Veba Hastalığı

Veba Hastalığı Hakkında

Veba hastalığının oluşumunda yersinia pestis isimli bakterinin etkisi olduğu belirtilmektedir. Bu bakterinin keşfi ise 1894 yılında Pasteur Enstitüsü'nden bakteriyolog Alexandre Yersin tarafından yapılmıştır. Yersinia pestis bakterisinin genel özellikleri ise aşağıda yer alıyor.

• Kısa ve kalın bir basil olarak dikkat çekerken, kolaylıkla ürediği gözlemlenir.
• Vücut dışındaki uygun ortamlarda aylarca hatta senelerce yaşayabilmektedir. Bu yerlerin karanlık ve nemli olması gerekir.
• Ölüde haftalarca, pire dışkısında bir ay, cerahat ve balgamda bir iki hafta boyunca canlı kalabilir. Donmuş maddelerde uzun süre yaşayabilmesi ise soğuğa aşırı dayanıklı olmasından kaynaklanmaktadır.

Çin ve Orta Asya'da ilk olarak başladığı belirtilen veba hastalığı, kısa süre içerisinde bütün dünyaya yayılmıştır. Avrupa'ya ulaşmasında ise Asyalı tüccarların vebalı kürklerin satışının etkisi bulunduğu belirtiliyor. Bir rivayete göre gemilerde hayat sürdüren fare ve sürüngenlerin vebanın dünya genelinde yayılmasında önemli bir rol oynadığı söylenmektedir.

Dünya tarihinde çeşitli hastalıkların büyük ölümlere sebep olduğu bilinmektedir. Bu hastalıkların başında ise veba hastalığı bulunuyor. Veba salgını, İtalya ülkesinde başlayan ve bütün dünyaya yayılan büyük bir salgındır. İlk olarak Cenova, Venedik ve Messina isimli İtalyan şehirlerinde görülmüştür. Salgının 1348 yılında Paris ve 1349 yılında ise Londra'yı tamamen etkisi altına aldığı bilinir. Araştırmacılar, Venedik şehrinde nüfusun %75'inin veba salgınından hayatını kaybettiği belirtmektedir. Salgının Suriye, Lübnan, Hatay, Mısır, Mekke, Yemen ve daha birçok şehirde şiddetli şekilde etkisini olmuştur. Veba salgının yaşandığı dönemde, milyonlarca insanın hayatını kaybettiğine ilişkin birçok veri ve kaynak bulunur.

Günümüzde hastalığın tedavisi bulunurken, Afrika ve Asya kıtalarındaki bazı ülkelerde ise hala görüldüğü de bilinmektedir.

Veba Nedir?

Bulaşıcı bir hastalık olarak karşımıza çıkan veba hastalığı, "Kara Ölüm" olarak da nitelendiriliyor. Veba salgını sebebi ile Avrupa nüfusunun büyük bir kısmının hayatını kaybettiği bilinmektedir. Veba hastalığı, öldürücü bir hastalıktır. Hastalığın insanlara farelerden bulaştığı tahmin edilirken, hastalığın yaşandığı dönemlerde birçok farenin öldüğü biliniyor. Ölen farelerle temasa geçen insanların pire ısırması sonucunda hastalığa yakalandıklarını belirten uzmanlar, hastalığın hayvanların da ölümüne sebep olduğuna ilişkin kanıtlar sunmuştur.

Tarihteki en büyük salgın hastalıklarından vebanın tedavisi mevcuttur. Günümüzde antibiyotikler ile hastalığın tamamen tedavi edilebildiği biliniyor. Tedavideki başarı oranının ise %100'e yakın olduğu gözlemlenmektedir. Tedaviye başlanabilmesi için öncelikle hastaya tanı konulması gerekir. Tanının ise uzman doktor tarafından konulması gerektiğini unutmamalısınız. Veba hastalığının teşhis edilebilmesi için hastalığın belirtilerinin neler olduğu hakkında bilgi sahibi olmanız önem taşır. Hastalığın belirtileri üzerinden veba hastalığına yakalandığınızı sizlerde tespit edebilirsiniz. Ancak tanının konulması için yinede uzman doktora gitmeniz gerektiğini belirtmek gerekiyor.

Veba Tipleri

Hastalıkların kendi içerisinde farklı tipleri ve türleri olabilir. Veba hastalığı da, farkı tiplere ayrılan bir hastalıktır. Uzmanlar, veba tiplerinin 4'e ayrıldığını belirtiyor. Bu tipler ise aşağıda yer almaktadır.

• Bubonik Veba
• Septisemik Veba
• Akciğer Vebası
• Gastrointestinal Veba

Bubonik Veba

Veba olgularının %75'i bubonik formda seyretmektedir. Araştırmacılar, vebanın en sık görülen formu olduğunu belirtiyor. Avrupa'da birçok insanın ölümüne sebep olan hastalık, "Kara Ölüm" olarak da ifade edilir.

