Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca kullanılan çerezler bakımından daha fazla bilgi için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.

İnternet Bağımlılığı Tedavisi

İnternet bağımlılığı, kişinin aşırı şekilde interneti kullanma isteğinin önüne geçilememesi durumunu ve internetten uzak kaldığında gergin davranışlar sergilenmesini ifade eden, sosyal yaşamı etkileyecek düzeyde bir bağımlılıktır. Bu bağımlılığın tedavisi kişinin sağlığı açısından ihmal edilmemesi gereken ciddi bir sorundur. İnterneti kullanmada kişinin kontrolünü yitirmesi nedeniyle internetin kötüye kullanımı ve bağımlılık gelişme riski artmaktadır. Günümüzde bilgisayar kullanımının artmasına bağlı olarak internetin bireylerde fizyolojik bağımlılığa neden olduğu belirlenmiştir. Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkileyen bu bağımlılık aynı zamanda kişinin aile, okul ve iş yaşamlarını, sosyal hayatını da etkiler.

İnternet bağımlılığında kişinin internet kontrolünü kaybetmesi ile zaman içinde patolojik rahatsızlıklar meydana gelmektedir. Bunların bir uzman eşliğinde tedavi edilmesi gerekir. İnterneti bilinçli olarak kullanmak kişinin yaşamını kolaylaştırmaktadır. Ancak kontrolün her zaman kişinin elinde olması gerekir. Ölçüsüz olarak internetin kullanılmaya başlanması sorunları beraberinde getirir. Bağımlısı olunan internete ulaşılamadığı zaman kişinin verdiği tepkiler şaşırtıcı derecede olabilir.

İnternet bağımlılığı kadın erkek her yaşta kişiyi etkileyebilir. Ancak erkekleri kadınlara göre 2-3 kat fazla etkileyebilir. İnternette kadınlar okuyarak ve sohbet programlarında, erkekler ise spor, şiddet ve savaş ağırlıklı oyunlarda daha fazla zaman geçirmektedir. Bu sorun toplumda %1,8 oranında görülmektedir. İnternet bağımlılığı devamında çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bu yüzden internet bağımlılığı tedavisi zaman geçirmeden yapılmalıdır.

İnternette gereğinden fazla zaman geçirenlerde sosyal fobi ve depresyon gelişebilir. Aynı şekilde depresyon gibi rahatsızlıkları olan kişilerde internette fazla zaman geçirmeye yönelebilir ve bağımlılık sorunu yaşanabilir. Kişide internet bağımlılığının olup olmadığını anlayabilmek için bazı kriterlere göre değerlendirme yapılabilir. Bu bağımlılıkta bağımlı olunan internetin ortadan kaldırılması ya da yasaklanması söz konusu olamaz. Toplumda daha çok gençleri etkileyen bu sorun çocukların ebeveynleriyle ilişkisini de olumsuz etkilemektedir.

İnternet bağımlılığı olan kişilere yaklaşım alkol, sigara gibi maddelere bağımlılığı olan kişilerden farklı değildir. İnternet bağımlılığı tedavisi genel bağımlılık tedavisine benzemektedir. Ebeveynlerin kendilerini kontrol etmesi ve bu soruna odaklanmaması, kişinin davranışını daha kolay değiştirmesine yardımcı olmaktadır. Kişinin internet kullanımını kontrol altına almak için bunu bütün ayrıntılarıyla değerlendirmek ve internet başında geçireceği zaman konusunda iyi bir pazarlık yapmak gerekir.

Çocukların ve gençlerin internet üzerindeki bağımlılığı konusunda ebeveynlere çok iş düşmektedir. Aile birlikte konuşmalı ve ortak bir noktada buluşmalıdır. Ebeveynlerin fikirlerini kabul ettirebilmeleri için çaba göstermeleri gerekir. Çocukların ve gençlerin internette harcadığı süre belirlenmeli, buna uymadıkları takdirde yaptırımların olacağı konusunda aile anlaşmalıdır. Süreye uyulduğu takdirde ise çocuklara ve gençlere ödüllendirme sistemi kurulmalıdır. Kurallar uygulanabilir olduğu sürece başarı elde edilebilir. İnternet bağımlılığı ailenin desteğiyle daha kolay tedavi edilebilir. İnternette geçirilen süreden ziyade bu sürenin kontrol altına alınması önemlidir.

İnternet bağımlılığı tedavisi yapılabilen bir sorundur. Burada önemli olan tedavinin uzman ve deneyimli kişiler tarafından yapılmasıdır. İnternet bağımlılığı toplumda yeni gelişen bir bağımlılık türüdür. Başlangıçta internetin ne kadar faydalı olduğu hakkında görüşler yaygın iken zamanla bireylerin internette geçirdikleri sürenin fazlalığı zararlı olmaya başlamıştır. Bu nedenle tedavi yöntemleri hakkında sürekli yeni çalışmalar yapılmaktadır. Fakat klinik deneyimin yeterli olmaması nedeniyle tedavi sürecinde ciddi hatalar da yapılabiliyor.

Bireyin diğer etkinliklerine göre zamanının önemli bir kısmını internette harcaması bu alışkanlığın bir bozukluk olarak görülmesine neden olmuştur. İnternet bağımlılığı tedavisi için sağlık kurumlarında özel servisler de bulunmaktadır. İleri derecede internet bağımlısı hastalar yatarak tedavi koşullarından da yararlanabilir. Bu bağımlılığın psikolojik sorunlardan dolayı gelişme riski yüksek olduğundan psikiyatri alanında da terapi yaklaşımlar ile bireyler tedavi kapsamına alınmıştır.

