Kemik Erimesi (Osteoporoz) Tedavisi
- Sık Sorulan Sorular
- Kemik erimesi tedavisinde oluşabilecek komplikasyonlar nelerdir?
- Kemik erimesi hastalığı yaş ortalaması nedir?
- Kemik erimesi tedavisinde cerrahi yöntemler kullanılıyor mu?
- Kemik erimesi ağrı yapar mı?
- Kemik erimesi için hangi bölüme muayene olmak gerekiyor?
- Kemik erimesi hastalığı kemiklerin kırılmasına neden olur mu?
- Kemik erimesi hastalığı hamilelik döneminde görülebilir mi?
- Kemik erimesi tedavi edilmezse ne olur?
- Kemik erimesi tedavi fiyatları ne kadar?
- Alkol ve sigara kullanımı kemik erimesine neden olur mu?
- Menopoz döneminde kemik erimesi hastalığının görülme sebebi nedir?
Kemiklerde görülebilen birçok rahatsızlık meydana gelebilmektedir. Bunlardan biri de kemik erimesi yani osteoporozdur. Osteoporoz, ülkemizde yaygın şekilde görülen bir kemik hastalığı olmakla beraber zamanla kemiklerin çekilmeye başlaması şeklinde nitelendirilebilir. Birçok sebepten meydana gelebilen osteoporoz yani kemik erimesinin en belirgin sebebi ise yaştır. Kemik erimesi nedir, neden olur, tedavi ve korunma şekilleri gibi kemik erimesine dair birçok detaydan bu yazımızda bahsettik.
Kemik Erimesi Tedavisi Hakkında
Kemiklerin en sağlıklı ve en sağlam zamanları 30’lu yaşlardır. Daha sonra vücuttaki her şey gibi kemiklerde yavaş yavaş yaş, hormon gibi birçok sebeple etkilenmeye ve değişim göstermeye başlar. Kemik erimesi durumu da böyle bir şeydir. 50’li yaşlardan sonra hemen hemen her kadın hayatının belli bir döneminde bu hastalıkla karşı karşıya kalmaktadır. Hastalığın durumu ve oranına göre de tedavi yöntemleri ya da önleyici hususlar vardır.
Kemik Erimesi Nedir?
Kemik erimesi, genel olarak kemiklerin değişerek küçülmesi ya da çekilmesi denilebilir. Ayrıca osteoporoz, kemiklerin gözenekli hale gelmesi durumu olarak da tanımlanabilir. Bunun birbirinden farklı birkaç sebebi olabilir. Bu sebeplere göre de tedavi türleri vardır.
Kemik Erimesi Nedenleri Nelerdir?
Kemik erimesi hastalığının, birbirinden farklı birçok sebebi olabilir demiştik. Sebeplerin de ortaya çıkması bir şeylerin bunları tetiklemesi sonucunda olur. Bahsi geçen bu sebeplerden en çok karşımıza çıkan birkaç tanesini aşağıda açıkladık.
Hormonal Nedenler
Hormonal nedenler denildiğinde akla, hanımlardaki menopoz dönemi gelmektedir. Menopoz döneminde yaşanan hormonal değişimlerin ardından kadınlarda kemik erimesi de görülmeye başlayan etkiler arasındadır. Bu dönemde, kemiklerdeki yoğunluk bir anda düşer. Kemik kaybı denilen olay herkeste görülebilse de erime denilen hastalık herkeste meydana gelmez. Daha çok kadınlar bu hastalıktan etkilenir çünkü hem daha sık hormonal değişiklikler yaşarlar hem de kemikleri erkeklere göre daha incedir.
Hareketsizlik veya Aşırı Egzersiz
Her şeyin fazlası zarar inanışı burada doğru hale geliyor. Kısıtlı hareket hali ya da haddinden fazla egzersiz gibi etkenler de kemiklerde erime başlangıcına neden olan durumlar arasında gösterilebilir.
