Dil İltihabı Tedavisi

Dil İltihabı Tedavisi Hakkında

Dil iltihabı, yaygın karşılaşılabilen bir sağlık problemidir. Dil üzerinde iltihaplı tabaka ya da yara oluşumu ile kendini gösterir. Beslenme bozuklukları, kandaki demir oranında düşme, çürüyen dişler ve sigara kullanımı dilde iltihaplanma oluşmasının nedenlerindendir. Bu semptomlara yönelik olarak tedavi edilmesi mümkün olan dil iltihaplanması bazen nadir olarak daha ciddi bir hastalığın da habercisi olabilmektedir. Dil üzerinde farklı bir doku ile karşılaşıldığında doktora muayene olup teşhisinizin erken yapılması daha kötü sonuçların oluşmaması için alabileceğiniz en doğru önlem olacaktır.

Dil İltihabı Nedir?

Tıp literatüründe glossit olarak geçen dil iltihaplanması, dilde iltihabik yaraların ve yapılanmanın oluşmasıdır. Dil iltihaplanması yaş veya cinsiyet fark etmeksizin herkeste görülebilir. Dil iltihaplanmasının tedavisi mümkündür ancak bazen dil ülseri ve dil kanseri gibi ciddi hastalıklarında habercisi olabilmektedir.

Dil iltihaplanmasında dil üzerindeki zarlar zarar görebilir, papilla denilen tat almamızı sağlayan hücreler fonksiyonel kayıplar yaşayabilir, dil yüzeyinde parlaklık ve pürüzsüzlük belirebilir. Genel olarak tüm ağız yüzeyi etkilenir. Dil iltihaplanmasının belirtileri görüldüğünde mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.

Dil İltihabı Türleri Nelerdir?

Dil iltihaplanmasında, bakterilerin dilde etkilediği yerlere göre türlere ayrılır. Bütün dil iltihaplanmaları aynı şekilde görülmeyebilir, kimisi tat alma duyusunu etkilerken kimisi yara şeklinde meydana gelir diğer işlevlerde bozulma görülmez. Kötü beslenme alışkanlıkları, sigara kullanımı ve ağız hijyenine dikkat edilmemesi gibi durumlar dilde iltihaplanmaya meydan vermektedir.

Atrofik Glossit

Atrofik glossit, dil üzerinde tat alma tomurcukları olarak adlandırılan papillalarda enfeksiyon görülmesidir.

Atrofik glossitin tipik belirtisi bu tat tomurcuklarının kaybolarak düz bir görünüm alması ve dilin kızarık görülmesidir. Atrofik glossitin nedenleri kötü ve yetersiz beslenme alışkanlığı, kan demir seviyesinde düşüklük, ağızda kuruluk, mantar enfeksiyonu görülmesi, çölyak hastalığı ve sürekli kullanılan bazı ilaçlar olarak sıralanabilir. Tanı ve teşhisi tam bir fizik muayene ile korunmaktadır.

Bu hastalığın belirtilerinde kişide ağızda kuruma olması, asidik yiyecek ve içeceklere karşı hassasiyet ve bazen de ağrı görülebilir. Tedavide ise altta yatan sebebe bağlı olarak ağız hijyenine dikkat edilmesi gerekir, beslenme şeklinde dilde irritasyona neden olmayacak asitsiz ve az baharatlı beslenme düzenine geçilebilir, hekim kontrolünde olmak üzere antienflamatuvar ilaçlar kullanılabilir.

Medyan Romboid Glossit

Medyan Romboid Glossit, genellikle dilin orta kısmında görülmekle birlikte bazen de arka üst kısımda görülebilen pürüzsüz, kırmızı enfeksiyon bölgesinin oluşmasıdır. Bu yapı bazen düz bazen de kabarık yapıda olabilmektedir. Dilin orta kısmında papillalarının zarar görmesi sonucu ortaya çıkar. Yetersiz beslenme ve mantar oluşmasından kaynaklıdır. Hastalığın herhangi bir semptomu yoktur, rutin bir diş muayenesi sırasında veya doktor hafif seyreden şikayetler ile doktor tarafından fizik muayene sonrasında tanı konulabilir. Enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak bazen yeme içme esnasında dilinizde yanma hissedebilirsiniz.