İnternet bağımlılığı tedavi süreci oldukça zordur. Çünkü bu alandaki teknolojik gelişmeler oldukça hızlı gerçekleşmektedir. Bireylerde her geçen farklı bir bağımlılık tipi oluşmaktadır. Bu yüzden tedavi kapsamında bu yeniliklere ulaşmak ve bireyleri buna göre değerlendirmek gerekir. İnternetin günlük yaşamın vazgeçilmez bir unsuru olarak kabul edilmesi ve bireylerin tedavisi sırasında internetten tamamen uzaklaşmasını değil interneti en doğru şekilde kullanmasını sağlamaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Mümkün olduğu kadar bağımlı bireylerin başka aktivitelere yöneltilmesi ve ihtiyacı olduğunda interneti kullanması gerektiği konusunda bilinçlendirilmesi gerekir.

İnceleyen ve Onaylayan : Uzman Dr. Güler Mocan

İnternet Bağımlılığı Tedavisi Hakkında

İnternet bağımlılığı tedavisi yapılabilen bir sorun olarak kabul edilmektedir. Fakat tedavi uzman kişiler tarafından uygulanmalıdır. Günümüzde internet bağımlılığı kavramı toplumda henüz yeni olduğundan ve klinik deneyim yeterli seviyede olmadığından dolayı tedavi sürecinde ciddi hatalar yapılmaktadır. Bu nedenle gençlerin yaşamı da ciddi oranda etkilenmektedir.

İnternetin kullanılmaya başlamasıyla birlikte internet bağımlılığı kavramı da yerleşmeye başlamıştır. Özellikle çocuklar ve gençlerin ilgi gösterdiği internet her geçen gün bağımlılık derecesinde bireyleri etkilemeye devam etmektedir. Bireylerin her biri internette kendine uygun bir alan bulmaktadır. Bu nedenle internete olan düşkünlük bireylerin fazla zamanını almakta ve onlara zarar vermeye başlamıştır. Bu gelişmeler nedeniyle bunun tedavi edilmesi gereken bir sorun olduğu da kabul edilmeye başlamıştır. İnternet bağımlılığı tedavisi için dünya çapında pek kurumda internet bağımlılığı bölümlerinin açıldığı bilinmektedir.

Bireylerin internet bağımlılığı çeşitli tiplerde olabilir. Bazıları online oyun oynamak için, bazıları internette araştırma yapmak, bazıları ilgi alanlarına göre online kumar oynamak, porno sitelere girme gibi bağımlılık geliştirmiştir. Bu yüzden bireylerin tedavi edilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Günümüzden bazı merkezlerde internet bağımlısı olan bireyler yatarak tedavi edilmeye bile başlanmıştır. Ayrıca bazı merkezlerde internet bağımlılarına destek amaçlı tedavi için gruplar kurulmuştur. Psikiyatri alanında internet bağımlılığı tedavisi için bazı alt yapı çalışmaları yapılmaya başlanmış, terapi yaklaşımları üzerinde çalışmalar devam etmektedir.

İnternet bağımlılığı tedavisi bazı zorlukları da kapsamaktadır. Teknolojinin hızla gelişmesi nedeniyle bireylerdeki bağımlılığın tipi ve özellikleri de sürekli değişmektedir. Tedavi sürecinde bu değişime ayak uydurmak, bunları bilimsel olarak analiz etmek oldukça güçtür.

Günümüzde bilgisayar ve internet kullanımı herkes için bir zorunluluk haline gelmiştir. Evde, okulda, işte bireylerin mutlaka internete ihtiyacı olmaktadır. Bu durum diğer bağımlılık türlerine göre internet bağımlılığını ayrı bir kefeye koymaktadır. Yani sigara bağımlılığı olan kişilerin sigarayı kullanması zorunlu değildir. Sigara içmeden de yaşamına devam edebilir. Ancak internet olmadan yaşama devam etmek oldukça zordur. Özellikle okul, iş, ev yaşamında belirli düzeyde de olsa internet kullanılmalıdır.

Bağımlılık haline gelen bir şeyden uzak kalmak, tedavide önemli bir koşuldur. İnternet bağımlılığında ise kişinin internet uzak kalabilmesi söz konusu olamaz. İnternet diğer bağımlılık yapan etkenlerden çok farklıdır. Kişilerde hem sosyal iletişimi arttırmakta hem de sosyal izolasyona neden olmaktadır. Bu yüzden internet bağımlılığı tedavisinde kişinin interneti kontrolü bir şekilde kullanabileceği duruma gelebilmesi için çaba gösterilir. Tedavide kişinin internetten tamamen uzaklaşması öngörülmez.

Tedavi sürecinde öncelikle ailenin çocukların internet kullanımı ve diğer etkinlikleri arasındaki dengenin en iyi şekilde kurulmasına yardımcı olması gerekir. Bu bağımlılığın tedavisi hiç şüphesiz ailede başlar. Çocukların internet bağımlısı olup olmadığının belirtileri ebeveynler tarafından sorgulanmalıdır. İnternet kullanımının çocuğun okul performansını nasıl etkilediğine, sağlığını nasıl etkilediğine, arkadaşları ve ailesi ile olan ilişkilerine nasıl yansıdığına dair değerlendirmeler yapılmalıdır.

