Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK ve GDPR uyarınca kullanılan çerezler bakımından daha fazla bilgi için Kişisel Verilerin Korunması Kanunu sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.

Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavisi

Öfke kontrol bozukluğu yaşayan insanlar genellikle hakarete maruz kaldıklarını, kendilerini haklı gördüklerini, kendilerini haksız gördüklerini düşündükleri zaman ise saldırgan şekillerde çabucak tepki verdiklerini belirtir. Bu problemlerle mücadele eden insanlar sıklıkla başka insanları kırar, çevresiyle sorun yaşar ve onlara patlar. Ayrıca, durum içinde oynayabilecekleri rolü incelemeden diğer insanları da kendi sorunları için suçlama eğiliminde olurlar.

Herkes bazen sinirlenir. Bu normaldir ve bazen gerekli ve faydalı bile olabilir. Bir kişi zarar görürse, sinirlenmesi ve diğer kişiye durmasını söylemesi gerekir. Bu uyarı o kişinin sağlığı ve hayatta kalması için faydalı olabilir. Fakat daha az tehdit edici durumlarda insanlar iletişim kurmaya ve uzlaşmalar bulmaya çalışır. Bazıları tehdit etmeyen yanıtları düşünmeye çalışır ve bazıları tepki vermeden önce kendilerini durumdan uzaklaştırmaya çalışır. Bu sorunu yaşayan kişiler ise gereksiz olsa bile yüksek tepkiler verir.

Bununla birlikte öfke kontrol bozukluğu yaşayan insanlar sıklıkla, ihtiyaç duyulandan daha yoğun ve agresif bir şekilde tepki verirler. Bazıları fiziksel olarak başkalarına veya kendilerine zarar verir. Bazıları duvarları yumruklayarak veya çöp tenekelerini tekmeleyerek nesnelere zarar vererek bunu giderir. Bazıları yüksek perdeden, agresif bir tartışmaya girer. Bazı öfke kontrol bozukluğu yaşayan insanlar ise bunu içlerinde taşır. Başkalarına hakaret içerikli isimler takar, kirli bakışlar atar, tehdit edici jestler yapar ve hatta tüm öfkelerini içlerinde tutarlar. Bazen de intikamlarını almak için kendi düşmanlıklarına güveç duyarlar.

İnceleyen ve Onaylayan : Uzman Dr. Güler Mocan

Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavisi Hakkında

Öfke kontrol bozukluğu kişilerin öfkelerini azaltmalarını sağlamaya yardımcı olacak çok başarılı tedaviler vardır. Unutmayın, öfke çoğu zaman yardımcı olan temel bir duygudur, bu nedenle birinin öfkesinden tamamen kurtulmaya çalışmak gerçekçi değildir veya arzu edilmez. Bu tedavilerin çoğu - genellikle öfke yönetimi olarak adlandırılır - insanların öfke için tetikleyicileri tanımlamasına yardımcı olur ve ardından tetikleyiciler ile öfkeli tepkileri arasında nasıl mesafe yaratacağını öğrenir.

Pek çok insan öfkesini hızla toparlar ve kendine sinirlenmekten başka çok az seçenek bırakır. Öfke kontrolü tedavisi, bir kişinin sinirlendiği an ile cevap verdiği an arasında bir zaman aralığı oluşturmayı amaçlar ve kişiye alternatif bir yanıt seçmesi için zaman verir.

En etkili olduğu kanıtlanmış tedavilerden biri bilişsel davranışçı terapidir. Bu tedavi genellikle kızgın duyguları yönetmeye yardımcı olmak için gevşeme becerilerini, tetikleyici durumları yeniden değerlendirmeye yardımcı olmak için düşünce işlemeyi ve bu durumlara yeni tepki türlerini öğrenmek için beceri eğitimini kullanır.

Başarılı tedavinin diğer formları öfke yönetimi grup terapisi, affetme terapisi ve farkındalık terapisidir. Kabul ve bağlılık terapisi, farkındalık tekniklerini kullanan bir davranışsal terapi şeklidir. Öfke kontrol bozukluğu için de, endişe gibi diğer sorunların tedavisi için de çok etkili olduğu kanıtlanmış bir yöntemdir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Nedir?

