşadığı coğrafya, beslenme şekli, hayat tarzı ya da çevresel herhangi bir şey bu hastalığa neden olmazken sadece bu hastalığı tetikler. Sağlıklı beslenen, yaşam tarzına dikkat eden özellikle bilinçli bir şekilde spor yapan insanlarda genetik yatkınlığı olsa dahi bu hastalığın görülme oranı düşüktür.
Kötü Diş Bakımı
Romatoid Artrit hastalığının tetikleyen durumlardan bir tanesi de ağız ve diş bakımıdır. Hastalık her ne kadar genetik nedenlerden dolayı oluşsa da hastalık olarak ortaya çıkması dışarıdan bir nedenden dolayı olur. Kötü diş bakımı ve bununla bağlantılı olarak sigara içmek Romatoid Artrit yani iltihaplı eklem romatizmasının ortaya çıkmasında sık rastlanan bir durumdur. Sigara alışkanlığı ağız içerisindeki bakteriyel enfeksiyonları arttırır. Bundan dolayı kişilerde ağız ve diş rahatsızlıkları oluşur. Bunun dışında beslenme ya da farklı nedenlerden dolayı oluşan bakteriyel çoğalma kötü diş bakımı ile birleştiğinde ağız içerisinde enfeksiyonlara neden olur ve genetik olarak ortaya çıkmamış iltihaplı eklem romatizmasının ortaya çıkmasını tetikler. Kötü diş bakımıyla beraber çene eklem rahatsızlıkları ve çene kaslarında gevşemeler oluşur. Çene eklemleri, ağız ve diş bakımın düzgün yapılmadığı zaman zayıflar ve genetik olarak yatkınlığı olan kişilerde bu hastalık daha kolay ortaya çıkar. Bunun için sigara alışkanlığından kesinlikle vazgeçilmesi gerekmektedir. Düzenli olarak ağız ve diş bakımı yapılmalıdır ve nasıl yapılması gerektiği konusunda bir diş hekiminden profesyonel yardım alınabilir.
Sigara İçmek
Ailesinde Romatoid Artrit hastalığı görülen insanlarda bu hastalığın kesinlikle görülmesi gibi bir durum söz konusu değildir fakat bu hastalığın her ne kadar genetik faktörlerle oluştuğunu bilsek de dışarıdan çevresel bir etki olmadan kolay kolay tek başına ortaya çıkmadığını da biliyoruz. Yapılan araştırmalara göre genetik olarak ailesinde Romatoid Artrit hastalığı görülen ve çok sigara içen kişilerde bu hastalığın görülme olasılığı çok yüksek çıkmıştır. Direkt olarak bağlantılı bile denilebilecek bir risk oluşturan bir faktördür sigara. Hastalığa yakalanan insanların tedavi öncesinde, sırasında ve sonrasında kesinlikle sigara içmemesi gerekir. Sigara kullanımı bu hastalığın tedavisinin önündeki en büyük engeldir.
Viral Enfeksiyonlar
Romatoid Artrit hastalığı geni taşıyan insanlar viral ya da bakteriyel enfeksiyonlara karşı daha fazla duyarlı hale gelir ve bu hastalığın ortaya çıkışını hızlandırabilir. Bu genetik hastalığı taşıyan kişilerin geçirdiği viral bir enfeksiyon sonucu oluşmuş hastalıkta eklem rahatsızlıkları oluşması muhtemeldir.
Romatoid Artrit Belirtileri
Romatoid Artrit hastalığı bilmeyenler için farklı rahatsızlıklarla karıştırılabilir ya da önemsenmeyebilir. Bundan dolayı rutin olarak yapılan doktor kontrollerinin önemi büyüktür. İlk başta eklemlerde ağrı, sertlik ve şişlik şeklinde kendini belli etse de vücudun farklı yerlerinde de kendini belli edebilir. Oluşması sırasında erken tedaviye gidilmezse ağrı ve acı hissi gittikçe artar ve hayat standartlarını düşürecek noktaya kadar gelebilir. Bunların yanında yorgunluk, iştah kaybı ve düşük dereceli ateş gibi yan belirtileri de vardır. Ağız ve diş bakımına dikkat etmeyen kişilerde diş çürüklerinin oluşmasına bağlı olarak ilk önce çenede de oluşabilir. Çene kaslarının ağrıması şişmesi ve çiğnemenin rahat olmaması çene eklemlerinde iltihaplı eklem romatizması oluştuğunun belirtileridir.
Eklem Ağrısı
Romatoid Artrit hastalığı kişilerde ilk önce kendini eklemlerde belli eder ve bu da eklemlerde ağrı şeklinde oluşur. Genetik bir hastalık olduğu için çoğunlukla dışarıdan bir etkinin tetiklemesiyle ortaya çıkar ve çoğunlukla tetikleyen şeye bağlı olarak bölgesel eklem ağrısı oluşur, daha sonra da giderek yayılır. Söz gelimi ağız ve diş hastalıklardaki bakteriyel ya da viral bir enfeksiyondan dolayı ortaya çıkması ilk önce çene kaslarını ve çene eklemlerini etkileyecektir.