Semptomatik olmadığı için genelde kendiliğinden iyileşme gösteren medyan romboid glossit, enfeksiyonun şiddetine bağlı yakınmalarınızın olması ya da bölgede mantar enfeksiyonu gelişmesine bağlı olarak antifungal ilaçlar tedaviye dahil edilebilir. Mantar enfeksiyonunuz yok sadece hafif yakınmanız varsa sadece dilde iritasyona neden olan yiyecek ve içecekleri azaltarak iyileşmeyi bekleyebilirsiniz. Bu dönemde ağız hijyenine dikkat etmekte yine süreci kısaltacak ve ilerlemeyi durduracaktır.

İyi Huylu Migratory Glossit (Benign Migratory Glossitis)

Migratory Glossit, dil üzerindeki tat almamızı sağlayan tat tomurcuklarının bazı bölümlerinde kayıplar olması ile ortaya çıkan hastalıktır. Dil üzerinde dağınık yerleşim gösterdiği için bu hastalığın halk arasındaki adı coğrafik dil veya harita dildir. Bu hastalık dil üzerinde kayba uğrayan tat tomurcuklarının olduğu bölgelerde bazen sarı beyaz lekeler, kırmızı pürüzsüz yerler, bazen de etrafı beyaz şeritlerle çevrilmiş şekilde kabarık dokular gözlemlenmektedir.

Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Stres, alerjik bünyeye sahip olunması, başka bir enfeksiyon varlığı, şeker hastalığı, hormonal değişikliklerin nedenleri arasında olabileceği düşünülmektedir. Bulaşıcı değildir, ağrılı değildir ama bazen yiyeceklerden kaynaklı hassasiyet olabilir.

Migratory glossit, semptom göstermediği için bazen kendiliğinden de iyileşebilir. Ancak tam iyileşme görülmez çünkü bu hastalığın tekrarlayıcılığı vardır. Tam bir fizik muayene ile teşhis edilmektedir, dildeki kabarıklıkların diğer hastalıklardan ayırt edilmeli başka bir enfeksiyon görülmediğinden emin olunduktan sonra varsa şikayetlere yönelik tedavi aşamasına geçilebilir.

Çilek Dil

Çilek dil, kızıl hastalığının semptomu olarak ortaya çıkar. Kızıl hastalığı, genelde 4-12 yaşlar arasındaki çocuklarda sık görülen, bakterilerin neden olduğu üst solunum yollarını tutan bulaşıcı bir hastalıktır.

Hastalık damlacık yolu ve deri döküntüleri ile temas edilmesi halinde bir başkasına bulaşabilir. Aniden yükselen ateşe eşlik eden baş, boyun, karın ağrısı hastalığın belirtileri arasındadır. 2-3 günlük kuluçka süresi olan kızıl hastalığı belirtiler görülmeye başladıktan 1-2 gün sonrasına kadar bulaşıcılığa devam eder. Bu hastaların bademciklerinde şişlik ve kızarıklık görülürken dilde çilek görünümünü alan kırmızı kabartılar görülmeye başlar, bölgenin rengi gittikçe koyulaşır. Hastalığın en tipik belirtisi çilek görünümlü dil gözlemlenmesidir.

Hastalığın tanısı fizik muayene ve tetkikler ile konur. Boğaz kültürü de yapılması gerekmektedir. Ani ateş yükselmeleri, vücutta döküntü oluşumu görüldüğünde hemen bir doktora başvurulmalıdır. Tedavi edilmediği takdirde ilerde romatizma ve böbrek hastalıkları çok ciddi klinik tablolara çevirmektedir. Tedavide genelde antibiyotik olarak penicilin grubu ilaçlar kullanılmaktadır.

Dil İltihabı Neden olur?

