Kızamık Tedavisi

Kızamık Tedavisi Hakkında

Çocuklarda görülen bu hastalık genellikle hafif komplikasyonlarla atlatılır. Tedavisine yönelik en çok kullanılan yöntem, koruyucu önlem olarak aşıdır. Aşı uygulaması, günümüzde çok yaygın olarak kullanılsa da hala bazı üçüncü dünya ülkelerinde ulaşılamayan bir uygulamadır. Aşı olmayan kişilerde görülen belirtiler çocukluk yaşlarında ise bazı yardımcı doğal yöntemlerle ve ilaçlarla geçirilirken, ileri yaştaki kişilerde biraz daha ciddi komplikasyonlara neden olur ve iyileşme süreci de daha fazla olmaktadır.

Kızamık, virüslere bağlı gelişen bir hastalıktır ve tedavi aşamasında eğer ikincil bir bakteriyel enfeksiyon olmadığı takdirde antibiyotik pek önerilmez. Kızamık hastalığı da, kabakulak ve suçiçeği gibi, bir kere geçirildikten sonra vücut tarafından ömür boyu bağışıklık kazanır. Oldukça bulaşıcı bir hastalık olmasından dolayı iyileşme sürecinde hasta, izole bir ortamda tedavi edilmelidir.

Kızamık Nedir?

Kızamık hastalığı özellikle çocukluk çağında daha sık görülmekle birlikte her yaş grubunda görülebilen bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamık hastalığına virüsler neden olur. Bu hastalığa neden olan bilinen tek kaynak insandır. Genellikle kış sonu ve ilkbahar başlarında görülen bu hastalık, aşı yapılmamış çocuklarda ve yetişkinlerde görülür. Her çocukta farklı yaşlarda görülür ve bir kez geçiren kişi bir daha geçirmez.

Kızamık Nasıl Bulaşır?

Daha önce kızamık aşısı olmamış ya da bu hastalığı geçirmemiş kişiler bu virüsü vücuda aldıklarında neredeyse kesin olarak bu hastalığa yakalanırlar. Kızamık hastalığına neden olan virüs vücuda girdiği zaman ağız ve burun boşluğuna yerleşir. Döküntü başlamadan önce ve başladıktan sonraki bir hafta içerisinde konuşma hapşırma, öpme, tıksırma ya da buna benzer herhangi bir yolla havaya atılan su damlacıklarının içerisindeki virüsler yeni bir konak bulana kadar orada canlı olarak yaşar ve etrafa yayılır. Çoğunlukla hastalık bulaşmamış kişiler bunu solunum yolu ile alırlar ve hastalanırlar. Kızamık hastalığı en çabuk bulaşan hastalıklardan bir tanesidir ve ağız içerisinde çıktıktan sonra havada ya da bir yüzey üzerinde 2 saate kadar canlı bir şekilde durabilir. Çoğunlukla kış sonları ve ilkbahar başlarında sık görülür ve bu dönemlerde bulaşma riski oldukça fazladır. Kızamık olmuş bir kişi bu hastalığı yaklaşık olarak bir hafta boyunca başkalarına çok rahat bir şekilde bulaştırabilir.

Kızamık Nedenleri Nelerdir?

Kızamık hastalığa neden olan şey bir virüstür. Bu virüsün ilk nereden kaynaklandığı tam olarak bilinmemekle birlikte, bilinen tek bulaşma şekli insandan insana solunum ya da temas yoluyladır. Bu virüs vücuda bir kere girdikten sonra hasta iyileşene kadar başka insanlara bulaştırabilir. Hastalık geçtikten sonra, kişi tekrar kızamık hastalığına yakalanmaz: vücut ilk aldığı kızamık virüsünü artık tanır ve ona karşı bir bağışıklık geliştirir.

Kızamık Belirtileri Nelerdir?

Kızamık virüsü vücuda girdikten yaklaşık olarak 8 ile 10 gün sonra belirtilerini göstermeye başlar. Kızamık hastalığının ilk belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Burun akıntısı, öksürük ve hapşırık gibi soğuk algınlığı belirtileri
• Yüksek ateş
• Halsizlik
• Öksürük
• Boğaz ağrısı
• Yorgunluk
• Vücutta döküntü
• Gözlerin şişmesi ve ışığa karşı daha duyarlı olması
• Ağız içerisinde küçük gri renkli lekeler

Bu belirtilerden yaklaşık 2 ile 4 gün sonra vücutta döküntüler başlar. Yüz ve baş bölgelerinden başlayan bu küçük kırmızı- kahverengi noktalar yavaş yavaş aşağıya doğru giderek yayılır. Bu döküntülerle beraber hastada yüksek ateş ve mide bulantısı görülür. Bu kızamık hastalığıyla beraber hastada bazı akciğer ve enfeksiyonları, zatürre ve ishal gibi bazı yan komplikasyonlar gelişebilir. Özellikle küçük çocuklarda beslenme bozuklukları, HIV virüsü taşıyan kişilerde ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi seyredebilir.