Ebeveynler çocuklarının internette ne kadar zaman geçirdiğini tespit etmelidir. Çocuğun internette geçirdiği zaman diğer etkinliklerine engel oluyorsa, arkadaşlarına ayıracağı zamanı kalmıyorsa, bu konuda destek almaktan çekinmemeleri gerekir. Çocukta internet bağımlısı olduğuna dair önemli belirtiler varsa mutlaka profesyonel bir uzmandan yardım alınmalıdır. Çocuğun saplantılı derecede internete düşkün olması, öfke, depresyon, özgüven eksikliği, dikkat eksikliği gibi başka sağlık sorunlarına da işaret edebilir. İnternete düşkünlüğünü tetikleyecek psikolojik sorunları bulunabilir. Bunun uzmanlar tarafından belirlenmesinde yarar bulunmaktadır. Çünkü internet bağımlılığı tedavisi buna göre planlanacaktır.

Ebeveynler kendi internet alışkanlıklarını da değerlendirmelidir. Çocuklar genellikle büyüklerini özellikle ebeveynlerini örnek aldıklarından aile bireyleri yoğun bir şekilde internete giriyorsa bu çocuğa da yansıyacaktır. Çocuklar kendilerine ebeveynlerini örnek alacaktır. Aile bu hataya düşmemelidir. Önce kendilerini sorgulamalı, daha sonra çocuklarının doğru alışkanlıklar edinmesine yardımcı olmaları gerekir.

İnternet çocuğun sosyal yaşamının bir parçasıdır. Bu nedenle interneti tamamen yasaklamak uygun değildir. Bunu yapmak yerine çocukların internette ziyaret edebileceği siteleri, internette neler yapabileceğini belirleyerek bazı kurallar koyabilirsiniz. Kurallara uyma konusunda da kararlılığınızı devam ettirmelisiniz.

Belirleyeceğiniz kuralların içinde günde belirli bir süre internete girme, internete girmeden önce ödevlerin bitirilmesi, yetişkinlere yönelik sitelere girmemek, sohbet odalarına katılmamak gibi çocukta bağımlılık riski yaratacak durumların önlenmesine yönelik kurallar olabilir. Evde bilgisayarınız açık olsun. Ancak bilgisayarı çocuğun odası yerine ortak kullanım alanında bulundurun. Bu şekilde çocuğunuzun bilgisayara girişini fark ettirmeden kontrol altında tutabilirsiniz.

Çocuğunuz internette sadece oyun oynamayı tercih ediyorsa bunun yerine zaman geçirebilmesi için kendisine alternatifler sunun. Sevdiği oyuna ait günlük yaşamında yapabileceği etkinlikler çok yararlı olabilir. Ayrıca arkadaşları ile zaman geçirmesini destekleyin. Bundan yararlanması için çocuğunuza fırsat yaratın. Çocuğunuz günlük yaşamınızda sosyal ortamlara daha fazla zaman ayırdığı takdirde internet bağımlılığı da azalmaya başlayacaktır. Sinema, tiyatro, müze, sportif etkinlikler çocuğun sosyalleşmesine yardımcı olabilir. Çocuklar internet dışında arkadaşları ile iletişime teşvik edilmelidir.

Gençlerde de internet bağımlılığı oranı oldukça yüksektir. Gençlere çocuklara oranla daha fazla zaman ayrılmalı ve sorunlarına karşı duyarlı olunmalıdır. Arkadaş çevresi, okul yaşamı ile ilgili sohbetler yapılmalı, ilgilendiği konularla alakalı sohbetlere ağırlık verilmelidir. Gençlerle birlikte zaman geçirilmelidir. Gençlere aile sorumluluğunu paylaşma fırsatı da verilmelidir. Ona yönelik görevler hazırlanarak, yerine getirmesi sağlanmalıdır.

İnternet Bağımlılığı Nedir?

İnternet çağımızın vazgeçilmeyen bir unsurudur. Bilgiye kolay ulaşmanın yolu ve sosyalleşmenin bir aracı olarak görülmektedir. İnternetin bilinçsizce kullanımı ise başta çocuklar olmak üzere özellikle gençlerde ciddi sorunları da beraberinde getirmektedir.

İnternet bağımlılığı en basit şekilde kişinin interneti kullanma isteğinin engellenememesi, internetten uzak kaldığında ise sinirlilik hali gibi sorunlara neden olması, buna bağlı olarak iş ve sosyal yaşamının bozulmasına neden olan bir bağımlılıktır. İnternet kişilerde kumar tutkunluğu gibi bir bağımlılığa neden olmaktadır. Toplumda en fazla 12-18 yaş grubunda bu bağımlılığın görülme riski yüksektir. Erkeklerde kızlara nazaran 2-3 kat daha fazla internet bağımlılığı olduğu belirlenmiştir.

İnternette sosyal medya bağımlılığı, chat yapma, cinsel içerikli siteler, araştırma yapmak, online alışveriş, bilgisayar oyunları bağımlılığı gibi farklı türlerde bağımlılık görülebilir. Toplumda kurulması zor olan sosyal ilişkilerin bu yolla daha kolay kurulması internetin çekiciliğini de arttırmaktadır. Kişilerde bazı psikiyatrik bozuklukların bulunması da internet bağımlılığı riskini arttıran bir etkendir. Özellikle gençlerde depresyon, sosyal fobi, hiperaktivite bozukluğu buna örnek gösterilebilir. Bireyler bu etkenler nedeniyle internette daha fazla zaman harcamaya, bunu bağımlılık haline getirmeye başlar. Bu yüzden internet bağımlılığı tedavisi için bireyde olabilecek başka hastalıklar da değerlendirmeye alınmalıdır.