Eklemlerde Katılık ve Şişlik
Hastalığın ortaya çıkmasına neden olan çevresel faktöre bağlı olarak bölgesel oluşan eklem ağrılarından sonra eklemlerde şişlik ve katılık görülür. Bacaklardaki eklemlerde önce hissedilen eklem ağrıların sonra tedavi edilmezse elle dokunulduğunda ya da bakıldığında dahi fark edilebilecek şekilde bir değişim olduğu gözlemlenecektir. Hastalığın ilk hissedildiği eklem bölgesine elle dokunulduğunda diğer eklem bölgelerinden daha sert olduğu ve bir miktar şiştiği görülecektir. Bunun yanında şişen yerlerde kan akışı normal seviyede seyretmediği için morarma da görülebilir.
Halsizlik
Romatoid Artrit belirtilerinin en büyük yan belirtilerinden birisi de halsizlik ve iştah kaybıdır. Eklem ağrısından sonra kişilerde hareket etmeme eğilimi ve uyuşma gibi durumlar görülür. Bu durum doğalında iyileştirilmezse eğer hareketsizliği ve hastalığın daha komplike bir hal almasına da neden olur. Halsizliğin beraberinde iştah kaybı ve istenmeyen kilo kayıpları da görülür.
Hareket Kaybı
Romatoid Artrit hastalığı hareketi sağlayan iskelet sistemimizde çok büyük tahribata neden olduğu için hastalığa yakalanan kişilerde sıkça görülen durumlardan birisi de hareket kaybı. Çenesini oynattığında, kolunu kaldırdığında ya da ayaklarını hareket ettirdiğinde büyük bir acı hissi yaşadığından hareketsizlik hayatına girmeye başlar ve bu durumun süreklileşmesi kişilerde hareket kaybına neden olur. Tedavi sırasında bu hastalıktan muzdarip olan kişilerin ağrı ya da acı hissetseler bile hareket etmeleri çok önemlidir. Özellikle sabah uyanıldığında eklemlerdeki ağrı ve sertlik hissinin hareket ettikten sonra azaldığı ve sertliğin kaybolduğu görülür. El ve ayak parmaklarında hastalar güç kaybı hissedebilirler. Tedavi edilmeyen durumlarda ya da tedaviye cevap alınamadığı durumlarda bu günlük sıradan faaliyetlerin yapılamamasına kadar varabilen durumları ortaya çıkartır. Söz gelimi tedavisi yapılmayan kişilerin el ve ayak parmaklarında şekil bozuklukları görülebilir.
Romatoid Artrit Tanı ve Teşhis Yöntemleri
Romatoid Artrit hastalığı hiç bilmeyen insanlar için farklı rahatsızlıklarla karıştırılabilir ve doktora başvurmayabilir. Fakat günümüz gelişen teknolojisi ve tıp bilimi bu hastalığın tanı ve teşhis yöntemlerinde oldukça geniş imkanlar verir bize.
Fiziki Muayene
Hastalığın herhangi bir belirtisinin oluşması sonrası derhal bir doktora başvurulmalıdır. En kesin ve doğru bilgiyi doktordan alabiliriz. Doktorun soracağı soruların çok dikkatli cevaplanması gerekir. Dışarıdan gözle ya da dokunarak da belirlenebilmesi mümkün olan bir hastalıktır. Doktor tarafından yapılan fiziki muayenede doktor, şişlik olan ya da ağrı hissedilen eklem bölgeleri doktorun hafif bir basınç uygular ve hastalığı teşhis eder. Fiziki muayene tek başına mümkün olmadığı için ve tedavi yönteminin daha doğru belirlenebilmesi için farklı tetkikler de uygulanır.
Tetkikler
Doktor tarafından yapılan fiziki muayeneden sonra hastalığın hangi bölgede oluştuğunu ya da nereye kadar yayıldığını anlayabilmek için ve doğru tedavi yöntemini belirleyebilmek için farklı tetkikler uygulanır. Bu tetkikler genetik olarak hastalığı taşıyan hastanın, nasıl bir çevresel koşulun tetiklemesiyle hastalığa yakalandığını da belirlemekte kullanılır.
Tam Kan Sayımı
Romatoid Artrit hastalığının çevresel koşullarla ortaya çıkmasından dolayı, bunu tetikleyen durumun kan sayımlarında ortaya çıkabilmesi mümkündür. Buna bakılarak yapılacak kan değerlerinin anormal olarak artışına ya da azalmasına bağlı olan neden tespit edilir ve kan değerleri normale döndürülmeye yönelik bir tedavi yöntemi uygulanır.