Kızamık Tedavi Türleri

Günümüzde gelişen tıp ve teknoloji birlikte eskiye nazaran daha rahat ve tehlikesiz bir şekilde kızamık tedavileri yapılmaktadır. Aşı uygulamasının bulunmadığı zamanlarda hastalıkların önemli bir bölümü ölümle sonuçlanmaktaydı; fakat şuan aşı imkanının yayılmış olmasından dolayı bu oran daha da küçülmüştür. Kızamık hastalığının tedavisine yönelik en önemli şey önleyici tedavi olarak kızamık aşısı yaptırmaktır. Hala günümüzde aşı imkanı bulunmayan 3. Dünya ülkelerinde bu hastalık can almaya devam etmektedir. Aşı olmayan çocuklarda kızamık hastalığı görüldüğü takdirde yapılan tedavi uygulamaları genellikle dinlenme ve beslenmeye yöneliktir. Halk arasında çok görülen bir hastalık olmasından dolayı hakkında oldukça yanlış ya da eksik bilgiler bulunmaktadır. Tedaviye yönelik yapılacak her uygulamada bir doktordan yardım ya da görüş alınması oldukça önemlidir. Hastalığın tedavisine yönelik uygulanan uygulamalardan bazıları şu şekildedir: İlaç Tedavisi A vitamini desteği Serum Globulini İstirahat

İlaç Tedavisi

Vücuda giren kızamık virüsünü tamamen vücuttan atacak herhangi bir ilaç bulunmamakla beraber, yan etkilerini azaltmak ya da hastalığın daha rahat bir şekilde atlatılması için kullanılan bazı ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar genellikle en sık şikayet edilen yüksek ateşlerin düşürülmesine yönelik olarak kullanılan ateş düşürücülerdir. Bunların yanı sıra ağrı kesiciler ve öksürük şurupları da kullanılabilir. Bu hastalıkta bakteriyel nedenlere bağlı olarak oluşmuş bir hastalık yoksa antibiyotik ilaçların kullanılması önerilmez.

A Vitamini Desteği

Dünya sağlık örgütü ağır kızamık hastalığı geçiren ve bu hastalık çevresinde oldukça sık görülen kişilere, tanının konulmasından hemen sonra A vitamini verilmesini önermektedir. Hastanın yaşına göre verilecek A vitamini dozu farklılık göster. A vitamini, kızamık hastalığında bulaştırma oranını ve hastalığın iyileşme seyrini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Bununla birlikte hastalık sürecindeki komplikasyonların ve belirtilerin hem daha hafif geçmesine hem de daha az görülmesine yarar.

Serum Globülini

Kızamık hastalığı görüldüğü kişilerde kişiden kişiye göre farklı etkiler gösterir ve bazı durumlarda oldukça sorunlu bir süreç yaşatabilir. Bu kişilerden bazıları hamile kadınlar, bebekler ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerdir. Bu kişilerin bağışıklık sisteminin daha güçlü kılmak için serum globülini adı verilen bir protein enjeksiyonu kullanılır. Virüse maruz kaldıktan yaklaşık bir hafta içerisinde verildiğinde bu antikorlar kızamık oluşumunu engelleyebilir ya da belirtilerin daha yumuşak olmasını sağlayabilir.

İstirahat

Kızamık hastalığının tedavi sürecinde en dikkat edilmesi gereken durumlardan bir tanesi de istirahattir. Hasta bu durumda bol bol dinlenmeli ve vücudun kızamık virüsüyle savaşmak için ihtiyaç duyguğu enerjiyi boşa harcamamalıdır. Bunun yanı sıra izole bir ortamda hastalık olmayan kişilerden uzak bir şekilde dinlenmelidir ve daha çok sindirimi kolay sıvı gıdalar tüketmelidir.

Kızamık Tedavi Öncesi

Kızamık hastalığından korunmanın en önemli yollarından bir tanesi de kızamık aşısıdır. Kızamık hastalığına yakalanan kişilerin tedavi aşamasından önce mutlaka doktorlardan bilgi alınması ve onun tavsiyeleri doğrultusunda hareket edilmelidir. Kızamık hastalığının belirtileri kişiden kişiye göre değiştiği için hem etkilerinin azalması hem de iyileşme sürecinin daha kısa olması için kullanılacak ilaçlar da kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. Kızamık hastalığının tedavisine başlanması için öncelikle tanının ve teşhisin yapılması ve bu doğrultuda tedavi şeklinin belirlenmesi gerekmektedir.