Biri öfke kontrol bozukluğu ile mücadele ederken, kolayca fark edilir. Kişi çok kolay, sık ve çok şiddetli bir şekilde sinirlenir ve bütün gün boyunca öfkeli kalabilir. Örneğin, öfkeli bir insan yoldaki diğer sürücülere çok daha kolay kızabilir. Diğer sürücülerin kötü şekilde araç sürdüklerini düşünür, bağırır ve hakaret eder.

Diğer sürücüleri takip edip yollarını keserek öfke eylemleri bile gösterebilir. Öfke bozukluğu yaşayan bir insan mağaza çalışanları ile sık sık tartışabilir, benzer şekilde tedavi edilmeyi hak ettiğini düşündüğü şekilde tedavi edilmediği için hastanede büyük olaylar çıkarabilir. Bu sorunu yaşayan kişiler iş arkadaşlarına veya çalışanlarına aptalca olduğunu düşündüğü şeyleri yaptıkları için sık sık bağırır.

Öfke kontrol bozukluğu sık sık ilişkileri ve aile yapısını kötü etkiler. Hastanın bu öfkesi eşine, çocuklarına veya belki de yabancılara fiziksel şiddet uygulamasına neden olabilir. Bu durumlarda öfke kontrol bozukluğu birey ve diğerleri için son derece şiddetli ve tehlikeli olabilir.

Bu öfke olayları sırasında, kişi muhtemelen strese bağlı aşırı fiziksel duyumlar fark eder. Kalp çarpıntısı başlar, yüz ve kulaklar ısınır ve kızarır, kaslar çok gerilir, nefes almak daha hızlı ve daha derin hale gelir, avuç içi terler ve kişi kendini sinirli veya gergin hisseder. Hasta bazen mide ekşimesi gibi sorunlar hissedebilir. Bunların hepsi sempatik sinir sistemi tepkisidir ve bedeni acil durumlar için hazırlayan mücadele tepkisi belirtileridir. Daha sonra, yoğun bir öfke olayı sona erdiğinde hasta, duruma tanık olan başkalarının çok tedirgin ya da üzgün hissettiğini fark ettiğinde kendini suçlu hissedebilir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?

Öfke kontrol bozukluğunun kesin nedenleri bilinmemektedir, ancak kesinlikle gelişimine katkıda bulunan biyolojik ve sosyal faktörler vardır. Bir teori, öfke duygularının daha büyük insan sinir sistemi içindeki davranışsal aktivasyon sistemini harekete geçirmesidir. Bir kişi öfke uyandıran bir durumla karşı karşıya kaldığında, davranışsal aktivasyon sistemi o kişinin durumla yüzleşmesine ve öfkeyi ifade etmesine veya durumdan kaçmasına ve öfkeyi bastırmasına neden olur. Birinin bu durumda yaptığı seçim, öfkeyi ifade etmek veya bastırmaktır ve bu seçim sosyal faktörlerin ve kalıtsal genetik eğilimlerin kombinasyonundan etkilenir.

1940'lardan bu yana araştırmalar, öfkelerini alışkanlıkla bastırıp duygularını ifade etmeyen kişilerin yüksek tansiyonla ilgili sorun geliştirme riskini artırmadığını doğruladı. Ancak, daha yeni çalışmalar öfke kontrol bozukluğu olan kişilerin yani öfkelerini yüksek tonda ifade eden kişilerin genellikle daha yüksek kan basınçlarına sahip olduğunu göstermiştir. Bu nedenle, ACP ile ilgili sorun kendisini baskılama veya ifade etme kararı değil, öfke gibi görünmektedir. Benzer şekilde oldukça hırslı ve aşırı saldırgan olan insanları kalp hastalığı ve kalp krizi riski altında bırakan şey öfke ve düşmanlıklarıdır.