Sedim
Sedim testi birçok hastalığın tanısında kullanılan bir yöntemdir. Kanın içerisindeki alyuvarların çöküş hızlarının ölçüldüğü bir testtir. Kadınlarda ve erkeklerde normal sedim değerleri farklılık gösterir. Kadınlarda 8, erkeklerde 5’tir. Romatizmal hastalıklarda, kanserde ya da gebelik gibi durumlarda sedim değerlerinin artmasına “ Sedim Hızlanması” denir. Romatoid Artrit gibi hastalıklarda sedim hızlanmasına rastlanması hastalığın teşhisini kolaylaştırır.
CRP Testi
CRP testi yani C-Reaktif Protein denilen bu test vücudumuzdaki iltihap ve enfeksiyonla ilgili haber veren bir testtir. Kanser ve Romatoid Artrit hastalığından şüphelenilen durumlarda sıkça kullanılan bir testtir. İsmini vücuttaki C proteinine yapışan kan hücrelerinden alır.
CRP testi yapılan kan tetkikleriyle belli olur. CRP değerlerinin yükselmesi 5 mg ve altında ise çoğunlukla bir tedavi gerektirmez fakat üzerinde ise durum ciddiye alınmalıdır. CRP değerlerini yükselten durumlar çoğunlukla Romatizmal rahatsızlıklar, alkol ve sigara kullanımı, kanser ve obezlik gibi durumlardır. CRP değerlerinin yüksek çıkması, diğer tetkikler de göz önünde bulundurularak Romatoid Artrit hastalığının teşhisinde maalesef kötü bir durum ile karşı karşıya olunduğunun göstergesidir. CRP değerlerinin düşürülmesi için çoğunlukla antioksidan özelliği olan C vitaminin tüketilmesine yönelmek gerekmektedir.
RF Testi
Romatoid Faktör testi kan içerisindeki Romatoid Faktör antikor miktarını ölçer. Romatoid Faktörler (RF) bağışıklık sistemi tarafından üretilir. RF’ler vücuttaki sağlıklı organlara saldırabilme potansiyeli olan proteinlerdir. Normalde sağlıklı insanların bağışıklık sisteminin üretmediği bir proteindir. Bağışıklık sisteminin RF üretmesi bağışıklık sistemi ile ilgili bir hastalığın olduğuna işaret etmektedir. Buna karşı vücut antikor üretir. Antikorlar vücudumuzun savunma elemanlarıdır. Buna karşın bazı antikorlar vücudun kendi hücrelerine hastalıklı hücre zannederek saldırır. Bu antikorlardan birisi de RF’dir. Romatoid Artrit gibi hastalıklarda kan içerisindeki RF antikor miktarı artar. RF testinde de kanda ne kadar RF olduğu ölçülür.
CCP Testi
Romatoid Artrit hastalığı görülen insanların çoğunun kanında Romatoid Faktör (RF) sayısı fazladır. Fakat RF sadece Romatoid Artrit hastalığı görülen kişilerde değil bakteriyel enfeksiyon ya da karaciğer hastalığı gibi hastalıkları olan kişilerde de görülür. Romatoid Artrit tanısı ve teşhisi koyarken tek bir testle yetinilmez. Sidem, CRP testi gibi kullanılan testlerden birisi de CCP testidir. Romatoid Artrit hastalığı bulunan kişilerde anti-CCP adı verilen ve bağışıklık sistemi tarafından üretilip sağlıklı vücut hücrelerine saldıran bir antikordur. Bunun sonucunda da vücutta iltihaplanmaya dolayısıyla iltihaplı eklem romatizmasına yol açar.
CCP testi, hastadan alınan kan örnekleri laboratuvara gönderilerek yapılır. Romatoid Artrit yani iltihaplı eklem romatizması olan kişilerin büyük bir bölümünde bu testin sonucu pozitiftir yani kan içerisinde anti-CCP antikorları bulunur.
Bu testin sonuçları eğer 20 den küçükse negatif yani endişeye mahal verecek bir durum yoktur. Eğer 20 ile 40 arasında ise zayıf pozitif, 40 ile 60 arasında ise pozitif ve 60 dan büyük ise güçlü pozitif olarak değerlendirilir ve tedavi edilmesini gerektirir.
Romatoid Artrit Risk Faktörleri
Genetiğe bağlı olarak oluşan bu hastalığın ortaya çıkması çoğunlukla dışarıdan bir etkenle olur. Romatoid Artrit risk faktörleri yaş, cinsiyet, hayat tarzı ve farklı diğer çevresel koşulları içerir.
Yaş
İnsanlarda yaşlılık birçok hastalığın oluşum nedenidir. Yaşlılıkla beraber vücuttaki birçok fonksiyon ya yavaşlar ya da etkisini kaybeder. Bunlara bağlı olarak da çeşitli hastalıklar ortaya çıkar. Romatoid Artrit hastalığı yaşlılığın direkt olarak getirdiği bir hastalık değildir. Genetik bir hastalık olması sebebiyle yaş ilerledikçe ortaya çıkma ihtimali artar.
