Boğmaca Hastalığı Tedavisi

Boğmaca Hastalığı Tedavisi Türleri

Boğmaca hastalığı ilaçla tedavi edilir ancak kullanılan ilaçlar antibiyotik içerikli olmalıdır. Öksürük şurupları, bu hastalığın tedavisinde etkili değildir ve kullanılmaması gerekir.

İlaç Tedavisi

Hastalığın ilaçla tedavisi evde ya da hastanede yapılabilir. 3 aylıktan küçük olan bebeklerin tedavisi hastanede yapılırken, hastalığın ilk 3 haftasında olduğu tespit edilen kişiler için tedavi, evde ve reçete edilen ilaçlar ile yapılır.

Antibiyotik

Boğmaca hastalığı, ilk aşamadan itibaren iki hafta boyunca aşırı bulaşıcılık gösterir. Alınan antibiyotikler ise bu bulaşıcılık süresinin 5 güne kadar inmesini sağlar. Antibiyotikler ile hastalığın diğer kişilere bulaşması büyük oranda önlenebilir. Tedavi için kullanılan antibiyotikler, azithromycin, clarithromycin ve erythromycin grubu şeklindedir.

Kortizonlu İlaçlar

Boğmaca hastalığı geçiren kişilerde bronş mukozalarının iltihaplanması da görülebilir. Bu iltihaplanma bronşit hastalığını da beraberinde getirir. Bu tür bir rahatsızlık ile birlikte boğmaca hastalığı bulunan kişilerin tedavisi için kortizonlu ilaçlar kullanılır.

Serum

Bu hastalığın tedavisi, başka kişilere bulaşmasını önlemek amacıyla yapılır. Özellikle çocuklarda oldukça bulaşıcı olan boğmaca hastalığının başkalarına bulaşmasını önlemek için bağışıklığı yüksek olan kişilerden yani daha önce boğmaca hastalığı geçirmiş olan kişilerden özel bir bakteri alınarak bir serum geliştirilir. Bu serumun içinde hastalığı önlemeye ve hafifletmeye yarayan antikorlar bulunur. Bu tedavi, çocuk hastalar için oldukça fayda sağlar.

Hastaneye Yatış

Boğmaca hastalığı geçiren 6 aydan küçük bebekler hastaneye yatırılır ve antibiyotik tedavisine başlanır. Bu tedavi genellikle damardan verilir. Hastalığın ilk haftasında olan bireylerin de hastaneye yatarak tedavisi gerçekleştirilir. Hastaların hastaneye yatırılmasındaki amaç, tedavinin tam olarak sağlanması ve bulaşıcılığın önlenmesidir.

Hastaneye Yatış Hangi Durumlarda Gerekli Olur?

Boğmaca hastalığı geçiren birinde farklı komplikasyonlar görülmesi durumunda hastaneye yatırılması gerekir. 1 yaşından küçük bebeklerin tedavisi de hastaneye yatırılarak yapılmaktadır. Boğmaca hastalığı olan kişilerde hastaneye yatırılma, aşağıdaki durumlarda yapılır;

• Kişinin şuurunun bozulması
• Gözlerde kanama meydana gelmesi
• Öksürük nöbetleri sırasında kızarma ve morarma olması
• Öksürük sırasında iltihaplı ve kanlı balgam gelmesi
• 40 derece ateş olması ve ateşin dirençli olması
• Kişinin sürekli uyku halinde olması
• Nefes alırken zorluk yaşanması
• Fıtık ve boğulma nedeniyle kişilerin karnında şişlik olması ve dışkı yaparken zorlanılması
• Öksürük sırasında sürekli kusma görülmesi

Boğmaca Hastalığı Tedavisi Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boğmaca tedavisi, tek başına ilaçlar ile yapılmaz. Bu hastalığı taşıyan kişilerin gözetim altında olması ve bazı kurallara dikkat etmesi gerekir.

İlaçların Düzenli Kullanılması

Boğmacanın tedavisi ve bulaşıcılığının azaltılması için verilen ilaçların mutlaka düzenli olarak kullanılması gerekir. Bu hastalığı taşıyan kişilere verilen antibiyotiklerin dozu ve kullanım sıklığı, doktorlar tarafından özel olarak reçete edilecektir. İlanların düzenle kullanılması, hastalığın tedavisinde büyük önem taşır.

Su Tüketimi

Boğmaca hastalığı geçiren kişilerin bol su tüketmesi önemlidir. Ateş ve diğer belirtiler sıvı kaybına neden olacağı için günde en az 2 litre su tüketilmesi tavsiye edilmektedir.