Öfke, dünyadaki her kültürde ifade edilen ve tanınan temel bir duygudur. Bununla birlikte, bir kişinin öfkesini ifade etme şekli, büyük ölçüde o kişinin kültürü tarafından kabul edilebilir olarak onaylayanlar tarafından belirlenir. Bazı kültürel grupların öfkelerini baskılaması, bazı grupların ise öfkelerini ifade etmeleri olasıdır. Araştırmalar çocukların diğer insanlarda gözlemledikleri saldırgan davranışları taklit ettiğini göstermiştir. Özellikle bu tip davranışların ödüllendirilmesi çocuğu daha da etkiler. Bir insan bir ailede, akran grubunda veya aşırı öfkenin sıklıkla normal olarak sergilendiği veya kabul edildiği bir kültürde büyürse, bu kişinin öfke kontrol bozukluğu geliştirme riski daha yüksektir.

Diğer faktörler de öfkeyi etkiler. Başkalarının onlardan hoşlanmadığını düşünenler, sorunları için başkalarını daha hızlı bir şekilde suçlayacaklardır. Ve bu nedenle başkalarına kızmaları daha muhtemeldir. Pek çok insan açlık, stres, gerginlik, üzüntü, yorgunluk, hastalık veya sıkıntıdan kaynaklanan olumsuz hisler yaşarken kolayca öfkelenir. Bir insanın durumun haksız, önlenebilir, kasıtlı ve başkasının suçu olduğunu algılandığında sinirlenmesi de daha olasıdır. Stres, aile sorunları, travmalar ve finansal konular dahil olmak üzere birçok şey öfkeyi tetikleyebilir. Bazı insanlar için öfke, alkolizm veya depresyon gibi altta yatan bir bozukluktan kaynaklanır.

Depresyon

Öfke bir depresyon belirtisi olabilir. Depresyon sürekli üzüntü ve en az iki hafta süren ilgi kaybı hissi olarak nitelendirilir. Öfke bastırılabilir veya açıkça ifade edilebilir. Öfkenin yoğunluğu ve nasıl ifade edildiği kişiden kişiye değişir. Eğer depresyon varsa, başka semptomlar yaşayabilirsiniz. Bunlar şu semptomları içerir:

  • Sinirlilik
  • Enerji kaybı
  • Umutsuzluk duyguları
  • Kendine zarar verme veya intihar düşünceleri

Obsesif Kompulsif Bozukluk

Obsesif kompulsif bozukluk, obsesif düşünceler ve kompulsif davranışlarla karakterize kaygı bozukluğudur. OKB'li bir kişi, tekrarlayan rahatsız edici düşüncelere, dürtülere veya görüntülere sahiptir.

Örneğin bir sayıya kadar saymak veya bir kelimeyi veya ifadeyi tekrarlamak gibi bazı ritüelleri gerçekleştirebilirler. Eğer yapmazlarsa kötü bir şeyin olacağına dair mantıksız bir inanca sahiptirler.

2011 yılında yapılan bir çalışma öfkenin obsesif kompulsif bozukluğun sık görülen bir belirtisi olduğunu buldu. OKB hastalarının yaklaşık yarısı öfke belirtirtisi gösterir. Öfke, obsesif düşünceleri ve zorlayıcı davranışları önleyememe konusundaki hayal kırıklığınızdan kaynaklanabilir. Veya bir ritüeli tekrarlamanıza müdahale eden birinin veya bir şeyin bulunmasından kaynaklanabilir.

Alkol Bağımlılığı

Araştırmalar alkol almanın saldırganlığı arttırdığını göstermektedir. Öfke işlenen tüm şiddet suçlarının yaklaşık yarısında katkıda bulunan bir faktördür. Alkol kötüye kullanımı veya alkolizm, bir kerede veya düzenli olarak çok fazla alkol tüketmeyi ifade eder. Alkol, açıkça düşünme ve rasyonel kararlar alma yeteneğini bozar. Dürtü kontrolünüzü etkiler ve duygularınızı kontrol etmenizi zorlaştırabilir. Bu da öfke kontrol sorunları yaşama olasılığını artırır.