D Vitamini ve Kalsiyum Eksikliği
Kemik erimesine neden olan en büyük etkenlerden biri de vitamin ve mineral eksiklikleridir. Bunların en başında da kemikleri besleyen kalsiyum ve D vitamini gelir. Bunların gerekenden az alınması ve vücuda yetmemesi durumunda kemik erimesi oluşumuna neden olan bu vitaminlerin eksikliği bunun gibi birçok hastalığa da neden olur. Bunların önüne geçebilmek için kalsiyum ve D vitamini açısından zengin gıdalar ile beslenmek gerekmektedir.
Genetik Yatkınlık
Bu sebep pek önüne geçilebilecek bir sebep değildir. Önlenebilmesi oldukça zor olsa da gerekli görülen her türlü önlem alındığında yavaşlatılması ve geciktirilmesi mümkündür. Özellikle ailede genetik olarak kemik erimesi görülmesi kişideki kemik erimesi riskini artırır. Hormonal değişimler, hareketsizlik, aşırı egzersiz ve vitamin eksikliği gibi durumlar da böyle genetik yatkınlık durumlarında daha büyük tetikleyiciler olmaktadır.
Hangi Hastalıklar Kemik Erimesine Neden Olur?
Kemik erimesi hastalığı, bazen başka metabolizma hastalıklarıyla veya kan hastalıklarıyla da tetiklenerek ortaya çıkabilmektedir. Bu hastalıkların hangileri olduğu, kemik erimesini neden ve nasıl tetiklediğinden de aşağıda bahsedilmiştir.
Mide Bağırsak Sistemi Hastalıkları
Mide ve bağırsak sisteminde meydana gelen hastalık veya rahatsızlıklar kalsiyum ve D vitamini emilimini de etkileyebilmektedir. Sağlıklı bir mide-bağırsak sisteminde böyle problemler yaşanmaz. Ancak mide ve bağırsak sisteminde rahatsızlığı olan hastalar, kemik erimesi gibi problemler yaşayabileceği gibi varsa olan kemik erimesi hastalığının tedavisi de mümkün olmayacaktır.
Kan Hastalıkları
Çeşitli sebeplerden ötürü vücutta meydana gelen kan hastalıkları da kemik erimesi riskini artıran sebeplerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Kandaki asit miktarı arttığında vücuda alınan kalsiyum vitaminini eritmeye başlar. Bu da zaman içinde kalsiyum eksikliğinin asıl sebebi olacaktır. Bu nedenle dişler ve yüz kemikleri, kalsiyuma ihtiyacı olduğunda kemiklerin uç kısmında bulunan kalsiyum depolarından kalsiyum almaya başlar. Bu da zaman içerisinde kemik erimesi hastalığını tetikleyecektir.
Romatizmal Hastalıklar
Romatizmal hastalıklar, eklemlerde baş gösterir. Ardından yavaş yavaş bütün kemiğe yayılmaya başlar. Henüz bu tür eklem romatizması ya da iltihaplanması gibi hastalıkların kesin bir tedavi yöntemi de yoktur. Bu nedenle bu hastalıklar alternatif tedavi yöntemleri ile engellenmeye çalışılır.
Romatizmal hastalıklar, ilerleyen seviyelerinde kemik erimesi hastalığını da tetiklemeye başlayacaktır. Kısacası kas ve daha başka kemik hastalıkları da kemik erimesi için birer tehlikedir.
Kemik Erimesi Belirtileri Nelerdir?
Kemik erimesi erkeklerden daha çok kadınlar görülmekle birlikte çoğunlukla ileri yaşlarda meydana gelir. Ancak bazen bu durumun da istisnaları olabilmekte. Bu nedenle her yaştan ve cinsiyetten insanın bu konuda bilgi sahibi olması ve dikkat etmesi gerekmektedir. İlk olarak bu hastalığın belirtilerinin neler olduğunu bilmek gerek. Sıkça karşılaşılan belirtilerden bazıları şu şekildedir;
- Sırt, bel ve boyun bölgelerinde ağrılar
- Boyun kısalması
- Duruş bozukluğu (eğilme ve kamburlaşma)
- Kemiklerde kırılmalar (daha çok el bileği, omurga ve kalça gibi bölgeler)
- Kemiklerde hassaslaşma
- Küçük kazalarda kemik kırılmaları
- Kemik ağrıları
- Hareket etmede zorluk (ağrı ve kırıklardan ötürü),
- Vücudun genelinde şekil bozukluğu yaşanması
Ancak bu belirtilerin birçoğu kemik erimesi ilerleyen evrelere geldiğinde meydana gelen belirtilerdir. Yani kemik erimesi başlangıçta ağrı gibi belirtiler haricinde çok da belirleyici şikayetlere yol açmaz. Bu nedenle hastanın belli bir yaştan sonra gerekli rutin kontrollerini yaptırıyor olması ve kemiklerinde bir sorun olup olmadığını kontrol ettirmesi gerekmektedir.