Bubonik veba, yersinia pestis bakterisinin vücuda girmesiyle oluşmaktadır. Hastalığın belirtilerinin vücuda girişin ardından 2-10 gün içerisinde görülmeye başladığı belirtilir. Başlıca belirtileri arasında ise;

• Ateş
• Üşüme
• Güçsüzlük
• Nabız ve solunumda artış
• Hipotansiyon
• Yüzde şişkinlik
• Baş, sırt ve bacak ağrısı
• Karaciğer ve dalak büyümesi

Olarak biliniyor. Hastalığın belirtilerinin başlamasından 1-2 gün geçtiyse, pirenin ısırdığı bölgede bir kızarıklık oluşumu söz konusudur. Bu ısırık ile beraber lenf bezlerinde Bu bölgedeki bakterinin lenf yolu ile lenf bezlerine ilerlemesi ve lenf bezlerini şişirmesi gözlemlenir. Uzmanlar tarafından bubon denilmektedir.

Bubon veba, ileri dönemlerde iltihaplı lenf nodlarının açılmasına ve akıntılı hale dönüşmesine neden olur. Şişen lenf bezlerinden 4-5 gün içerisinde akıntı görülecektir. Akıntının belli bir süre sonra durduğu gözlemlenir. Bubon veba hastalığının tedavisine hemen başlanması gerekir. Tedavinin ertelenmesi ise bakterinin vücudun her yerine yayılmasına neden olabilir. Vücuda yayılan bubon vebanın organları da olumsuz etkilemesi kaçınılmazdır. En çok etkilenen organlar arasında akciğer bulunurken, akciğer vebası da böylece oluşur.

Septisemik Veba

Veba bakterisinin kan dolaşımında çoğalması ile "Septisemik Veba" oluşacaktır. Septisemik veba, diğer organların olumsuz etkilenmesine neden olur. Bu vebanın gelişimi ise bakterinin vücuda girdiğinde bubon oluşturmadan direkt kan dolaşımına yayılması ile söz konusudur. Bakteri, enfekte materyalin derideki çatlaklara direk teması veya pire ısırığı ile vücuda girebilir. Septisemik veba belirtileri ise aşağıda sıralanmıştır.

• Ateş
• Titreme
• Aşırı zayıflama
• Karın ağrısı
• İshal
• Kusma
• Şok
• Ağız, burun, rectum, ciltte ve iç organlarda kanamalar

Akciğer Vebası

Veba hastalığının belirli tipleri bulunmaktadır. Bu tipler arasında ise akciğer vebası da bulunuyor. Vebanın en az görülen ve en öldürücü formu olduğu belirtilir. Akciğer vebasının gelişimi, tedavisiniz septisemik veya ilerlemiş bubonik vebanın kan yolu ile akciğerlere ulaşmasıyla gerçekleşir. Diğer insanlara daha kolay yayılmaktadır. Akciğer vebasının belirtileri arasında ise;

• Ateş
• Öksürük
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Kanlı ve mukuslu balgam
• Şok
• Deri koyulaşması
• Solunum yetmezliği
• Solunumun hızlı olması
• Yüzde morarma

Bulunmaktadır. Hastanın kendini huzursuz hissettiği gözlemlenirken, kuluçka devri ise 2-10 gün arasında değişir. İkinci gün lenf bezlerinde şişmenin başlaması mümkündür. Bu şişme ile bubonlar ortaya çıkacaktır. Bubonlar kızarmış, ağrılı ve hassas olur. Başlangıçta sert olmalarına rağmen sonradan yumuşarlar.

Akciğer vebasının zamanında tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavinin yapılmaması veya ertelenmesi ise solunum yollarının hasar görmesine, şoka ve ölüme neden olabilir. Yersinia pestis virüsünün akciğerleri etkilemesi ile ortaya çıkar. Virüsün solunmasıyla hastalığın kişiden kişiye bulaşması da mümkünleşecektir. Hapşırık ve öksürük ile virüsün kolayca havaya karıştığı gözlemlenir. Septisemik veya bubonik vebanın tedavi edilmemesi halinde virüsün akciğerlere bulaşması da mümkündür. Bu durumda da, akciğer vebasının oluşumu kaçınılmaz olur. Hastalığın yayılmaması için tedavisine erken başlanması ve geç kalınmaması gerekmektedir.

Uzmanlar, akciğer vebasının tedavisinden olumlu sonuç elde edilebilmesi için hastalığın erken teşhis edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Ciddi komplikasyonların ve ölümün engellenebilmesinde erken tanının önemi tartışılmaz. Akciğer vebasının tedavisinde antibiyotikler kullanılmaktadır.

Gastrointestinal Veba

Gastrointestinal veba, veba tiplemeleri arasında yer almaktadır. Hastalığın oluşumunun ardından erken tedavi edilmesi gerekir. Erken teşhis ve tanı konulmadan hastalığın tedavisine başlanması ise mümkün değildir. Diğer veba türlerindeki aynı belirtilerin görüldüğü gözlemlenirken, tedavinin yapılmaması veya geç kalınması ise ölüme neden olabilir. Gastrointestinal veba, uzman doktorlar tarafından tedavi edilmektedir. Tedavi de antibiyotikler kullanılırken, başarı oranının %100'e yakın olduğu gözlemleniyor.

Hangi Coğrafyalarda Görülür?

Veba, günümüzde sıklıkla karşılaşılan bir hastalık değildir. Hastalığın kesin tedavisinin bulunmasının ardından yayılmasının önüne kolaylıkla geçilebiliyor. Veba hastalığının dünyanın her bölgesinde görülebilme ihtimali bulunurken, Avrupa'da birçok insanın ölümüne neden olduğu bilinmektedir. Tarihte yaşanan büyük veba salgını ise bunun örneği olarak gösterilir. Sadece İtalya'nın Venedik şehrinde, nüfusun %75'inin vebadan öldüğüne ilişkin veriler mevcuttur.

