İnternet Bağımlılığı (Sosyal Geri Çekilme)
- Sık Sorulan Sorular
- İnternet Bağımlılığı Sadece Çocuklarda Mı Görülür
- İnternet Bağımlılığı Tedavisi İçin Hangi Bölüme Muayene Olmak Gerekir
- İnternet Bağımlılığının Zararları Nelerdir
- İnternet Bağımlılığında Genetik Yatkınlık Söz Konusu Mu
- İnternet Bağımlılığı Olan Kişiye Nasıl Davranılmalıdır
- İnternet Bağımlılığını Yenmek İçin İlaç Kullanmak Gerekir Mi
- İnternet Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir
- Tedavi Süresi Nedir
- İnternet bağımlılığı ne kadar sürer?
- İnternet bağımlılığı kaç türdür?
- İnternet bağımlılığı neden olur?
Bir şeyin insan hayatını veya sağlığını olumsuz yönde değiştirip ve kullanıma başladıktan itibaren kendisini o şeyi kullanmaktan kendisini alamamasına bağımlılık denilmektedir. Günümüzde bağımlılık kavramı denildiğinde akla ilk olarak madde bağımlılığı gelmektedir ancak internet bağımlılığı da madde bağımlılığı gibi tedavi edilmesi gereken bir beyin hastalığıdır. İnternet bağımlıları, internet kullanımı esnasında kontrol yeteneğini kaybederler ve bu durum zaman geçtikçe bu kişilerde kimi rahatsızlıklara sebep olmaktadır. Bu durumda olan kişiler konunun uzmanına gözükmesi ve tedavi edilmesi gereklidir. Ciddiye alınması gereken bu bağımlılık türü maalesef toplumuz tarafından yeterince önem verilmemektedir.
İnternet Bağımlısı Hakkında
Günümüzde internetin hayatımızın her alanına girmesiyle beraber internet bağımlılığı kavramı da ortaya çıkmıştır. Kişilerin teknolojik aygıtları kullanımında otokontrol duygusunun yitirilmesi ve bu teknolojik aygıtları ölçüsüz bir şekilde kullanması oldukça ciddi zararlara neden olmuştur. İnternet bağımlısı olan kişi her cinsiyetten ya da her yaştan olabilir. İnternet bağımlılığı toplumun tüm kesimleri için bir risk oluşturmaktadır. Öte yandan internet bağımlısı erkekleri sayısı kadınlara göre 2-3 kat daha fazladır. Erkekler spor, şiddet ve savaş oyunlarını tercih ederken, kadınlar bir şeyler okuyarak ya da sosyal medya uygulamalarında sohbet ederek vakit geçirmektedir. İnternet bağımlısı kişi uzun süre akıllı telefonundan, tabletinden ya da şahsi bilgisayarından ayrı kalamamakta ve günün büyük bir bölümünü sanal ortamda geçirmektedir.
İnternet Bağımlılığı Nedir
İnternet bağımlılığı dünyada belki de en sık karşılaşılan sorunların başına gelmektedir. Günümüz gelişen teknolojisi ile bilgisayar, akıllı telefon ve internetin yoğun kullanılması sebebi ile internet bağımlılığı olarak isimlendirilen bir problematik oluşmuştur. Tabletler ve telefonlar artık kişilerin vazgeçilmez bir uzvu haline gelmiştir. Küçük büyük herkesin kullandığı ve büyük oranda etkilediği internetin yararları olduğu gibi oldukça fazla zararları da mevcuttur. İnternet bağımlılığı şu şekilde tanımlanabilir; kişilerin internet kullanımı esnasında denetimlerini yitirerek, vakit geçtikçe bireyde belli başlı sorunların ortaya çıkmasına sebep olan bir hastalıktır ve bu hastalık uzman kişilerce tedavi edilmesi gerekmektedir.
İnternet Bağımlılığı Tipleri Nelerdir
İnternet bağımlısı birey bu teknolojiyi abartılı bir şekilde kullanma isteğini engelleyememekte ve internetsiz geçirdiği zaman anlamını yitirmektedir. Bu yoksunluk durumlarında kişilerde saldırganlık ve sinirlilik hali gözlemlenmektedir. Bu kişilerin aile ve sosyal yaşantısı giderek azalmakta ve bu kimi problemlerin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Her bağımlılık çeşidinde olduğu gibi internet bağımlılığının da farklı çeşitleri bulunmaktadır.
Siber İlişki / Sosyalleşme Bağımlılığı
Sosyal medya günümüzde en yaygın şekilde kullanılan internet platformudur. Bu platformlara üye olan insanların sayısı 1 milyardan fazladır. Bu kadar yoğun kullanılması sosyal medya uygulamalarını kuran şirketlerin iştahını kabartmış olacak ki sürekli olarak yeni güncellemelerle uygulamaların devamlılığını sağlamaya çalışmaktadır. Yeni güncellemeler ve özellikler sayesinde sosyal medya platformları hiçbir zaman demode olmamaktadır. İnsanlar bu platformlarda fotoğraflarını, gezdikleri yerleri, izledikleri film vb. paylaşımlarda bulunmakta ve bu alana özel bir anlam yüklemektedir. Uzmanlar sosyal medya platformlarının insanlara bir şahsiyet kazandırdıklarını ve burada var olmanın kişilere iyi geldiğini belirtmektedir. Gönderilerinin beğenilmesi ya da paylaşılması kişileri motive eden, gururunu okşayan durumlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Yararlıymış gibi gözüken bu aktiviteler bilinçsiz kullanım nedeniyle internet bağımlılığına kolaylıkla dönüşebilmektedir. Sosyal medya kullanımın elbette yararları da vardır. Burada dikkat edilmesi gereken husus kullanım amacı ve şeklidir. Bu platformlar insanları geliştiren, bilgilendiren alanlar olarak da rahatlıkla kullanılabilinir.