Kızamık Tanı ve Teşhis Yöntemleri

Kızamık hastalığının tedavisine başlanmadan önce hem fiziki hem de tetkikler yoluyla doğru bir tanı konulması gerekmektedir. Hastalığa neden olan virüsün tam belirtilerini gösterene kadar geçen bir haftalık gibi bir süre içerisinde eğer tanı konulursa tedavi çok daha rahat olur. İlk bir hafta içerisinde tanının konulması için ise sürekli bir doktor kontrolünden geçmek gerekmektedir. Bunun dışında fiziksel olarak gösterdiği belirtiler yoluyla fiziki muayene yapılır. Bunun dışında böbreklerde, idrarda ve kanda virüsün üretilmesinden dolayı fiziki muayene yerine serolojik testlerin kullanılması daha etkilidir.

Fiziki Muayene

Kızamık virüsünün vücuda girişinden yaklaşık bir hafta sonra ilk belirtiler ortaya çıkar ve bu belirtiler ilk olarak fiziksel olarak kendisini gösterir. Baş ve yüz bölgesinde başlayan kırmızı- kahverengi noktalar, kulak iltihapları ve ağız içerisinde oluşan küçük grimsi lekeler bu fiziksel belirtilerden bazılarıdır. Bunlar gibi belirtilerle tanı konulduktan sonra hastanın hassasiyetleri de göz önünde bulundurularak tedavisine yönelik yapılacak uygulamalar belirlenir. Bu aşamada hastanın sağlık özgeçmişi de sorulur ve hastanın sorulan bu sorulara eksiksiz cevap vermesi gerekmektedir. Ayrıca bakterilerin neden olduğu herhangi başka bir hastalığın olup olmadığı da bu aşamada tespit edilmesi gerekmektedir. Fiziki muayene tedaviye başlamadan önce tanı ve teşhis aşamasında oldukça önemli olsa da bazen tek başına yeterli olmamaktadır. Bunun için bazı tetkiklerde uygulanmalıdır.

Tetkikler

Kızamık hastalığının neden olduğu komplikasyonlarla başa çıkmak için tam olarak durumun tespit edilmesi gerekmektedir. Böbreklerde, kanda ya da idrar da virüsün yeniden çoğalmasının engellenmesi ve bu rahatsızlığın tedavisine yönelik durumun tam anlaşılabilmesi için serolojik testler, idrar testi ya da kan testleri yapılabilir.

Kızamık Tedavi Sonrası

Kızamık virüsünün vücuda girmesinden yaklaşık 10-12 gün sonrasında genellikle iyileşme süreci sonlanır. Bu süreç kişiden kişiye göre değişebilir. Virüsün bulaşıcı olmasından dolayı hastalık tam olarak geçene ve hasta eski sağlığına kavuşana kadar sağlıklı kişilerle temas etmemelidir. İyileşme sürecinin daha az sorunlu geçmesi için doktorun verdiği tavsiyelere harfiyen uyulması gerekmektedir. Kızamık hastalığı genellikle kalıcı sorunlar bırakmadan atlatılır, fakat hastalıkla beraber oluşabilecek bakteriyel hastalıklar ya da kişinin bağışıklık sisteminin çok zayıf olması gibi bazı durumlarda hasta uzun süreli ya da kalıcı bazı rahatsızlıklar yaşayabilir. Tedavi süreci tam olarak bittiği zaman hasta bir daha kızamık hastalığına yakalanmaz; çünkü vücut artık virüsü tanımıştır ve ona karşı bir savunma geliştirmiştir. İyileşme sürecinin tamamlandığının kararı hasta ya da aile bireyleri tarafından verilmemesi gerekmektedir, bunun için alanında uzman bir doktor karar vermelidir.

Kızamık Aşısı

Kızamık virüsünün kökeni ya da ilk nereden çıktığı tam olarak belirlenebilmiş değildir, fakat tek bulaşma kaynağının insan olduğu bilinmektedir. Aşı uygulamasının keşfinden önce bütün dünyada sonu ölümle bitebilen bu hastalık, günümüzde daha kolay atlatılabilmektedir. Yine de aşıya ulaşamayan toplumlarda ya da aşı uygulamasının kişisel nedenlerden dolayı reddedildiği bazı yerlerde bu durum ölümle sonuçlanmaktadır. Kızamık aşısının temel mantığı virüsün daha zayıflatılmış ve kişinin sağlığına etki etmeyecek düzeyde enjekte edilmesidir. Bu yolla vücut virüsü tanı ve buna karşı bir savunma sistemi geliştirir. Daha ileriki zamanlarda eğer virüs doğal yollardan bulaştığında vücut bu virüsü tanıdığı için büyük komplikasyonlara neden olmadan vücut tarafından deaktif edilir.