Cinsiyet
Birçok hastalıkta olduğu gibi Romatoid Artrit hastalığında da cinsiyet faktörü rol oynar. Yapılan araştırmalara göre iltihaplı eklem romatizması hastalığı erkeklerden daha çok kadınlarda görülür ve bu oran yaklaşık olarak yüzde 70 e yüzde 30 civarındadır. Kadınların metabolizmaları ve vücut çalışma sistemleri erkeklerinkine göre yer yer farklılık gösterdiği için bu fark ortaya çıkmaktadır. Özellikle gebelik sonrası kadınlarda bu hastalık sık görülür. Gebe kalan anne adayı genetik olarak iltihaplı eklem romatizmasına yatkınlığı varsa hareketleri kısıtlanacağı ve fiziksel aktivitelerden kaçınan bir gebelik sürerse, gebelikten sonra vücut direnci de düştüğü için bu hastalığın ortaya çıkması kaçınılmaz olur. Özellikle gebelik sonrası kadınlarda diş çürümeleri bilinen bir şeydir. Gebelikten sonra yine aynı şekilde ağız ve diş bakımı düzgün yapılmazsa çene eklemlerinde Romatoid Artrit hastalığı görülebilir.
Irk
Romatoid Artrit hastalığı genetik olarak oluşan ve genetikle aktarılan bir hastalıktır. Doğrudan herhangi bir ırkla bağdaştırılan bir hastalık değildir. Hemen her insanda oluşabilme riski aynı olan bir hastalıktır. Bunun dışında bu hastalık genini taşıyan kişilerin yaşadığı coğrafyaya bağlı olarak dışarıdan bir etkenle tetiklendiğinde ortaya çıkar. Çok sıcak ya da çok soğuk olan iklimlerde görülme olasılığı yüksektir. Aynı şekilde beslenmesi düzgün olmayan topluluklar da bu risk altındadır.
Romatoid Artrit Komplikasyonları
Hastalık kendisini eklem ağrıları, şişlik ve sertlik gibi belirtilerle belli etse de bunun devamında farklı komplikasyonlara da yol açabilir. Erken tanı ve tedavi bundan dolayı önemlidir. Bu komplikasyonlar kısaca kalp rahatsızlıkları, deri ve gözlerin zarar görmesi, iç organ tutulumu ve sinir sistemi tutulumu olarak sıralanabilir.
Kalp Rahatsızlıkları
Romatoid Artrit hastalığında kalp rahatsızlıkları oldukça yüksek bir sıklıkta görülmektedir. Romatoid Artrit hastalığının ölümle sonuçlanmış vakalarının yaklaşık yüzde 40 ı kalp ve kalp damarlarıyla alakalı olan hastalıklarından dolayıdır. İltihaplı eklem romatizması ile özellikle kalp yetersizliği ve koroner arter hastalıkları doğrudan ilişkilidir.
Romatoid Artrit hastalığında ölümle sonuçlanan vakalarda kalp rahatsızlıkları birinci sırada yer alırken beyin ile ilgili hastalıklar ikinci sırada yer almaktadır. Genetik bir hastalık olan ve bir hastalıkla beraber ortaya çıkabilen ya da dışarıdan bir etkiyle ortaya çıkabilen bu hastalığın kalp rahatsızlıklarına bağlı olarak ölümle sonuçlanmasının en önemli nedenlerinden birisi sigara alışkanlığıdır. Sigara içmek başlı başına bir kalp rahatsızlığı sebebiyken Romatoid Artrit hastalığının da en büyük risk faktörlerinden birisidir. Bunun yanında obezite, hareketsizlik ve kötü beslenme gibi şeylerde Romatoid Artrit hastalığı olan kişilerde kalp rahatsızlığını önemli derecede etkilediği için ölümle sonuçlanabilen durumları ortaya çıkartabilir.
Kalpte ya da kalp damarlarında herhangi bir tıkanmanın ya da fonksiyon bozukluğunun oluşması Romatoid Artrit hastalığının iyileşmesinde geciktirme yaşatır.
Deri ve Gözlerin Zarar Görmesi
Romatoid Artrit hastalığının hem tedavisinde hem de oluşum sırasında deri ve gözlerde birçok komplikasyonlara neden olabilir. Hastalığın kendisini belli ettiği ilk zamanlarda eklemlerde oluşan ağrılar başka hastalıklarla karıştırılabildiği için tedavi edilmekten kaçınılabilir. İlerleyen zamanlarda eklem yerlerindeki dokularda sertleşme ve şişlik görünür. Şişlik ve sertliklerden dolayı el ve ayak parmaklarında kalıcı şekil bozuklukları oluşabilir, deri tahriş olup sarkabilir.
İltihaplı eklem romatizmasının yani romatoid artritin önemli komplikasyonlarından birisi de göz tutulmasıdır. Hastalık bizzat gözlerde bazı patolojik olaylara neden olabilirken tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar yünden de oluşabilir. Gözün ilk önce ağrıması ve hafif görme bozukluklarıyla başlayan bu olaylar kornea-skleral değişimlere kadar varabilen bir süreçtir. Çoğunlukla Romatoid Artrit hastalığın eklemlerden çıkıp diğer organ ve dokuları etkilediği ilerleyen safhalarda bunlar görülür.