Aralıklı Patlayıcı Bozukluk

Aralıklı patlayıcı bozukluğu olan bir kişi (IED), agresif, dürtüsel veya şiddet içeren davranışlarla ilgili olayları tekrar eder. Durumla orantılı olmayan öfke patlamaları yaşarlar ve durumlara aşırı tepki gösterebilirler. Öfke nöbetleri 30 dakikadan az sürer ve uyarı yapmadan gelir. Bozukluğu olan insanlar çok sık sinirlenebilir ve sürekli kızgın olabilir. Bazı yaygın davranışlar şunlardır:

  • Öfke nöbetleri
  • Öfkelerine sebepler ve argümanlar üretme
  • Sık sık kavga etme
  • Fiziksel şiddet
  • Etraftaki nesneleri fırlatmak veya onlara zarar vermek

Bunu yaşayan insanların bazıları bir bölümden sonra pişmanlık duyabilir veya utanmış olabilir.

Epilepsi

Epilepsi bir nöbet hastalığıdır. Hastalar düzensiz aralıklarla, değişik süreler boyunca farklı şekillerde ataklar geçirir. Bazıları ataklar sırasında kontrolsüz kas hareketleri yaparken bazıları bilinç bulanıklığı, bayılma gibi sorunlar yaşar. Sayısız epilepsi atağı çeşidi vardır ve bunlar hafif ya da şiddetli olabilir.

Ataklar öfke patlaması halinde de görülebilir. Bazı insanlar epilepsi nöbetlerini öfkelerini kontrol edemeyerek ya da gereksiz şekilde öfkelenerek yaşar. Bunun neyden kaynaklandığını tıp uzmanları tespit edebilir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Öfke kontrol bozukluğu hem fiziksel hem duygusal belirtiler verir. Temel olarak bu kişiler büyük tepki vermelerini gerektirmeyecek durumlara aşırı tepkiler verir. Öfke yönetimi problemlerinin duygusal belirtileri depresyon, kaygı, paranoya, hüsran, uyku eksikliği, sosyal izolasyon şeklinde sıralanabilir. Bu kişiler sosyal çevrelerine sık sık öfkelendikleri için iyi ilişkiler kuramaz.

Öfke yönetimi problemlerinin fiziksel belirtileri arasında baş ağrısı, kan basıncının artması, kalp çarpıntısı, kızarma, terleme ve yorgunluk sayılabilir. Ayrıca hastalar göğüs bölgesinde toplanmış bir gerginlik ve endişe hissederler. Sizin veya tanıdığınız birisinin öfke kontrolü konusunda zorluk yaşadığından endişe ediyorsanız, aşağıdaki davranış modellerinin varlığını sorgulayın:

  • Alkol tüketirken veya sonrasında özellikle öfkeli veya şiddet eğilimli olmak
  • Onu/öfke sorunu olan kişiyi kızdırmadan karşılıklı anlaşmalara varmanın zor olması veya uzlaşmak için mücadele etmek gerekmesi
  • Sakin ve sağlıklı bir şekilde duyguları ifade etme sorunları
  • İnsanları görmezden gelmek veya onlarla konuşmayı reddetmek, sosyal ortamdan izole olmak ve kendine zarar verebilecek içe yönelik saldırganlık
  • Bağırma, küfür etme, fiziksel olarak şiddet ve tehdit etme gibi yollarla dışa doğru saldırganlık
  • Zararlı madde bağımlılığı
  • İlişkileri etkileyebilecek kötü davranış döngüleri

Öfkesini kontrol etmekte zorlanan kişiler yapıcı eleştiriyi, otorite veya kabiliyeti için bir tehdit olarak anlayabilir. Bu yanlış anlama eğilimi daha sonra çatışma davranışını tetikleyebilir. Olması gereken şeylere” dikkat etmek ve başkalarının davranışları hakkındaki sonuçları tahmin etmek göz önünde bulundurulması gereken bir şeydir. Aynı zamanda hastalar başkalarını onların suçları olmasa dahi suçlayabilir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavi Türleri

Öfke kontrol bozukluğu tedavisi sırasında her vaka dikkatli bir değerlendirme ve inceleme gerektirir. Altta yatan zihinsel sağlık zorluklarının belirlenmesi ve tedavi edilmesi gerekirken, kişilerarası zorlukların ele alınması gerekebilir. Bununla birlikte alkol ya da madde kullanımının ele alınması söz konusu olabilir.