İnterneti aşırı şekilde kullanan bireylerin insan ilişkilerinde hayal kırıklıklarına karşı çok duyarlı oldukları ve bununla karşılaştıklarında anksiyete düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Bu etken kişilerde internet bağımlılığı gelişmesine uygun zemin hazırlamaktadır. Ayrıca ailede içinde çatışma halinde olan, güvenli bir ortam bulamayan, arkadaşlarıyla iletişimi az olan, akrabalarıyla içten ilişki kuramayan, okul başarısı düşük olan bireylerin de internete daha fazla girdiği ve bağımlılık haline geldiği görülmektedir. Bireylerin yaşamındaki herhangi bir olumsuzluk onu internete bağımlı hale getirebilir.

İnternet bağımlılığı olan bireylerde hatalı olduğunu bilse bile kendine dur diyememe, ailenin ve arkadaşların ihmal edilmesi, internette harcanan zamanın artması, internete giremediği zaman sinirlilik ya da huzursuzluk halinin ortaya çıkması gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca internetin başına geçince kendisini daha iyi hissetmesi, kontrolünü kaybetmesi, yaptıkları hakkında yalan söylemesi gibi belirtiler de internet bağımlılığına işaret edebilir. Bazı bireyler internette geçirdikleri zaman nedeniyle açlıklarını bile hatırlayamayacak hale gelmektedir. Saatlerce yemek yemeden internette zaman geçirirler.

İnternet bağımlılığı bireylerin arkadaşlarıyla ve ailesiyle ilişkilerinin bozulmasına neden olur. İş yaşamındaki verimi düşürür, okula gidenlerin başarısını engeller. Ayrıca uyku, beslenme gibi aktivitelerin ihmal edilmesine neden olur. Kişilerde kronik yorgunluk, obezite, halsizlik, yaygın vücut ağrıları gibi fiziksel bulgular görülebilir. İnternet bağımlılığı tedavisinde altta yatan bir hastalığın varlığı mutlaka araştırılmalıdır. Tedavide öncelik bu hastalığın tedavi edilmesidir. Daha sonra kişinin interneti kontrollü bir şekilde kullanması için önlemler alınmalı ve tedavi uygulanmalıdır.

İnternet Bağımlılığı Tipleri Nelerdir?

Davranışsal bağımlılıklar arasında son dönemde teknolojik gelişmelerle birlikte internet bağımlılığı ön plana çıkmaktadır. Toplum için yeni bir bağımlılık türü olan internet bağımlılığı da kendi arasında tiplere ayrılmaktadır. Soyut bir kavram olan internet ona eşlik eden bir kavramla anlam kazanmaktadır. Bilgisayar, cep telefonu, tablet gibi cihazlarla kullanılan internete artık her yerde her zaman ulaşabilme olanağımız bulunmaktadır. İnternete ulaşım olanağının kısıtlanması ya da internetin olmaması halinde bağımlısı olan kişilerde acı ve rahatsızlık duyma gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.

İnternet bağımlılığı tipleri genel olarak aşırı internet kullanımı, patolojik internet kullanımı ve uygun olmayan internet kullanımı olarak karşımıza çıkmaktadır. Kişi internet kullanımı isteğini önleyememek te, internete girmeden geçirdiği zamanın kıymeti kalmamaktadır. İnternetten yoksun kalma durumunda saldırganlık, aşırı sinirlilik hali ön plana çıkmaktadır. Kişinin iş ve sosyal yaşamı, aile hayatı sorunlu hale gelmektedir. Kişilerin internet bağımlılığı internette bazı alanlara yönelik olabilir.

Siber ilişki / Sosyalleşme Bağımlılığı

Siber ilişki / sosyalleşme bağımlılığı kişilerin Twitter, Facebook, Msn gibi sosyal ağlarda uzun süre geçirmeye başlamasıyla ortaya çıkmaktadır. Kişinin internete girme isteği bu sosyal ağlarda yer almak içindir. Bu nedenle ortaya çıkan internet bağımlılığı beraberinde çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.

Kimlik Karmaşası

Kişisel kimlik karmaşası yaşayan kişilerde de internet bağımlılığı sorunu ortaya çıkabilir. İnternette avatar oluşturma, fantezi anime gibi eğilimler gösterilebilir. Bu kişiler internetten uzak kalmaya katlanamaz.

Net Kompulsiyonu (online kumar, online alışveriş)

Kişinin tekrarlayan davranışlarla internete girdiğinde online alışveriş yapma tutkusu, online kumar oynama alışkanlığı gibi davranışlara yönelmesi yani net kompulsiyonu nedeniyle olabilir. İnternet bağımlılığı tiplerinden olan net kompulsiyonu kişinin maddi açıdan da zarar görmesine neden olabilir.

Siberseks Bağımlılığı

Siberseks bağımlılığı kişinin internete girerek porno sitelerde, seks chatleri yapılan sitelerde zaman geçirme isteğinden kaynaklanır. Bu kişilerde internet bağımlılığı yapan önemli bir etkendir.