İç Organ Tutulumu
Kronik olarak seyreden bu hastalık sürekli olarak eklem iltihaplarının oluşmasının yanı sıra farklı patolojik etkiler de gösterirler. İltihaplı olarak seyreden ve erken tedavi edilmediği takdirde iltihap iç organlara da yayılır ve iç organ tutulumu gerçekleşir. Romatoid Artrit hastalığında görülen iç organ tutulumları özellikle göz, deri, akciğer, kalp ve damarlar, mide, böbrekler, karaciğer, kas ve sinir sistemi gibi pek çok yerde görülebilir.
Sinir Sistemi Tutulumu
Romatoid Artrit hastalığının eklem dışı rahatsızlıklarının bir diğer belirtisi de sinir sisteminde kendini göstermesi. Kişinin günlük hayatını olumsuz bir şekilde etkiler ve hastanın ağrı ve acı duymasının sebebi sinir sistemindeki tutulmalardır. Bazı hastalarda vücudun farklı yerlerinde nodüller oluşabilir. Bu tendon iltihabıdır. Tendonlar arasındaki sinirlerin iltihabı nedeniyle dokularda sıkışması sonucu tuzak nöropatiler gelişir. Ellerde ve parmaklarda oluşan uyuşma ve karıncalanmada da median sinir sıkışmasından dolayı oluşur.
Romatoid Artrit Nasıl Önlenir
Romatoid Artrit hastalığı bazen ölümle sonuçlanan bir hastalık olması sebebiyle çok ciddiye alınması gereken bir hastalıktır. Belirtileri fark edildiği takdirde derhal bir doktora başvurulmalıdır. Oluşmasına mahal vermeden bu dertten korunmak mümkünken oluştuktan sonra hem doğa yöntemlerle hem de doktor tedavisiyle iyileşme de mümkündür. Hastanın doktorun verdiği bütün talimatlara iyi bir şekilde uymasıyla bu hastalıktan kurtulması mümkündür. Fakat unutulmamalıdır ki bu hastalıkta da erken teşhis hayati derecede önemlidir. Ne kadar geç kalınırsa hasta açısından geri dönüşümü o kadar zor kayıplar oluşabilir.
İstirahat ve Egzersiz
Hastalığın başlıca kendini gösterdiği en büyük bulgu eklem ve hareket sistemiyle ilgili bulgulardır. Hastalığın hızlanmasındaki en büyük nedenlerden birisi de bilinçsiz bir şekilde yapılan sportif faaliyetlerdir. Bundan dolayı bilinçli ve yeteri kadar istirahat önemlidir. Bunun yanında eklem ağrıları bazen dayanılmaz olabilir. Bu durumlarda çoğu hastada eklem ağrısı hissettikleri zaman, hafif egzersizlerle bu ağrıdan kurtuldukları gözlemlenmiştir. Bu konuda doktorun vereceği talimatlara kesinlikle önerilmelidir ve bir egzersiz çalışması yapılmalıdır.
Eklem Bakımı
Eklemlerle doğrudan bağlantılı bir konu olduğundan dolayı uzman bir fizyoterapist ile beraber çalışarak eklem bakımı yapılmalıdır. Bazı egzersizlerle de yapıldığı gibi ilaç kullanılarak da yapılabilir. Özellikle sabah uyanıldığında el ve ayak parmaklarında oluşan eklem ağrıları günlük düzenli olarak yapılan eklem bakımı ile sona erebilir. Bunun için yine uzman bir doktordan nasıl yapılması gerektiği, hangi aralıklarla yapılması gerektiği konusunda doğru bir bilgi alınması şarttır. Unutulmamalıdır ki bilinçsiz olarak yapılan eklemler iyileştirmek bir yana dursun durumu daha da kötüye götürebilir.
Stres Azaltma
Romatoid Artrit hastalığı önceleri çok sorunlu bir durum olduğundan dolayı kişinin günlük hayatında fiziksel zararların yanında psikolojik tahribatlara da yol açıyordu. Fakat yıllardır tedavisinin başarılı bir şekilde yapılmasından dolayı hastaların bu durumla ilgili stres altına girmelerine gerek yoktur. “ ben bu hastalıktan kurtulamayacağım ya da sürekli böyle eklem ağrıları çekeceğim.” gibi düşüncelere dalması gayet normaldir. Fakat unutulmamalıdır ki stres iyileşmenin önündeki en büyük engellerden birisidir ve sigara bağımlısı insanlarda sigara içmeyi tetiklediği için tedaviyi zorlaştırır. Bunun yanında beslenmeyle ilgili tedavi yönteminde de stres bir dezavantajdır.