Kimler Kemik Erimesi Riski Taşır?
Özellikle tetikleyici olarak gördüğümüz durumlarda kemik erimesi riski artacaktır. Bu durumlardan bazıları şu şekildedir;
- Alkol kullanımı
- Sağlıksız beslenme
- Menopoz
- Vitamin eksikliği
- Hormon bozukluğu
- Sigara kullanımı
- Hareketsiz yaşam
- Obezite ameliyatı
- Yeme bozukluğu vb. gibi birçok sebep sıralamak mümkün. Ancak en sık karşılaşılan risk faktörleri bunlardır.
Kemik Erimesi Tedavi Türleri
Kemik erimesi hastalığında birçok sebep olabildiği gibi bu sebeplerle doğru oranda birden fazla da tedavi yöntemi bulunmaktadır. Bu tedavi yöntemlerinden hangisinin, ne zaman kullanılması gerektiğini de hastalığın sebebi ve uzman doktorun bu konudaki görüşü belirleyecektir. Bu tedavi yöntemlerinden en sık kullanılan yöntemler aşağıda verilmiştir. İçeriğinden de daha detaylı bir şekilde bahsedilmiştir.
İlaç Tedavisi
Birçok hastalıkta olduğu gibi kemik erimesinde de en yaygın kullanılan tedavi yöntemi ilaç ile tedavidir. Bu tedavi yönteminin kullanılması için öncelikle kemik erimesinin ve buna neyin sebep olduğunun teşhisi yapılmalı ve buna en uygun ilaç tedavisi belirlenmelidir. Aksi takdirde bilinçsizce uygulanan ilaç tedavisi de başka organlara zarar verebilir.
Hastalığın sebebine göre hormon artırıcı ilaçlar, kemik güçlendirici ilaçlar ya da biyolojik ilaçlar kullanılabilir. Bunların hepsinin uygun şekilde ve uygun şartlarda kullanımı önemlidir. Yanlış bir uygulama vücutta düzenli çalışan birçok sisteme zarar verebilir, farklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Hormon Tedavisi
Hormon tedavisi, kemik erimesine neden olan sebebin hormon bozukluğu olduğu belirlendiği takdirde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bunlar da bir çeşit ilaç tedavisidir. Ancak bu tedavi kapsamındaki ilaçlar ağızdan alınabildiği gibi enjeksiyon ile de uygulanabilir. Unutmamak gerekir ki bu tedavi yöntemlerinin de kendi çaplarında riskleri bulunmaktadır. Hormon tedavisinin de kan pıhtılaşması, inme, kalp hastalıkları ya da kanser hastalıkları gibi durumları tetiklediği bilindiğinden, kemik erimesi için çok sık tercih edilen bir tedavi yöntemi değildir.
Fizik Tedavi
Ödem, iltihap ve romatizmal hastalıklar gibi durumların neden olduğu kemik erimesi hastalıklarında ilaç tedavilerinin yanı sıra fizik tedavi de uygulanmaktadır. Direk olarak bir etkisi olduğu savunulamaz. Ancak tedaviye yardımcı ve önlemeye yararlı olduğundan tedaviler arasında bahsi geçmesi de oldukça normal. Bir yardımcı tedavi olan fizik tedavi sayesinde kemik erimesine neden olan hastalığın da ortadan kaldırılması ya da en aza indirilmesi amaçlanmaktadır.