Yeterli Beslenme

Boğmaca hastalığı kusmaya neden olacağı ve çocuklarda iştahsızlık belirtilerine yol açacağı için yeterli beslenmek önemlidir. Özellikle yutmada ve yemede zorlanan kişilerin beslenmesi, az az ve sık olmalıdır. Beslenme sırasında sıvı gıdalar verilmelidir. Yutmayı zorlaştıran katılıkta gıdalar verilmemelidir.

Sigara Tüketmeme

Boğmaca, direkt olarak bronşları ve akciğeri etkileyen bir hastalıktır. Hastalar zaten öksürük nöbetlerine yakalandığı için sigara kullanılmaması gerekir. Sigara kullanımı ya da sigara içilen ortamlarda bulunulması, öksürük nöbetlerini artmasına ve hastaların kötüleşmesine neden olur.

Oda Spreyi Kullanmama

Oda spreyinin içinde bulunan kimyasallar ve parfüm nedeniyle öksürük nöbetleri artabilir. Bu spreyler solunduğunda, boğmaca hastalarında daha sık öksürük nöbeti yaşandığı gözlenmiştir. Bu nedenle özellikle tedavi sırasında oda spreyleri kullanılmamalıdır.

Şömineden Uzak Durma

Bu hastalığı geçiren kişilerin tedavi aşamasında şömineden de uzak durulması gerekir. Şömineye atılan ödün ve diğer yanıcı maddelerden çıkan duman, öksürük nöbetlerini artmasını sağlar ve şöminenin bulunduğu ortamın havası kurur. Bu da hastaların daha fazla öksürmesine ve kötüleşmesine neden olur.

Yetişkinlerin Aşı Olması Neden Önemlidir?

Boğmaca oldukça yaygın bir hastalıktır. Bulaşıcı olan bu hastalık, yetişkinlerin bulunduğu ortamlarda daha kolay yayılabilir. Boğmaca hastalığı için yapılan aşılar ortalama olarak 10 yıl bağışıklık sağlar. Bu süre sonunda hastalığa yakalanmış bir yetişkin, hastalığın küçük bebeklere bulaşmasını sağlayabilir. Bu nedenle yetişkinlerin de aşı olması gerekir. Boğmaca hastalığı yetişkinlerde daha fazla belirti gösterir ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olur. Ayrıca belirtileri ve öksürük nöbetleri çocuklara göre daha uzun sürer. Bu nedenlerle de yetişkinlerin aşı yaptırması önem kazanmaktadır.

Boğmaca Hastalığı Tedavisi Öncesi

Boğmaca hastalığı tedavi edilmeden önce bazı testler yapılarak hastalığın teşhis edilmesi sağlanır. Her öksürük boğmaca değildir ve hastalığın doğru teşhis edilmesi, tedavinin en önemli aşamasını oluşturur.

Hastalığın Tanısının Konulması

Bu hastalığın ilk evrelerde tespit edilmesi çok zordur. Doktorlar ilk bulguları genellikle grip, soğuk algınlığı ve bronşit olarak değerlendirilmektedir. Çünkü boğmaca hastalığının belirtileri bu hastalıklar ile hemen hemen aynıdır. Bazen de doktorların yalnızca muayene yaparak ve semptomları dinleyerek hastalığa teşhis koyduğu görülür. Ancak tam olarak hastalığın tespit edilebilmesi için bazı testlerin yapılması gerekir. Burun ya da boğaz kültürü alınması; Boğmaca hastalığının neden olduğu bakterini tespit edilebilmesi için burun ya da boğaz bölgesinden, bir çubuk yardımıyla numune alınır ve laboratuvar ortamında incelenir. Boğmaca hastalığına neden olan bakteriler en çok burun ve boğaz bölgesine yerleşir.

Kan testleri; Kan testi boğmacaya özel bir test değildir ancak kanda enfeksiyonun olup olmadığının tespit edilmesini sağlar. Beyaz kan hücreleri, enfeksiyonlarla savaşan hücrelerdir ve kan testlerinde bu kan hücrelerinin sayımı yapılır. Hücrelerin sayısı yüksekse, enfeksiyon varlığında söz edilebilir.

Göğüs röntgeni; Boğmaca hastalığının akciğerleri etkilediği yani zatürreye neden olduğu düşünülüyorsa yapılan bir testtir. Bu testte akciğerlerde iltihap ya da sıvı olup olmadığına bakılmaktadır.