Kimlik Karmaşası
İnternet kullanımı kimi bireylerde kimlik karmaşası oluşmasına sebep olmaktadır. Avatar oluşturma ve fantezi anime yoluyla bireyler internette anonim bir şekilde vakit geçirebilmekte, sosyalleşebilmektedir. İnternette anonim olarak oluşturulan kişilik ile gerçek hayatta yaşadığı kişilik arasında ortaya çıkan çelişkilerden ötürü, bu bireyler kimlik karmaşası yaşayabilmektedir. Kültürel kodlardan bağımsız oluşturulan bu karakterlerin her ne kadar yararları olsa da farklı kimlik bunalımlarının yaşanmasına neden olabilir. Gerçek yaşamda çok farklı özelliklere sahip olan bir kişi sosyal medya platformlarında kültürel kodlarından tamamen arınarak oluşturdu karakter yüzünden çok fazla iç çelişki yaşayabilir ve bu durum psikolojik rahatsızlıklara, kişilik bozukluklarına yol açabilir. Bu internet bağımlılığı çeşidinin bağımlılık yapıcı olmasının başlıca sebebi kişiye bir özgürlük alanı yaratmasıdır.
Net Kompülsiyonu (online kumar online alışveriş)
Günümüzde internet hayatımızın her alanına girmiştir. Artık çoğu işlemimizi internet üzerinden birkaç tıkla gerçekleştirebilmekteyiz ve bu kolaylıklar insanlara cezbedici gelmektedir. Bu bağımlılık türünün başında online kumar bağımlılığı ve online alışveriş bağımlılığı gelmektedir. Kumar, zaten reel yaşamda da mücadele edilen bir bağımlılık türüdür. Kumar oynamak internet üzerinden daha kolay bir şekilde gerçekleştirildiği için insanların kolaylıkla online kumar bataklığına düşebilmektedir. Hali hazırda ülkemizde kumar oynamanın yasak olduğu düşünülürse internet üzerinden illegal kumar oynamak çekici gelmektedir. İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde sağlanan olanaklar insanları bu alana yönlendirmektedir. Gerek ödeme kolaylığı olsun gerek hızlı bir biçimde tamamlanması olsun bu alana olan ilginin artmasına yol açmaktadır. Bu durumda online alışveriş bağımlılığına yol açabilmektedir.
Online alışveriş yapan kişilerde sürekli olarak internet üzerinden bir şeyler satın alması gerekiyormuş gibi bir his oluşmaktadır. İnsanların online alışveriş yapma nedenleri arasında kullanışlılık, zaman, çeşitlilik, iyi bir fiyat, promosyon, eğlence, arama kolaylığı ve dürtü gibi faktörler sayılabilir. Kimi bireylerde kontrol edilemeyen bir şeyler satın alma alışkanlığı da online alışveriş bağımlılığını doğurabilmektedir. Bunun yanı sıra çevrimiçi alışveriş bağımlılığını doğuran sebepler arasında yalnızlık, can sıkıntısı, depresyon ve stres gibi dolaylı faktörler sayılabileceği gibi eğlence, rahatlama, mutluluk ve haz gibi doğrudan faktörler de sayılabilir. Ki online alışveriş bağımlısı kişilerin çoğu zaman satın aldığı ürünleri kullanmadığı ve hatta ihtiyaç dışı şeyleri satın aldıkları gözlemlenmektedir.
Siberseks Bağımlılığı
İnternet ortamında bulunan cinsel içerikler en çok para kazandıran ve en çok bel bağlanan öğe olarak tanımlanmıştır. Uzmanlara göre on kişiden birinin siberseks bağımlısı bireyler olduğu düşünülmektedir. Araştırmalara göre internet üzerinde siber porno izlemeyi tercih ederken, kadınların daha çok erotik chat uygulamalarını kullandıkları yönündedir. Uzmanlar internetin reel hayatta gerçekleştirilemeyen cinsel fanteziler tatmin etme imkânını sağlamasından ötürü siberseks bağımlılığının bu kadar yaygın olmasındaki sebep olduğunu belirtmektedirler. Bu deneyimler esnasında kişiler cinsel fantezilerini bir başka şeklinde yaşama imkânı bulma, internet üzerindeki ilişkilerini partnerinden saklayabilme ve mastürbasyon yapabilme imkânı bulabilmektedirler.
Bilgi Yüklemesi
İnternet kullanımın yaygınlaşması ile bilgi kaynaklarının çeşitliliği her geçen dakika katlanarak artmaktadır. Telefonlardaki uygulamalar, e postalar ve çok yaygın kullanılmakta olan sosyal medya platformları ile hale hazırda bütün vaktimizi almakta olan internet bu kanallara birlikte bizi gerekli gereksiz bir bilgi yüklemesi yapmaktadır. Bir şekilde bilinçsiz ya da bilinçli bir biçimde beynimize giren bu bilgilerin kontrol edilmesi imkânsız bir hale gelmiştir. Uzmanlar bir bireyin bir konu hakkında karar verirken ya da bir duruma anlamaya çalışırken yaşadığı zorluğun aşırı bilgi yüklenmesi sorunundan kaynaklı olduğunu belirtmektedir.