Kemik Erimesi Tedavi Öncesi
Kemik erimesi şüphesi ya da şikayetleri ile gittiğinizde tedavi öncesinde yapılması gereken bazı testler ve muayeneler olduğunu bilmelisiniz. Hiçbir hastalık için yalnızca şüphe ya da tahmin üzerine tedavi gerçekleştirilmez. Öncelikle gereken testler yapılarak hastanın durumu belirlenir ve şikayetleri dinlenir. Ardından hastalığın kesinleşmesi üzerine uzman doktor en uygun tedavi yönteminde karar kılacak ve uygulamaya geçilecektir.
Fiziki Muayene
Asıl tedavi ve tetkiklere başlamadan önce hastanın fiziki muayenesinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Fiziki muayene, hem elle muayene hem de hastalığın öyküsünü öğrenme şeklinde iki kısımdan oluşur. Hasta şikayetlerini dile getirir, hastalığın belirtileri olup olmadığına bakılır, şikayetlerin ne kadar süredir devam ettiği sorulur ve sebebi hakkında fikir yürütülür. Bu şekilde adım adım ilerlemek muayene açısından ve ileride uygulanacak olan tedavinin tespiti açısından en doğrusu olacaktır. Ayrıca hangi tetkiklerin yapılması gerektiği de muayene sonrasında kesinleştirilen hususlar arasındadır.
Kemik Dansitometresi
Kemiklerde meydana gelen yüzde birlik bir kayıp bile bu kemik dansitometresi tetkiki ile tespit edilebilmektedir. Bu test kemik erimesi için özellikle uygulanan bir testtir. Kemikteki mineral yoğunluğunun tespiti, kemiklerin gücünü, kalınlığını ya da kaybının ne kadar olduğunu tespiti için uygulanır. Bu bir tür görüntüleme testidir diyebiliriz. Menopoz öncesi dönemlerden bu testin yaptırılmaya başlanması gerekir. Menopoz sonrasında da eğer ilk dansitometre çekiminde durum temiz ve iyiyse, bundan sonra her üç senede bir çektirilmesi yeterli görülmektedir. Yoğun radyasyon içeren bir test olmadığı için çok büyük bir zararı da yoktur.
Kemik Erimesi Tedavi Sonrası
Tüm tetkikler ve tedaviler gerçekleştirildikten sonra tedavi sonrası aşamaya geçilir. Bu süreçte önemli olan hastanın hastalığı ve tedavisi ile ilgili genel tavrındaki dikkat ve özendir. Dikkatli olunmadığı sürece bu hastalığın önüne geçilmesi ve tedavisi mümkün olmaz. Tedavi bittiğinde de tedavide gösterilen aynı özveri ile doktorun tedavi sonrası için önerilerine de çok dikkat edilmesi gerekir. Bu hususlardan bazılarına aşağıda da yer verilmiştir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Bu tüm hastalıklardan sonra dikkat edilmesi gereken bir süreç. Hasta, daha önce hastalandığı zamandaki gibi bir yaşam tarzı ile günlük yaşantısına devam ederse farklı hastalıklar ve yine kemik erimesi gibi ciddi problemler meydana gelecektir. Sağlıklı ve düzenli bir yaşam tarzına sahip olmak hastalıkların önüne geçilebilmesi açısından çok önemli ve elzemdir. Burada sorumluluk tamamen hastanın kendisindedir. İrade ve ısrarla en kötü alışkanlıklardan vazgeçilebilir ya da günlük yaşantı ile ilgili iyi yönde köklü değişiklikler yapılabilir. Önemli olan hastanın dikkat etmesi ve bu hastalığı yenmek istemesidir.
Egzersiz ve Aktivite
Egzersiz ve aktivite, özellikle kemik ya da kas kaynaklı hastalıklarda iyileşme ya da hastalığın önlenmesi sürecinde oldukça büyük rol oynamaktadır. Gereken şekilde ve yeterli derece yapılan egzersiz ve aktiviteler bolca yarar sağlayacaktır. Düzenli spor ve sağlıklı yaşam doğru orantılı hususlardır. Elbette iş egzersiz ile bitmez ancak büyük bir fayda sağlayacağı da su götürmez bir gerçektir. Bu nedenle sağlıklı yaşam için atılması gereken iki büyük adımdan biri düzenli yapılan egzersizlerdir diyebiliriz.