Günümüzde veba hastalığının çok nadir görüldüğü biliniyor. Hastalığın görüldüğü coğrafyalar ise Asya ve Afrika olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu coğrafyalardaki bazı ülkelerin ekonomik durumlarının yetersiz olmasının etkisi yüksektir. Hijyen ve sağlık koşulların yetersiz olması sebebi ile hastalığın görüldüğü belirtiliyor. Veba hastalığının görüldüğü ülkelere seyahat eden bireylerin seyahat sırasında dikkatli olmaları gerekir. Aksi takdirde, vebanın bulaşması da kaçınılmaz denilebilinir. Veba belirtileri ile karşılaşılması halinde acil olarak tedaviye başlanması şarttır.

Nasıl Bulaşır?

Tarihin en tehlikeli hastalıklarından birisi olarak gösterilen veba, insanlara kolaylıkla bulaşan bir hastalıktır. Hastalığın kemirgen hayvanlardan, pirelerden ve farelerden bulaştığı belirtiliyor. Veba hastalığının insandan insana da bulaşmış olduğuna ilişkin tespitler yapılmıştır.

Veba, ekseriya pireler ile taşınmaktadır. Deri üzerine bırakılmış pire kusmuğu veya dışkısı taşımak ile vücuda sokulur. Daha çok insan piresiyle taşınan veba, başka pirelerle de bulaşabilir. Vebalı hastalarla temas etmeniz halinde kolaylıkla hastalığın sizlere bulaşabileceğini bilmelisiniz.

İnsandan insana da bulaşabilen veba, solunum yoluyla bulaşma ihtimali de bulunur. Diğer bulaşma ihtimallerine göre daha nadir olarak görülür. Solunum yolu ile bulaşan veba, vebanın en ağır türünün oluşumuna sebep olacaktır. Akciğer vebası, diğer veba türlerinden daha ölümcül olmasıyla biliniyor. Vebanın gelişim göstermemesi için bulaşmasının ardından tedavisine başlanması gerekmektedir.

Veba hastalığının gelişim göstermesi ile lenf bezleri ve etrafında büyük değişiklikler meydana gelmektedir. Lenf bezlerinin iltihaplanması ve şişmesi ise kaçınılmaz olur. Karaciğer, akciğer, dalak, böbrek, beyin gibi organlarda küçük apselerde görülebilir.

Geçmişte ve Günümüzde Veba

Tarihte yaşanmış birçok savaş bulunurken, büyük veba salgınının bu savaşların birçoğundan daha fazla ölüme neden olduğu bilinmektedir. Büyük veba, 100 milyona yakın kişinin hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Avrupa'da 1347-1351 yılları arasında görüldüğü bilinir. Büyük veba salgının yaşandığı dönem içerisinde Avrupa'da kıtlıkta mevcuttu. Avrupa'nın hem kıtlık hem veba ile mücadele etmesi ile birçok ölümün gerçekleşmesini sağlamıştır.

Geçmişte milyonlarca insanın ölümüne neden olan veba, birçok ünlü ve tarihi kişinin ölüm neden olarak da biliniyor. Vebanın, Aragon Kralı 4.Pedro ve eşi Leanor ile İngiltere Kralı 3.Edward'ın kızı Jon'un ölüm sebepleri olduğu belirtilmektedir.

Veba hastalığının Çin ve Orta Asya'da başladığına ilişkin birçok analiz bulunuyor. Hastalığın Avrupa'ya ulaşması ise Asyalı tüccarların vebalı kürklerin ticaretini Avrupa'ya yapmasından kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Avrupa'da ilk olarak İtalya'da görülen veba, Paris ve Londra'da da birçok insanın ölümüne neden olmuştur. İngiltere'de 1 milyon kişinin veba hastalığından hayatını kaybettiğine ilişkin verilerin olduğu biliniyor.

Günümüzde birçok hastalığı tedavisi bulunmuştur. Bazı hastalıkların ise tedavisinde %100 oranında başarılı sonuçlar elde ediliyor. Yersinia pestis isimli bakterinin neden olduğu veba hastalığı, yüzyıllarca tüm dünyada pek çok insanın ölümüne neden olan bir hastalıktır. Hastalığın tedavisi ise günümüzde antibiyotiklerle tamamen mevcuttur. Çin'den bir bilim adamının 1890'lı yıllarda veba hastalığının etkenini bulmasının ardından hastalığın tedavisine ilişkin adımların atıldığı biliniyor. Vebanın tedavisinde önemli gelişmeler yaşanırken, Avrupa ülkelerinde hastalığın görülme olasılığının tamamen ortadan kalktığını belirtenler bulunmaktadır.

Su-kanalizasyon sistemlerinin daha uygun olması ve insanların daha hijyenik ortamlarda yaşaması ile hastalığın çok nadir görüldüğü söylenebilir. Bazı kaynaklar ise hastalığın tamamen ortadan kalktığını belirtmektedir. Ancak veba hastalığının bazı Afrika ve Asya ülkelerinde hala görüldüğüne ilişkin birçok veri bulunuyor. Açlık ve fakirlik çeken ülkelerdeki hijyensizliğin hastalığın görülmesine doğrudan neden olduğu bilinmektedir. Bu ülkelere seyahat eden kişilerin ise ekstra dikkatli olması önem taşır. Veba hastalığının belirtilerinin görülmesi halinde acil olarak sağlık kuruluşuna gitmelisiniz. Hastalığın erken teşhis edilmesi ve antibiyotiklerin kullanımına başlanması gerekmektedir.