Aşırı bilgi yüklenmesi ile bilgiler ve olayların zihinde yarattığı karmaşa insan beynine fazla gelmekte ve bu durumdan dolayı kişiler anlama güçlükleri çekmekte ve analiz gücü zayıflamaktadır. Bu problemler kişilerin verdikleri kararların sağlığını olumsuz yönde etkilemekte, üreticiliğine zarar vermekte ve stratejik düşünmeyi engellemektedir. Bloglar ve forum siteleri sebebiyle bilginin çok kolay ve tekrarlı bir biçimde oluşması, bilgi kanallarının çeşitliliği, ilişkilendirilmemiş bilginin hızlı artması sebeplerinden ötürü aşırı bilgi yüklemesi sorunu ortaya çıkmaktadır.
Oyun Bağımlılığı
Mobil cihazlar ya da bilgisayarlar aracılığıyla uzun süreler sağlıksız şekilde oyun oynanarak meydana gelen bir rahatsızlıktır. Oyun bağımlısı olan kişiler reel hayata karışmak yerine bütün zamanını oyunlarda harcayarak sevdiği oyunlar içerisinde karakterlerini geliştirmek ve bu yolla bir başarıya ulaşmak yolunda harcarlar. Bu bağımlı kişiler kendilerini sosyal hayattan uzaklaştırmaya eğilimli olup çoğu zaman sorumluluklarına gerekli önemi vermeyerek bütün zamanlarını oyun başında harcayabilmektedirler. Günümüzde oyun bağımlılığı artık bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Çocukların ve gençlerin oyun bağımlısı haline gelmelerinin başlıca sebeplerinden biri limit koyamama problemidir. Yetişkin bireyler düşünüldüğünde daha bilinçli olacakları ve bu sayede bağımlılık risklerinin düşük olduğu zannedilse de yetişkin bireyler boş zamanlarında oynadıkları oyunlara zamanla bağımlı bir hale gelmektedirler. Oyun bağımlısı kişilerde fizyolojik ve psikolojik pek çok sorun ortaya çıkabilmektedir. Ödül sistemi, karakter seviye sistemi, sosyal bağlantılar, iş birliği, para kazanabilme ihtimali ve edinilen yapay duygular bu bağımlılığa zemin hazırlayan faktörler arasında sayılabilir. Oyun bağımlılığının zararları şunlardır;
- Uyku bozuklukları
- Uyku eksikliği
- Aşırı kilo kaybı veya kilo alımı
- Sık sık karşılaşılan ruh hali değişiklikleri
- Sosyal hayattan izolasyon
- Tükenmişlik ve yorgunluk hissi
- Kontrol edilemeyen ve şiddetli sinirlilik ve saldırganlık hali
- Karpal tüneli sendromu
- Hormonal bozukluklar
- Sosyal yetenekler konusunda yetersizlikler
İnternet Bağımlılığı Nedenleri
İnternetin hayatımızın neredeyse her alanına girmesi ile internet bağımlılığı diye bir kavram ortaya çıkmıştır. Kişinin internet kullanımı esnasında oto-kontrolü kaybetmesi sonucunda ortaya çıkan bu bağımlılık hali eğer doğru tedavi yöntemi uygulanmazsa kişi üzerinde kalıcı sorunlar bırakabilir. Özellikle çocuklar ve gençler arasında oldukça sık görülen internet bağımlılığının pek çok sebepleri bulunmaktadır. Bu sebeplerin en başta geleni ise psikolojik faktörlerdir. Yalnızlık hissi, gerçek hayatta sosyalleşme sorunları yaşamak, otokontrol eksikliği ve depresyon bu sebepler arasında sayılabilir.
Eğer kişi sayılan bu sebeplerden herhangi birine sahip ise ve interneti sıklıkla kullanıyor ise internet bağımlısı olma ihtimali olduğundan söz edebiliriz. Günümüzde teknolojik aletler çeşitlenmiş, her kategoriden oyunlar hem mobil cihazlardan hem de tabletlerden oynanabilir hale gelmiş ve böylece küçük yaşlardaki çocuklarda internet bağımlısı hale gelmiştir. Ebeveynlerin çocukları ile gerektiği kadar ilgilenmemesi gibi durumlar sonucunda çocuklar internetten çeşitli videolar izleyerek ya da oyunlar oynayarak internet bağımlısı olabilirler. Bunun yanı sıra yetişkinler de gerek sosyal medya gerekse oyunlar sebebiyle internet bağımlısı haline gelebilmektedir. Sosyal medya bağımlılığının yanı sıra yetişkinler iş hayatlarından kalan zamanlarında stres atmak için oynadıkları oyunlara da bağımlı olabilmektedir.