Sağlıklı Beslenme
Kemik erimesinde beslenmenin çok önemli bir yeri olduğundan bahsetmiştik. İşte bu durum da göz önünde bulundurulduğunda tedavi sonrasında da kemik erimesini önleyecek ya da hızlı bir iyileşmeyi destekleyecek bir etken varsa oda sağlıklı beslenmedir. Bolca D vitamini ve kalsiyum alınabilecek gıdalar tüketilmelidir. Kemik hastalıklarında kalsiyumun önemi çok büyüktür. Aksi takdirde kemik hastalıklarının beraberinde kan hastalıkları ya da metabolik hastalıklar meydana gelebilir. Her konuda önemli olan sağlıklı beslenme burada da büyük fayda sağladığı gözlemlenen bir etken.
Sık Sorulan Sorular
Kemik erimesi, menopoz sonrasında daha çok görülse de farklı nedenlerle erkeklerde de görülebilmesi mümkündür. Yani diyebiliriz ki kadın veya erkek, her cinsiyetten insanın kemik erimesi ile karşı karşıya kalması durumu vardır. İşte tam da bu nedenle bu hastalık hakkında merak edilen çok fazla konu olacaktır. Uzmanlara sıkça sorulan ya da internette sıkça aranılan soruların bazıları cevapları ile birlikte aşağıdaki gibidir.
Kemik erimesi tedavisinde oluşabilecek komplikasyonlar nelerdir?
Tedavi için kullanılan yönteme ve ilaçlara göre bu durum değişiklik gösterebilir. İlk olarak kullanılan hormonal ilaçlar vardır. Kemik erimesi için güçlü bir tedavi yöntemi olan hormon ilaçları yan etki olarak kalp hastalıkları, kanser ya da inme gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Daha sonra en çok kullanılan tedavi yöntemi biyolojik ilaç tedavisidir. Bu tedavi yönteminde de yan etki olarak sırt, bel ve kemik ağrıları, kalsiyum oranında düşüş, kas ağrıları ya da metabolizma da ve bağışıklık sisteminde zayıflık gibi durumlar gözlemlenebilmektedir.
Son olarak da kemik yapısını güçlendiren besinler tüketilmesi durumu var. Bunlar dışında tüketilen kafein, işlenmiş et, konserve yiyecek, alkol gibi gıdalar kemik erimesini tetikler. Yanında yemekte olduğunuz sağlıklı yiyeceklerin içerisinde bulunan vitaminlerin de emilimlerini yavaşlatarak faydasını azaltır.
Kemik erimesi hastalığı yaş ortalaması nedir?
Kemik erimesi daha çok ilerleyen yaşlarda görülür. Özellikle kadınlarda menopoz döneminden hemen sonra ortalama olarak da 50’li yaşlarına yakın dönemlerde başlar. Erkeklerde de kemik erimesi rahatsızlığı görüldüğü gözlemlenmiştir ancak kadınlarda görüldüğü kadar sık değildir. Bunun bir diğer sebebi de hormon değişikliklerinin kadınlarda daha yoğun olması ve kadınların kemik yapılarının daha narin ve ince olması.
Kemik erimesi tedavisinde cerrahi yöntemler kullanılıyor mu?
Kemik erimesi, vitamin ve mineral eksiklikleri ve hormon değişiklikleri gibi durumlardan etkilenerek meydana gelen bir hastalık olduğundan doğrudan cerrahi bir girişimle kemik erimesine müdahale edilmesi mümkün olmaz. Daha çok kemikleri güçlendirmek için gerçekleştirilen ilaç tedavisi ve fizik tedaviler etkili olacaktır.
Kemik erimesi ağrı yapar mı?
Kemik erimesinde görülen belirtilerden ilki ağrılardır. Özellikle kas ve kemik ağrıları yoğun olarak sırt, bel, boyun, omuz, kalça veya bacak gibi bölgelerde dağınık şekilde ağrılar görülebilir.
Kemik erimesi için hangi bölüme muayene olmak gerekiyor?