Veba Tedavisi

Veba hastalığı, tedavi edilen bir hastalıktır. Hastalığın geçmişte milyonlarca insanın ölümüne neden olduğu bilinirken, günümüzde ise kesin tedavisi mümkündür. Tedavi öncesinde ise erken teşhisin önemli olduğunu unutmamalısınız. Veba hastalığının belirtilerini taşıdığını düşünen bireylerin, erken tanı konulabilmesi için acil olarak uzman doktora gitmeleri gerekir. Uzman doktor tarafından tanı konulmasının ardından hastalığın tedavisine başlanacaktır.

Antibiyotik Tedavisi

Antibiyotikler, günümüzde birçok hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Bazı hastalıkların ise kesin tedavisi olarak kullanıldığı bilinir. Veba hastalığı, bu hastalıklar arasında yer alıyor. Veba hastalığının tedavisinde kullanılan antibiyotikler ile hastanın tamamen iyileştiği gözlemlenir. Tedaviden en iyi sonucun alınabilmesi için hastalığın erken teşhis edilmesi ve tedaviye erken başlanması gerektiğini belirtmek gerekmektedir.

Streptomisin

Aminoglikozid sınıfından bir antibiyotik ilaç olan streptomisin, bu sınıfta keşfedilen ilk ilaçtır. Streptomisin, verem tedavisinde kullanılan ilk antibiyotik olarak da bilinir. Veba hastalığının tedavisinde de kullanıldığı gözlemleniyor.

Streptomisin, antibiyotikler etkisi en dar olan ilaçtır. Albert Schatz tarafından 1943 yılında üretildiği bilinmektedir. Veba hastalığının tedavisinde kullanılan streptomisin isimli antibiyotiğin çeşitli yan etkileri mevcuttur. İlacın genel olarak görülen yan etkileri ise aşağıda yer almaktadır.

• Duyuş zorlukları
• Baş dönmesi
• İştahsızlık
• Bulantı

Yukarıdaki yan etkilerin görülmesi halinde acil olarak doktora başvurmalısınız. Uzmanlar, streptomisin ilacının gebe kadınlarda ve çocuklarda kullanılmaması gerektiğini belirtmektedir. İlacın ağız yoluyla kullanılması da yanlıştır. Ototoksik özelliği sebebiyle kulaklar tarafından bir problem olarak algılanabilir.

Tetrasiklin

Streptomyces rimosus isimli bakteri tarafından üretilen tetrasiklin, birçok bakteriyel enfeksiyonun tedavisinde kullanılan bir antibiyotiktir. Bu hastalıklar arasında veba hastalığı da bulunuyor. Tetrasiklin, ilk olarak 1950'li yıllarda keşfedilmiştir. İlacın keşfini ise Pfizer şirketinde Lloyd Conover yaparken, ilacın formülünün keşfinin 1952 yılına dayandığı gözlemleniyor. Tetrasiklin ilacının patentinin 1955 yılında Woodward tarafından alındığı bilinmektedir.

Tetrasiklin, karaciğer tarafından kan dolaşımından alınıyor. Konsantre edilip safra yolu ile bağırsağa gönderilmektedir. Ardından tekrar emilip kana geçer ve sonrasında böbrekler tarafından vücuttan atılma işlemi gerçekleşir. İlacın kendi içerisinde farklı tipleri bulunmaktadır. Tetrasiklin antibiyotikleri grubundan 5 farklı antibiyotik daha bulunurken, bu antibiyotiklerin liste ise aşağıda yer alıyor.

• Doksisiklin
• Minosiklin
• Demeklosiklin
• Metasiklin
• Oksitetrasiklin

Veba Hastalığı Nedenleri

Hastalıkların oluşmasının nedenleri olmaktadır. Bazı hastalıkların neden oluştuğu hala bilinmezken, bazılarının ise birden fazla nedenden oluştuğu belirtilir. Veba hastalığı, sadece tek bir nedenden oluşabilen bir hastalıktır. Bu neden ise bir virüse dayanıyor.

Yersinia Pestis Bakterisi

Enterobacteriaceae ailesine mensup bir gram negatif bakteri türü olan yersinia pestis, veba hastalığının oluşumunda doğrudan etkilidir. Veba hastalığı, kendi içerisinde türlere ayrılan bir hastalıktır. Bu türlerin hepsinin oluşması ise yersinia pestis isimli bakteriden kaynaklanıyor. Diğer enterobacteriaceae cinslerinde olduğu gibi, yersinia pestis bakterisinin seçmeli anaerobik bir metabolizması vardır.

İlk olarak 1894 yılında, bakteriyolog Alexandre Yersin tarafından bulunmuştur. Yersinia pestis bakterisinin, Hong Kong'daki bir veba epidemisi sırasında keşfedildiği biliniyor. Pasteurella pestis olarak başlangıçta adlandırılan bakteri, 1967'de yersinia pestis olarak adlandırılmaya başlanmıştır.