Sanal Oyunların Cazibesi
Bilindiği üzere her geçen gün yüzlerce yeni oyun sanal platformlarda yerini almaktadır. Sanal ortamlarda oynanılan pek çok oyun hem çocuklar hem de gençler açısından zararlı öğeler taşımaktadır. Bu oyunlarda bazen cinsel içerikler gözükmekte bazen ise şiddet içeren sahneler bulunmaktadır. Bu özelliklere sahip olan oyunların oynanması oldukça sakıncalıdır. Bu konuda ebeveynlere büyük sorumluluklar düşmektedir. Sanal oyunların görsel olarak verdiği zararların yanı sıra bağımlılık haline gelmesi de bir gerçektir. Her yaş grubundan insan sanal olarak oynanan oyunların cazibesine kapılıp bağımlısı haline gelebilir. Günümüzde sanal oyunların cazibesine kendisini kaptırarak bağımlısı haline gelmiş pek çok kişi mevcuttur. Bu kişiler zamanla gerçek hayattan bağlarını koparabilme riski taşımaktadır. Oyunlarda vaat edilen para kazanma ihtimalleri, teşvik için verilen bazı ödüller, oyun içerisinde başarılı olma güdüsü ve kazanma hırsı oyunları cazibeli hale gelmesine neden olan etmenlerdir.
Asosyal Yaşam Tarzı
Özellikle gençler arasında sosyal hayattan kopuk olmak ile sanal dünyaya yönelme eğilimi bulunmaktadır. Sosyal olarak uyumsuz, sosyal yetenekleri gelişmemiş ya da bazı kişisel sebeplerinden ötürü sosyalleşemeyen bireyler kendilerini sanal ortamda var ederler. Burada farklı kimliklere rahatça bürünebildikleri için sosyal ağlar onlar için daha cazip gelmektedir. Ebeveynler tarafından eğer çocuklar sosyal yeteneklerini geliştirecek aktivitelere yönlendirilmezse bu çocuklar ilerde asosyalliklerinden ötürü bir internet bağımlısı haline gelebilirler. Kendisi ile barışık olmayan veya kilo problemi gibi sağlık sorunlarına sahip olan bireyler gerçek hayattan kaçmak için internet üzerinde sosyal medya, blog ya da forum siteleri gibi kendilerini rahatça ifade edebilecekleri bir alan bulabilecekleri gibi, kendisini unutmak için sanal oyunlara da yönelebilirler. Eğer kişiye doğru zamanda bu sebepleri ortadan kaldıracak doğru girişimlerde bulunulmazsa kişi bir internet bağımlısı haline kolaylıkla gelebilir.
Bağımlılığa Yatkınlık
Kimi bireyler diğerlerine göre herhangi bir maddeye, insana ya da oyuna bağlanmak konusunda yatkınlık gösterebilirler. Kendini kontrol etme mekanizması gelişmemiş olan kişiler de internete bağımlı olmak noktasında eğilimlidirler. Kişi eğer interneti kullanırken nerede duracağını bilmiyorsa, saatlerin akıp gitmesini farkında olamıyorsa yani kendine limit koymak ile ilgili problemleri varsa yine bu faktörler kişiyi internet bağımlılığına itebilir. Yine biyolojik sebeplerden ötürü kimi insanlar herhangi bir şeye bağımlı olabilmektedirler. Vücutta bağımlılık ile ilgili mekanizmalarımızda etkili olan Dopamin hormonu kimi kişilerde anormal çalışma göstererek bu bağımlılığa yatkınlığa sebep olur.
İnternet Bağımlılığı Belirtileri
İnternet yaşantımıza yeni denilebilecek bir sürede girmiş olmasına rağmen insanların büyük bir kısmını etkisi altına alabilmeyi başarmıştır. Günümüzde hastalık olarak tanımlanan internet bağımlılığına sebep olan pek çok faktörden söz edebiliriz. Bir kişiye internet bağımlısı diyebilmek için bazı belirtileri göstermesi lazımdır. Örneğin kişi farkına vararak ya da varmayarak uzun süre boyunca internette vakit harcıyorsa bir internet bağımlılığına eğilimden söz edebiliriz. Ayrıca kişi ertesi gün sorumlulukları, yapacağı işleri olmasına rağmen çok geç saatlere kadar internette vakit geçiyorsa yine internet bağımlısı olma eğiliminden bahsedebiliriz. Kişi telefonunda ya da bilgisayarından belirli bir süre uzak kaldığı takdirde kendini boşluğa düşmüş gibi hissediyorsa o kişinin bir internet bağımlısı olduğunu söyleyebiliriz. Hatta çoğu internet bağımlısı internette daha fazla vakit geçirebilmek için yemek yemekten, arkadaşları ile ve ailesiyle geçireceği vakitlerden sıklıkla ödün vermektedirler.
İnternette Bulunan Sürenin Giderek Artması
Eğer kişi zaman geçtikçe gerek sosyal medya da gerek oyunlarda gerekse sohbet programlarında daha fazla vakit harcamaya başlamışsa internet bağımlılığına giden bir yolda olduğunu çok rahatlıkla söyleyebiliriz. İnternette var olan kimi uygulamalar, oyunlar insanlar için birer cazibe merkezi haline gelebilir. Bu durumda internette geçirilen sürenin artmasına yol açar. İnternette geçirilen süre ne kadar uzarsa, kişi o kadar bağımlılık riski taşımaktadır. Online olarak oynanan çok popüler olan bazı oyunlarda bu sürenin artmasına neden olurlar.