Sağlıklı Beslenme
Beslenme konusu bütün hastalıklarda olduğu gibi Romatoid Artrit hastalığının tedavisinde de çok önemli bir yerde durmaktadır. İyi bir doktor ve hasta işbirliği ile yürütülen tedavinin egzersiz, ilaç ve eklem bakımları dışında hastanın da kendi başına dikkat etmesi gereken önemli bir husustur beslenme konusu. Kemik ve eklem gelişimine yardımcı olan sağlıklı yiyeceklerle beslenmek tedavideki önemli noktalardan birisidir. Uzman bir diyetisyen ile beraber yürütülebilecek bir süreçtir.
Sık Sorulan Sorular
İnsanlar arasında ne olduğuyla ilgili yanlış, eksik ya da hiçbir bilgi olmamasından dolayı yanlış anlaşılabilen bir hastalıktır. Bundan dolayı halk arasındaki tedavi yöntemleri ya da halk arasında dönen bilgiler dışında doğru ve gerçek bilgiyi edinmemiz gerekir. Hastaların kafasında oluşabilecek soru işaretleri uzman bir doktor ya da güvenilir bir kaynak tarafından giderilmelidir.
Romatoid Artrit hastalığı nasıl tedavi edilir?
Romatoid artrit hastalığında hasta kendi doktorudur denilse yanlış olmaz. Bu hastalığın en büyük tedavi yöntemi kişinin bu hastalığın tetiklenmesine neden olan olayları ortadan kaldırmaya çalışmaktır. Tedavi sürecinin en önemli kuralı sigara içmemektir. Çünkü Romatoid Artrit hastalığının tedavisinin önündeki en büyük engel sigaradır. Aynı zamanda sigara genetik olarak taşınan bu hastalığın ortaya çıkış sebeplerinden biridir. Bunun dışında eklemlerde oluşan ve tüm vücuda yayılan hastalığın tedavisindeki en önemli noktalardan birisi de erken tanı ve teşhis. Hayatı felç edecek derecede ilerlememesi hastalığın erken tedavisinde önemlidir. Bunun için yılda iki defa yapılması gereken rutin doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.
Tedavi sürecinde alanında uzman bir fizyoterapist eşliğinde ya da önerileriyle yapılan egzersizler eklem sağlığı açısından önemlidir. Aynı zamanda ilaç tedavisi de uygulanabilir. Bunun dışında beslenme şekli ve kişisel temizlik, özellikle ağız ve diş temizliği, önemli bir noktada durmaktadır. Ağız içerisinde oluşan diş çürükleri ya da enfeksiyonlar tedaviyi geciktirebilir ya da tedavi edildikten sonra tekrar hastalığa yakalanmasına neden olabilir. Hastanın tedavi sürecinde stresten uzak durması ve istirahat etmesi gerekir. Fakat unutulmaması gerekir ki bilinçsiz yapılan egzersizler ya da çok fazla hareketsiz kalmak da tedavi sürecini uzatan bir durumdur.
Romatoid artrit hastalığı sadece yaşlılarda mı görülür?
Romatoid artrit hastalığı herhangi bir ırka ya da yaşa bağlı değildir esasen. Genetik olarak taşınan bir hastalık olduğu için ortaya çıkmasına sebep olan bazı durumlar vardır. Bu durumlardan birisi de yaştır. Yaşa bağlı olarak metabolizmadaki değişimler ve vücuttaki diğer değişimler bu hastalığın ortaya çıkmasını tetikleyebilir. Yaşın ilerlemesiyle beraber enfeksiyona bağlı rahatsızlıklar, koroner kalp rahatsızlıkları ya da metabolik hastalıklar, Romatoid Artrit hastalığının açığa çıkmasına neden olabilir. 20 ile 50 yaş arasındaki insanlarda görülme ihtimali yüksek olan bu hastalık cinsiyet olarak da daha çok kadınlarda görülebilir. Bir başka deyişle kadınların bağışıklık ya da metabolizmaları erkeklerinkinden farklı olduğu için ve doğurgan özelliğe sahip olduğu için bu hastalığın ortaya çıkışı kadınlarda daha fazla görülür.
Romatoid Artrit his kaybına neden olur mu?
Özellikle sabahları ilk uyanıldığı zaman el ve ayak parmaklarında uyuşmaların ve karıncalanmaların olduğu şikayeti hastalar tarafından oldukça fazla dile getirilir. Bunun nedeni eklemlerdeki iltihaplanmalardır. Bunun yanında ağrı, şişlik ve dokuda sertlik de kendisini gösterir. Sabahları oluşan bu ağrıların geçmesi için yapılması gereken en pratik ve kesin çözüm hafif parmak egzersizleridir.
Aşırı kilo Romatoid artrit hastalığına neden olur mu?