Veba Hastalığı Belirtileri

Hastalıklar, meydana gelmeden önce veya oluştuktan sonra belirtilerini gösterir. Veba hastalığının belirtileri ise kendi içerisinde 3 farklı türe ayrılıyor. Bunun sebebi ise hastalığın 3 farklı türde görülmesinden kaynaklıdır.

Bubonik Veba Belirtileri

Vebanın en sık görülen formu olan bubonik, çeşitli belirtileri ve hastalığın oluştuğunu gösterir. Bubonik veba hastalığının belirtileri ise aşağıda sıralanmıştır.

• Pirenin ısırdığı yerde kızarıklık
• Ateş
• Baş, sırt ve bacak ağrısı
• Bubonlar

Pirenin Isırdığı Yerde Kızarıklık

Pire, veba hastalığının bulaşmasında etkilidir. Pirenin ısırması ile veba hastalığına yakalanabilirsiniz. Isırılan bölgede kızarıklık meydana gelirken, bubonik veba ile karşı karşıya olma ihtimaliniz yüksektir. Bubonik vebanın başlıca belirtileri arasında yer alır. Pirenin ısırdığı yerde kızarıklık bulunuyor ise acil olarak uzman doktora gitmelisiniz.

Ateş

Veba hastalığının türlerinden bubonik veba, diğer veba hastalıkları ile ortak belirtiler gösterir. Ateş, bütün veba hastalıklarının temel belirtisidir. Ateşiniz yükselmesi halinde şüphelenmelisiniz.

Baş, Sırt ve Bacak Ağrısı

Baş, sırt ve bacak ağrısının nedenini birçok hastalığa bağlayabilirsiniz. Bubon veba hastalığının belirtileri arasında da yer aldığını unutmamak gerekiyor.

Bubonlar

Bubonik veba hastalığının belirtileri arasında bubonlar vardır. Bubonlar, hastalığın oluşmakta olduğunu gösterir.

Septisemik Veba

Bubonik vebanın oluşmasının ardından septisemik vebanın oluşması mümkündür. Septisemik vebanın oluşumunun bubonik veba ile ilişkisi olmaması da muhtemeldir. Hastalığın temel belirtileri ise aşağıda yer alıyor.

• Ateş
• Titreme
• Zayıflama
• İshal
• Kusma
• Karın Ağrısı
• İç Organlarda Kanama
• Ağız ve Burun Kanaması
• Dokuların Ölümüne Bağlı Siyahlaşma

Ateş

Ateş, septisemik vebanın belirtilerindendir. Hastalığın oluştuğunun net olarak gösterirken, ateşin yükselmesi sebebi ile hastanın ölme ihtimali olabileceğini unutmamalısınız. Ateşin tek başına veba hastalığı belirtisi olamayacağını ise bilmek gerekiyor. Diğer belirtilerle birlikte değerlendirilmesi önem taşır.

Titreme

Septisemik veba hastası olan bireylerde titreme görülüyor. Titremenin soğuk hissinden dolayı olduğu gözlemlenirken, acil olarak uzman doktora başvurulması gerekmektedir.

Zayıflama

Kilo kaybının veba hastalığı ile doğrudan ilişkisi olur. Septisemik vebaya yakalananların kilo kaybı yaşadıkları ve zayıfladıkları bilinmektedir.

İshal

İshal, septisemik veba hastalığının belirtileri arasında gösterilmektedir. Ancak sadece ishal üzerinden hastalığın teşhis konulması ise söz konusu olmaz. İshalin birçok hastalığın belirtisi olduğunu unutmamak gerekir.

Kusma

Septisemik veba hastalığına yakalananların sık şekilde kusma sorunu ile karşılaşmaları muhtemeldir.

Karın Ağrısı

Şiddetli karın ağrısı, septisemik vebanın belirtileri arasında bulunuyor. Diğer belirtilerle birlikte görüldüğünde doktora başvurmalısınız.

İç Organlarda Kanama

Septisemik veba, diğer organlarında zarar görmesine neden olabilir. İç organlarda kanama, oluşabilecek belirtiler arasında yer alır. İç organda kanamanın ölüme sebep olabileceğini unutmamalısınız.

Ağız ve Burun Kanaması

Birçok hastalığın belirtileri arasında ağız ve burun kanaması bulunmaktadır. Bu hastalıklar arasında septisemik veba hastalığı da bulunuyor. Vebanın türlerinden olduğunu unutmamalı ve acil olarak teşhis için doktora gitmelisiniz.

Dokuların Ölümüne Bağlı Siyahlaşma

Septisemik veba, dokuların ölümüne sebep olmaktadır. Dokuların ölümüne bağlı olarak siyahlaşma söz konusu olur.

Akciğer Vebası

Veba hastalığının belirli türleri olduğunu biliyorsunuz. Bu türler arasında en ölümcül ise akciğer vebası olarak karşımıza çıkar. Akciğer vebası, diğer veba türlerine göre daha nadir görülmektedir. Hastalığın çeşitli belirtileri bulunurken, akciğer vebasının belirtileri ise aşağıda yer alıyor.

• Ateş
• Öksürük
• Nefes Darlığı
• Şok
• Kanlı ve mukuslu balgam
• Bubonların şiş ve iltihaplı olması
• Yüzde morarma
• Şiddetli susuzluk

Ateş

Ateş, bütün veba hastalıklarının en net belirtisi olarak bilinmektedir. Akciğer vebası oluşumunda da yüksek ateşin gözüktüğü gözlemlenir.