Bilgi Yüklemesi

Bilgi yüklemesi şeklinde ortaya çıkan internet bağımlılığı kişinin internete bilgi arama amaçlı girmeyi istemesiyle ortaya çıkmaktadır.

Oyun Bağımlılığı

Oyun bağımlılığı da internet bağımlılığının bir tipidir. Bu bağımlılar internete oyun oynama amaçlı, online oyunları oynama isteği ile girmek isterler. Oyun bağımlısı olanlar aç olduklarını bile fark etmezler. Saatlerce internette oyun oynayabilirler. Çocukların ve gençlerin en fazla etkilendiği bağımlılık tipi budur.

İnternet Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir?

Yaşamımıza internetin girmesi uzun yıllara dayanmaktadır. İnternet bağımlılığı ise kişilerin psikolojik ve fizyolojik özelliklerine, sosyal çevreye, internetin sunduğu özelliklere, olanaklara bağlı olarak oluşmaktadır. İnternette geçirilen zamanın bir sınırının olmaması, kişinin istediği saatte internete girebilmesi, aktiviteleri kullanabilmesi, internette kendilerini istedikleri gibi tanıtabilmeleri, sosyal açıdan kabul görme gibi bir endişe taşımamaları, coğrafi yer sınırı olmadan dünyadaki herkesle iletişime geçmenin mümkün olması bunda etkili olabilir. Ayrıca diğer insanlarla iletişim için fazla para ve zaman harcamaya gerek kalmaması bu bağımlılığın gelişmesinde önemli bir etkiye sahiptir.

İnsanlar ekonomik bir şekilde başka kişilerle iletişimde olabiliyor. Bunun yanı sıra sosyal statü, ırk, zenginlik gibi unsurlar internette iletişim için önemsiz hale geliyor. İnternetteki bütün kullanıcılarla eşit şekilde, kaygı duymadan iletişime girilebiliyor ve sosyal bir çevre oluşturulabiliyor. Bunlar internete girmek isteyen insanlar için önemli özelliklerdir. Bu yüzden kişilerde internet bağımlılığı gelişebiliyor. Bazı hallerde ise internet bağımlılığı altta yatan bir psikolojik hastalık nedeniyle gelişebiliyor. Hiperaktivite bozukluğu, dikkat eksikliği, depresyon, sosyal fobi gibi psikolojik bozukluklar internet bağımlılığına yol açabilir. İnternet bağımlılığından kurtulmak için öncelikle kişiyi buna iten nedenlerin araştırılması gerekir.

İnternet Bağımlılığı Tedavi Türleri

İnternet bağımlılığı tedavisi öncelikle altında yatan bir hastalık olup olmadığına göre planlanır. Genellikle bireylerde psikolojik faktörler de bağımlılığın ortaya çıkışında rol oynar. Bu yüzden tedavi planlamasında altta yaran psikolojik etkenin belirlenerek tedaviye buradan başlamak esas alınmalıdır. Bu nedenle psikoterapi yöntemleri ve farmakoterapi internet bağımlılığının tedavisinde etkin şekilde kullanılır.

Psikoterapi

Altında psikolojik faktörlerin olduğu belirlenen internet bağımlılığının tedavisinde psikoterapi önemli bir yer tutmaktadır. Tedavide gerekli eğitimleri alan bir uzman eşliğinde kişinin duygu ve düşünceleri, kendi ve diğerleri hakkındaki inançları değerlendirilir. Bir anlamda bu profesyonel bir uzmanla yapılan konuşma terapisidir. Tedavide kişinin yaşadığı zorluklar ya da sıkıntılarla alakalı içgörü kazandırmak, davranışları ve düşünceleri değiştirebilmek için kişinin motivasyonunun arttırılması, bunu yapabilmesi için uygun yolların bulunması amaçlanır. Bu tedavi psikoterapi eğitimi alan psikiyatrist tarafından ya da bu alanda uzmanlaşmış psikolog tarafından uygulanabilir.

Aile Terapisi

İnternet bağımlılığı tedavisinde uygulanan aile terapisinde kişinin sorunlarının üstesinden gelebilmesi için ailesinin güçlerini arttırmak amaçlanır. Kişinin aile işleyişini, ailedeki kişilerin birbirleri ile ilişkisini, aralarındaki iletişimi ele alır. Terapide kişinin internet bağımlılığı ile aile ilişkileri arasındaki bağlantı kurulmaya çalışılır. Bağımlılık aile ilişkilerinden kaynaklanıyorsa, bunun tespiti yapılır.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Psikoterapi türü olan bilişsel davranışçı terapi internet bağımlılığı tedavisinde oldukça etkili bir tedavi yaklaşımıdır. Davranış tedavilerinin hedefi direkt olarak kişinin uyumsuz davranışlarıdır. Davranışçı tedavide kişiye tedavinin amacı aktarılır ve kaygı duyduğu durumlarla karşılaştığında kaçma eğilimi yerine kaygıya neden olan durumla nasıl başa çıkabileceği aktarılır. İnternet bağımlılığı internetten uzak kalındığı zaman etkisini gösterir. Tedavide kişinin internetten uzak kaldığında duyduğu kaygıyla başa çıkabilmesi için hangi yöntemleri uygulayacağı aktarılmaya çalışılır.