İnternetsiz Ortamda Sinirlilik Hali
İnternet bağımlısı olan kişiler internet erişimi sağlayamadığı zaman dilimi içerisinde yoksunluk krizine girerek sinirli olabilir ve agresif davranışlar sergileyebilirler. İnternetsiz kalmak bu kişiler için adeta bir kâbus gibidir. Zira internetsiz geçirilen vakitler onlar için bir zaman kaybından ibarettir ve internetsiz kaldıkları bu süre zarfında kendilerini boşluğa düşmüş hissederler. Sosyal ve psikolojik olarak oldukça kötü sonuçlara yol açabilecek bu sinirlilik halini aşabilmek için kişi bu bağımlılığı ile mücadele edebilmek için uzman bir kişiden yardım talep etmelidir. Bu sorunun geçilmezse sosyal ilişkilerin zayıflamasından ötürü kişi yalnızlaşabilir ve sosyal yeteneklerini kaybedebilir.
İnternete Bağlı Kalmak İçin Yalan Söylemek
İnternet bağımlısı olan kişiler için, internette kalmak diğer pek çok şeyden daha önemlidir. Öyle ki sırf internete bağlı kalabilmek için ailesine ya da arkadaşlarına rahatlıkla yalan söyleyebilir. Çünkü internet üzerinde geçirdiği vakit ailesinin veya arkadaşlarının yanında geçireceği zamandan daha keyifli ve daha eğlenceli gelmektedir. İnternete bağlı kalarak sosyal medyada takılabilir veya bilgisayar oyunu oynayabilir.
İşin Ve Okulun İhmal Edilmesi
İnternet bağımlısı olan insanlar pek çok şeyi ihmal ettikleri gibi işlerini ve okullarını da ihmal edebilirler. Şöyle ki internet bağımlılığı özelliklerini gösteren kişilerde internete girmek her şeyden daha önemli bir hale gelmiştir. Gençler internet üzerinde gereğinden fazla vakit geçirerek derslerini ihmal etmekte hatta bazen eğitimlerini sekteye uğratabilirler. Okulun ihmal edilmesi ile gelen başarısızlık ailevi sorunların yaşanmasına da neden olabilir. Diğer yandan iş sahibi olan ya da ailesine karşı sorumlulukları olan bireylerde bu internet bağımlılığı sebebi ile büyük sorunlar yaşayabilir. Çocuklarını internet bağımlılığı yüzünden ihmal eden ebeveynler acilen tedavi edilmesi gereken kişilerdir. Sağlıklı bir toplum için internet bağımlılığı ile mücadele şarttır.
İnternet Bağımlılığı Tanı Ve Teşhis Yöntemleri
Bir kişinin internet bağımlısı olup olmamasını anlayabileceğimiz kimi ölçütler bulunmaktadır. Young’un önerdiği ölçüte göre;
- İnternet ile ilgili olan abartılı zihinsel uğraş yani sık sık interneti düşünme, onlarla ilgili hayal kurma gibi,
- Daha çok keyif almak için daha fazla internette vakit geçirme ihtiyacı hissetme,
- İnternet bağımlılığını azaltmaya ya da kontrol etmeye yönelik başarısız girişimler,
- İnternet kullanımının tümden kesilmesi ya da azalması halinde yaşanan kızgınlık ya da huzursuzluk hissi,
- Yapılan süre planlamasına rağmen çok daha fazla internette vakit geçirmek,
- Gereğinden fazla internette vakit geçirmek yüzünden iş, okul ya da arkadaş ortamının ihmal edilmesi ve böylece kariyer, eğitim ya da yaşam fırsatlarından mahrum kalma, onları tehlikeye atma,
- Diğer insanlara internette geçirilen süre ilgili bilgileri verirken yalana başvurma,
- Kaygı, suçluluk, çaresizlik gibi ruh hallerinden kaçmak amacıyla uzun süre internette vakit harcamak.
İnternetten Uzak Kalıp Kalamadığının Tespiti
İnternet bağımlısı kişiler çoğunlukla internet ile olan bağlarını koparamaz ve kopardıkları vakit yoksunluk krizine girerler. İnternetten ayrı düştüklerinde kendilerini boşluktaymış gibi hisseder, üzerlerine bir endişe ve panik hali hâkim olur. Eğer kişi belirli bir süre zarfınca internetten uzak kalamıyorsa internet bağımlılığından bahsedilebilir. Sadece internetten kopmak değil aynı zamanda normal internet kullanımı süresinden daha az bir kullanım sebebiyle de kişi internete karşı bir yoksunluk duygusuna kapılıyorsa yine internet bağımlılığından bahsedebiliriz. Kişi eğer bu sorunun farkındaysa doğru yöntem ve metotları izleyerek bu bağımlılıktan kurtulmanın yollarını bulabilir.
İnternet Bağımlılığı Testi
Bir kişinin internet bağımlısı olup olmadığının tespitini yapan test yapılmaktadır. Bu testte sorulan kimi sorular bulunmaktadır. Bu sorular:
- Planladığınız kadar internette vakit geçirebiliyor musunuz?
- İnternette çok vakit geçirmekten dolayı yapmanız gereken işleri aksatıyor musunuz?
- İnternet üzerinden cinsel uyarılma yaşamayı eşinizle cinsel ilişki kurmaktan daha çok önemsiyor musunuz?
- İnternet aracılığıyla yeni arkadaşlıklar kurar mısınız?
- Etrafınızdaki insanlar internette çok vakit geçirdiğiniz konusunda size şikâyette bulunuyorlar mı?
- İnternette geçirdiğiniz zaman yüzünden ödevleriniz ya da okul başarınızda aksamalar oluyor mu?
- Birincil işlerinizi yapmak yerine ilk olarak e-maillerinizi kontrol ediyor musunuz?