Dil iltihabı, bir hastalığa bağlı olarak ya da yaşam şeklinden kaynaklı kişide bazı dönemlerde görülebilen bir hastalıktır. Nedenleri vücutta vitamin mineral eksikliği oluşu, yetersiz beslenme, ağız hijyenine dikkat edilmemesi, kanda demir seviyesi düşüklüğü, sigara kullanımı, bağışıklık sisteminin zayıf olması, alerji, ağız içinde oluşan diğer yaralar ve mantar enfeksiyonlarıdır. Uzun süreli kullanılan bazı ilaçların yan etkisi olarak da dilde iltihaplanma meydana gelebilir.

Genelde kendiliğinden iyileşen bu hastalık bazen de daha ciddi bir hastalığın belirtisi olarak görülmektedir. Dil yüzeyinde gözlemlediğiniz farklı doku yapılanması olduğunda mutlaka bir hekime başvurmalı ve tedavi sürecine geçmelisiniz.

Dil İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Dil iltihabının belirtileri türüne göre değişiklik göstermektedir. En sık görülen belirtiler arasında ise dilde pürüzsüz ve parlak bir yapının oluşması ve bununla birlikte görülen kızarıklıktır. Dil dokusunda beyazlıklar, yemek yerken oluşan ağrı hissi, yaralar, dil dokusu üzerinde meydana gelen genelde beyaz olan pullanmalar, yeme içme esnasından güçlük çekilmesi ve bazı durumlarda dilde şişlik oluşması belirtileri arasındadır.

Bu belirtiler her iltihaplanma vakalarında bir arada görülmemekte bir veya iki tanesi türüne göre kendini göstermektedir. Dilde belirgin renk değişimi ve yaygın kabarcıkların görülmesi kızıl hastalığının en belirgin semptomlarından biridir. Belirtilerden bir veya birkaçı ile karşılaştığınız durumlarda bir hekime başvurup fizik muayene olmalı gerekirse medikal tedavi sürecine geçmelisiniz. Şiddetli seyreden enfeksiyon vakalarında tedavi edilmeyen dil iltihabı kişinin yaşamını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Dil İltihabı Tedavi Türleri

Dil iltihabı, dil yüzeyinde bakterilerin neden olduğu enfeksiyon sonucu doku değişikliğine uğramasıdır. Hafif seyreden vakalarda belirti vermemekle birlikte kendiliğinden iyileşmesi mümkündür. Ancak enfeksiyonun şiddeti fazla ise ağız içinde yanma, kuruma, yeme- içme esnasında hassasiyet ve ağrı görülebilir. Semptomların geliştiği durumlarda bir uzman ile görüşmeli ve tedaviye geçmelisiniz.

Bazı ciddi hastalıklarında habercisi olan dil iltihaplanması tedavi edilmediği zamanlarda dil ülseri ve dil kanserine dönüşebilir. Erken tanı ve tedavi dil iltihaplanması için oldukça önemlidir.

İlaç Tedavisi

Dil iltihabının oluşmasına birçok faktör neden olduğu için öncelikli olarak sebebi belirlenmeli ve buna uygun tedavi yöntemi seçilmelidir. Dil iltihaplanması her zaman semptomatik değildir bazı hastalarda hiç fark edilmeden kendiliğinden iyileşebilir. Eğer dilinizde pullanma, ağrı, yanma gibi şikayetleriniz varsa öncelikle bir hekime başvurmalısınız. Altında yatan neden mantar enfeksiyonu veya ciddi ağız yaralanması gibi ilaçlı tedavi gerektiren bir durum değilse hekiminizde muhtemelen ağız antiseptikleri ve ağız bakımı önerecektir. Ağız bakımının düzenli olarak yapılması, dişlerin fırçalanması ve diş ipi kullanımı buradaki bakterilerin enfeksiyona neden olmasını önemli oranda etkileyecektir.

dil iltihaplanması şiddetli bir enfeksiyona dönüşmüş ise hekiminiz antibiyotik tedavisi uygulayabilir. Ağız içi mantardan kaynaklı görülen dil iltihaplanmasında antifungal ilaçlar tedavide kullanılabilir. Kortizon içeren ilaçlarda dil iltihaplanmasında sıklıkla tercih edilen medikal yöntemdir.