Bilişsel teoriye göre kişinin çocukluk çağındaki deneyimleri öğrenilmiş temel inanç ve düşünce sistemlerine neden olmaktadır. Psikolojik rahatsızlıklar kişinin bilinçli şekilde farkında olmadan bunların etkisiyle çeşitli yaşam olaylarından sonra gelişim gösterir. Tedavide terapist ve danışan kişi internet bağımlılığını belirlemek ve iyileşmeyi sağlamak için çalışırlar. Kişinin internet bağımlılığı nedeniyle yapamadığı aktiviteler tedavideki hedeflerdir. Tedavinin sonucunda kişinin yaşam kalitesinin iyileştirilmesi hedeflenir. İnternet bağımlılığı olan bireylerde bu tedavi süreci oldukça faydalı olur.

Bireysel Terapi

İnternet bağımlılığı tedavisinde bireysel terapilerin yeri farklıdır. Tedavi kişinin bağımlılığına ait içgörü kazanmasını, zarar algısının gelişmesine yardımcı olur. Kişiyi internet kullanımına iten faktörleri belirlemek, bağımlılığı tetikleyen yer, kişi ve durumlardan uzak durmasını sağlayacak yolların belirlenmesi amaçlanır. Kişinin yaşamını yeniden yapılandırabilmesi için yardımcı olmak ve isteğiyle başa çıkmasını öğrenmesi de hedeflenir.

İnternet bağımlılığı tedavisinde kişinin internet kullanımına neden olan psikolojik faktörlerle başa çıkması için bireysel terapilerin etkisi oldukça fazladır. Kişiyi bağımlılığa iten duygu durumların önlenmesi için altında yatan düşünce ve duyguların belirlenmesi ve bunların kişiyle değerlendirilerek bunların yerine kullanılabilecek tepkilerin saptanması olumlu etkiler yapmaktadır. Bireysel terapiler sırasında hasta ve terapist birlikte hastanın elinde olan kaynaklarla internete başvurmadan yaşamın keyfini çıkarabilmesi amaçlanır. Kişinin kendine yeni uğraşlar edinmesi, yaşamını programlı ve planlı şekilde yaşamasını sağlama üzerine konuşmalar yapılır.

Kişinin internet bağımlılığı hakkında farkındalığa sahip olmasını sağlamak, internet kullanımının kendisine zarar verdiği algısının oluşturulması amaçlanır. Kişinin internet kullanımını bırakmaya karar vermesi sağlanır. Kişi interneti kullanmayı bırakmaya karar verirse nasıl adım atacağı hakkında kendisine yardımcı olmak ve bağımlı olduğu internetten uzak kalması sağlanmaya çalışılır.

Terapinin son aşaması sürdürme yani interneti kullanmayı bıraktıktan sonra yaşamına böyle devam etmesini sağlama amaçlanır. En azından interneti ihtiyacı olduğu kadar kullanması hedeflenir. Sürdürme aşamasında kişinin 1-2 yıl kadar takip edilmesi ve tedavi programında kalması gerekir. Bu şekilde tedavi amacına ulaşabilir.

Grup Terapisi

Grup terapisi internet bağımlılığı tedavisinin etkinliğini arttırır. Terapi sırasında kişi kendisi gibi aynı sorunu yaşayan kişileri görmekte ve etkileşime girmektedir. Bu kişilerin paylaşımları çok yararlı olmaktadır. Gruplarda internet kullanımını tetikleyebilecek etkenler, bunlarla başa çıkma yolları, isteği fark etme, tanıma, başa çıkma yolları ve kişinin yaşamını yeni baştan yapılandırması için yapabilecekleri konuşulur. Benzer zorlukları yaşayan kişilerin gruplarda verdiği bilgi desteği kişilere yardımcı olur. Gruplarda aynı sorunu yaşayan kişiler arasında duygu ve bilgi paylaşımı olur. Kişi kendini duygusal ve sosyal izolasyondan çıkararak bir gruba ait olduğunu hissedebilir.

İlaç Tedavisi

Öncelikle bu hastalığın tedavisi amacıyla psikolog ve psikiyatristler tarafından, bilinçaltındaki sebepleri gün yüzüne çıkarmak en değerli yöntem olacaktır. Buna göre tedavi gerçekleştiğinde daha başarılı sonuçlar alınabilecektir. Farmakoterapi psikiyatride ilaç kullanımına verilen isimdir. Psikiyatrist tedavide ilaç kullanımını uygun gördüğü takdirde hastalar çekinmeden ilaçları kullanmalıdır. Depresyon, anksiyete bozuklukları, bipolar bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıklar kişilerde internet bağımlılığı gelişmesine neden olabilir. Bu tür rahatsızlıklarda ise ilaç kullanımı zorunlu olabilir. İlaç tedavisi bazen tek başına bazen psikoterapi yöntemleri ile kombine edilerek kullanılabilir.

Psikiyatride ilaç kullanımı ve ilaç seçiminde bazı konulara dikkat edilmelidir. Hasta ruhsal ve fiziki olarak değerlendirildikten sonra ilaç seçimi yapılmalıdır. Çünkü hastanın yakındığı durumdan ziyade tanı ilaç seçiminde etkilidir. İlaç tedavisinde ilaçların etki alanları, kullanım süresi, dozu, yan etkileri, diğer ilaçlarla etkileşimi iyi bilinmeli ve bunlara karşı önlem alınmalıdır. Etkisi yüksek olan, yan etkisi az olan, düşük dozda ve sürede ilaçlar kullanılmalıdır.