Psikoterapi

Psikoterapi veya konuşma terapisi, çok çeşitli akıl hastalıkları ve duygusal güçlükleri olan insanlara yardım etmenin bir yoludur. Psikoterapi, rahatsız edici semptomların ortadan kaldırılmasına veya kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir, böylece bir kişi daha iyi çalışabilir ve iyileşmeyi artırabilir.

Psikoterapinin yardımcı olduğu problemler arasında günlük yaşamla başa çıkma güçlüğü; travma, tıbbi hastalık veya sevilen birinin kaybının etkileri ve depresyon veya kaygı gibi belirli zihinsel bozukluklar sayılabilir. Birkaç farklı psikoterapi türü vardır ve bazı türlerde belirli problemler veya konularla daha iyi çalışmak mümkündür. Psikoterapi ilaçla veya diğer terapilerle birlikte kullanılabilir.

Bilişsel Davranış Tedavisi

Bilişsel davranışçı terapi, hem bilişsel terapi hem de davranış terapisi unsurlarını birleştiren bir tedavi şeklidir. Bilişsel terapi insanların kendileri, başkaları ve dünya hakkındaki düşüncelerinin zihinsel sağlıklarını nasıl etkilediğini inceler. Davranış terapisi, insanların davranışlarının kendi yaşamlarını ve başkaları ile etkileşimlerini nasıl etkilediğini araştırır. Bilişsel davranış terapisi ikisini birleştirerek, insanların yaşamlarını iyileştirmek için düşüncelerini ve davranışlarını nasıl değiştirebileceklerini inceler.

Öfke kontrolü sorunları için BDT tedavisi bilişsel rahatlama ve baş etme becerilerini geliştirmeyi sağlar. Genellikle altı adımdan oluşur:

  • Bir değerlendirme yapılması ve eğitim verilmesi
  • Gevşeme becerilerini geliştirmek
  • Meydan okuyan ve kendi kendini kötü etkileyen düşünceleri düzeltmek
  • Öfke üreten durumlarda başa çıkma becerilerini uygulamak
  • Problem çözme ve iletişim becerilerini geliştirmek
  • Tekrar etmesini önlemek

Farkındalık Teknikleri

Farkındalık şu anki düşüncelerden, duygulardan, fiziksel duyumlardan ve eylemlerden haberdar olma yeteneğidir. Bunu yaparken şu anki zamanda olmak, kendini ya da deneyimi yargılamadan ya da eleştirmeden fark etmek esastır. Dünyanın birçok yerinde kültürel olarak binlerce yıldır birçok farkındalık ve meditasyon türü uygulanmaktadır.

Farkındalık becerileri, kişinin o anda bir şeye odaklanmasına yardımcı olur. Bunu yaparak kişi ezici duyguları, düşünceleri ve duyguları daha iyi kontrol edebilir ve yatıştırabilir. Farkındalık becerileri, insanların yargılayıcı düşünceleri günlük deneyimlerinden ayırmayı öğrenmelerine de yardımcı olur, ve bu sosyal ilişkilerde yararlıdır.

İlaç Tedavisi

Öfke kontrol bozukluğu yaşayan insanların tedavisinde çoğu zaman psikoterapi yöntemleri ve ilaçlar birlikte kullanılır. Antidepresan ilaçlar depresyona eşlik eden öfke saldırılarının tedavisinde de bir miktar etki göstermiştir. Böylece daha kısa sürede, daha etkili sonuçlar almak mümkün olabilir. Ayrıca hastanın öfke sorununu tetikleyen başka bir hastalığı varsa buna yönelik ilaç tedavileri de uygulanabilir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavi Öncesi

Öfke kontrol bozukluğu şüphesiyle hastaların uzmanlara başvurması genellikle yakınlarının etkisiyle mümkün olur. Öfke patlamalarından zarar gören sosyal çevre ve aile kişiye yardım alması gerektiğini hatırlatabilir fakat yine de hasta için bu kararı vermek zor olabilir. Çünkü hastalar genellikle öfkelerinin normal düzeyde olduğunu veya karşılarındakinin bunu hak ettiğini düşünürler. Bazı hastalar ise sonrasında pişmanlık ve utanç yatar. Hastaların öfke problemi yaşadığını fark etmesi ve uzman desteği alması da mümkündür, bunda sosyal ilişkilerin bozulması rol oynar.