Beslenme alışkanlığını değiştirmek, vitamin ve demir eksiklikleri için dışarıdan takviye almak da sil iltihaplanması tedavileri arasında sayılabilir. İltihaplanma görüldüğü dönemde sigara ve alkol kullanımını azaltmanız hissedeceğiniz hassasiyet açısından önemlidir.

Dil İltihabı Tedavi Öncesi

Dil iltihabı ilaçlı tedavi gerektirmese bile muayene edilmeli ve türünün ne olduğu ya da neden ortaya çıktığı tespit edilmelidir. Dilde meydana gelen bir pullanma, yanma ya da ağrı hissedildiği zaman hekime başvurulmalıdır. Bulaşıcı olabilen çilek dil özellikle erken teşhis edilmesi gereken türleri arasındadır.

Fizik Muayene

Fizik muayene ile birlikte dildeki iltihaplanmanın türü ve şiddetine karar verilebilir. Tedavi şekli sebebine göre belirleneceği için dil iltihaplanmasında tam bir fizik muayene olmalıdır. Hekiminizin isteği doğrultusunda fizik muayeneye ek olarak kan tetkiki yaptırılması ve boğaz kültürü de tanılamada kullanılabilir. Vitamin veya demir eksikliğinden kaynaklanan dil iltihaplanması açısından kan tetkiki önemlidir. Dil iltihaplanması çürük bir dişten, ağız içerisindeki başka bir yaradan, kullanılan ilaçlardan, sigara ve alkol kullanımından, geçirilen başka bir enfeksiyondan ortaya çıkabilir, her ne kadar bazen hiç semptom vermeden geçse de bazen de başka bir hastalığın zemini oluşturabilmektedir. bu yüzden tam fizik muayene çok önemlidir.

Dil İltihabı Tedavi Sonrası

Dil iltihabı tedavisi medikal veya alternatif yollarla olabilir. Ağız bakımına dikkat edilmesi, beslenme şeklinin düzeltilmesi, sigara ve alkolün azaltılması alternatif yöntemler arasındadır. tedavi sonrasında da bu hijyen kuralları düzenli hale getirilmeli ve dil iltihabının tekrar ortaya çıkması önlenmelidir.

Düzenli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazanmalı ve günlük almanız gereken vitamin ve minerallere uygun beslenme takvimi izlemelisiniz. Günümüzde birçok hastalığın altında yatan nedenlerden biri beslenmeye gereken özenin gösterilmemesidir. Kısa vadede kendini göstermese de beslenmenin kötü olması vücutta gittikçe azalan ve takviye edilmeyen vitaminler, mineraller, proteinler ilerleyen zamanlarda hastalıklar için ilk zemini oluşturacaktır.

Ağız Hijyeni

Ağız hijyeni, vücuda girebilecek tüm bakteriler için bariyer niteliğindedir. Ağız içi yaralar, diş çürümeleri, mantar oluşumu, dil iltihaplanması ağız hijyeninin düzenli yapılmamasından kaynaklı oluşur. Tek nedeni bu değildir ancak ağız bakımı yapılması oluşan enfeksiyonun ilerlemesini ciddi oranda önlemektedir. Dil iltihaplanması için de aynı şeyler geçerlidir. Dilde iltihap olması ağız içi yaralardan ve çürük dişlerden de kaynaklı olabilir. Bu nedenle ortaya çıkabilecek dil iltihaplanmalarını önlemek sizin elinizdedir.

Tedavi sürecinde ve tedavi sonrasında diş fırçalamaya özen göstermeli ve diş ipi kullanılmalıdır. Ağız bakımı için hekiminiz tarafından verilen ağız içi antiseptiğini size önerilen şekilde kullanmalı bu süreçte tahrişi arttırmamak için de asitli içeceklerden uzak durmalısınız.