Vücut çalışma şekli birbirine çok bağlı olduğu için ya da başka bir deyişle bir bütün halinde çalışıldığı için aşırı kilo farklı birçok hastalığa neden olabilir. Genetik olarak taşınan Romatoid Artrit hastalığı aşırı kilo alımıyla beraber doğrudan ya da dolaylı olarak tetiklenip ortaya çıkabilir. Söz gelimi aşırı kilo alan insanlarda mide rahatsızlıkları çok fazla olur. bu mide rahatsızlıkları midede sindirilemeyen besinlerin ağza gelmesi şeklinde oluşan reflü ya da gastrit şeklinde kendini gösterebilir. Reflü ve gastrit hastalarının birçoğunda özellikle iyi yapılmayan ağız ve diş bakımıyla beraber diş çürükleri ya da ağızda bakteriyel enfeksiyon durumları oluşur. Ağız içerisindeki bu iltihaplanmalar çene kaslarına ve çene eklemlerine vurabilir ve hasta genetik olarak Romatoid Artrit hastalığına yatkınsa bu hastalık tetiklenebilir. Bunun dışında direkt olarak mide içerisindeki bazı iltihaplanmalar doğrudan da bu hastalığı tetikleyebilir. Bir başka tetiklenme şekli de aşırı kilolu insanların hareketsizliğe olan meyilleri eklemlerin az çalışmasına ve iltihaplanmalarına neden olur.
Romatoid Artrit hastalığı için hangi bölüme muayene olmak gerekiyor?
Romatoid Artrit hastalığının kendisini en çok gösterdiği yerler el, ayak ve bacak kemikleri. Sabahları uyanıldığında ağrı, hissizlik ya da sertlik oluşması durumunda her ne kadar önemsenmese de ilerleyen safhalarda iltihap vücudun birçok farklı noktasına ulaşarak hasta için hayatı daha zor bir hale getirebilir. Romatoid Artrit hastalığının belirtilerini gösteren insanların durumu önemsemeleri ve bir doktora başvurmaları gerekmektedir. Hastanelerin Fizyoterapi bölümlerine başvurularak hem tanı ve teşhis aşamasında hem de tedavi aşamasında yardım alınabilir.
Romatoid Artrit hastalığının görülme sıklığı nedir?
Genetik olarak taşınan ve herhangi dışarıdan bir etki ya da hastalık olmadan kendisini göstermeyen bir hastalıktır Romatoid Artrit. 20’li yaşlarını geçmiş her insanda, her ırkta ve her iki cinsiyette de olabilme ihtimali olan bir hastalıktır. Fakat cinsiyet, yaş ve yaşanılan coğrafyaya göre bazı spesifik olaylar bu hastalığın oluşmasını tetikleyebilir.
Romatoid Artrit hastalığı en çok 20 ile 50’li yaşlarda görülür. Cinsiyet olarak da kadınlar da daha çok görülür. Kadınlarda görülme oranının daha fazla olmasının en önemli nedeni ise metabolizma hızının görece daha yavaş olması ve gebelik sonrası bazı hormonal olayların bu hastalığı daha rahat tetiklemesi. Bunun dışında çok soğuk ve çok sıcak coğrafyalarda yaşayan insanların diğerlerine göre daha fazla risk altında olduğu söylenebilir. Ülkemizdeki Romatoid Artrit hastalığının görülme sıklığı son yıllarda Akdeniz Üniversitesinin bazı çalışmalarıyla belirlenmeye çalışılıyor. Son araştırmalara göre ülkemizde bu hastalığın görülme oranı binde 3’tür.
Romatoid Artrit hastalığı tedavisinde alternatif tıp yöntemleri kullanılıyor mu?
Hastalığının tedavisindeki en kritik noktalarından birisi erken tanı ve teşhistir. Ülkemizde çok fazla yaygın olmadığından ve insanların bu hastalık konusunda çok fazla sağlıklı bilgileri olmadığından dolayı bazen yanlış tedaviler uygulanabilir. Bundan dolayı yılda iki defa yapılması gereken rutin doktor kontrolleri yapılmalı ve doktor tavsiyesi olmadan herhangi bir ilaç kullanılmaması gerekmektedir.
Hastalık kendisini en çok eklemlerde gösterdiğinden dolayı kişilerin hayat tarzları ve spor yapma alışkanlıkları bu konuda önemli bir noktada durmaktadır. Tedavi aşamasında alternatif tıp olarak bazı spor çeşitleri önerilmektedir. Bunun dışında bazı şifalı otların derinin dış kısmından eklem yerlerine konulması ya da ağız yoluyla vücuda alınması alternatif tıp olarak kullanılan yöntemlerden birisidir. Beslenme şeklinde ise özellikle C vitamini açısından zengin olan otlar ve meyveler tedavi esnasında hastalar tarafından çok sık tercih edilir.
Romatoid Artrit hastalığında en çok hangi eklemlerde tutulma görülür?