Öksürük

Veba hastalığının akciğerleri etkilemesi ile sürekli olarak öksürmeniz mümkündür. Öksürük halinde akciğer vebası ile karşı karşıya olabilirsiniz.

Nefes Darlığı

Solunum yollarının zarar görmesi, akciğer vebasının sonuçları arasında yer alıyor. Akciğer vebasının oluştuğunu nefes darlığı yaşamanız gösterecektir.

Şok

Şok geçirmek, oldukça tehlikeli bir durumdur. Akciğer vebasına yakalanan kişilerde şok görülebilir.

Kanlı ve Mukuslu Balgam

Balgam, öksürük eyleminin ardından ağız yolu ile dışarı çıkmaktadır. Balgamın kanlı ve mukuslu olması ise normal karşılanmaz. Akciğer vebasının en net belirtileri arasında yer aldığı bilinir.

Bubonların Şiş ve İltihaplı Olması

Bubon vebasının ardından akciğer vebasına yakalanabilirsiniz. Bu sebep ile bubonların şiş ve iltihaplı olması da söz konusu olabilir.

Yüzde Morarma

En ölümcül veba türü olan akciğer vebası, daha tehlikeli belirtileri ile dikkat çekiyor. Akciğer vebasının belirtileri arasında yüzde morarma da yer alır.

Şiddetli Susuzluk

Akciğer vebası hastalarının sürekli susadıkları ve şiddetli susuzluk yaşadıkları gözlemlenmektedir.

Veba Hastalığı Tanı ve Teşhis Yöntemleri

Hastalıkların tedavi edilmesi için öncelikle tanı ve teşhis konulması gerekmektedir. Tanı ve teşhis konulmasının ardından tedavi sürecine geçilir. Burada hastanın genel sağlık durumu, hastalığın evresi, hastalığın gelişimi vb. birçok unsurun değerlendirildiği gözlemleniyor.

Muayene

Veba hastalığının belirtilerini taşıdığınız tespit edildiyse, teşhis ve tanı konulabilmesi için ilk olarak muayene olmalısınız. Muayene için en kısa sürede hastaneye başvurmamız gerekiyor. Muayene sonucunda veba hastalığına yakalanıp yakalanılmadığının net olarak sonucuna varılacaktır. Hastalığın erken teşhis edilmesinin tedaviye olumlu katkısı olacağını unutmayınız.

Laboratuvar Testleri

Veba hastalığı tanısının konulması için laboratuvar testlerinden geçmeniz söz konusu olabilir. Daha doğru ve gerçekçi değerlendirmenin yapılması için önem taşır. Laboratuvar testlerine ilişkin değerlendirmenin uzman doktor yapılması gerekmektedir. Bu değerlendirme sonuçları ise doktorunuz tarafından sizlerle paylaşılır.

Veba Hastalığı Risk Faktörleri

Veba hastalığının tarihte milyonlarca insanın ölümüne neden olduğu biliniyor. Ancak hastalığın tedavisinin bulunması ile artık sıklıkla karşılaşılan bir hastalık olmadığı gözlemlenmektedir. Hastalığın belirli risk faktörleri bulunurken, bu faktörlerin neler olduğu aşağıda belirtilmiştir.

• Güneş Girmeyen Ortam
• Kir
• Bazı Hayvanlara Yakınlık

Güneş Girmeyen Ortam

Bulunduğunuz ortamın güneş almasının birçok hastalıktan korunmak açısında önem taşıdığını unutmamalısınız. Güneş girmeyen ortam, veba hastalığının risk faktörleri arasındadır.

Kir

Bulaşıcı bir hastalık olan vebanın temel risk faktörü ise kir olarak biliniyor. Kirli ortamlarda bulunmaktan kaçınmalısınız. Günümüzde nadir görülen veba hastalığının görüldüğü ülkelerin başında ise Afrika bölgesindeki ülkeler bulunuyor. Bunun sebebi ise Afrika'daki yoksulluk durumundan kaynaklı olarak insanların kirli ortamlarda yaşam şartlarını sürdürmeleri vardır.

Bazı Hayvanlara Yakınlık

Vebanın hayvandan insana bulaşma ihtimalinin yüksek olduğunu belirtmek gerekiyor. Bazı hayvanlara yakınlık kurmanız halinde veba ile karşılaşabilirsiniz. Kendi hayvanlarınızın düzenli aşısını yaptırmanız gerekirken, testleri tam olarak yapılmayan hayvanlara yakınlık kurmaktan kaçınmanız önerilir. Veba hastalığının hayvanlardan kolaylıkla bulaştığını yakınlarınız da anlatmalısınız.

Veba Hastalığı Komplikasyonları

Hastalıkların komplikasyonları bulunurken, komplikasyonların daha ciddi sonuçlara neden olabileceği gözlemlenmektedir. Veba hastalığının da komplikasyonları olduğu bilinir. Hastalığın kesinleşmiş komplikasyonları arasında ise kangren ve menenjit yer almaktadır.

Kangren

Veba hastalığı sebebi ile el ve ayak parmaklarındaki ince kan damarlarında oluşan kan pıhtıları, kan akışının bozulmasına sebep olabilir. Bu durumda ise doku ölümüne neden olarak kangren görülmektedir. Kangren durumunda bölgenin kesilmesi ise muhtemel sonuçtur. En ciddi komplikasyonlarından birisi olarak gösterilen kangren, ilerleyen veba hastalığında kaçınılmaz denilebilinir.