Düzenli Diş Kontrolü

Diş kontrollerinizi düzenli yaptırmak ağız içinde meydana gelen herhangi bir belirtiyi erken keşfetmek ve gereken tedaviye zamanında başlamak açısından çok önemlidir. Çürük dişler sadece kendine zarar vermekle kalmayıp ağız içinde de enfeksiyonlara neden olmakta dilde iltihaplanmalara yol açmaktadır.

Çürük dişiniz varsa veya ağrı hissetmeye başladıysanız ağız içinde başka bir hastalığa yol açmasına izin vermeden muayene olmanız gerekmektedir.

Diş kontrolleri her 6 ayda bir olmak üzere yılda ilk kez rutin olarak yapılmalıdır. Böylece ağız içinde meydana gelen ama sizin fark etmediğiniz birçok hastalığı bu kontroller sayesinde tespit edebilir uygun tedaviye gecikmeden başlayabilirsiniz.

Alerjilere Dikkat Edilmesi

Dl iltihaplanmasına neden olan şeylerden biri de alerjinizin olmasıdır. Alerjik bir bünyeye sahip iseniz kullandığınız ilaçlar, tükettiğiniz besinler alerjik reaksiyon olarak dilde şişme ve pullanma şeklinde kendini gösterebilir. Böyle bir şey ile karşılaştığınızda ve özellikle dilde şişme olduğu zamanlarda acilen müdahale edilmesi gerekir.

Aşırı derecede alerjik bünyeniz varsa bir sağlık kurumunda alerji testi yaptırmalısınız. Bu ilaçları ve besinleri not etmeli her muayene de mutlaka hekiminize bildirmelisiniz. Her alerjik besin veya ilaç dilde şişmeye ya da iltihaplanmaya neden olmasa bunu bilmek ve oluşabilecek riskleri azaltmak sağlığınız için çok önemlidir.

Sık Sorulan Sorular

Dil iltihaplanmasında yapılması gerekenler, önlenebilir nedenler ve tedavi süreci için bunları bir kez daha derledik. Dil iltihaplanmasında önemli olan tedavi süreci değil, oluşmadan önce önlenebilir olmasıdır.

Düzenli beslenme, yeterli sıvı alımı, ağız içi bakıma gösterilen önem bunlardan kaynaklı iltihaplanmaların önüne geçmek için basit ama oldukça etkili çözümlerdir.

Dil iltihabı için evde uygulanabilecek yöntemler var mı?

Dil iltihaplanmasının bir hastalığa bağlı oluşmadığı durumlarda veya mantar enfeksiyonundan kaynaklanmadığı zamanlarda evde alınabilecek bir kaç basit uygulamayla önüne geçilebilir. Bu uygulamaların yine hekim tarafından muayene edildikten sonra, iltihaplanma türünün belirlenmesi ve ilaçlı tedavinin gerekli olmadığına karar verip yapılması en doğrusudur.

Dil iltihaplanmasında evde karbonatlı su ile gargara yaparak ağız hijyenini sağlayabilirsiniz. 1 çay bardağı ılık suya bir çay kaşığı karbonat ekleyip günde 2-3 kez bu su ile ağzınızı çalkalayarak ağız bakımınızı yapabilirsiniz. Asitli içecekler ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmak daha da tahriş olmasını engelleyecektir. Dişlerinizi düzenli olarak fırçalamak ve diş ipi kullanmak hijyeni sağlamaya yardımcı olacağından iyileşme de hızlanacaktır.

Diş teli kullanımı iltihaba neden olur mu?