Romatoid artrit hastalığına yakalanan hastaların en çok şikayet ettiği konulardan birisi sabah uyanıldığında el ve ayak parmak eklemlerindeki uyuşma hissi ya da ağrı hissi. Bunun dışında diz kapaklarındaki eklemlerde de oldukça sık rastlanan tutulma durumları olabilmektedir. Ağız ve diş bakımının önemi bu hastalıkta önemli bir noktada durmaktadır. Ağız ve diş bakımını iyi yapmayan hastalarında ağız içerisindeki iltihaplanmaların tetiklediği durumlarda çene eklemlerinde de Romatoid Artrit hastalığının olduğu yine sık rastlanan durumlar arasındadır.
Romatoid Artrit Hastalığına iyi gelen besinler nelerdir?
Romatoid artrit hastalığı tedavisinde birçok yöntem kullanılır. İlaç tedavisi ve fiziki tedavilerin dışında alternatif tıp olarak adlandırılan bazı yiyecek ve otlar da kullanılır. Bunların en başında aloe vera bitkisi gelmektedir. Birçok kemik ve eklem rahatsızlıklarının yanında farklı diğer hastalıkların tedavisinde de kullanılan önemli bir bitkidir. Bunun dışında halk arasında kedi pençesi olarak bilinen bitki de Romatoid Artrit hastalığının tedavisinde özellikle eklem ağrılarını dindirmekte kullanılan bir bitkidir. Yiyecek olarak da içeriğinde C vitamini bulunan antioksidan özelliğe sahip greyfurt ve portakal gibi meyvelerin tüketilmesinde de fayda vardır. Romatoid Artrit hastalığının tedavisinde kullanılan diğer besinler şu şekilde sıralanabilir; okaliptüs, zencefil, zerdeçal, arnika kökü, yeşil çay ve söğüt kabuğu.
Romatoid Artrit hastaları hangi ilaçları kullanırlar?
Romatoid Artrit hastalığı hakkında halk arasında fazla bilgi olmamasından dolayı belirtileri baş gösterdiği zaman ağrı kesici alınarak durum geçiştirilebilir ya da yanlış ilaç kullanılabilir. Bilinçsizce yapılan ilaç kullanımı ya da geçiştirmek halk arasında oldukça sık rastlanan durumlardan birisidir. Romatoid Artrit hastalığının tedavisinde kullanılacak ilaçların kesinlikle doktor tavsiyesi ile kullanılması gerekmektedir aksi takdirde çok daha vahim sonuçlar doğurabilir hatta olay ölümle dahi sonuçlanabilir.
Romatoid Artrit tedavisinin yöntemlerinden bir tanesi de ilaç tedavisidir. Romatoid Artrit tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle şu şekildedir;
- Steroid olmayan anti imflamatuvar ilaçlar.
- Anti romatizmal ilaçlar
- Steroidler
- Biyolojik ilaçlar
- Doğal tıp karışımları (aloe vera özlü doğal karışımlar gibi.)
Romatoid artrit hangi eklemleri tutar?
İltihaplı romatizma hastalıkları arasında en yaygını olan romatoid artrit küçük eklemleri tutmasıyla karakterize bir hastalıktır. Hastalık genelde kol ve bacaklarda gelişim gösterir. En önemli özelliği ise simetrik tutulum yapmasıdır. Yani sağ elin ufak bir ekleminde başladığında sol elin aynı eklemini de kolayca tutabilir. Uzun süre tedavi edilmediğinde daha büyük eklemleri de tutmaya başlar. Omuz tutulumları ile sıkça karşılaşılır.
Romatoid artrit kaç yaşında görülür?
Hastalığın çocuk yaşlarda ortaya çıkması ile nadiren karşılaşılır. Ergenlik sonrası dönemlerde ise hastalık riski katlanarak artar. İstatistiksel veriler romatoid artrit hastalığının en çok otuzlu yaşlar ile ellili yaşlar arasında ortaya çıktığını göstermektedir. Kadınlarda yirmi yaş sonrası dönem oldukça risklidir. Ellili yaşlardan sonra ise hastalığın görülme sıklığı ivmeli şekilde düşer.
Romatoid artrit tedavisi ne kadar sürer?
Romatoid artrit hastalığının uygulanan tedavi yöntemleri ile ortadan kaldırılması mümkün değildir. Hastalık geliştikten sonra ömür boyu devam eder. Tedavilerin temel amacı hastalığa dair belirtilerin ortadan kaldırılması ve doku hasarının engellenmesidir. Düzenli kontroller ile tedavi sürekli olarak kalibre edilir. Kısacası romotoid artrit hastalığının tedavisi geçici değil kalıcıdır. Tedavi süresi hastalığın ortaya çıktığı yaşa bağlı olarak onlarca yıldır.
Romatoid artrit kalbi etkiler mi?
Romatoid artrit küçük eklemleri ve ileri seviyesinde kasları tutmaktadır. Kalp bir kas yığını olduğundan dolayı bazen direkt doğrudan kalbi bazen de damarları tutmaktadır. İltihaplı yapının damarları ciddi manada sertleştirmesinden ve tıkamasından dolayı da romatoid artrit hastaların kalp krizi riski kümülatif olarak artmaktadır. Ancak her hastanın kalbi hastalıktan etkilenmez.