Kızamık aşısına olmamış kişilerin, kesinlikle kızamık hastalığına yakalanacağı gibi bir kesinlik yoktur, fakat küçük yaşta yapılmayan kızamık aşısı ileride virüsün bulaşması durumunda daha ciddi sorunlara neden olabilir; çünkü ileri yaşlarda görülen bu tür çocukluk hastalıklarının belirtileri daha ağır olmakta, komplikasyonları daha ciddi olmaktadır.

Kızamık aşısının bir zararı yoktur, sadece aşının yapıldığı yerde küçük şişlikler ya da kızarıklıklar oluşabilir. Bu yan etkiler de kısa süre içerisinde kaybolur.

Bol Bol Su Tüketimi

Tedavi sürecinde özellikle çocukların bol bol su tüketmesi gerekmektedir; çünkü su kan dolaşımını hızlandırır ve bağışıklığı arttırır. Kan dolaşımının artması vücuttaki vitamin ve minerallerin hücrelere daha hızlı gitmesini sağlar, bağışıklık sistemi ise vücudun virüs ile daha rahat başa çıkmasını sağlar.

Güneş Gözlüğü Kullanımı

Kızamık virüsünün neden olduğu kızamık hastalığının belirtilerinden ve komplikasyonlarından bir tanesi de gözlerde kendisini gösterir. Kızamık virüsü, gözün sinir kaslarını etkilediği durumlarda göz bozuklukları, şaşılık ve görme kaybı gibi bazı durumlara neden olabilir. Bunun yanı sıra gözlerde ışığa karşı duyarlılık artar. Işığa karşı duyarlı hale gelmiş gözün gün içerisinde güneşe ışınlarına direkt olarak fazla maruz kalması sonu görme kaybına kadar varabilen bazı göz bozukluklarına neden olabilir. Bundan dolayı olabildiğince güneş ışığına maruz kalınmaması lazım. Güneşe çıkmanın zorunlu olduğu durumlarda ise yüksek polarize özelliğe sahip olan güneş gözlüklerinin takılması tercih edilmelidir.

Sık Sorulan Sorular

Kızamık ile ilgili bütün belirtiler ve komplikasyonlar herkeste aynı şekilde seyretmemektedir. Bundan dolayı kızamık hakkında halk arasında oldukça yanlış ya da eksik bilinen birçok bilgi bulunmaktadır. Kızamık ile ilgili, özellikle aşı yapılması gerekir mi gerekmez mi, gibi sorular halk arasında oldukça konuşulan durumlardır ve bu konulardaki cevapların alanında uzman bir doktor tarafından ya da bilimsel kaynaklara dayanan bilinçli bir öz araştırma sonucunda cevaplanması gerekmektedir.

Kızamık hastalığı için hangi bölüme muayene olmak gerekir?

Kızamık virüsü, vücuda girdikten yaklaşık olarak bir hafta sonra belirtilerini göstermeye başlar. Her hastalıkta olduğu gibi kızamık hastalığında da erken tanı oldukça önemlidir. Sürekli yapılan doktor kontrolleri sayesinde virüs vücuda girdikten sonra bir haftadan önce teşhis edildiğinde hastalık çok az belirtiyle ya da hiç belirti göstermeden geçiştirilebilir. Kızamık hastalığı baş gösterdiği zaman ya da tedavisi için dahiliye bölümüne muayene olunabilir.

Kızamık aşısının yan etkisi var mı?

Aşı uygulaması son yüzyıl içerisinde keşfedilip hastalıklarda önleyici tedavi olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu durum özellikle kızamık gibi bulaşıcı hastalıklarda oldukça önemlidir ve hayat kurtaran bir durumdur. Bazı kişiler özel sebeplerden dolayı ya da yan etkilerinin olabileceğinden şüphelendikleri için kızamık aşısı yaptırmaktan kaçınırlar, fakat bugüne kadar kızamık aşısından dolayı oluşmuş büyük bir yan etkiye rastlanmamıştır. Kızamık aşısından sonra şişme, kızarıklık ve ağrı gibi yan etkiler oluşabilir, fakat bu yan etkiler kısa süre içerisinde kaybolur.

Kızamık sadece çocuklarda görülen bir hastalık mı?