Menenjit

Beyni ve omuriliği çevreleyen zarların iltihaplanması da komplikasyonlar arasındadır. Bu duruma ise menenjite deniliyor. Menenjit, veba hastalığının sık karşılaşılan komplikasyonları arasında yer almaz.

Veba Hastalığı Nasıl Önlenir?

En ölümcül hastalıklar arasında vebanın bulunduğu biliniyor. Hastalık, günümüzde eskiye göre daha nadir olarak görülmektedir. Bunun sebebi ise tedavisinin bulunması denilebilinir. Veba hastalığının oluşmasını önlemek için yinede bazı unsurlara dikkat etmelisiniz. Hastalığın oluşumunu önlemek için dikkat edilmesi gerekenler arasında;

• Hijyenik Ortamda Barınma
• Kemirgenlerden Uzak Durma
• Böcek Koruyucu Sprey Kullanma

Yer almaktadır. Günümüzde, yoksulluk çeken Afrika ülkelerinde hastalığın hala görülmesinden bu unsurların önemini anlayabilirsiniz.

Hijyenik Ortamda Barınma

Hijyen, birçok hastalık ile karşılaşmamak için önem taşımaktadır. Hastalıkların oluşmasını ve gelişmesini kolaylaştıran unsurların başında kirli ortamda yaşanmasının bulunduğu bilinir. Hijyenik ortamda barınma, başta veba hastalığı olmak üzere birçok hastalıktan korunmayı sağlayacaktır.

Kemirgenlerden Uzak Durma

Kemirgen hayvanlardan uzak durmanız gerekir. Veba hastalığının kemirgenlerden kolaylıkla bulaştığı belirtilir. Büyük veba salgınının oluşumunda, kemirgenlerin oldukça etkili olduğunu ve milyonlarca insanın hayatını kaybettiğini unutmamalısınız. Aynı zamanda testleri ve aşısı yapılmayan hayvanlara da dikkat edilmesi tavsiye edilir.

Böcek Koruyucu Sprey Korunma

Veba hastalığından korunmak için böcek koruyucu spreyleri kullanabilirsiniz. Teknolojinin gelişimi ile birlikte, birçok kaliteli böcek koruyucu spreyin çıktığı gözlemleniyor. Veba hastalığının böceklerden bulaşma ihtimalinin de olduğunu belirtmek gerekir.

Sık Sorulan Sorular

Hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız, sık sorulan sorulara ve cevaplara göz atabilirsiniz. Veba hastalığının günümüzde nadir olarak görülen bir hastalık olduğu bilinmektedir. Hastalığa ilişkin en fazla sorulan soruların ve cevapların neler olduğunu aşağıda görebilirsiniz.

Vebanın belirtileri, teşhisi, komplikasyonları, tedavisi ve diğer unsurlarına ilişkin bilgi sahibi olmasının önemi yüksektir. Nadirde olsa bazı ülkelerde hala hastalığın görüldüğü gözlemlenir. Seyahat sonucunda hastalığın sizlere bulaşma ihtimalinin olduğunu düşünürsek, yüz milyona yakın insanın ölümüne neden olan bu hastalık hakkında bilgili olması gerekiyor.

Veba ölüme sebep olur mu?

Veba, bulaşıcı bir hastalıktır. Veba hastalığı, milyonlarca insanın ölümüne sebep olmuştur. Hastalığın ölüme sebep olduğu ise tartışılmaz. Günümüzde nadir olarak görülen veba hastalığının erken teşhis edilmesi gerekiyor. Tıp alanındaki gelişmeler ile birlikte, veba hastalığının kesin tedavisi ise mümkünleşmiştir. Hastalığın gelişim göstermeden tedavi edilmesi halinde olumlu sonuç elde edilir.

Bakterinin vücuda girmesinden ne kadar süre sonra hastalık kendini gösterir?

Yersinia pestis isimli bakteri, veba hastalığının oluşmasına neden olmaktadır. Hastalık, herkeste aynı kendini göstermez. Ortalama 2-8 gün arasında hastalığın kendisini gösterdiği bilinir. Hastada aniden başlayan baş ve sırt ağrısı, ateş, titreme, nefes darlığı, kusma ve halsizlik olduğu gözlemlenir.

Vebanın kesin bir çözümü var mı?

Tıp alanındaki gelişmeler, birçok hastalığın tedavisinde gelişmeler yaşanmasını sağlamıştır. Veba hastalığının milyonlarca insanın ölümüne neden olduğu biliniyor. Hastalığın tedavisine ilişkin son 100 yıl içerisinde ise önemli gelişmeler yaşanmıştır. Antibiyotiklerin ortaya çıkması ile vebanın kesin çözümü de mümkün hale geldi. Günümüzde, antibiyotik tedavisi ile veba hastalarının kesin iyileştiği gözlemleniyor. Antibiyotik tedavisi kapsamında kullanılan ilaçlar ise streptomisin ve tetrasiklin olarak bilinmektedir.

Veba tedavisi ne kadar sürer?