Kişinin internet bağımlısı olmasına neden olan ruhsal sorunlar kişinin dikkat eksikliği, unutkanlık, sıkıntı içinde olmasına neden olabilir. Bu yüzden ilaç tedavisi uygulanacak hastaların yazılı olarak reçetesini yanında bulundurması önemlidir. Ailede bu konuda bilgilendirilmelidir.

Hastalar iyileşme olduğunda hemen ilacı kesme eğilimine girebilir. Ancak ilaçların iyileşme sonrasında da doktor kontrolünde daha düşük dozda kullanması, kesilmesi için de doktorun önerisi uygulanmalıdır. Hastalar ilaç tedavisinde daha önceden etkili olduğu belirlenen ilaçlarla tedaviye alınmalıdır. Etkinliği belirlenmemiş ilaçlar hastalarda hemen kullanılmamalıdır.

İnternet Bağımlılığı Tedavi Öncesi

İnternet bağımlılığı tedavi öncesi kişilerin mutlaka değerlendirilmesi gerekir. Bu değerlendirmede bağımlılığın altında yatan nedenin belirlenmesi önemlidir. Bazı kişilerde psikolojik rahatsızlıklar da internet bağımlılığına neden olabilir. Bu durumda tedaviye psikolojik rahatsızlıktan başlanması gerekir.

Psikiyatrik Muayene

İnternet bağımlısı olan bireylerin tedaviden önce psikiyatrik muayeneden geçirilmesi gerekir. Bağımlıların pek çoğunda psikolojik sorunların olduğu görüldüğünden bu muayenenin önemi fazladır. Muayenede kişinin ruhsal sorunlarının olup olmadığı belirlenerek, uygun tedavi planlaması yapılır. Psikiyatrik muayene psikiyatrist ya da bu alanda uzmanlaşmış bir psikolog tarafından yapılabilir.

İnternet Bağımlılığı Tedavi Sonrası

İnternet bağımlılığı tedavi sonrası bireyin daha kaliteli bir yaşam sürmesi için desteklenmesi gerekir. İnternet yaşamın gerekliliklerinden biridir. Bu yüzden bireyin tamamen internetten uzaklaşması mümkün olamaz. Ancak eskiden olduğu gibi bağımlılık derecesinde internete girmemeleri için bazı çalışmalar yapılabilir.

Sosyal Aktivitelere Katılma

İnternet bağımlılığı tedavisi gören kişilerin zamanlarını iyi yönetmesi gerekir. Bu yüzden tedaviden sonra daha fazla sosyal aktivitelere katılımı sağlanmalıdır. Sosyal aktiviteler kişiyi oyalayacak, zamanını daha iyi kullanmasını sağlayacaktır. Bu yüzden internete girmeyi daha az düşünecek ve ihtiyaç duyacaktır. Sosyalleşmek kişinin diğer kişilerle yüz yüze iletişimde olmasını sağlayacaktır. Bu etkiler kişilerin internete ayıracağı zamanı azaltacak ve bağımlılık riski ortadan kalkacaktır.

Spor Faaliyetlerine Yönelme

İnternet bağımlılığı tedavisinden sonra kişinin spor faaliyetlerine yönelmesi internete girme isteğinin azalmasına yardımcı olacaktır. Fiziksel olarak sporla uğraşmak zaman planlaması açısından kişiye yardımcı olacaktır. Ayrıca spor yaparken efor harcanacağı için dinlenme ihtiyacını da mecburen gidermeye yönelecektir. Bu nedenle zamanının çoğunu spor faaliyeti ve dinlenme alacaktır.

Sınırlı İnternet Kullanımı

Bağımlılık derecesinde internete giren kişilerin tedaviden sonra sınırlı internet kullanımına izin verilmelidir. İnternet iş ve okul yaşamı gibi pek çok alanda olmazsa olmaz gibidir. Bu nedenle kişinin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde internete girmesi sağlanmalıdır. Bu süreçte kişinin gözetim altında olduğunu da fark etmemesi gerekir.

Sık Sorulan Sorular

Günümüzde büyük bir sorun haline gelmiş olan internet bağımlılığı hakkında makalemizde geniş bilgilere yer verdik. İnternet bağımlılığı nedenleri, sonuçları, tedavisi gibi konuları makalemizde bulabilirsiniz. Bu bölümde ise internet bağımlılığı hakkında merak edilen sorunların yanıtlarına ulaşabilirsiniz.

Çocuğun internet bağımlısı olduğunu nasıl anlarsınız?

İnternet bağımlılığı en fazla çocukları etkilemektedir. Bu yüzden ailelerin çocuklarının bağımlı olup olmadığını anlamaları çok vakitlerini almayacaktır. Çocuğun farkında olarak ya da olmayarak internette çok zaman harcaması, geceleri geç saatlere kadar bilgisayar, cep telefonu, tablet gibi internete ulaşabileceği cihazların başında kalması bağımlılığın önemli göstergeleridir. Ayrıca bu tür cihazlardan uzak kalması halinde çocuğun kendini boşlukta gibi hissetmesi, internete girmek için aç olduğu halde yemek yemeyi bile tercih etmemesi, arkadaşlarıyla vakit geçirmeyi istememesi gibi unsurlar internet bağımlılığına işarete edebilir. Ebeveynler çocuklarda bu davranış eğilimlerini fark ederlerse mutlaka bir uzman desteği almaları önerilir.

İnternet bağımlıları şiddete eğilim gösterir mi?