Kızamık aşısının temel mantığı, virüsün zayıf bir hainin vücuda verilip; vücudun buna karşı bir savunma sistemi geliştirmek ve o virüsü tanımasını sağlamaktır. Aynı şekilde çocuklarda da bir kere kızamık hastalığına yakalandıktan sonra bir daha bu hastalığa yakalanmama bu sebeptendir. Hiç kızamık aşısı yaptırmamış ve çocukluk döneminde kızamık virüsü kapmamış bir kişi ileriki hayatında bu hastalığa yakalanabilir. Kızamık hastalığı yaşa ya da cinsiyete bağlı olarak yakalanılan bir hastalık değildir, hatta daha ileri yaşlarda bu hastalığa yakalanmak daha tehlikelidir; iyileşme süreci daha sıkıntılı olur ve belirtiler daha şiddetli olur.

Hamilelik döneminde kızamık hastalığı tehlikeli midir?

Hamilelik döneminde vücut daha duyarlı olduğu için hem annenin hem de çocuğun sağlığı açısından kızamık virüsü oldukça tehlikelidir. Hali hazırda ileriki yaşlarda kızamık hastalığına yakalanmak sıkıntılı bir durumken hamile olmak bu sıkıntıyı ve ciddiyeti arttırır. Hamilelik döneminde kızamık hastalığının hem annenin hem de bebeğin sağlığını ciddi şekilde etkilememesi için serum globülini adı verilen bir protein enjeksiyonu kullanılır. Bu yöntem aynı şekilde bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde de kullanılır.

Kızamık kaç günde iyileşir?

Kızamık virüsü vücuda girmeye bağladıktan yaklaşık 6- 7 gün sonra etkisini göstermektedir. Bu süreden sonra yavaş yavaş belirtiler görülmeye başlanır ve bu belirtilerin şiddeti git gide artar. Bu belirtiler genellikle ilk 4-5 gün içerisinde şiddeti olarak geçebilir, fakat bu süreden sonra bu belirtiler yavaş yavaş ortadan kaybolur. Kızamık hastalığının tamamen iyileşmesi virüsün etkisini göstermesinden yaklaşık olarak 10- 12 gün sürer.

Kızamık cinsel yolla bulaşır mı?

Kızamık virüsü en çok kış sonları ve ilkbahar başlarında görülen ve en çok o dönemlerde yayılan bir hastalıktır. Hastalığın yayılma şekli genellikle bu dönemlerde sık görülen hapşırmalar, öksürmeler ya da buna benzer yollarla havaya atılan virüs taneleridir. Bu havada serbest şekilde gezen ya da bir zemin üzerinde ağızdan çıkan damlacıklar içerisindeki virüsler iki saate kadar canlı kalabilirler ve bu süre içerisinde sağlam bir kişinin o damlacıklara teması halinde hastalığı kapar.

Kızamık hastalığının direkt olarak cinsel yolla bulaşma imkanı yoktur. Virüs vücuda girdikten sonra ağız içerisinde ya da oraya yakın yerlere yerleşir. Bunun yanı sıra cinsel ilişki sırasında cinsel yolla bulaşmasa dahi sağlıklı bir kişinin hasta bir kişiye yaklaşması ya da ona temas etmesi yüksek ihtimalle hastalık kapmasına neden olur.

Kimler kızamık aşısı yaptırmamalıdır?

Kızamık aşısı genellikle çocukluk yaşlarında yapılır, fakat ileriki yaşlardaki kişilere de yüksek dozlu kızamık aşısı yaptırılabilir. Kızamık aşısı herkese yapılmaz. Kızamık aşısı yapılırken hastanın bazı durumları göz önünde bulundurulmalıdır aksi takdirde çok ciddi sorunlar oluşabilir. Kızamık aşısı yaptıramayacak bazı kişiler şunlardır:

• Yüksek ateşi olanlar
• Tüberküloz hastaları
• Zatürre hastaları
• Kanında trombosit eksikliği olanlar
• Bağışıklık sistemini baskılayan hastalığı olanlar
• Radyoterapi ya da kemoterapi alanlar
• Hamileler

Kızamık hastalığı için evde uygulanabilecek yöntemler var mı?

Kızamık hastalığının tedavisi yapılırken genellikle iyileşme süreci kısa olur ve uygulamaların çoğu evde yapılır. Kızamık hastalığına yakalanan kişilerin sağlıklı kişilerden izole bir odada bol bol dinlenmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra bol bol su tüketmeli ve sıvı gıdalar ağırlıklı beslenmelidir. İçerisinde A vitamini bulunan bazı yiyecek ve içecekler de kızamık belirtilerinin daha hafif geçmesine faydası olacaktır.