- Üretkenliğiniz ya da mesleki başarınız internet yüzünden olumsuz yönde bir etki altına giriyor mu?
- Herhangi biri size internette geçirdiğiniz süre ile ilgili şikâyette bulunduğunda ona karşı ne kadar savunmacı davranıyorsunuz ya da ne kadar sessiz kalabiliyorsunuz?
- İnterneti sorunlarınızdan ya da kaygılarınızdan bir kaçış yeri olarak görüyor musunuz?
- Tekrardan internete bağlanmayı hayal ediyor musunuz?
- İnternet olmadan yaşayamayacağınızı, hayatın anlamsız ve boş olacağını düşünüyor musunuz?
- İnternette gezinirken birinin sizi rahatsız etmesi durumunda ona sinirlendiğiniz ya da bağırdığınız oluyor mu?
- İnternet sebebi ile gece uzun saatler vakit geçirip ertesi gününüzü uykusuz geçirdiğiniz oluyor mu?
- Günlük rutin işleriniz esnasında interneti düşünüp, internette neler yapacağınız planladığınız oluyor mu?
- İnternet kullanımınızı sonlandırmaya yakın, “bir dakika daha” diyerek bu süreyi uzattığınız oluyor mu?
- İnternette geçirdiğiniz zamanları azaltmaya çalışıp, başarısız olduğunuz oldu mu?
- Başkalarından internette ne kadar vakit geçirdiğinizi hiç gizlediniz mi?
- İnternete bağlantınız olmadığı zaman sinirli, hırçın ya da keyifsiz hissediyor musunuz ve internet bağlantınız gerçekleşince bu hisler geçiyor mu?
- İnsanlarla vakit geçirmek yerine internette vakit geçirmeyi daha keyifli mi buluyorsunuz?
İnternet Bağımlılığı Risk Faktörleri
Bilgisayar başında geçen sürenin artması, bilgisayarda icra edilen bir hobinin varlığı, kitap okumamak, erkek olmak ve ebeveynin çocuğuyla ilgilenmemesi başlıca risk faktörleri arasında sayılabilir. Araştırmalara göre erkekler kadınlara göre 2-3 kat daha fazla bağımlılık riski taşımaktadır. Ayrıca kitap okumamak da internet bağımlılığı riskini artıran faktörler arasındadır çünkü internete ulaşımın kolaylığı kitaplara bir alternatif olarak ilk sıradadır.
Ebeveynin İlgisiz Kaldığı Çocuklar
Ebeveynler çocukları ile yeteri kadar ilgilenemediklerinde çocuklarının ellerin tablet, akıllı telefon ya da bilgisayar vermekte ve bu çocuklar önlerine açılan bu büyük dünyaya bağımlı kalmaktadırlar. Küçük yaşta ilgisiz kalan çocuklar hem alışkanlık yolu ile hem de aradıkları mutluluğu gerçek hayatta bulamamaları ile internete kolaylıkla bağımlı olabilmektedirler. Ebeveynler bu konuda hassas olmalı, çocuklarına bilinçli internet kullanımını öğretmelidirler.
İnternet Bağımlılığı Komplikasyonları
İnternet hayatımızın neredeyse her alanına kadar sirayet etmiştir. Hayatımızı kolaylaştıran bu teknoloji her ne kadar masum görünse de bağımlılık gibi durumları ortaya çıkarabilir ve böylece olumsuz sonuçlar doğurabilir. İnternet bağımlısı olan bireyler karamsarlıkla ve beklentisiz yaşama, depresif ve karamsar bir ruh hali, internet yoksunluğu durumunda ortaya çıkan sinirlilik, panik durumları gibi şeylerle karşılaşabilirler. Bu bağımlılıklar kişinin sosyal hayatını olumsuz yönde etkilemekte, sosyal iletişim yeteneklerini zayıflatmakta ve onu yalnızlığa itmektedir. Bu gibi komplikasyonlarla karşılaşmamak için bu bağımlılığın erken evresinde onu teşhis etmeli ve daha fazla ilerlemeden tedavisine başlanmalıdır.
Karamsarlık Ve Beklentisiz Yaşamak
İnternet bağımlısı olan insanlar gerçek hayattan koptukları, sosyal iletişim becerilerini büyük oranda kaybettikleri ve çevresine karşı yalanlar söylemeye başladıkça gerçek hayatın fırsat ve sorumluluklarından kaçarlar ve bu durum onları karamsarlığa ve beklentisiz bir yaşam sürmeye iter. Karamsarlığa düşerler çünkü o çevresinden uzaklaşmış, onlara bir mesafe koymuştur; beklentisiz yaşarlar çünkü iletişim becerileri körelmiştir, hayatta bir şey başarabileceğinden kuşkuludur ve internet üzerinden sahte başarılarla kendisini avutmak daha kolaydır.
Depresif Ruh Hali
İnternet bağımlısı bireyler gerçek hayattan koptukları ve aslında kendi doğalarına aykırı davrandıkları için belirli başlı bazı problemlerle karşı karşıya kalırlar. İnsanlarla olan iletişimin zayıflaması bir yana sağlık problemleri de baş göstermeye başlar. Böyle bir durumda bu bireyler gerçek hayatta herhangi bir şey başarmaya yönelik inançlarını kaybederler. Kimi durumlarda birey kilo problemi gibi bir problemle karşılaşır ve özgüveni kırılabilir.