Hastanın Genel Sağlık Durumunun İncelenmesi

Bu hastalığın kuluçka süresi 1-2 haftadır. Bu süreden sonra belirtiler görülmeye başlar. Özellikle 2 haftadan fazla süren öksürük hastalığın en önemli bulguları arasında yer alır. Hastanın genel sağlık durumu incelenirken öksürük, burun, kulak ve boğaz muayenesi yapılır. Hastanın yaşadığı belirtiler dinlenir. Bu belirtiler arasında öksürükle birlikte burun akıntısı, hapşırma, göz kızarıklığı, kuru öksürük, ateşlenme ve öksürük sırasında kusma görülüyorsa, boğmaca hastalığından şüphelenilebilir.

Tedavi Yönteminin Belirlenmesi

Hastalık tespit edildikten sonra hangi tedavi yöntemi uygulanacağı belirlenir. Antibiyotikler, kortizonlu ilaçlar ya da özel serum kullanılan yöntemlerden biri ile hastalığın tedavisine başlanır. Tedavi aşamasında hastanın evde ya da hastanede olup olmayacağı da belirlenir.

Boğmaca Hastalığı Tedavisi Sonrası

Boğmaca hastalığının tedavi süresi bittikten sonra da dikkat edilmesi gereken konular vardır. Bu hastalık kendini yenilemezse bile başka hastalıkları beraberinde getirebilir. Tedaviden sonra, özellikle doktor kontrollerinin aksatılmaması gerekir.

Hasta veya Ebeveynin Dikkat Etmesi Gerekenler

• Evde boğmaca hastalığı geçiren bir kişi varsa, diğer kişilerin de koruyucu olarak antibiyotik alması gerekir. Boğmaca aşısı olan kişilerin bile koruyucu olarak antibiyotik alması önemlidir.
• Boğmaca olan kişinin tedavisi sırasında eller, sürekli olarak yıkanmalıdır. Öksürük ile tükürüğün yayılması ve ele bulaşması ile hastalık daha çabuk yayılabilir.
• Evde bulunan herkesin bol sıvı tüketmesi gerekir. Günde en az 2 litre su alınmalıdır.
• İlaçlar aksatılmadan alınmalıdır.
• Evin bulunduğu ortam sürekli nemli tutulmalıdır. Odanın içinde şömine bulunmamalı, bulunuyorsa bile yakılmamalıdır.
• Hastanın bulunduğu ortamlarda oda spreyi bulunmamalıdır.
• Hastalar bol bol dinlenmeli ve sigara içilen ortamlardan uzak durmalıdır.
• Evde sigara içen kişilerin dışarıda içmeleri, dumanı hasta ile kesinlikle buluşturmamaları gerekir.

Doktor Kontrolleri

Doktor kontrolleri hastalığın seyrine ve kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. Hastalığı ağır geçiren kişilerin kontrolleri birer hafta arayla yapılabilir. Hastalığı biraz daha hafif geçiren kişilerin kontrolleri ise aylık olarak yapılabilir. Tedaviden sonra hangi zamanlarda kontrollerin yapılacağı doktorunuz tarafından bildirilecektir. Hastalığın tam olarak iyileşmesi için bu kontrollerin aksatılmaması gerekir. Doktor kontrolleri sırasında hastalığın semptomlarının azalıp azalmadığı belirlenir. Gerekli olan durumlarda ek tedaviye başlanabilir.

Sık Sorulan Sorular

Boğmaca hastalığının tam olarak tedavi edilmesi için bazı detayların bilinmesi gerekir. Yakınlarınızda ya da ailenizde boğmaca hastalığı geçiren kişiler varsa, aklınıza takılan sorular olabilir. Bu hastalıkla ilgili aklınıza takılan her soruyu doktorunuza danışmaktan çekinmeyin.

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Boğmaca hastalığı tedavi edilmezse, bulaşıcılığı nedeniyle pek çok insanı etkileyebilir. Bununla birlikte bazı hastalıklara da neden olabilir. Bu hastalığın tedavi edilmediği durumlarda çocuklarda zatürre, öksürük, bronşit gibi hastalıkların meydana geldiği gözlemlenmiştir.

Hastalık Tekrarlar mı?

Bu hastalığı geçiren kişilerde bağışıklık oluşabilir ancak hastalığın tekrarlama oranı yüksektir. Aşı olmuş kişilerin bile bu hastalıktan ömür boyu korunması mümkün değildir. Bu nedenle doktorlar tarafından 5-10 yılda bir boğmaca aşısı yaptırılması önerilmektedir.

Hastalık Hayati Sorunlar Oluşturur mu?