İnternet bağımlıları şiddete eğilim gösterebilir. Özellikle internette şiddet ağırlıklı oyunlar oynayanlar zamanla şiddete eğilim göstermektedir. Beyin bir süre sonra oyunda olduğu gibi aynı hazzı yaşayabilmek için kişiyi günlük yaşamında yönlendirmeye başlar. Bireylerde saldırganlık, şiddet eğilimi mutluluk hazzı duymalarına neden olur. Şiddet içeren oyunları oynayan ve kazanan bireyler mutluluğu, başarıyı tatmaktadır. Bunu günlük yaşamında da uygulamaya koyarlarsa çevresine karşı şiddet içeren eylemlere girişebilirler.

İnternet bağımlılığı tedavisi nerelerde yapılmaktadır?

İnternet bağımlılığı yeni oluşmaya başlayan bir kavramdır. Bu yüzden henüz tedavisi için yapılması gerekenler üzerinde çalışmalar devam etmektedir. Buna rağmen bazı merkezlerde internet bağımlılığı bölümleri kurulmaya başlanmıştır. Bu merkezlerden destek alınabilir. Ayrıca bağımlılığın altında psikolojik etkenlerin varlığı tespit edilirse psikoterapi uygulamalarından faydalanılması gerekir. Bu nedenle psikiyatriste ya da psikoloğa giderek tedavi planlamasının yapılması sağlanabilir. En önemlisi çocukların ve gençlerin daha fazla etkilendiği internet bağımlılığında ailenin rolüdür. Aile çocuklarının internette geçireceği süreyi çeşitli uygulamalarla makul bir düzeye çekebilir. Çocuklarını başka aktivitelere yönlendirebilir. Çocuklarının sorunlarına bile eğildiklerinde bunun faydasını göreceklerdir.

İnternet bağımlılığı daha çok kimlerde görülmektedir?

İnternet bağımlılığı en fazla çocukları ve genç yaştaki bireyleri etkilemektedir. Toplumda internet kullanımının her geçen gün artması nedeniyle internet bağımlılığı daha fazla görülmeye başlanmıştır. Ayrıca bu sorun erkeklerde kadınlara kıyasla 3-4 kat daha fazla görülmektedir.

İnternet bağımlılığı tedavi edilmezse ne gibi sonuçlar doğurur?

İnternet bağımlılığı tedavi edilmediği takdirde bireylerin sosyal yaşamdan kopmasına, kendini izole etmesine ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Kişinin zamanının çoğunu internette geçirmesi başta uygun ve beslenme düzenini bozmaktadır. Bu etkiler bile genel sağlığının bozulmasına yetecektir. Ayrıca çevresiyle ilişkisini kesmesine, arkadaş çevresinin olmamasına neden olabilir. Bu sorun aynı madde bağımlılığı gibi diğer bağımlılıklarda yaşanan sorunların yaşanmasına yol açabilir. İnternet bağımlılığı konusunda bir uzman desteği alınması günümüzde zorunluluk haline gelmiştir.

İnternet bağımlısı çocuklar için ailelerin tutumu nasıl olmalıdır?

İnternet bağımlılığı olan çocuklar için ailelerin tutumu oldukça önemlidir. Ailelerin çocuğa anlayışlı davranması ve sosyal aktivitelere yönlendirmesi gerekir. Aile çocuklarıyla yakından ilgilenmelidir. Fakat bu ilginin çocuğu rahatsız edecek düzeyde olmaması gerekir. Çocuklarıyla birlikte internetin sınırları ve internet kuralları belirlenmelidir. Ailenin bu süreçte çocuklarıyla iyi bir iletişim kurmuş olması önemlidir. Ailenin yapabileceği en güzel davranış çocukların sorunlarına bilinçli bir şekilde yaklaşmaktır.

İnternet bağımlılığını tedavi sonrası tekrar etmemesi için ne yapmak gerekir?

İnternet bağımlılığı günümüzde en fazla çocukları ve gençleri etkilemektedir. Tedaviden sonra bu bağımlılığın tekrar etmemesi için bireyin ailesine çok iş düşmektedir. Kişinin günlük yaşamı yeniden düzenlenmelidir. Aile bu konuda çocuğa yardımcı olmalı, internet kullanımını sınırlandıracak kuralları çocukla birlikte almaları gerekir. Ayrıca çocuğun spor aktivitelerine yönlendirilmesi, sosyal yaşamın içinde daha fazla olmaları sağlanmalıdır. Çocuğun internette geçireceği fazla zamanı bu şekilde değerlendirmesi için destek olunmalıdır.

İnternet bağımlılığı kişiye ne gibi zararlar verir?

İnternet bağımlılığı günümüzde yeni kabul edilmeye başlanan bir bağımlılık türüdür. Bunun kişiye verdiği zararlar bilinen alkol, uyuşturucu, sigara gibi bağımlılık türlerinden çok farklı değildir. Kişinin bağımlı olduğu internetten uzak kalması sinirlilik, öfke gibi kendisine zarar verecek yoğun duygu durumları yaşamasına neden olacaktır. Ayrıca kişinin uykusundan, beslenmesinden ödün vermesine ve sağlığının bozulmasına yol açacaktır. Ayrıca kişinin sosyalleşmeden bir yaşam sürmesine neden olur. Kişi kendini izole eder. Diğer insanlarla yüz yüze iletişim yerine internetten iletişimi tercih edebilir.

İlgili Bölümler
İlgili Hastalıklar