Muayene

Hasta psikiyatri uzmanına başvurduğunda kendi şikayetlerini, yaşadıklarını ve çevresindeki kişilerin buna verdikleri tepkileri paylaşır. Birçok psikolojik sorun öfke kontrolsüzlüğüne yol açabilir ya da öfkeyi tetikleyebilir. Doktor öncelikle bu durumu ortaya çıkarak etkenler topluluğunu araştırır. Hastanın tedaviye açık olması, net ve dürüst cevaplar vermesi önemlidir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Testi

Öfke kontrol testi yaygın şekilde uygulana bir testtir. Hastanın bazı soruları dürüstçe cevaplaması beklenir ve cevapların çoğunluğuna göre bir değerlendirme yapılır. Testin amacı öfke kontrol edebilme yeteneğini ölçmek ve düzeyini anlamaktır. İnsanlar bu tip testlerin farklı örneklerini internet ortamında rahatça bulabilir. Fakat bu teste verilen cevaplar tanının konması için yeterli değildir. Bir doktorun hastayı değerlendirmesi ve gerekli testleri uygulaması gerekir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavisi Sonrası

Öfke kontrol bozukluğu tedavisi bir süreçtir. Hasta psikoterapi ve genellikle ilaç tedavisini birlikte alır. Aşama aşama değişim sağlanması amaçlanır. Fakat öfkeye eşlik eden depresyon, alkol bağımlılığı gibi sorunlar varsa daha uzun bir süreç ortaya çıkabilir. Fakat yine de etkili tedavi yöntemleri vardır. Hastaların tedavide süreklilik sağlaması sonucunda sosyal yaşamları ve davranışları düzene girer. İnsan ilişkilerinde iyileşme sağlanır.

Sosyal Aktivitelere Katılmak

Sosyal aktivitelere katılmak tedavi süresince de, sonrasında da gereklidir. Öfke sorunları nedeniyle hastaların iş, aile ve sosyal çevreleri ile ilişkileri bozulur. Bu durum yalnızlaşma ile sonuçlanır ve kişi sosyal hayattan izole olur. Bu durumu aşmak bir öğrenme süreci gerektirir. Psikoterapi ve ilaç tedavisi sürerken hasta bir yandan yeniden sosyalleşmeye çalışır ve eski düşünme biçimini değiştirmeyi dener. Sonucunda sağlıklı ilişkiler geliştirebilen, sosyal olarak aktif bir birey olması amaçlanır.

Düşünce Biçiminde Değişiklikler

Hasta terapi süreci boyunca öfke patlamalarını tetikleyen olaylar karşısında düşünme biçimini değiştirmeyi öğrenir. Böylece aslında öfkesini bastırmayı değil, gerekmedikçe öfkelenmemeyi öğrenir. Öfkelendiğinde de kontrolünü kaybetmeden ve çevresine, kendine zarar vermeden tepkisini ifade etmeyi öğrenir.

Mizah Kullanımı

Mizah öfkenin birkaç şekilde etkisiz hale gelmesine yardımcı olabilir. Birincisi, daha dengeli bir bakış açısı elde etmenize yardımcı olabilir. Sinirlenip birisine bir isim taktığınızda veya onlara yaratıcı bir ifadeyle tepki gösterdiğinizde tepkinizi içinize atmak zorunda kalmadan ifade etmiş olursunuz. Eğer işteyseniz ve bir iş arkadaşınızı "pislik torbası" veya "tek hücreli yaşam formu" olarak düşünürseniz bunun ne kadar rahatlatıcı olduğunu görebilirsiniz. Mizah her zaman gergin bir durumun çözülmesine yardımcı olmak için güvenebilir bir yöntemdir.