İnternet Bağımlılığı Nasıl Önlenir
İnternet bağımlılığını önleme noktasında önerilen kimi tavsiyeler bulunmaktadır. Kişi yetişkin ya da çocuk olsun, bu tavsiyeleri uygulayarak internet bağımlılığından kurtulabilir. Bağımlı kişiler genellikle interneti hayatlarından çıkarmaya çalışarak abartı bir çözüm yolunu deneler ancak asıl yapılması gereken onu nasıl kullanmayı gerektiğini öğrenmek ve dengeli kullanabilmektir.
Sosyal Aktiviteler Edinme
İnternete bağımlı kimselere, bu durumdan kurtulabilmek için bir sosyal aktivite bularak zamanları geçirecek ve enerjilerini boşaltacak başka bir alan yaratabilirler. İnternet üzerinden yakaladığı tatmin olmuşluk duygusunu bu yolla giderebilir ve bu sayede internetten uzaklaşmaya başlayabilir. Bu sosyal aktivite herhangi bir spor dalı ile uğraşmak olabileceği gibi sevdiği bir hobi keşfetmek de olabilir, tiyatro, müzik eğitimi almak da herhangi bir enstrüman çalmaya çalışmak da olabilir.
Spor Aktivitelerine Katılma
Kişi eğer bağımlılıktan kurtulmak istiyorsa sevdiği ya da sevebileceği bir spor dalını öğrenmeye çalışabilir. Bu bireysel bir spor dalı olabileceği gibi bir takım sporu da olabilir. Dövüş sporları, yüzme, bisiklet ya da koşma gibi sportif faaliyetlerde bulunarak hem vücut sağlığını korumak yoluyla hem de internetten uzak kalma yolu ile bu bağımlılığın üstesinden gelinebilir. Spor esnasında vücut çeşitli hormonlar salgılayarak vücudun yenilenmesine ayak olmaktadır, bu değişim ve dönüşüm fırsatı bu bağımlılıkla mücadele yolunda iyi bir ivmelenmeye yol açabilir.
İnternet Kullanımının Sınırlandırılması
Bağımlı kişiler internet kullanımının sınırlandırarak da bu sorunu çözme yoluna gidebilirler. İnternet kullanımını direk olarak kesmek çoğu zaman yanlış bir strateji olarak karşımıza çıkmaktadır. Bağımlı bireyler internet ile olan ilişkilerine bıçak atmak yerine onu dengeli ve ölçülü kullanmak için adımlar atabilirler. Normalde kullanılan internet süresi aşamalı olarak azaltılabilir. Her geçen gün önceki günden daha az internet kullanımı ile bu sorunun üstesinden gelinebilir ya da bir başkasından yardım almak suretiyle internet kullanımını onun yerine sınırlandırması istenebilir.
Sık Sorulan Sorular
Konuyla alakalı olarak uzmanlara sorular pek çok soru mevcuttur. Bu sorulardan bazılarının yanıtlarını bu makalede bulabilirsiniz.
İnternet Bağımlılığı Sadece Çocuklarda Mı Görülür
Hayır, internet bağımlılığı her yaş ve cinsiyette görülebilen bir bağımlılık yürütür. Çocukların yanı sıra gençlerde ve yetişkinlerde de görülebilmektedir. Sosyal hayattan kaçış, sorunlardan kaçış olarak internete sığınmak gibi sebeplerden dolayı insanlar internete yönelebilmekle beraber genç ve yetişkinler de sosyal medya, online oyunlar gibi bağımlılıklara sahip olabilirler.
İnternet Bağımlılığı Tedavisi İçin Hangi Bölüme Muayene Olmak Gerekir
İnternet bağımlısı kişiler hastanelerin psikiyatri bölümlerine muayene olabilmekle beraber bir psikoloğa da görünebilirler. Bunun yanı sıra bağımlılık merkezlerine başvurarak da konunun uzmanlar ile iletişime geçebilir ve tedavisi için en doğru yol ve yöntemi izleyebilir. Ancak her şeyden önce bağımlı kişinin bağımlı olduğunu kabul etmesi ve bunu değiştirmeyi istiyor olması gerekmektedir.
İnternet Bağımlılığının Zararları Nelerdir
İnternet bağımlısı kişiler sosyal ya da kişisel olarak pek çok sorunla karşı karşıya kalmaktadır. Bağımlı kişilerin sosyal becerileri zayıflamakta, hayata umutsuz bir şekilde bakmaya eğilimli olmaktadır. Bunun yanı sıra sağlık sorunları da baş gösterebilmektedir. Uzun süre sabit oturmak fazla kilo almaya yol açabileceği gibi stres dolayısıyla fazla kilo vermeye de yol açabilmektedir. Ayrıca bu kişiler internetten uzun süre ayrı kalamamakta ve bu kaldıkları süre boyunca yapacağı işlere odaklanamamakta ve üretkenliklerini kaybetmektedirler.
İnternet Bağımlılığında Genetik Yatkınlık Söz Konusu Mu
Kimi insanlar genetik özelliklerinden dolayı stresli durumları yönetememe, onlarla baş edememekten dolayı ya da sosyal açıdan uyumlu özellikler gösterememeye yatkın olmakla birlikte internet bağımlısı haline gelebilmektedir. Ayrıca genetik özelliklerden dolayı oto-kontrol mekanizması yeterince güçlü olmayan insanlar da internet bağımlısı haline gelebilirler. Stres, endişe, sorunlarla baş edememe gibi sorunlardan ötürü insanlar bir kaçış olarak internete sığınabilmekte ve böylece internet bağımlılığı meydana gelebilmektedir.