Veba hastalığının oluşmasında, yersinia pestis isimli bakterinin etkisi olduğu biliniyor. Bu bakterinin vücuda girmesi ile hastalığın gelişim göstermeye başladığı gözlemlenmektedir. Veba tedavisinin süresi ise hastalığın ne kadar gelişim gösterdiğine göre değişiklik gösterir. Erken teşhis edilen veba hastalarının tedavisinin kısa sürede tamamlandığı bilinir. Antibiyotik tedavisi ile veba hastalığının kesin tedavisi yapılmaktadır.

Tedaviden sonra tekrar hastalığa yakalanma riski var mı?

Antibiyotiklerin ortaya çıkması ile veba hastalığının kesin tedavisi de mümkün olmuştur. Tedavinin yapılmasının ardından hastalığın yeniden ortaya çıkma ihtimali bulunur. Kirli ortamlardan uzak durmanız gerekir. Özellikle, veba hastalığının sıklıkla görüldüğü ülkelere seyahat edenlerin dikkatli olması gerekir. Bu bölgelerdeki yaşam şartları sebebi ile hastalığın kolaylıkla bulaştığı gözlemleniyor.

Tedavinin başarısız olma ihtimali var mı?

Veba hastalığının belirli türleri bulunmaktadır. Hastalığın gelişim göstermemesi için erken teşhis edilmesi ve tedaviye erken başlanması gerekir. Tedavinin başarısız olma ihtimali ise hastalığın gelişim göstermesi ile doğrudan ilişkili olur. Antibiyotik tedavisinin doğru zamanda uygulanması halinde kesin iyileşmeden bahsedilebilinir. Hastalığın gelişim göstermeden teşhis edilmesinin tedavi sürecini azaltacağından emin olabilirsiniz.

Veba evde tedavi edilebilir mi?

Bazı hastalıkların ilaçla tedavi edilmesi mümkündür. Bu hastalıklar arasında ise veba hastalığı bulunuyor. Antibiyotikler ile tedavi edilen veba hastalığı, çağımızda sıklıkla görülebilen bir hastalık değildir. Hastalığın erken tedavi edilmesi gerekirken, hangi antibiyotiklerin kullanılacağına ilişkin uzman doktorunuz tarafından bilgi alabilirsiniz. Veba hastalığının tedavisinde herhangi bir cerrahi operasyon söz konusu olmadığından tedavinin evde devam etmesinde sakınca bulunmuyor. Ancak uzman doktor ile irtibat halinde kalınması ve gerekli kontrollerin aksatılmaması gerektiğini unutmamalısınız.

Vebanın aşısı var mı?

Veba hastalığı için henüz bir aşının bulunmadığı bilinmektedir. Ancak hastalığın kesin tedavisinin ise mümkün olduğu gözlemleniyor. Vebanın tedavisi için antibiyotiklerin kullanılması gerekir. Antibiyotiklerin kullanılması ile veba hastalığından kurtulabilirsiniz. Teşhis ve tanı ile tedavi süreci için uzman doktora başvurmanız gerekir.

Veba bakterisi ölünün bedeninde ne kadar yaşayabilir?

Yersinia pestis, veba hastalığının oluşmasına neden olan bakteri olarak biliniyor. Bu bakterinin ölünün bedeninde haftalarca yaşayabildiği belirtiliyor. Aynı zamanda balgamda 2 hafta ve pire dışkısında ise 1 ay süre ile yaşadığı da tespit edilmiştir.

Veba hastanın günlük yaşamını nasıl etkiler?

Veba, birçok belirtisi bulunan ölümcül bir hastalıktır. Hastalığın belirtilerinden yola çıkılırsa, veba hastasının günlük yaşamının oldukça olumsuz etkilendiği söylenebilir. Veba hastalığının belirtileri sebebi ile iş ve eğitim hayatınızda olumsuzluklar yaşayabilirsiniz. Bununla birlikte, sosyal hayatınızdaki ikili ilişkilerde de problemleri yaşanması kaçınılmazdır. Veba hastanın tedaviyi ertelemeden bir an önce tedaviye başlaması gerekir. Antibiyotik tedavisi ile hastalıktan kurtulmak mümkündür.

Veba hastalığı belirtileri nelerdir?

Veba oldukça tehlikeli bir hastalıktır ve fark edilebilir belirtiler ortaya çıkarmaktadır: Yüksek ateş, titreme, mide bulantısı ve kusma, sürekli ishal, dil renginin değişmesi, eklemlerde ağrılar, burun kanaması, solunum fonksiyonunda bozulma ve deride kızarıklıklar.

Veba hastalığı hangi hayvanlardan bulaşır?

Günümüzde veba hastalığının vaka sayısında ciddi azalmalar vardır. Ülkemizde ve daha gelişmiş ülkelerde veba ile nadiren karşılaşılır. Hastalık kemirgenlerden bulaşır. Evcil farelerden bulaşması söz konusu değildir. Lağımda yaşayan vahşi farelerden bulaştığı söylenebilir. Ayrıca ormanlık alanlarda da sincaplar tarafından bulaştırılması mümkündür.

Veba hastalığı neden olur?

Veba bakteri kaynaklı bir hastalıktır. Vahşi kemirgenlerin vücudu ısırmasından sonra ortaya çıkar. Vücutta belirli bir süre varlığını devam ettirdikten sonra gelişerek vücudu etkisi altına alır. Hastalığın kemirgenleri öldürmeme sebebi ise onların vücudunda çok düşük seviyede bulunmalarıdır.