Öfkeli insanlar ahlaki olarak haklı olduklarını, planlarını engellemenin ya da değiştirmenin dayanılmaz bir çirkinlik olduğunu ve bu şekilde acı çekmemeleri gerektiğini hissetme eğilimindedir. Bu dürtüyü hissettiğinde, kendininizi ti’ye almak belki de mantıksız düşündüğünüz yerleri size gösterebilir. Ayrıca, sinirlendiğiniz şeylerin gerçekte ne kadar önemsiz olduğunu da fark edeceksiniz. Mizah kullanmanın iki yolu vardır. İlk olarak, sadece sorunlarınızı "gülmeye" çalışmayın; daha ziyade, onları daha yapıcı bir şekilde yüzleşmelerine yardımcı olmak için mizahı kullanın. İkincisi, sert, alaycı mizahtan vazgeçin; bu sadece sağlıksız bir öfke ifadesi biçimidir.

Bu tekniklerin ortak noktası, kendinizi fazla ciddiye almayı reddetmektir. Öfke ciddi bir duygudur, ancak genellikle incelendiğinde sizi güldüren fikirler buna eşlik eder.

Problem Çözme

Bazen öfke ve hayal kırıklığımız hayatımızdaki çok gerçek ve kaçınılmaz sorunlardan kaynaklanır. Tüm öfkelenmeler yanlış değildir ve bazen bu zorluklara sağlıklı, doğal bir cevaptır. Ayrıca her sorunun bir çözümü olduğuna dair kültürel bir inanç vardır ve bunun her zaman böyle olmadığını görmek hayal kırıklığımızı arttırıyor. Öyleyse, böyle bir durumda en iyi tavır çözümü bulmaya değil, sorunu nasıl ele aldığınıza ve nasıl karşılayacağınıza odaklanmaktır.

Bir plan yapın ve ilerleyişinizi kontrol edin. Elinizden gelenin en iyisini yapın, ama aynı zamanda bir cevap hemen gelmezse kendinizi ya da başkalarını cezalandırmayın. En iyi niyetleriniz ve çabalarınızla ciddi bir girişimde bulunursanız, sorun çözülmese bile sabrınızı kaybetme noktasına düşme ihtimaliniz daha düşük olacaktır.

Sık Sorulan Sorular

Öfke Kontrol Bozukluğunun Neden Olduğu Hastalıklar Nelerdir?

Öfke bozuklukları bunu yaşayan insanlara çok zarar verir. Sorun yaşayan kişi için aşırı öfke, yüksek iş stresi, artmış kan basıncı, kalp hastalığı için artmış bir risk ve acı çekme potansiyeli ile ilişkilidir. Bu sorunu yaşayan kişilerde kalp hastalıkları ve tansiyon sorunlarının yaşanma olasılığı daha yüksektir. Öfke hali sürekli olan veya sık sık tekrar eden kişilerde metabolizma hastalıklarının ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.

Uzun süreli bel ağrısı olan kişilerde yapılan bir çalışmada yüksek düzeyde öfke, başkalarını affetmeme eğilimi, daha büyük psikolojik acı ve bazı durumlarda daha büyük fiziksel acı ile ilişkilendirilmiştir. Başka bir araştırma grubu ise yüksek düzeyde öfke bildiren kişilerin, öfkesini bastırsa ve ifade etmese bile, daha fazla fiziksel ağrı hissi yaşadığını tespit etmiştir.

Yüksek düzeyde öfke duymak, aynı zamanda gece uyumama sorunlarına ve ayrıca uyumamanın bir sonucu olarak gündüz yorgunluğuna neden olabilir. Ayrıca aile içi şiddet uygulayan kişilerin, şiddet eylemlerini yapmayan kişilere göre daha yüksek düzeyde öfke ve düşmanlık yaşadıkları da bildirilmektedir. Diğer çalışmalar aşırı öfkenin sıklıkla depresyon, bipolar bozukluk, antisosyal kişilik problemleri, kendi kendine odaklanmış kişilik problemleri gibi diğer bozukluklarla ilişkili olduğunu göstermiştir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Ne Kadar Yaygındır?