İnternet Bağımlılığı Olan Kişiye Nasıl Davranılmalıdır
Bağımlı kişiler genellikle çevrelerinden olumsuz tepkiler alırlar. Ancak onların bu bağımlılıklarına onlara kızarak, bağırarak ya da tepki göstererek tavırlarını ortaya koyarlar. Ancak bağımlılığın çoğunlukla kişinin iradesiyle gerçekleşmediğinin farkında olmalı ve onu bu bağımlılıktan kurtaracak en uygun yolu bulabilmek için onunla sağlıklı iletişim kurmalıdır. Bağımlı kişiye farklı sosyal aktiviteler, sportif faaliyetler önerilebilir ya da bir uzmana gitmek konusunda ikna edilebilir. Onunla bu konuda kavga etmek, ona kızmak ya da bağırmak internet bağımlılığını azaltmak yerine, onu internete daha muhtaç hala getirebilir.
İnternet Bağımlılığını Yenmek İçin İlaç Kullanmak Gerekir Mi
İnternet bağımlılığı tedavisi hususunda ilaç kullanıp kullanmama meselesi internet bağımlılığının asıl sebebinin ne olduğu ile ilgilidir. Eğer bağımlı kişinin bu bağımlılığı psikiyatrik bozuklukla ilgili ise o zaman ilaç tedavisi doğru bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Psikiyatrik hastalık durumu söz konusu değil de bir başka sebepten ötürü bir rahatsızlık mevcutsa bilişsel davranışçı yöntemler tercih edilebilir. İnternet bağımlılığı sebebinin psikiyatrik olup olmadığının tespiti bir psikolog ya da psikiyatrisi tarafından yapılmalıdır. Eğer gerekirse konunun uzmanları internet bağımlılığının çözümü için gerekli ilaçları yazar eğer gerekmezse psikoloğa ya da terapi merkezine bu kişileri yönlendirebilir.
İnternet Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir
İnternet bağımlılığının tespiti yapılırken en önemli husus, bu bağımlılığının altında yatan asıl sebebin ne olduğunu anlamaktır. Çünkü internet bağımlılığı psikolojik hastalıklarla birlikte görülebilmekte ve burada asıl bu psikolojik sebepler olmaktadır. Bu durumda altta yatan psikolojik hastalığı çözüme kavuşturmak sorunu kökünden çözecektir. Ancak, gerçekten ayrı bir hastalık olduğu tespit edilirse o zaman psikiyatrik bir hastalıktan başka bir yöntem izlenecektir. Bu durumda patolojik internet kullanımı değiştirilerek dengeli bir internet kullanma alışkanlığı edindirilmelidir.
Tedavi Süresi Nedir
İnternet bağımlılığı tedavi süresi bireyi sosyal yaşamına, aile yapısına, cinsiyetine ve bu bağımlılığın asıl sebebine göre değişmektedir. Eğer bağımlılığın sebebi psikolojik bir başka rahatsızlıksa o zaman psikolojik bu rahatsızlığın ne olduğu tedavi sürecini belirleyecektir. Ancak durum farklıysa o zaman önüne sunulan seçeneklere kişinin gösterdiği uyuma göre ne kadar bir süre içinde bu bağımlılıktan kurtulacağı anlaşılabilir. Örneğin ebeveynleri ile iletişimi kuvvetli olan çocuk diğerlerine göre çok daha kısa bir sürede bu sorunu aşacaktır. Bu günler sürebileceği gibi kimi durumlarda aylar da sürebilir.
İnternet bağımlılığı ne kadar sürer?
Günümüzde birçok hizmetin ve ürünün internete bağlı hale gelmesi, internet bağımlılığının göz ardı edilmesine sebep olmaktadır. İnternetin tarihi o kadar da eski olmadığından dolayı bağımlılığın en uzun ne kadar sürebileceği tam olarak bilinmemektedir. Bilinen şey, ilk ortaya çıkmasından bugüne kadar bağımlılığı devam eden vakaların olduğudur. Günümüzde bağımlılığın tespiti ve tedavisi güçtür. Genelde altı ay ile bir yıl arasında sürer ancak değişik seviyelerde beş – on yıl kadar sürmesi de mümkündür.
İnternet bağımlılığı kaç türdür?
İnternet bağımlılığı ortaya çıkma sebeplerine, tedavi edilebilir olup olmamalarına, gelişim sürelerine göre birkaç türe ayrılır. Esasen hepsi internet kullanmaktan vazgeçememe, internet bağlantısına endeksli yaşama, internet kesildiğinden depresyona girme eğiliminde olma gibi belirtileri ortaya çıkarmaktadır.
İnternet bağımlılığı neden olur?
Bağımlılık çok farklı psikolojik temelleri olan, yalnızca tek bir done ile açıklanamayacak kadar kompleks bir olgudur. İnternet bağımlılığı diğer bazı bağımlılıkların bırakılmasından sonra onların devamı olarak ortaya çıkabilir. Sosyal yaşamdan korkanlar, insanlarla iletişime geçmekten çekinenler ya da bu konuda travma yaşamış olanlarda da internet bağımlılığı gelişebilir. Yoğun stres dönemleri, uzun süreli işsizlik dönemleri de başlıca internet bağımlılığı sebepleri arasındadır.