Dil iltihaplanmasına direkt olarak neden gösterilmeyen diş teli kullanımı, dolaylı olarak bu durumla sebep olabilir. Diş teli kullanan kişilerin her yemek sonrasında diş teli bakımını yapması gerekmektedir. Tellerde kalan yiyecek artıkları düzenli olarak fırçalanmaz ise bir süre sonra orada bakteri üretimini hızlandıracaktır. Diş çürümesine varana kadar ilerleyebilecek bu ihmal ağız içi hijyeni de bozacağından iltihap oluşmasına meydan verecektir. Bu nedenle yine genel anlamda ağız içi hijyeni sağlamak amacı ile diş telleri de yemek sonraları temizlenmelidir.

Sigara ve alkol kullanımı dil iltihabına neden olur mu?

Sigara içerdiği zehirli gazlar nedeni ile birçok hastalığın oluşmasını tetikleyen etkendir. Ciddi klinik tablo ile seyreden neredeyse tüm hastalıklarda sigara kullanılması ilerletici rol oynamaktadır. Dil iltihaplanmasında da aynı şekilde içerdiği zehirli maddeler sebebi ile neden olarak gösterilmektedir. Zamanla dil yapısını bozukluklara oluşan enfeksiyonların da daha kötü seyretmesinde etkendir.

Alkol de aynı sigara gibi dil yapısında değişimler meydana getirerek dik iltihaplanmasına neden olabilir.

Dil iltihabı hastalık belirtisi midir?

Tam bir fizik muayene ve tetkikler ile yapılan tarama sonucunda neden olabilecek görülen maddelerin hiçbiri ile uyum sağlamıyorsa, başka bir hastalık düşünülebilir. Örneğin çilek dil görüntüsü, kızıl hastalığının en spesifik belirtisi olarak tanılamada kullanılmaktadır.

Bunun dışında dilde görülen iltihaplanmalar dil ülseri ve dil kanseri hastalıklarının da belirtisi olabilmektedir.

Dil iltihaplanmasına hangi doktor bakar?

Dil iltihaplanması tanı ve tedavisi için dermatoloji polikliniği veya deri ve zührevi hastalıklar bölümünden randevu alarak muayene olabilirsiniz. Diş hekiminiz de düzenli olarak yaptırdığınız kontroller esnasında dil iltihaplanmasını teşhis edebilir ve lüzum halinde başka bir polikliniğe sevk edebilir. Burada önemli olan nokta yeme içme esnasında yanma, hassasiyet hissediyorsanız, ağızda kuruluk dilde şişme gibi yakınmalarınız varsa bir doktora başvurmak için gecikmemektir. Erken teşhis edilmesi hem tedavi sürecini kısaltacak hem de ilerleyip şiddetlenmesini durduracaktır.

İyileşme süresi ne kadardır?

Tedavi süreci hastalığın erken teşhis edilmiş olması ve geçirilen enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak değişebilir. Belirtilerden herhangi biri görüldüğünde geçmesini beklemek yerine doktora başvurmak bu süreci oldukça kısaltacaktır. Gereken ilaçlı tedaviye zamanında başlanacak ve hastalığa müdahale etmek için geç kalınmamış olunacaktır. İlaçlı müdahalelerde antibiyotik tedavisi başlanmış ise yaklaşık olarak 5-7 gün sürecektir. İlacın düzenli kullanılması halinde bu süre sonunda dil eski haline kavuşacaktır. Evde bakımla desteklenmesi de iyileşme sürecinde önemli rol oynamaktadır. Hafif seyreden ve kendiliğinden geçen durumlarda ortalama 4-6 gün arasında iyileşme gerçekleşir.

Ağız yaraları dil iltihabına neden olur mu?

Dil iltihaplanmasının nedenlerinden biri de ağız yaralanmalıdır. Ağız içinde başka bir yerde tutulum yapan bakteriler enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak yayılım yapar ve dilde de iltihaplanmaya neden olabilmektedir. Ağız bakımının düzenli yapılmaması, çürük dişler bunlar müdahale edilmediği durumlarda dilde de iltihabik oluşumlara ortam hazırlamaktadır. Günde en az iki kez dişleri fırçalamak, diş ipi kullanmak, ağzı su ile çalkalamak bakterilerin oluşmasına engel olarak enfeksiyonları önler.