Ne yazık ki, kaç kişinin öfke kontrol bozukluğundan etkilendiğine dair istatistik yoktur. Bununla birlikte, bir akıl sağlığı kliniğinde tedavi görmek isteyen 1300 kişiden oluşan büyük bir araştırmaya göre, öfke bozukluğu bu gruptaki insanlar için depresyon ve endişe kadar yaygın bir sağlık sorunu. Bu oran genel nüfus için geçerliyse, dünyadaki milyonlarca insanın öfke bozukluğundan etkilendiği anlamına gelir.

Öfke Kontrol Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?

Herkes yaşamlarında belirli noktalara kızar ve öfkelenir. Fakat bu durumun sık sık olması, öfke patlamaları halini alması, daha küçük sebepler için büyük tepkiler verilmesi zamanla sosyal ilişkileri bozacak duruma gelir. Aile ve arkadaşlık ilişkilerini bozar, hastayı ve çevresindekileri kötü etkiler. Aşağıdaki olaylardan bazılarının sizin için düzenli olarak geçerli olduğunu düşünüyorsanız, öfke sorununuz olabilir:

  • Öfke patlaması sonucu çevredeki nesnelere zarar vermek, daha iyi hissedebilmek için cisimleri delmeye çalışmak
  • Dökülen bir içecek veya size birinin yanlışlıkla çarpması gibi küçük bir konuya hızlı, kontrolsüz ve şiddetli tepkiler vermek
  • Arkadaşlarınızı ve akrabalarınızı size saygısızlık etmekle suçlamak
  • Öfke duygularını, dışa dönük veya pasif öfke görüntüleriyle ifade etme dürtüsünü hissetmeden sakinleşmenin zor olduğunu düşünmek
  • Tartışma sırasında cam ya da yemek tabağı gibi nesneleri kırmak ve fırlatmak
  • Her seferinde benzer tetikleyicilere tepki verirken, bu öfke duygularıyla başa çıkmanın yeni yollarını bulmadan, arkadaşlarla, akrabalarla veya meslektaşlarla aynı tartışmaları sürdürmek
  • Bir öfkelenme sırasındaki eylemlerinizle ilgili hayal kırıklığına uğramak ya da öfkeden hemen sonra pişmanlık duymak

Öfke Kontrol Bozukluğu için Hangi Bölüme Muayene Olmak Gerekir?

Davranışlarınızın kendinize ya da çevrenizdekilere zarar verdiğini ve öfkenizi kontrol edemediğinizi düşünüyorsanız psikiyatri bölümüne başvurmalısınız.

Öfke Kontrol Bozukluğu Tedavi Süresi Ne Kadardır?

Öfke kontrol bozukluğu sorunun etkenlerine, yanında başka bir bozukluğun olup olmamasına, hastanın karakterine ve terapi sürecindeki çabasına göre değişir. Öfke kontrolü zamanla öğrenilen ve deneyerek geliştirilen bir olgudur. Tedaviler genellikle aşamalar halinde uzun süre devam eder. Bu hastanın günlük yaşantısını kötü etkilemez aksine sosyal hayatını iyi yönde etkiler.

Öfke Kontrol Bozukluğu Daha Çok Kimlerde Görülür?

Öfke kontrol bozukluğu yaşama ihtimalini artıran birçok etken vardır. Bunlara maruz kalan kişilerde yaşanma olasılığı daha fazladır. Çocuklukta yaşanan duygusal travmalar ileriki yaşlarda davranış bozukluklarına veya öfke kontrol bozukluğuna yol açabilir. Taciz, tecavüz, ağır bir hastalık atlatmak veya bir yakını kaybetmek bu tip durumlara örnek verilebilir.

Ayrıca bazı kültürlerde ve ailelerde öfkenin, şiddetin övülmesi ya da normal karşılanması çocukların böyle yetişmesine yol açar. Benzer şekilde televizyon, telefon oyunu gibi yayınlarda şiddetin açıkça gösterilmesi, bu görüntülere erken yaşlarda maruz kalmak çocukları ileriki yaşlarda şiddet eğilimli veya öfke kontrolü sorunu yaşayan bireyler haline getirebilir.

İlgili Bölümler
İlgili Hastalıklar