Boğmaca önemli bir hastalıktır ve hayati sorunlar oluşturabilir. Hastalığa yakalanan ve tedavi olmayanların büyük bir kısmında, öksürüğe bağlı olarak karın içi basıncının artması sonucunda gözlerde kanama, beyin kanaması, burun kanaması ve kasık fıtığı gibi sorunlar görülmüştür. Yapılan araştırmalara göre bu hastalığa yakalanan her 100 bebekten 4’ü hayatını kaybetmektedir. Ayrıca her yıl dünya genelinde 60 milyon kişide bu hastalığın görüldüğü ve bunlardan 500 bin kişinin hayatını kaybettiği bilinmektedir.

Belirtilerin Şiddeti Neye Göre Değişir?

Bu hastalığın belirtilerinin şiddeti, vücutta bulunan diğer enfeksiyonlara, yeme alışkanlıklarına, sigara ve alkol kullanımına ve bulunulan ortamın nemli olmamasına göre değişiklik gösterebilir. Yeme alışkanlığı düzensiz olan kişilerde bu hastalık daha şiddetli kusmaya neden olabilir. Ayrıca astım ya da bronşit gibi hastalıkları olan kişilerde bu hastalığın seyri daha şiddetlidir. Sigara ve alkol kullanımı da hastalığın şiddetini direkt olarak etkiler ve nemli olmayan, sürekli oda spreyi kullanılan ortamlarda bulunan kişilerin öksürük nöbetleri daha fazla görülür.

Boğmaca Hastalığında Koza Stratejisi Nedir?

Koza stratejisi, yenidoğan bebeklere boğmaca hastalığının bulaşmasını önlemek amacıyla anne, baba, bakıcı, aile büyükleri, kardeş ve sağlık çalışanları da dahil olmak üzere, bebekle temas edecek her kişinin boğmaca aşısı olmasını ifade eder. Boğmaca aşısının hamilelik dönemi de dahil olmak üzere her insan için uygun olduğu kanıtlanmıştır. Koza stratejisi ile anne ile birlikte, bebeğe temas edebilecek herkesin aşılanması sağlanır ve bebekler, boğmaca hastalığına karşı korunmuş olur.

Boğmaca Zatürreye Neden Olur mu?

Boğmaca hastalığının tedavi edilmemesi sonucunda zatürre görülebilir. Zatürre, akciğerlerde gelişen ve yüksek ateş ile seyreden bir hastalıktır. Boğmaca hastalığına neden olan bakteriler zamanla ciğerlere iner ve zatürreyi tetikler.

Boğmaca ve Bronşit Birlikte Yaşanabilir mi?

Boğmaca ve bronşit birlikte yaşanabilir. Akut bronşiti bulunan kişilerin boğmaca hastalığını geçirmesi, daha ileri bir seviye olan kronik bronşit oluşmasına neden olur. Kronik bronşit ise daha iltihaplı ve tedavisi zor olan bir hastalıktır.

Boğmaca Beyin İltihabına Yol Açarsa Ne Yapmak Gerekir?

Boğmaca hastalığının bakterileri beyin zarına yerleşerek iltihaba neden olabilir. Bu durumda olan çocuklarda vücudun sertleşmesi, kafasının yumuşak bölgelerinde şişlik, bulantı ve kusma, kucağa alındığında daha çok ağlama gibi belirtiler görülür. Boğmaca nedeniyle beyin iltihabı oluşan kişilerin tedavisi genellikle hastanede yapılmaktadır. Hastaların sıvı kaybını azaltmak için serum verilebilir ve beslenmenin düzenli olması sağlanır. Bununla birlikte antibiyotik tedavisine başlanır.

Boğmaca Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Boğmaca çeşitli evrelerde incelenir. İlk evrelerdeki belirtiler üst solunum yolu enfeksiyonları ile oldukça benzerdir. Benzer olmayan nokta ise bu semptomların gelişim hızı ve görülme süreleridir. Boğmaca belirtileri çok daha hızlı gelişir ve çok daha uzun süreli görülür. Standart belirtiler şunlardır:

1. Akciğer tarafından yoğun şekilde balgam üretilmesi,
2. Balgamında etkilediği yoğun öksürük nöbetleri,
3. Solunum fonksiyonunda sorunlar,
4. Nefes alma sırasında karşılaşılan ve akciğerden gelen gürültü,
5. Vücudun uç noktalarında renk değişimleri,
6. Sürekli yorgunluk ve uyku hali. Genel belirtiler bunlardır. Boğmaca tedavisi sırasında da bu belirtiler değişik ancak azalan şiddetlerde görülebilir.