Bir hastalığın gerçekten en doğru yoldan tedavisinin gerçekleştirilebilmesi için öncelikle önemli olan doğru bir bölüme ve uzman bir doktora başvurmaktır. Kemik ağrıları için öncelikle ortopedi daha sonra da eğer kemik erimesi yani osteoporoz tespit edilirse de fizik tedavi bölümüne başvurmak ve bu bölümün uzmanları ile görüşmek gerekmektedir.
Kemik erimesi hastalığı kemiklerin kırılmasına neden olur mu?
Kemik erimesinin ağrılardan sonra en sık görülen belirtilerinden biri de hassaslaşan kemiklerdir. Kemik yapısı incelip gözenekli bir duruma geldiği için ufak tefek kazalar bile kemiklerde kırılma ve çatlama gibi daha büyük sorunlar meydana getirebilmektedir.
Kemik erimesi hastalığı hamilelik döneminde görülebilir mi?
Hamilelik sırasında ya da sonrasında geçici kemik erimesi ya da normal kemik erimesi görülmesi riski vardır. Ancak hamileliğin son dönemlerinde meydana gelen kemik yoğunluğu kaybına normal gözüyle bakılmaktadır. Çünkü geçici bir durumdur ve doğum sonrasında tekrar eski haline dönerek düzelir.
Özellikle vücudun süt üretmesi ve bebeğin kemik yapısının oluşum için bolca kalsiyum gerekli olduğundan bu dönemde hamile kadının vücudunda kalsiyum eksikliği görülmesi normaldir. Nadir olarak kemik kaybının fazla olduğu görülür. Bu kayıplarda omurgada ve kalçada meydana gelmektedir ve bu bölgeler en ufak kazada hasar görebilmekte buradaki kemiklerde kırıklar oluşabilmektedir. Bu da hamileliğe bağlı kemik erimesi olarak adlandırılır.
Kemik erimesi tedavi edilmezse ne olur?
Kemik erimesi, özellikle ilerleyen yaşlarda geliştiği için ve sebep olduğu şikayetlerde kemiklerin ağrıması, sık sık ve kolayca kırılması gibi belirtiler de görüldüğü için tedavi edilmemesi durumunda yaşam hasta için çok zor bir hal alacaktır. İlerde bu durum daha da ilerleyecek kemikler fazlasıyla hassas duruma gelecektir. Hastanın boyu da gitgide kısalır ve çok büyük bir duruş bozukluğu meydana gelir.
Kemik erimesi tedavi fiyatları ne kadar?
Bu konu hakkında ortalama bir rakamdan bahsetmek mümkün olmayacaktır. Çünkü her hastanenin kendi bünyesinde çeşitli kriterler nedeniyle farklı fiyatlar belirlenmektedir. Her hastanede bu kriterler de fiyatlar da değişecektir. Bazen fiyatların, aynı kriterde olan ancak farklı semtlerde bulunan iki klinikte bile birbirinden oldukça farklı olduğunu görmek mümkün. Bu nedenle belli bir rakamdan bahsedilemez.
Alkol ve sigara kullanımı kemik erimesine neden olur mu?
Alkol ve sigara birçok hastalık için tetikleyici alışkanlıklar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kemik erimesi için de bu durum geçerlidir. Özellikle de alkol tüketimi kemik erimesini epeyce tetikler. Ayrıca alkol ve sigara kullanımının, var olan kemik erimesi hastalığını da hızlandırdığı bilinmektedir. Kırık oluşumu riskini de artırdığı gözlemlenmiştir.
Menopoz döneminde kemik erimesi hastalığının görülme sebebi nedir?
Kemik erimesi en çok hormon değişimleri ile tetiklenen bir hastalık. Menopoz dönemi de kadınların hormonlarının resmen çalkalandığı ve büyük değişimlere uğradığı bir dönem. Bu nedenle menopoz dönemi ile birlikte kemik erimesinin de tetiklendiğini veya meydana gelmiş bir kemik erimesi durumu varsa ilerlediğini görmek mümkündür. Beslenme ile birlikte ve hormon ilaçlarının kullanımı ile bu durum bir düzene sokulabilir.